장음표시 사용
241쪽
Quod dominis Dicarius faciat diuulgari in consilio capitula, δε asuis derivandis. Caput LXXI.
ITEM statutum est , qubd dominus Uicarius postquam iurauerit regimen, infra quindecim dies, teneatur facere legi in consilio dictae ciuitatis capitula de aquis derivadis, loquentia. Et quaelibet persona. tam familia domini Uicarii,& Iudicis, quam alia persona bonae famae, possit contrafacientes accusare,& ei cum iuramento credatur, ct habeat tertiam partem banni. Et etiam super dictis capitulis, de aquis derivandis,possit inquiri per curiam. Qui accusatores sint bonae conditionis, vocis, famae.
Caput LXXII. IT E M, quia est ex pluribus statutis,tam in uolumine,quam extra editis introductum, qubd quilibet homo bonae conditionis, uocis,& famae,possit accusare, quos, uel quem contra- fecisse inuenerint,& qubd ipsius iuramento credatur. Ad tollendum omnem cauillationem, exceptionem,uel oppositionem accusatorum, uel accusati, quae posset contingere, Statuerunt,
ct ordinaverun i, quod si quaestio aliqua oriatur in futurum,super bona conditione, uoce, di fama alicuius,quantum ad pomas de quibus in ipsis omnibus statutis fit mentio: qubd Syndi-cusin Gubernatores, qui pro tempore erunt, possint, Ac debeatruandocunque fuerint requisiti declarare,& declarent eum e quo quaestio orta fuerit esse bonae, uel malae conditionis,uo cis.&famae. Et ipsorum declarationi totaliter fletur: ct a tali deelaratione no possit prouocari,appellari, uel supplicari, quominus fiat executio pinnae, quam incurrisse apparebst tenore ipsorum statutorum, quae obseruari facere nobis, maxime pro commodo Reip .cura est.
242쪽
DE VIIS DANDIS POSSES SION IB US NON
T E M statutum est. quod s aliqua persona
de ciuit ate MontisRegalis uel posse haberet aliquam possessionem in toto posse dictae ciuitatis,& pro ipsa possessione non haberet uiam sufficientem . & idoneam pro eundo S redeundo ad dictam suam possessionem, cum bellus iunctivis S dis uncti uis , quod D. Uicarius seu Iudex si fuerit requisitus, teneatur & debeat dare eidem requirenti aestimatores communis, S dictis aestimatoribus comittere, Sin mandatis dare quatenus dare S aestimare debeant viam idoneam per possessionem seu possessiones vicinorum, S consortium tendentem ad dictam possessionem requirentis ad minus damnum, dummodo utilitas ct comodum dicti petentis uiam snt maiores quam si damnum. Et facta dicta aestimatione, &soluto pretio dicti aestimi ipsius uiae seu depofito tales uicini, seu consortes, teneantur & debeant dimittere, & expedire dictam uiam scaestimatam. Et si aliquis habe et uiam tendentem ad suam postessionem, & diceret quod dicta via esset dirupta,
uel non esset idonea, aut stissiciens tibi, pro eundo I redeun
do ad dictam suam possessionem quod eodem modo D. Uicarius , seu Iudex , teneatur dare & mandare praedictos aestimatores , & iuxta ipsorum dispositionem , ordinationem , & declarationem exequatur, & executioni mandetur per praedictum D. Uicarium , sue iudicem. uod Umiales oes liares curiae, non possist accusare δε emio campariorum , γ δε rogrys damnis. CUM II. 1ITEM statutum est, ad euitandum multas querclas & ran curas, quae quotidie insurgunt & insurgere & oriri possent,
prouidendo super omiusus aliis capitulis in contrarium loquentibus, quod miles seu collateralis aut aliquis familiaris curiae praesentis ciuitatis , non possit nec debeat aliquo modo
243쪽
accusare uel aliquam accusam instituere de damno proprio dato, seu facto per aliquam personam, seu bestias aliquas in aliquibus possessionibus, seu rebus alicuius personae : Et iis cus per dictum militem, aut aliquem familiarem dictae curiae factum fuerit, dicta accusa sit nulla, ct nullius valoris, uigore praesentis capituli, & quod nulla condemnatio ex ipsa sequi possit, nisi aliter per consilium generale suerit ordinatum. Et eodem modo intelligatur, quod dicti milites, seu collateretes, aut aliquis de familia, non possit nec debeat accusare de beat-leriis aquarum, nec etiam deghichetis seu aliis artificiis pertinentibus ipsis beateriis, saluo de destructione pontium,& de
aqua spargente in viis, ut in capitulis beateriarum continetur, quia dictae accusae pertinent ad camparios. Item statutum est, quod aliquis similiaris curiae, nullo modo possit accusare, nec denunciare de aliquibus propriis damnis, aliquam personam, &s secus fieret, non ualeat, nec exinde potisit fieri aliqua condemnatio. Quo familiares curiae non habeantur pro legitimiis accustoribus. Caput III.
ITEM statutum est, qubd si in aliquo capitulo, resormatione , uel ordinamen to communis ciuitatis Montis Regalis,
contineretur seu contineri uidebitur, qvbd quaelibet persona , seu aliqua persona possit accusare de his quae in dictis capitulis, statutis, ordinamentis,& reformationibus, sunt expressa. Quod quantum ad dictas accusas, familiares D. Vicarii seu Iudicis, qui pro temporibus fuerint in ciuitate praedicta, non possint accusare uel denunciare aliquem , nisi de eorum propriis iniuriis, uel nis hoc concederetur per capitula, resormationes, uel ordinamenta communis ciuitatis, uel nisi de his quae spectant ad officium regardariae, ut in capitulis loquentibus de regardariis continetur. Quo familiares curiae non si facere accusas, nisi iura
uerint de Ocio. caput IIII. IT E M statutum est, qubd D. Vicarius & Iudex, qui pro temporibus fuerint in ciuitate MontisReg. teneantur postquam iurauerint regimen, eligere N nominare illos de familia sua quos uolunt posse facere accusas, ct eos teneantur facere scribi in libro consitorum dictae ciuitatis,& sint uestiti de una eadem partita qui Aecti iurent facere eorum accusas bona fide & sine fraude
244쪽
fraude remotis odio pretio , & amore , ct illi de eorum familia qui non iura erint, ut supra , non possint accusationeS allia quas facere, nasi de eorum iniuriis tantum , nec habeantur pro familiaribus quantum ad accusas faciendas. Qui electi similiter iurare teneantur dictas accusas facere secundum sormam capitulorum & ordinamentorum dictae ciuitatis. Et nostarius consiliorum teneatur ponere in libro dictos familiares, qui iurauerint de eorum officio , & quod si alia persona, quam dicti accusatores uoluerit pignorare, uel ducere ab uam, seu aliquas bestias ad curiam ,& illa se uel bona sua defenderet, non incurrat aliquam poenam, nec pro ipso uenire teneatur, S accusationes quae fierent per tales accusatores non
Quo ribaldi m meretrices non integrantur legitimi accusatores. Caput V.
ITEM statutum est, quod si in aliquo capitulo, uel ordinast
mento, uel reformatione praesentis ciuitatis contineretur,
seu contineri uidebitur, quod quaelibet persona, seu aliqua persona possit accusare de his quae in praedictis capitulis, ordinamentis, ct reformationibus sunt ex praesia. Quod quantum
ad dictas accusas aliquis ribaldus, uel meretrix publica non intelligantur legitimus, uel legitima accusator, uel accusatrix quantum ad hoc ut eorum sacramento credatur, & ribaldus publicus,& meretrix publica, intelligatur illa persona quae habetur pro ribaldo dc meretrix ex forma capitulorum dictae ciuitatis: ita tamen quod tempus quod conisumeretur in praedictis a tempore maleficii , connumeretur a die accuce per
eos factae uel fendae. Quo accuse fiant infra οἱ fodies ter accusatores, uper his s. s fieri des Osuo ruramento cum orse Caput UI.
ITE M statutum est, qudd si aliqua persona fecerit aliquam
accusationem, seu facere uoluerit, de qua ex forma capitulorum,ordinamentorum, uel reformationum communis ciuitatis MontisRegal. credi debeant eidem cum iuramento suo, teneatur dictam accusam facere infra octo dies , a die commis-s delicti, uel damni dati, alioquin accusa non ualeat, nis aliud in capitulo,ordinamento, uel reformatione expressus cauer tur. Et teneatur talis persona accusans ut supra ponere in accu-
245쪽
se diem, S locum certum, quibus commissum diceretur maleficium ,seu damnum datum.& nomen accusati,& transactis dictis octo diebus accusatio non recipiatur, nec ualeat: exceptis
in damnis datis in castagnetis, in quercubus, seu ruuoribus, de quibus possit fieri accusatio, quandocunque aliquis sciuerit sibi, uel alteri damnum factum fuisse:& accusanti cum iuramento credatur, sue uiderit,sue non ,sbi, uel alteri damnum fieri, dummodo si homo bonae famae,& dummodo dixerit, uel acertauerit per sacramentum illud damnum sibi, uel alteri factum fuisse. Et facta accusa Notarius, qui eam receperit, sue scripserit, teneatur facere dari terminum accusato decem dierum, ut suam faciat defensonem, ' decano credatur, nisi contrarium probaretur per eum, cui data diceretur defenso, di scribatur requistio, seu defenso data per decanum super qualibet accusa,& per quem decanu data, vel facta fuerit,& denuncietur defensio accusato, infra quindecim dies, a die accusationis, ali quin accusatio, pro nulla habeatur, nisi accuse tus fuerit extraneus Et decanus,qui denunciauerit alicui, 'ubd faciat defensonem sua, teneatur denuciare accusato, uel denuciato, pers Daliter, uel ad domum suam,in qua habitat,alicui habenti dic- cretionem,' defensio data per decanum, ualeat, si denunciauerit alicui, de domo accusantis, habenti discretionem. Et quilibet, qui accusauerit, seu denunciauerit aliquem de damno sibi, vel alteri dato in nemoribus Castanearum, uel aliis arboribus, teneatur accusationem, seu dei unciationem suam facere. infra
quin deeim dies, postqu/ sciuerit danum fore datum. & persona, quae damnum dederit,seu fecerit, uel acertauerit. Ultra uelo dictu tempus accusatio,seu denuciatio fieri no possit, nec ualeat. Et teneatur accusans,seu de nuncians, ad instantiam accusati, seu denunciati, de hoc dicere ueritatem, uidelicet, an a die scientiae supradictae,accusationem, seu denunciationem fecerit infra tempus superius declaratum, an post: & praedictam ueritatem dicere per sacramentum, s de hoc fuerit requisitus, per dominum Uicarium, seu Iudicem. Qui D. Vicarius, seu Iudex ad instatia accusati, seu denuciati, ipsum copellere tenea
tur,alioquin accusatio, seu denticiatio, no ualeat seu teneat: in accusis uero extraneo ii,seu denuciationibus, denucietur infra
mensem defenso, a die dictae accusae. Hoc enim addito, & sane intellecto, quod quaelibet persona accusata, seu denunciata, in omnibus
246쪽
omnibus,& singulis casibus supradictis, possit se defendere suo
iuramento, & uno teste fide digno, nisi maleficium, uel danum esset legitime probatum per eius confessionem, uel per testes, quo casu possit se defendere, prout iura uolunt, ct si quis aliquem iniuste accusauerit, dictus accusans teneatur restituere dicto indebite accusato, damna,& expensas,arbitrio domini Iudicis taxandas,' aliam poenam talionis minime teneatur seu uere' citrio
Te denuntiatione damni dati facienda. Caput VII. ITEM statutum est , quod si contigerit aliquam personam,
de ciuitate Montis Regalis, uel iurisdictione, uelle denuncia re de aliquo proprio damno suo, quod diceret sibi fuisse da tum in rebus suis, per aliquam,seu aliquas personas, in qua,uel quibus suspicionem haberet, quod D. Uicarius, seu Iudex dictam denunciam recipere teneatur. Et si talas persona denuncians, probauerit per unum testem, uel duos fide dignos, aut per cofessionem personae denunciatae,qubd dictum danum, de quo facta fuisset de nunciatio ,esset datu, uel factsi per praedictas personas nominatas, in dicta sua denuncia, aut per bestias suas, illa, seu illa: tales proinde personae, puniantur, & condemnen tur, prout ct sicut accusatio facta fuisset, & legitime probata, dummodo dicta denunciatio facta fuerit, infra quindecim dies, a die qua denuncians sciuerit, uel intellexerit damnum praedictum sibi fore datum, S de hoc teneatur per sacramentum di cere ueritatem, si inde fuerit requisitus. Et elapsis dictis quinde
cim diebus D.Vicarius, seu Iudex ut Notaritis di et a denun
ciationem recipere non debeant,& si secus fieret, non ualeat dicta de nunciatio, nec ex ea aliqua condemnatio sequi possit. Et si aliquis denunciatus legitime se defenderit, qubd dictus denuncians, teneatur,& debeat testituere denunciato expensas, arbitrio domini Iudicis moderandas, & nullam aliam poenam patiatur. Et praesens capitulum, in aliquo non praeiudicetur capitulo praecedenti, sub rubrica,qubd accusat fiant infra octo dies,&c.
De beLydis imum in alieno damno. aput VIII IT E M statutum est. qubd si aliqua bestia cauallina,mulatina, asinina, uel bovina inuenta fuerit in damno alicuiui, scilicet in vineis, ottinis, ct planteriis, bladis, & leguminibus in toto anno,incurrat poenam solidos quinque, pro qualibet bestia, di qualibet uice,& totidem pro emenda,de die: de nocte uero du
247쪽
plum,& emenda in duplo a in alienis pratis, incurrat poenam solidorum duorum, pro quolibet & qualibet vice , uidelicet a medio mense Martii, usque ad festum sancti Martini, & non in alio tempore,& quaelibet bestia lanula, ct caprina, inuenta in alienis pratis, denarios sex,& totide pro emenda. Et pro qualibet bestia porcina, inuenta in alienis pratis, solidos diros,& t iidem pro emenda. In vineis, ottinis, planteriis, bladis,uel leguminibus, quaelibet bestia porcina, & caprina, incurrat poenam solidos duos, ct pro qualibet bestia lanula, solidum unum, Stotidem pro emenda, usque ad stropia, ct a stropo supra quantacunque sit quantitas, libras duas de die,& de nocte duplum, ct totidem pro emenda, ct intelligatur stropus, a decem bestiis supra. Eo saluo, quod si dictat bestiae facerent maius damnum,
qu m esset balanum, emendetur dictum danum tantum, quantum esset, iuxta aestimationem faciendam per aestimatores communis. Et si plures essent socii, qui custodirent plures bestias lanulas ex supra dictis,& starent ad communem praebenda,qubdeo casu non teneatur soluere,nisi pro uno stropo, exceptis illis, qui se associarent fraudulenter: & dicta banna, ct emendae duplicentur in nocte, & teneatur accusator, nominare custodientem bestias. Et quaelibet capra, quae inuenta fuerit in alienis uineis,ottinis,& plateriis, soluat baniau,pro qualibet uice,solidos quatuor. Et si custos non reperiretur tempore factae condemnationis,uel non haberet,unde solueret balan8m, tunc dominus , cuius essent dictae bestiae, soluere teneatur dicta banna. Et stropus bestiarum lanularum,& caprinarum inuentus in pratis, soluat solidos decem, & grex porcorum, solidos uiginti, &intelligatur grex, a quinque supra.
Ne celantibus nomen. Caput IX.
ITEM statutum est, quod si aliqua persona, inuenta fuerit dare, uel facere aliquod damnum cum bestiis, uel sine, aut dixisse, uel fecisse aliquod delictum, & non uoluerit dicere
nomen suum,aut celaverit,uel secretum tenuerit,aut mutaue
rit nomen suum, incurrat poenam solidorum uiginti, pro quo-hbetin qualibet uice. hominibus inuentis in alieno damno in despesiis. de
TEM statutum est, quod si aliqua persona reperta suerit in damno alicuius personae de ciuitate MontisRegalis, uel. ι districtu
248쪽
distri, tu faciendo damnum cum pedibus, transeundo per possessionem alterius, soluat bannum solidum unum,di totidem pro emenda. Et si cum bestias faciendo damnum cum pedibus traseundo, & faciendo uiam nouam per alienam possessionem cum bestiis abasto, seu cum curru, plouo, seu carrula, soluathannum illa talis persona, solidos quinque. Et si quis sapellaret, seu sepellu fecerit, disclaudendo aliena clausuram, soluat ban Num pro qualibet uice, solidos uiginti. Et si secerit sepellum, vel explanauerit alienos fossatos, in possessione alicuius, soluathannum solidos decem. Et si exportauerit alienam sepem, seu clausuram, soluat balanu solidos uiginti, & totidem pro emenda,in praedictis singula singulis referendo. Et intelligatur dictae Laenae, si fuerit de die: de nocte uero duplicentur. Et si talis perona non posset ire, uel redire per aliam partem commode , α
sine nimia prauitate, & hoc probare posset, tunc non teneatur soluere aliquod baianum, damnum uero emendare teneatur
passo. Quod cluilibet teneatur claudere suos testas. Caput XI. ITEM statu tum est, quod quilibet teneatur claudere suos testos deuersus uias, infra confines signatos, ct scriptos, infra. Et quod aliquis non dimittat aliquod sapellum apertum per tuum sedimen ,airale, uel hortum, seu aliam possessionem, unde possit fieri damnum, si aliquae bestiae intrarent per sepellum alicuius ille qui, deberet claudere, luat banum,ct emendam. Et qui ipsos testos non tenuerit clausos, soluat bannum solidos tres, si bestiae per ipsum capellu mini rare possent, vel alicui damnum dare. Et D. Vicarius, teneatur facere cridari ter in anno, quod quilibet claudat suos restos, infra octo dies, a tempore cridae, & inquirere post terminum dictarum cridarum, omnes testos, qui sint infra confines contentos in praesenti capitulo: ct si D. Uicarius non faceret fieri dictas cridas, non possit capere bannum. Confines uero sunt isti, deuersus Vicum a terra, quae fuit domini Iacobi Donetelli, citra, deuersus portam Vasthi, tectum Iacobi Clerici, deuersus Burgatum, a domo Passerit citra, ct a ponte Ermenae de Burgato, ueniendo per uiam Garitorum,ab utraque parte uiae Garitorum, ct a dicta uia citra uersus ciuitatem MontisRegalis, usque ad tectum Iacobi Clerici, deuersus pontem Uici, a tecto, quod fuit Caciae,& quem habuit a Doleis, citra deuersus Carallonum, a
249쪽
ponte Carasoni citra, deuersus Lupi sanum,a fossato Gramma ticorum citra, desuper uiam, deuersus planum, ct deuersus Riuum album a tecto, ubi erat Troiium, quod fuit Oberti Borrale citra,a tecto Petri Scaragioni supra,& deuersus Rencium,avinea Henrici de la Vagnina, & a uinea Mansredi Ueglacii citra. Et eodem modo istud capitulum uendicet sibi locum per totam ciuitatem, per totam uillam Villanouae, Rochasortis,auillarii Uici ueteris. Et quilibet homo bonae famae, possit contrafacientes accusare, & ei cum iuramento credatur, ct habeat quartam partem banni. Nefaciendo decemsiacoster cauer gnam deuersus consertes. Caput XII.
ITEM statutum est, qubd quilibet bouerius laborans cumbobus, debeat facere decem sulcos per caueZagnam ante-qq m laboraret deuersus suum consortem, si seminatus fuerit campus c5sortis,& blaua nascerentur, uel essent nata,& qui contrafecerit, soluat pro banno pro qualibet uice solidos quinque, ct camparii teneantur ipsos accusare, & ei iuramento credatur, secundum formam capitulorum de accusationibus cum
iuramento. Et idem intelligatur de vineis S pratis, si fuerint
Ne non intrandis in alienis vineissem Ouinis. Caput XIII. IT EM statutum est, qubd aliqua persona non debeat intrare in alienis vineis, scilicet a Calendis Maii, usque ad sancta Michaelem , aliqua occasone uel modo, sine licentia illorum quorum sunt vineae seu ottini,& si inuenta fuerit in eis, soluat pro banno, solidos decem, & totidem pro emenda. Et D. Uicariuspossit& debeat facere inquisitionem , ct ponere super his custodes ad suam uoluntatem, & teneatur facere praeconizari per ciuitatem infra octo dies, postquam iurauerit regimen,& eandem poenam ct emendam soluat toto anno, si caperet de alienis sarmentis, uitibus, uuis, mericis, & aliis Ductibus. Et quilibet homo bonae famae possit accusare contrafacientes, ct ei iuramento credatur, d habeat quartam partem
baiani. Ne capientibus unas in alienis vineis seu retinis. Caput. XIIII.
ITEM statutum est, qubd nulla persona audeat uel praesumat capere uuas in alienis vineis uel ottinis cum sacco, cum snu, cum manica, uel alio vase a tribus uuis supra, sub pamnalia
250쪽
na librarum quinque, pro quolibet ct qualibet vice, de die, di totidem pro emenda,& de nocte sub poena librarum decem: ct si non haberet unde soluere, fustigetur, ab uno campanile, usque ad aliud per plateam: S a tribus uuis infra, soluat baia num , solidos decem , pro quolibet S qualibet vice , quilibet homo bonae famae, possit contrafacientes accusare, ct ei iuramento credatur, & habeat tertiam partem baiani. Item additum est, quod si quis repertus fuerit de nocte cum armis , in alienis uineis, seu ottinis, capiendo uuas, seu causa
capiendi, incurrat poenam librarum uiginti quinque pro quolibet & qualibet uice, & ut supra, quae poena applicetur pro duabus partibus curiae, o pro alia tertia accusatori. Et quilibet
homo bonae famae, ac etiam camparii possint contrafacientes accusare, & eorum iuramento credatur. De capientibus alienas brapas itali mamma. Caput XU.
ITEM statutu est, quod si aliquis caperet bropas alienorum
ottinorum, uel uinearum, aut cestas, uel faceret sepellum
praedictis cessiis, soluat bannum solidos uiginti, & totidem pro emenda, pro quolibet & qualibet uice, & quicunque a ceperit aliena ligna uiridia, uel si ca, uel bropas in nemoribus, uel campis, si non fuerint amassata in lignario, soluat bannum solidos decem , ct totidem pro emenda. Et si ea ceperint postquam fuerint a massata in lignario, luat pro poena & banno, solidos u inti, ct totidem pro emenda, pro quolibet α
Item ad euitandum furta quiae committuntur de palibus &bropis, ordinauerunt, qubd nulla persona cuiuscunque condictionas existat, audeat uel praesumat leuare, nec amouere, seu extrahere aliquos palos, uel bropas de aliquibus possessionibus, uineis, seu ottinis . nisi solum S per totum mensem Martii , ct non alio tempore cuiuslibet anni, sub poena solidorum uiginti, pro quolibet pallo, & totidem pro emenda, ct quaelibet persona bonae famae, possit contrafacientes accusare, di eis
Ne capientius abenasfructus uel hortor lias. sput XVI. TEM statutum est,qubd qui ceperit alienos fructus domel sticos, rapas, uel hortoraglias ubicunque essent, soluat bannum de die , solidos quinque , ct in nocte, solidos decem, S totidem pro emenda. Et idem intelligatur de glande S gal