Ad catholicum aequumque lectorem epistola eminentissimi & reverendissimi domini cardin. Quirini cum ejusdem animadversionibus in epistolam Jo. Rodulphi Kieslingii

2쪽

III.

CATHOLICO AEQUO UELECTORI

A. M. CARD. QUIRINUS S. R E Bibliotbeeurius, o Episcopus Brixisn.

Oncertationem, quam inii in causa gravissimi momenti cum famoso Roma nae Sedis obtrectatore,qui veterum Magistrorum suorum scrinia cuncta compilavit, adhibuitque praeterea ad Catholicam veri-

ratem oppugnandam praesidii genus omne, seu adicendi arte , seu ab ingenii acumine , seu a vafritie, seu tandem ab audacia,& maledicentia sibi

comparatum, oculis tuis, Mistor aeque, & Catho

lice , iubjicio. Id vero dum ago, ingenue profiteor, hujuscemodi Adversarium mihi multo cariorem fuisse, quam si praesidiis illis destitutus certamini se se dedisseri nam bello adversus ipsum, cui nihil deerat ad fortiter pugnandum , feliciter pera , fateri omnes oporteat, cumulatiorem gloriae segetem vi ri exoriri. An vero decus istud mihi manus conserenticum publico illo linguae Sanctis: in Academia Lipsiensi Professore, cum Ioanne, inquam, Rudolpho Κleslingis, obtigerit, vix in dubium revocari posse video, postquam ille documenta a me pri- detecta, & in medium allata ad vindiean' a. dam

3쪽

IV. dam Romanae Ecclesiae Procerum quibus nempe

administris in eadem regenda ulus eth Paulus III. Pontifex vere Maximus ) non innocentiam tantum, sed admirandam bonitatem, doctrinam, at

que sapientiam, iis laudibus honestare adaetum lesensit, quarum fasciculum statim subjungam.

P. I 3. Praeter ea quae Steidantis, Thuanus,&Sarpius,, nobis adservarunt documenta , quae tamen Romanensibus,, fide laborare videntur, pauca ad nos pervenerunt. Im-ti mortalem igitur promeritus es laudem, quod nobis h Drum monumentorum, quae atra nox hactenus pressi,

copiam facere, & veram hujus negotii s emendanda Eeri eo ) formam uberius explicare voluisti. Dulcius enim ,, ex ipsis sontibus bibitur aqua. P. I 6. ,, Tantum abest, ut huius Praesulis Paulli III. is in Ecclesia Romana Maximi, & Sanctissimi manes turis ,,bare audeam, ut potius illum optimis, qui hoc Saeculo

AXVI. Sedem Romanam occuparunt,annumerem Episcopis. P. ea . is Quae siquis recta reputaverit via, offendet st

,, pendos, quos in hoc negotio semendanda Ecelsa Pau-- lus III. subiit, labores prorsus inanes fuisse, quia mediari huic operi perficiendo fiassicientia non sunt ad hillita. P. I 8. o Non negaverim hunc Romanae Ecclesiae Praesuri lem Paultam m) naturam in tribuendis animi dotibus habuisse fautricem, adornatiimque fuisse ingenio ad disci- ,, plinas quasvis addiscendas bene con posito , judiciique is acie, & prudentia in re gerenda, ultra suam dignitatem ,, sorti, & alacri. P. 3 . ,, Bene omnino egit, & sapienter Paullus III. is quod consessum Virorum sui saeculi, eruditione, pietate, & prudentia, illustrissimorum convocavit, ut sententiam ,, de emendanda Ecclesia, & Curia Romana indicarent.. P. s . ri Laudamus Paulli Tertii consilium de repurga

ista Ecclesia susceptum, quod hunc potissimum habuit GD nem , ut Patres hujus Consi ii anno MDXXXVII. insti- Huri Dissiligod by Cooste

4쪽

t V.

is tuti conscripti, in morbos Ecclesiae adcurate inquirerent, is eosdemque circumspicerent. Ea porro provincia his Prae- lidibus erat demandata, ut remedia contra haec vulnera, Ecclesiae inflicta explorarent, eademque litteris consigna. ta ipsi Pontifici exponerent. Nemo hoc pium Paulli inristitutum cum veritatis firmamento sub censuram voca.

it, sed illud merito collaudabit. Ecquid enim Episco-ripo magis est dignum, quam videre, ne quid detrimenti Respublica Eccletiastica capiat, de , si jam collapsa est,

is Curare, ut emendetur, & novis firmamentis adaugeatur

is Designavit Pontifex huic officio perficiendo viros pieta- ,te, de eruditione illustres: P. s7. is Eminent ex Patribus purpuratis hujus Consi lii senioribus Contarenus,& Polus, quorum Vitas, &,,Epistolas in Volumina congestas a Tua , UIR ENINENT Isia, ,sIME , liberalitate nuper admodum accepi, & quae huicis emendationi insignem omnino affundunt lucem . Nec dissimulo hos duumviros, quorum studium in Ecclesia α,, sordibus liberanda, teste Sec endorcto, ipsi Protestantes laudant, filisse iudicio graves, & i'genio mites, & eruis itione insignes, ut bene omnino de ipsorum consiliis sperare potuerit Germanias sed suis omnino privati sunt ,, illi Patres conatibus, & consiliis, quod ipse hujus Con-

ventus sanctioris comprobat eventus. P. II .is Quain magnopere intentus fuerit emendationi

laudatissimus Pontifex ulterius ex Poli demonstras Epi- stola, quae testatur, Papam, non obstante tristissima reia rum, ob varia bella & motus, facie, nihilominus de Concilio convocando laborasse. P. I a I. ,, Operae pretium est invicta sane testimonia de Paulli Tertii cura, & providentia de Concilio celebranis o prolixius adducere, quurn illa , quae in nitido hoc ἡ opere Gestorum Paulti III. leguntur, documenta, rarati sint, & concertationi nostrae oppido consentanea.

Adversarium haec omnia de indubiis illis documentis,inclytisque iis Proceribus confitentem,facile

5쪽

VI. quisquam intelligat, palmam mihi ultro quodammodo adjudicasse, antequam etiam certamen cum illo subiturus in campum descendissem. Quam ipsam tamen certiorem,ac illustriorem ut redderem, ea confessione minime contentus animum appuli ad fortiter impetenda pleraque omnia, quae ille sea ex scriniis alienis deprompta,seu Marte suo excogitata, ad causae suae patrocinium in lucem protulit. Itaque ejus Epistolam mihi inscriptam in Articulos XXXVI. partitus sum , totidemque Animadversiones opponendas censui. Comperies autem, ut spero,bone Lector, earundem singulis eam ines. Virtutem, ut vel seorsim sumptae veritatis Catholicae triumpho mirifice inserviant. Dixi pleraque omni a ; nam omnia prorsus Adversarii dicta, per eundem mihi minime licuit,ut ad examen revocarem. Scilicet ille huc, atque illuc sine lege vagando, perque calles tortuosos, praeruptosque , facultatem mihi sustulit ejus calcem mea calce ubique premendi ; praeterquam quod sua illa frequens admodum cursitatio extra oleas , nimirum extra argumenti concertationi nolirae propositi limites, praeeuntis Vestigia quaquaversum insequendi me ab omni onere vel ex te sola liberare debuisset.

Fruere igitur, Lector Catholice, opusculo isto, habeasque Κleslingio gratias,quoniam dum in Epistola sua Sleidani, Sechendorfii, Thuani, Sarpii, Cu-rayeri, aliorumque hujus furfuris, cellas exhausit , aditum mihi praebuit non ab ipsius tantum, sed a

6쪽

VILI

virulentis horum omnium Scriptis tutandi sanctum Pauli Pontificis, ejusque Administrorum in subernanda Christiana Rep. propositum, proba, ac sapientia consilia . Inde autem factum confido, Catholicis omnibus opusculum hoc enchiridii loco futurum & ad tutamentum illud, & insuper ad Heterodoxos convincendos Catholicae Communionis per summam injuriam eo tempore desertae, perinde ac si Contarenus, Polus, Sadoletus, Caraffa, Cervinus, aliique praeclarissimi Viri, quos, vocatos, rogatos, Pontifex ille tu amplissimum Ordinem adscivit, ii essent, de quibus Christus in Evangelio, istendite a falsis Propbetis. Tandem , ut aliquid dicam de scribendi mansuetudine , a qua curam cepi ne Vix, aut ne vix quidem discederem , etsi siepius ab Adversarii acerbitate proVocatus , noVeris eorum Virorum, quos modo nominavi, exemplum ea in re ante oculos

mihi filisse. Decet nos ita Sadoletus de suis ad Stu mium literis scribit Ioanni Cochlaeo tuorum insi lentiam non exasperare convitiis, quo in genere maxime exultant ipsi, sed mansuetudine retundere, quod proprium oscium Cbrisiani hominis est.Praeclaro hoc exemplo commonitus, Ktestingit rationibus, nunquam vero maledicentiae respondi. Sinas autem, ut ingenue hic addam , eundem lenitatem istam meam promeritum, ut ita dicam, fuisse, ob laudis genus aliquod in me collatum,cujusmodi liberales esse erga Cardinalem, erga Catholicum Episcopum

7쪽

Scriptores Acatholicos, an uspiam antea contigerit, ignoro. Vel ipsos sacrae Uilitationis, qua Uallem municam recens obii, molestos labores commendare dignatus ille est in nuperis suis litetis ver bis illis, quae redolere cuipiam videantur Romanae Curiat stylum. Ea recitabo, quod certe rara avis inierris haberi possint: Fecisti ostio satis, quo alii oee.

Magnam Me nomine promeritus es laudem, eamque

immαrtalem, dum indefeso studio provinciam tuam subis, naevos, qui jDrte ex inscitia, oe oscitantia irrepserunt, tollis, cultum externum bene ordinas, agrum Domini fertiliorem escis, oe emolumentum , ω δε- Iutem coetus sanctioris, sepositis negotiis domesticis, diωino plane sudio quaeris. Quid autem, quum in iisdem literis haec addiderit Z Nomum Tibi are*rum ferofamosi Sedis Romanae obtrectatoris titulum, ob quem non erubesco, quia e Gentiam testem ba-heo omnium ereri um, oe fidissimum , me nihil agere, aut scribere, quod veritati Christianae adis fetur, multa vero dicere, oe scribere, quae Sedi Romanae minime arrideant. Utinam vero Κleslingius, Sodalesque ejus omnes intelligant, tunc vere conscientiam suam ce

tissimi, fidissimique testis loco sibi futuram , siquidem illa eosdem moneat, nefas omnino ipsorum Majoribus fuisse , ab Optimatum Ecclesiae, quorum gestis illustrandis incumbo, ac proinde a Catholicorum consortio secedere. Vale.

8쪽

CARDINALI QUIRINO

IN LYCAEO LIPSIENSI PUB. PROFESS.

EUM EIUSDEM CARDINALI s

N I MAD VERSIONIBUS. EMINENTISSIME ROMANAE SEDIS

PATER PURPURATE.

I. V A est pereulti hominis indoles , EMINENTIssIME VIR PuRpυRATE, ut, quo major est, eo sit hu- I manior. Animus enim meus Tu Is rationibus intentus, sive Tu AM solidam in rebus sanctioribus juxta ac antiquis notitiam, nulli, quotquot in Italia extiterunt olim,& jam florent eruditi, secundam , sive Tu AM indesesiam, in colligendis, & luci publicae emittendis litterarum docuis mentis, industriam, sive denique TuAM erga eruditos, ubique locorum degentes, & vel maxime ab Ecclesia Romana dissentientes, spectet humanitatem, in admirationem rapitur, & obstupescit. Contigit mihi nuper admodum esse tam felici, quod me dignatus es Tuo litterarum commeriscio. Quin & in Epistola ex sede Tu A Episcopali, quae BRI-xIA. est , data, exposuisti mihi, quod meditaris consilium omni laude mactandum, nobile, nec non utile, de colligenda supellectile libraria, eaque non solum e libris Roamanensium, sed & Protestantium comparata. Bene sane Scsapienter agis, EMINENTIS Sl ME VIR PuRpu RATE, & hoc in negotio vestigia sequeris Du Pinii ', qui Bibliothecam auctorum ab Ecclesia Romana separatorum adornavit, &eandem suis civibus reddidit familiarem. Majore vero laude Του M institutum aestimo dignum , dum non solum li- A bro.

. Bibliothecue des Auteurs separex de lacommunion de l'Eme R maine du XVI. & du XVII. biecte a Paris. MDCCXVIII.

9쪽

bros ad notitiam Tun societatis pervenire cupis. Quod institutum minio , cedroque dignum censeo, e potissimum nomine, quia notitia nostrorum Doctorum, eo demque scriptorum apud Romanenses exilis est, &fere nulla. Indices enim librorum expurgandorum, & pr hibitorum sepimenta sunt, quo minus Romanae Civitatis inquilini ad veritatis Evangelicae cognitionem pervenire possint. Quid igitur mirum est, complures, qui tamen praecaeteris sapiunt, imis adhuc submersos esse tenebris, ut re ligionem Lutheranam Iustis contemplentur oculis,& eam farraginem multarum haeresum pronunciare non erubesis Cant. Dolendum sane est, nostram Ecclesiam Lutheranam apud plerosque peregrinos,& a nostra Ecclesia remotos, audire religionem seu potius sectam, quin & haeresin heri demum , aut nudius tertius excogitatam, Parumque

abesse, quin de illa dixerint, illud Horatii:

Serpentes avitas geminantur, tigvibus agni. Arbitrantur nimirum, religionem Lutheranam ex variis haeresibus esse conssatam, & vix veritatis volam retinere ullam. Quantas maculas relisioni Lutheranae inusserint ejuLdem hostes , non solum ipse Lutherus in Praefatione Articulorum Sm Icaldicorum, sed & vortia Pallaυisinus professiis est. Videbunt autem, Te duce & magistro omnium fidissimo, Romanenses ex nostris libris, quos congeis ris, nos non adeo esse desermes , quia nos in littore vidimus. In tot, inquam, Conciliis & vexationibus dinstrina nostra explorata, pura semper extitit, & illibata. Puram illam ApostoIicam adhuc retinemus fidem , & ejusdem adeo tenaces sumus, ut doctrinas,& ritus fidei Ap stolicae noxios, successu temporis veluti infelix lolium en los, Luthero, illustri Ecclesiae Lutheranae vindice, & statore, eliminaverimus, & nos in nostram , quae societati cuivis

' Lib. de Arte Poctiea. Vid. Histor. Coneil. Trident. Lib. I. Cap. vIII. 1. 14. R. ' vid. Ioseph. Hall. The olde Religioni Ann. 1633.

10쪽

cuM ANIMADVERSIONIBUS. 3euivis Christianae, sine omni capite visibili, competit, vi dicaverimus libertatem. ANIMADVERSIO.

Vereor magnopere, Κleslingi, ut de literaria. Bibliothecae meae supellectile non Catholicorum tantum, sed Protestantium etiam libris instructi , adeo praeclare, quemadmodum hoc loco facis, sentire pergas, postquam tuas ad manus perveperint Volumina Editionis,cui adornandae incumbo, Epiastolarum Cardinalis Reginaldi Poli, ante paveos dies tibi dono a me transmissa. Statim enim Vestiabulum ante ipsum, primoque in limine ejus Editionis deprehendes , hominum vestrorum lucubrati nes eum mihi usum praebere, cui parum tua illa

gratulatio, ac laetitia conveniat. Sese.offerent ii

bi in primi Voluminis fronte meae ad Iola Georgii Schelnornii Epistolam, junctim ibidem recitatam, Animadversiones, quibus perstringenda suscepi

quaecunque adversus eundem Cardinalem contumeliose conscripserat sive in ea Epistola, sive in Tom.

I. Amoenitat. Histor. Eccles & Litter. Bibliothecarius iste Memingensis. Praecipuus autem earundem

scopus fuit demonstrare, nihil iniquius excogit ri, aut affirmari posse, quam Polum teterrimo odio, quod novercale, & Vatinianum passim Schethor nius appellat, insectatum fuisse Regem suum He ricum y quandoquidem indubiis documentis vel in

eo Schel rnii opere exhibitis cujuscemodi pra sertim est ejus Cardinalis ad Eduardum, qui in Am