Pub. Ovidii Nasonis Opera Publii Ouidii Nasonis Metamorphoseon libri 15. operum tomus 2

351쪽

LIBER XV. 329 Viscera vim trahi. nervosique in stirpe teneri, Membra rapi partim, ρar im reprensa relinqui,

Ossa oravem dare fracta sonum, fessamque videres

Exhalare animam, nuta que in corpore partes , Noscere quas pssses, unumque erat omnia vulnus.

Num potes, a se clam componere nostra Nympha tuam ' vidi quoque luce carentia regna , Et lacerum fovi Phlegethontide corpud in uud Nec nisi Apoc inea viaido medicamine prosis.

Reddita vita foret. quam postquam fortibi herebis

Atque ope Paeonia Dite indignante recepi, Tum mihi, ne praesens augerem muneri huyus Inυidiam, densas ohecit Cynthia nubes. N. Utque forem tutu , possemque impune vadera, Addidit aetatem, nec cognoscenda reliquit ora mihi, Cretenque diu dubitavit habendam Traderet, an Delon. Delo Cretaque relictis ,

Hic posivit, nomenque simul quod possit equorum Admonuisse, jubet deponere, Quique fuisti

Hippobtim, distit, nunc idem Virbius esto. Hoc nemus inde colo, dedi que minoribus unu/Numine sub domina lateo, atque absentior tui. Non tamen AEgeria luctus aliena levare Damna valent, montisique jacens rassicibus imis Liquitur in lacrymas isnec pietate dolentuMota soror Phoebigelidum de corpore fontem . Fecit, is aeternas aram tenuavit in uiam. At ' has tetigit nova res, is Amazone natus Haud aliter stupuit, qua an cum Trrhenus arator talem glebam motua seexit in arvis , Sponte sua primum, nulloque agitante movera,

Sumere mox hominis, terraque amittere formam, . Oraque venturis aperire recentia far is. Indigena dixere Tagen , qui primm Hetrusiam Edocuit gentem cat s aperire futuros.

Vique talatinis hae rentem c/l me olim

352쪽

33o M E T A MOR PHOS EO NCum subito vidit frondUcere Romiam hasam , a radice nova, non ferro stabat adacto: Et jam non telum sed lenti Uminis arbor Non exspectatas dabat admirantibus umbras. Aut sua fluminea cum vidit Cippus in unda Cornua. vidit enim, Ddpamque in imagine credens 9sdem, digitis ad frontem seste relatis sua vidis, tetigit, nec jam sua , tumina iamnans Resitis, ut victor domito veniebat ab hose,

Ad coelumque oculos eodem cornua tocians,

Quicquid ait Superi monstro portenditur isto, Seu latum est patria, latum populoque Quirini, Sive minax mihi sit. viridique ex cespite factas

Placat odoraris herbosas ignibus aras, Vinaque dat pateris, mactatarumque bidentum

Cuiasbi signiscent trepidantia conmis exta. sua mul a pexit Tyrrhena gentis haruspex ,

Magoa quidem rerum molimina vidit in illis. : iNon manifesta tamen. eum vero fustudit acre

A pecudis bris, ad Cippi cornua lumen. Rex ait ὀ adis, tibi enim, tibi Cippe, tuisque

me locuη, ct Latiae retarit cornebin arces. modo rumpe moram, portarique intrare patentes propera :sic fata jubent. namque urbe recemuRex eris, is sceptro turm potiere perenni. Rettulit Esse nam, torvamque a moenibus urbis . Avertens faciem, procul ὀ procud omnia dixit Talia Dispeliant, multoque egojustim avum Exsul agam, quam me videant Capitolia regem. Dixit, o extemplo populumquedra mi Senatum

Convocat. ante tamen capitis nova cornua fronde

Velat, is aggeribus factis a milite freti

I sit, Θῆcoque Deos e more precatu. , ut ait his unus. quem vos ni pellitis urbe , rRex erit. id quisit,signo, non nomine dicam. Cornua fronte gerit, quem nobis indicat augur, Si

353쪽

33ILIBE R X v. Si Romam intratris, famularia jura daturum. Ireo quidem potuit poram irrumpere apertas , nos obstit vi, quamvis conjunctior isto Nemo mihi est. vos urbe virum prohibete Quirites. Vel δε deum erit gravi ου vincite catenis, Aut flnite metum fatalis morte Uranni.

Qualia succinctis, ubi trux insibilat durin , Murmura pinnis funi, aut qualia fluctus Equorei faciunt, se quis procul audiat idos, Tade sonat popiam, sed per confusa trementis

Verba tamen vaegi vox eminet una. Quis ille est 'Et spectant frontes, pradictaque cornua querunt. Rursus ad hos Cippus, quem nescitis inquit haleris, Et dempta capiti populo prohibente corona,

Exhibuis gemino praesignia tempora cornu. Demiseere oculos omnes, gemitumque dedere,

Atque iliud meritis clarum squis credere post '

Inviti videre caput, nec honore carere

interim passi,sesam impostuere creonam. At proceres quoniam muros intrare vetario Ruris honorati tantum tibi Cippa diaere,

Cuantum depressosvlectis bobus aratro Complecti posses ad nam lucis ab ortu.

Cornuaque aratu miram referentia formam Postibua inficiapunt, longum man*ra per avum Panite nunc Mus prasentia numina vatum,

Scitis enim, nec vos fallit statiosa veru 0Vnde Coroniden circum a Tybridis alti Inseula Romulea fareu adjecerit urbis. . Dira lues quondam Latias vitia rat a F, Pallidaque resangui uacubarit corpora morbo, Funeribus fes pinquam mortalia cernunt Tentamenta nihil, nihil artes posse medentum. Auxilium coeleste petunt, mediamque tenentis Orbis humum Delphos adeunt oracula Phoebi, Utque salutifera miseris succurrere rum, sorte

354쪽

Sorte velit, tantaeque urbis mala iat, orant.

Et locu , O laurmis quas habet ipse pharetras ,

tr uere simia, cortinaque reddidit imo Hanc ad to vocem, pavefactaque corpora movit.

mod petis hic, propiore loco Romane peti es , Et ρropiore loco, nec sdine vobis

Ωgi minuat motu, op s es.sed Apostine nato. Ite bonis avibus, prolemque accersie nostram. Dei trudens postquam accepere Senatus, crit, explorat Iuvenis Phoebeius urbem Lusique petant vensis E damia littora mittant. ae simul incurva missi tetigere carina , Concilium Grajosique patres adiere, darentque oravere Deum, qui praesens funera genii Finiat Alfinia, certant addicere sortes. Disides, is variat sententia, parsque negandum Non putat auxilium multi retinere seuamque Non emittere opem, numina tradere suadent, Dum dubitant, seram pepulere crepuscula lucem , Vmbraque tectaris tenebras induxerat orbi.

Cum Deus in somnis opifer consistere visu Ante tuum Romane torum, sed qualis in ade esset, baculumque tenens greste sinistra ,

Caesariem longa dextra deducere barba Et placido tallas emittere pectore voces: Pone metum,veniam simulacrapnostra relinquam. Hunc modo serpentem,baculum qui n exibita ambit, Perspice, ct que nota, visum ut cognoscere posti Vertar in hunc, sed major ero, tantusique videbor ,

In quantum verti coelesia compora debent. Extemplo cum voce Dem, cum voce, deoque

Somnud abit semnique fugam lux alma secuta est. Posteas dereos Aurora fugaverat ignes , Incerti quid agantproceres ad templa periti Conveniunt vero a Dei, quaque ipse morari Sede velit, signis messibus indicet, orant.

355쪽

LIBER XV.. 333Vix bene deserant, cum cristis aurem altis In serpente Deus praemuncia sibila movit, Adυentuque suo signumque, ararique, foresque , Marmoreumquestum, fastigiaque aurea movit, Pectoribusque tenus mediasublimis in aede ii IConstitit, oculos circumtulit igne micantes. Territa turba pavet. cognovit numina casus Evinctim vitta crines albente sacerdos.

En Detu es, Deus es, animis linguifruefavete, fui quis ades, dixit. sis ὀ pultherrim e visim

Vtiliter, populosique juves tua sacra colenses. Cuisiquis adesi,visum venera tur numen, 'omms Verba sacerdotis referunt geminata, piumquo neadae prasant is voce is mente favorem. Annuit his, mori ue Dem rata pignora cristis , Et repetita dedit υibrata sibila lingua. Tum gradibuου nitidis elabitur, oraque retro Udctit, is antiquas abiturus respicit ara .

Assuetasique domos, habitataque templa salutat. Inde per insectis adopertam foribuου ingens Serpit humum fretisque us mediami per urbem

Tendit, et incurvo munitos aggere portu , 'Restitit his agmenque fluum, turbaque sequentis picium, placido visus dimittere viatu , Corpud is Ausionia posivit rate : numinis illa Sensit onu , pressisque Dei gravitate carina.

Eneadae gaudent, caesoque in littore tauro Torta coronata solvtivi retinacula navis. P Impulerat levis aura ratem, Dem eminet alte,

In postaque premens pulpim cervice recurvam , Mi Caerulem despectat aqua , modici queper aquor Ionium Zephyris sexta Pallantidos ortu ii Italiam tenuit; praeterque Lacinia templa Nobilitata dea, Scyllaeaque litto fertur.

Linquit Iangiam, levitia que Amphissa remisi, Saxa fugit, dextra pram a Cςlenniaparte,

356쪽

Romechiumque legit, Caulonaque, Narisiamque, Evincitque fretum, Sindique angusta Pelori, Hippotadaeque domos regis, Nemesesique metalla , . Teucosiamque perit, tepidique rosaria Pasti, Inde legit Capreas, promontoriumque Ioneris , Et Surrhentinos generosio palmite colles, Hercideamque urbem, Stabiasique, in otia natam

Parthenopen, s ab hac Cumaea templa Sibylla. Hinc calidisent ei, lentisciferumque tenetur Tintemum, multos trahens sub gurgite harinam vulturnus, niveisiquefrequens Smuclla colubris.

MinturnaquePraves eisquam tumulavit alumnu ,

Antiphataque domu , Traia qua obsie palude , Et resi- Circa a, cX spissi littoru Antium.

Huc ubi veliferam nauta ad nere carinam , Asper enim Iam ponim eratὶ Deus ex icat orbes, Perque sinuου crebros is magna volumina labens, Templa parentis init gavum mi emtia ristud. AEquore placatopatrim Epidaurim ara

Linquis, is hostiliojunctisbi numisis usus

Littor tractu siquamma crepitantis harenam Imr, Et innixus moderamine navis, in alta

Puppe caput posuit, donec Castrumque sacrasique

Lavini sedes, Tyberinaque ad ostia venit. Huc omnes populi passim, matrumque D rumus Obvia turba ruit, quaque ignes Troica servat Vsa tuos, latoque Deum clamore salutant. , Quaqueser adversas navis cita ducitur undas, Thura super ripas, aris ex ordine factis, Parte ab utraquest mi, o odorint area fumiis, Ictaque conginos incalfatis hostia tuetros. Iamque caput rerum, Remanam intraverat Fbem. Erigitur serpens,flummosue acclivia malo Cosia movet, sita questibi circumspicit aptas. Scinditur in geminas partes circumfluus amnis .

distula nomen habet, laterumque is parte duorum

357쪽

LIBER XV. 33sPorrigit aquailes media tectare lacertos. Huc se delata pinu Phoebeim angivi

Contulit, is snem sterie coeleste reseumpta, Luctibus imp it, venitquesalutifer urbi.

Hic tamen accessit delubru chena nostris. Caesar in urbe sua Dem es. quem Marte, rogaque Praecipuum, non bella magis ita triumphis, Resque domi geri, properataque gloria remum , In θ vertere novum, fletumque comantem, Quam sua progenies. enim de Caesaris actis Vltam majus opus, qNam quod pater extitit hujuri Scilicet aquoreos ρλου est domui ge Britannos ,

Perque papstriferi septem a flumina Nili x

Victrices egisse rates, Numidasque rebedes, ni iumque Iubam, Mithridateisique tumentem Nomini ου Pontum, populo ad cisse Quirini , Et multos meruisse, aliquos egisse triumphos, guam tantum genuisse virum, quo nasis rem Humano generi superi favistis abunde r fret hic igitur mortalia semine naturi Ilu Dem faciendus erat, aurea vidita ea genitrix svidit quoque triste parari Ponti ilitum, . congurata arma moveri Pasiuit,'cunctis, ut cuique erct obvia, divis, pice dicebat, quanta mihi mole parentur In ina, quantaque caput cum Me petatur ,

si de Dardanio solum mihi restat Iulo,

Mune preero justis exercita curis 'mam modo Tydida Cia donia vulaeret hasta , male de se eos ant moenia Troia.

videam natum longis erroriam actum

Iactariquefreto, sed que intrat silentum , Belgaque cum Turno gerere, aut, s vera fatemur, Cm a Iunone magis. Quid nunc ariti a recordore Damna mei generis ' timor humeminisse priorum

Non sinit. in me acui scelerator cernitis enses,

358쪽

336 MgT AMOR PHOS EO NCuos prohibete precor , facinusique repellite. neve Cade sacerdotis fammm exstinguite Vesa.

Talia nequi quam toto Ventra anxia caeso

Verba Dcit, superos, movet, qui rumpere quanquuFerrea non possunt veterum decreta sororum, . Signa tamen i m dant haud incerta fui i. Arma ferunt inser nerm crepitantia nubes , qTerribilesque tubas auditaque cornua coelo Praemonuise nefas, Solis quoque tristis imago Turida sollicitis praebebat lumina terris. pe faces vis mediis ardere stub astris , Saepe Uter nimbos gutta cecidere cruenta , Caerulus es vultum ferrugine Lucifer atra Sparsus erat, stasi lunares sanguine currus. Trista milia locis Stygim dedit omina bubo , de locis lacrymavit ebur, cantusique feruntur Auditi, sanctis verba minantia lucis. Victima nulla litat, magnoseque instare tumultus . Tibra monet, caesumque caput reperitur in extis. Inque foro circumque deos, ct templa deorum Nocturnos titulasse canes, umbra questentum Erravisse ferunt, motamque tremoribue urbem. Non tamen instim venturaque vincere fata Praemonitus potuere Deum, strictique feruntur In templum gladii. nec enim locus ulme in urbe

Ad facinu diramque placet nis curia, caedem.

Tum uero Cotherea manu perculsi utraque Pe 3, ct alberea molitur condere nute ;

ma prius infesto Paris: es ereptus Atrida ,

Et Diomedeos AEnens fugerat ense . i . c

libus hanegentior. Sola insuperabilefatum , , Nata movere parm Z intres licet ipsa sororum Tecta trium, cernes illic molimine vasto . Ex are, o solido re rum tabularia erro. Cu4 neque concussum coeli neque fulmisis iram, Nec metuunt ullas tuta atque cier ruino .

359쪽

L I B A R X v. divinita illis inclusa adamante perenni Fata tui generis. Legi ipse animoque notavi , Et referam, nessetiamnum ignara futuri: Hic sua complevit, pro quo Cytherea laboras Tempora, perfectis quos terra debuit anni Vt accedat coelo, templisique colatur c facies, nat quesium, qui nominis hora impostum feret unu ud, caesique parentis Nos in bella Νοsfortis m iutor habebit. aujiciu obsese moenia pacem Victa petent Mutina, Pharsalia sentiet Hum , ZEmathiique iterum madefent cade Philippi, Et Magnum Siculis nomen severabitur undis , Romanique ducis conjunx AEgyptia teda Non bene a cadet, frustraque erit illa minata Semitur uo Capitolia nos Canopo. Ouid tibi barbariem, gentesque ab utroque jacente Oceano numErem ' quodcumque habitabile tesim sinet, hujm erit, pontus quoque strviet illi. Pace data terris, animum ad civilia vertet Iura suum, legesqueferet justissimus auctor , Exemploque θω mores reget, inque futuri

Temporis aetatem venturorumus nepotum

Prassiciens prolem sancta de conjuge natam Ferre ut nomenque siuum, curasque jubebit. Noe nis cum benior similes aruaverit annos , Ethereab sedes cognataque sedera tanget.

Hanc animam interea caseo de corpore ratiam

ejubar, ut semper Capitolia nostra, rum Divm ab excelsa pro*ectet Iulius ede. Vix ea fatus erat media cum sede Senatus Consevit alma Venus nulli cernenda, suique Caesaris eripuit membris, nec in aerasolis Passa, recentem animam coelesi d intulit asin aeumque tulit, lucem capere, mi ignesceresensit,

Emisitquesinu, t evolat altim illa,

360쪽

338 METAΜORPH. LIB. XV. Flammiferumque trahens Jatioso limite crinem Stella micat, natique videns benefacta fatetuae Ese sui majora, is vinci gaudet ab Ego. Hic sua praeferiri quamquam vetat acta parentis, Libera fama tamen, nusi que obnoxia jussis,

Invitum praefert, unaque in parte repugnat. Sic magnis cedit titulis Agamemnonos Atrem , Egea sic Thesem, bis Pelea vincit Achilus. Denique ut exemplis ipsos aquantibu utar , Sic Saturnus minor est Iove. Iuppiter arces Temperat atherem, is mundi regna triformis:

Terra sub Augusto est: pater est is rector uterque. Dii precor. AEnea comites, quibu/ ensis is ignis Ceserunt, Diique indigetes genitorque Quirine, Urbis,oinvicti genitor Gradive Quirini,

Vestraque Caesareos inter sacrata Penates, G cum Caesarea tu, Phoebe domestice Vesta . Cuique tenes alim Tarpeias Iuppiter arces ,

Guo que alios vati με appellar epiumque est Ta=dast illa dies, is nostro serior avo ,

gua caput Augustum, quem temperat orbe relicto Accedat capto, faveatque precantibu absens. . Iamque opud exegi, ira, nec gur e poterit ferrum, nec edax abolere vetustas.

et illa dies, qua nihil nisti corporis husu Im habet, incerti statium mihi finiat avi, Parte tamen meliore mei super alta perennis ferar, nomenque erit indelebile nostrum. Quaqu3 pMet domitis Romana potentia terris, Ore legar populi, perque omnia secula fama , Si quid habent veri vatum p sagia, vivam