장음표시 사용
21쪽
simpuniti remaneant: Staturiam est, ut quotieseunque&quandocunque ii, qui pornam contra tales in ipse Regno stati itam, executiari sunt, ad exequendam insuffcientes fuerint, extunc eis Comites auxilio sint, ijs autem etiam insuffcientibus, Bamis, suo Banali braehio praesto sit, ac duplum extorqueat, ex quo id quod Regno debetur, eidem Regno administrent, reliquum autem pro se reseruet. Haec autem constitutio depra teritis etiam poenis exigendis intelligatur. Ακ T. XVII. 1 quidem gentes la milites omnes , iuxta praemissim limitationem M taxa tionem statuti, in quolibet Comitatu specialem se Capitaneiam, per Comilcm dc uniuersitatem dominorum & Nobilium eligendum, δc speciale vexillum habeant,neq; a quopiam desinino aut nobili inde abducantiar, sed stab ipse Coi tatus Capitaneo αν illo, usque ad finem militare, ac omnia belli onera ferre teneantur. ART. XVIII. Si quis praeterea Dominorum aut Nobilium, aliorumq; possessionatori , in diuersis Comitatibus bona possessionaria habuerit,is ratione eorundem bonorum, in medium tot Comitatuum mittat gentem, in quot Comitatibus ea bona sita sunt,& sub toruomitatuum Capitaneis & Vexillis militet. ART XIX. Item gentes praemisse modo in castra mittendae, in quolibet Comitatu, circa decimum quintum Aprilis, vel quanto citius fieri poterit , lustrentur, sintq; militari modo bene armis instructae,& ita semper paratae, ut ubi primum a dominis 1 spretatis Hungaricis Capitaneis, Banderio suae Μaiestatis in campo existente, vocatae scierint, statim in Castris elle posint. ART. XX. Debebunt autem tempore rectificationis praemis um portarum limitati numq; supradictarum quae secundum Deum eiusq; iustitiam, praeter omnem re i ictum fieri debebunt) citi libet domino & nobili, necnon possessionatis, Ciuitatiq; &villae, per dominos Rectificatores Scliedae dari, iuxta quas suos nil lites ad lustram stomer e sciant atque debeant. Qui quidem milites, praesenti anno tam diu alantur in castris, donec necessitas mstulare videbitur, 3c donec castra suae Maiestatis in campis durauerint: necessitate vero cessante, cesset etiam militum & sentis missio & inte
ART. XXI. Capitaneus praeterea huius gentis militem fraudulenter & fauore dimittent, perGeneralem Capitaneum capitis 'nam luat, & sit liberum dominis suprzmis Capit eis, eandem gentem singulis mensibus, vel quoties voluerint lustrare, praemoniti, & adhibitis suae Maiestatis iuratis lustrationum ossicialibus, vel etiam iisdem abiena tibiis. Quia vero domino supremo Capitaneo Cisdanubianarum partium, Magnifieo domino Nicolao Palmi, pro sua residentia confinium Niluariense designatum filii: Ideo reῖluat se sua Maiestas, vel sua Serenitas elementer, quid eidem domi uo supremo Capitaneo faciendum sit, casu quo id confinium per hostem obsessum fuerit, de-heatne se conferre in ipsum confinium, vel ictu ire in campo, iuxta sui ossicij Supremi
Capitaneatus exigentiam. Status autem dc Ordines Regni, ei iuxta antiquam e su tudinem, in campo serinendum esse, censent.
Ακ T. XXII. Item tempore lustrationis praunissae gentis, snt primi domini Praelati, Barones atq; Magnates, Ic sie deinde statim nobilitas quoq;, di caeteri posse.ionati ad lustran dum suos statuant, id in castris teneant,alioquin non sint Nobilos & Meteri posset donau lietati, suam gentem ad lustrandum statuere & tenere.
22쪽
PO SON. - . LII. D. XCV. t ART. XXIII. Nemo praeterea alienos servitores ad lustrandi mi producat, vel alienis equis dc
armis utariir. Contrarium faciens, per stupremum Capitaneum Regni, comperta vel tunc vel postea rei veritate, ablatione omnium rerum puniatur.
ART. XXIIII. Item si qui militum vel seruitorum non expleto sui seruitii tempore, filo stipendio non detraudati, clam, vel aliter qualitercunque, praeter voluntatem sui domini discellerint, vel diuersa stipendia acceperint, comprehensi per supremos Capitaneos, Comperta rei veritate, sis pendio puniantur. ART. XXV. Item Statutum est, ut hae Comitatuum gentes, per dominos Hungaricos supremos & Generales Capitaneos, in Confinia non distrahantiar, sed praesertim pro campestribi .s necessitatibus adhibeantur, ubi omnia onera belli ferre teneantur. Capitanei autem Comitatuum, ab eisdem dominis Hungaricis Supremis & Generalibus Ca-
Pitaneis dependeant, quos iidem domini Supremi & Generales Capitanei in honore habeant, & simul pro ipsbrum ossicio, fideles sitae Maiestatis, a violentijs, licentijsque militum terio temper tueri & defendere sint obligati. Quod ut commodὰ fieri possit, in castris ordinentur tres Iusticiae Capitanei, ut pote Germanus, Hungarus & Italus, quorum quilibet proprio catellitio stipatus, ac pro se quisque cauendis & coercendisma gentis excessibus ac in conuenienti js, intentus, mutuam inter se Gueant eorrespondentiam,& litae quisque nationis homines, ad praescriptum Generalis sui, vel smcundum iuris militaris Ordinem coerceat. Quod si vero quispiam ex iis Iustitiari, iustitiam adininistrare, & patratores huius haodi debito modo punire noluerit aut Dicaerit, defacto per Generales ipsesum Capitaneos puniatur, & ossicio priuetur ART. XXVI. , Caeterum, si quis Dominorum aut Nobilium, aliorumq; possessionatorum,pr Filias Constitutionibus contraveniret, aut liumerum militum, eis si,pradicta modo impositum, contumacia ductu ,tempore Lustrae statuere, M usque ad finem belli in
tertenere nolle tunc Viceconaes cum vno Iudice nobilium, vel illis non sumet ei
tibus, Comes, bona huiusnodi contumacis occupandi, & tam diu habeat possidendi Laeuitatem, donec triplum ex illis exigetur. De qua potara Comitatili ratio detiit.&in publicos vilis illa alteruetur. i 'ART. XXVII. constitutiones, dominorum ain: Nobilium, Plebanorumq; & aliarum Ecclesiasticarun, persisnaruna domus &Curiis a conde censu militum immianes sint. Si miles contrarium fecerit, siue si indigena suς externus, captiuoci ir&puniatur a Capit ancis, onan ina rerum ablatione & capi-
ART, XXVIII. Item Statutum est. ytanilites, siue sist indigena sue externi, suis stipendijs sint
contenti, alioquin colonis aut alijs damna in posscssionibus& villis inferentes, ae v, ctualia sine precio auferentes, cognita uia, per Comitatuum gentes, aut etiam per dominum terrestrem eiiciantur, ac puni aptur quoque per Capit eos, iuxta publicas
Regni constitutiones, Anni Q Sadragesimi sςcundi. ART. XXIX. Nemo praeterea equitum vel peditum, suiE Regia Maiestatis, suε aliorum cis .iuscunqire nationis sint, Currus & equos Nobilium dc colonorum ad propriam personam,
23쪽
nam, supellectilemq; vehendam adimere praesemat, sed quisq; pro sita necessitis proprium cumun&equos habeat. Contrarium faciem, monitus & non obediens, supendatur. ΑχT. XXX. Item ob euitandam inconvenieritiam illam,qine hactenus tempore insurrectio. num in conscribendis militibus suit,quM nimirum plerici; ingenti sesario militem id
castra mittendum conducere coacti fuerunt, itaq; inposterum nemo maioribus si Iarijs aggravetur: Statutum est, ut genti Comitatuum, uni pediti non plures quam tres Hungarici florent, per mensem triginta dies facientem, soluantur: Equiti autem quatuor tantum. Miles plus a piens, mulctetur per supremum Capitaneum, vel Comites bc vicecomites, ablatione omnium rerum. In quolibet autem Comitatu se disponatur negocium, ut pro media parte equites sint, pro altera vero audia parte se dites
Ax T. XXXI. De liberis Haidonibus, peditibus & equitibus, tam Nobilibus qiam ignobilibus, statutum est, ut nemo dominorum aut Nobilium siue indigenarum, siue exter riura, tales liberos Haidones teneat: Secus faciens, in notam perpetuae infidelitatis ipse tacto incurrat: Ipsi etiam Hesdones poena capitis puniantur. ART. XXXII. Si qui vero vagabundi milites, siue sint pedites, siuEequites, dominos non hubentes, vel priniae vel lucri gratia, apud quempiam sub nomine selutionis & domini seruientes, ulli, deprehensi fuerint, tales rustiea aliam manu capi,& cognita cauli,defacto capite pliati possint. Et idem obseruetur etiam in Regno Sesaiaoniae. ART. XXXIII. Cum deinde hoc tempore ea sit necesiitas Regni, ut incolas ex ipso Regno alio migrare damnosiam sit: Ideo statutum est, ne spe maioris stipendi j aut ulla idia printensione, ullus adseruitia externorum dominorum excepta Transticiaria, quae talis pars Hungariae est: cuius tamen Princeps, si aliquem exercitum in Hungaria conscis re velit, id cum praescitu & consentis suae Maiestatis faciat sese conserat. Si qui ta. les inventi fuerint, Nobiles bonis priuentur, Rustici vero capite plectantur, idque ea quantur Comites & suprerui Capitanei. ART. XXXIIII. Statutum praeterea est, ut Mulieres nostrae gentis, in castra quaestiis, aut alterius rei gratiamon eant, sed viris omnem quaestum relinquam. Contrarium ficiens ac inclusa, in aquam proiiciatur& submergatur Ax T. XXXV. Item tam superioris, quam huius inferioris Hungariae incolis libera sit, Blaui Tri sima&Thelonio, pro hoc anno, per omnes Regiones eductio vinorum, pr sertim in praesenti necessitate rei pecuniariae.
Praeterea, quia ab eo tempore, quo praesens bellum exarsit, videlicet a prini pio mentis Augusti, Anni Nonagesimi terti j, diuerse violentiae, invasiones domorur homicidia& alia latrocinia, rerumq; oc bonorum illegitimae occupationes fictie sunt, ac postliae quoq; , durante praesenti bello, a potentioribus, alijsii; inquietis personis fieri pollent: Ideo statutum est, ut ad partis querulantis instantiam, Vicecomes e iuslibet Comitatus, convocatis allisioribus & Iudicibus nobilium, alijsq; potioribus Nobilibus,quos habere poterit, tam de praemissis violentiis, invasionibus domorum. homicidi js, latrocinijs dc ille timis occupationibus, a priciacto imporc hac iis pucratiu
24쪽
natis, quum etiam inposterum durante tempore belli huius anni, patrandis, non o stante ipsb bello, iure mediante cognostere, & de Regni legibus punire, ac ex parte ipsarum illegitimarum occupationum & damnoriim, iuxta Articulum publicarum, Constitutionum, de nouis bonorum illcgitimis occupationibus, no Octogesimo septimo editum, parti laesae ius& iusticiam administrare debeat de teneatur, si ib amisso. ne ossicij. Idem obseruetur etiam in liberis Ciuitatibus. ART. XXXVII. Executiones vero Sententiarum in similibus editarum, se etiam iuxta priorum annorum Constitutiones, tam ad bona dorhinorum 8c Nobilium, quam Regiae Maiestatis extendant, sintq; obligati Ossiciales suae Maiestatis & alij, eas sententias exequi permittere & iuuare, neq; tales malefactores,sed nec coloni & seri litores flagitivi in ipsa sitae Maiestatis bona, & dominorum ac Nobilium recipiantur. Si qui autem illuc trans
fugerent, restituantur fictb poena dupli homagii per Vicecomitem & Iudices nobiliu vigore praeseiatis Constitutionis irremissibiliter exigenda. Ακτ. XXXVIII. QQuod vero sua Maiestas Caesarea atque Regia considerata singulari Regni necessitate, Iaras liberarum Ciuitatum, in usias conscribendorum militum convertere
velit: Status & Ordines Regni, suae Maiestati ingentes gratias agunt, & supplicant, disgnetur eas Taxas in medium Comitatuum in quibus illae sitae sunt, percipi permittem Taxatio autem ipsarum Ciuitatum fiat per dominos Consiliarios Hungaros, Si sitae Maiestatis Cameram i qua pecunia, ut ipsae Ciuitates militem conducant,& adlustrandum statuant, δc instar aliorum, Capitaneis Comitatuum subijciant, Camera curet diligenter.
ART. XXXIX. Simili modo supplicant humiliter suae Maiestati Status & Ordines Regni, dignetur eorum, quae de mittendo in supcri orem Hungariam Hungarico Generali Capitaneo, i iis fidelibus antea saepius benigne obtulit, memor ella, illisq; iam tandem exauditis, voti compotes eos facere. Existimant enim utilius fore sitae Maiestati, & ipsi Re eno, si sitae rentis Generalem illic habuerint. . ART. XI.. lDignetur porro dominis sit premis Capitaneis permittere, ut suis ossiciis climautoritate praeesse, utque milites sub sese habentes, cuiuscunque nationis sint, cum ple nipotentia iuxta cuiuslibet nationis iura & conssuetudines, regere possint, ut melior
militaris disciplina inter ipses milites esse queat, quam hactenus filii. ART. XLI. Item stipplicant Status & ordines Regni, ut Serenissimus Archidux Comitatui de Zabolch, ad eorum s ipplicationem, Anno Millesimo, Quingentesimo, Nonagesiamo tertio 3c nuperrime exhibitam, se clementer resbluere, suamque resblutionem exe cutioni demandari iubere dignetur, . ιART. XLII. De contributione sub Strigonio particulariter facta, frustra est aliquid in mea moriam reuocare, triplo enim maiores eXpensae sunt postea binis vicibus: quibus tim sirrectiones fieri debuerunt, factae; quam ea contributio esse potuisset. Accessit at tem post volum grauis omnis conditionis Sc status hominum oppressio, quae ab eius,
modi contributione non immerito omnes excusat.
ART. XLIII. Nihilominus tamen statutum est, ut sicubi pro primo illo mense, Anni Nonage. smi quarti proxime elapsi, imo ea contributione etiam anni Nonagesimi teriij, adhuc aliquid soluendum restaret, illud per eos, qui ad percipiendas eas contributiones '
25쪽
de ati lumine, exigariir, S: sint omnes obstricti ad Qtutionem earum restantia but ijs militibiis, quibus sita Maiestas ratione eius subsidii debitor remansit, ae Maiestauetiam sitae, ex est smodi restant ijs, per exactores illarum flaisfieri possit. In cuius ibi imtionis auxilium accedant etiam restantiae Taxarum Ciuitatum liberarum. Comitatus autem, qui se Dieari non permiserunt, it remissibiliter dicentur, &Dicatores ipsi . bligati sint, rationem dare dominis Deputatis, de perceptis pecunii , Lib amissione bono
Ad examinandas rationes dominorum inputatorum Regni Hungariae, anni Nonagesimi tertij, nominatur ex ordine Praelatorum, dominus Episcopus vaciensis, Magnatum,dominus Franciscus Reusj; ex ordine vero Nobilium, Magister Stephanus Zerdahelii Prothonotarius domini Locumtenentis Regij,Thomas Vineleth ij,& Gr gorius Tyrnauiensis , Vicecomes Comitatus Scepinensis: Regni autem Sciationiae, Reuerendissimus dominus Episcopus Tininiensis , dc Magister Caspar Petri che in Viceprothonotarius Regni, quibus adiungat sua Maiestas Rationi stas ex Camera Hum
ART. XLV. Annonam porro in aliqua quantitate colligere possibile non est, spes tamen est, quod si sua Maiestas benigne de repressione militaris licentiae pros erit, non delut Lin, qui id, quod ex raptu militum conseruare potuerunt, in castra convectiari stat. ART. XLVI. In quem quidem finem, concessit si a Maiestas Caesarea & Regia, ac staturum est per Status & Ordines Regni, ut vectores victualium, nec Tricesimam, nec Telonium ibi uant, & qui ab eis scienter de contumaciter aliquid exegerint , ius Teloni j per
ART. XLVII. In castris etiam Sc ciuitatibus, Pro sij δc aliae similes persenae nihil exigant.
praeter limitationem in castris per Generales Capitaneos fiendam. Secus facientes a Capitaneis puniantiar. Sic, nec invadis aggraventur, sed in quolibet Comitatu competens Taxa decernatur.
ART. XLVIII. Item statutum est, ut quicunq; eiusmodi victualia, quae ad castra convehentur, in itinere, vel in castris colono sine precio ademerit, .eumq; in eiusmodi conuectione turbauerit, is cuiuscunq; sit nationis, capite plectatur. ART. XLIX. Et ut sua Maiestas aliquam quantitatem frumenti ac annonae habere possit, iubeat statim ordinem constituere, apud Praefectos annonae, ut sine mora cum Regni Iis tractent, Sc si qui sint, qui in horreis aliquid habent, in sellato competenti precio, ad inim belli pro sua Maiestate asseruent. ART. L. Quod concernit vecturam Bombardarum, Zc aliarum rerum bellicarum, iuxta veteres Regni constitutiones, liberae Regni Ciuitates obibunt, Si si illae non suciant, caeteriqiam; fideles Regnicolae cum ipses iumentis, pro comprienti mercede iu
ART. LI. Iumenta tamen & currus Ciuitatum, & aliorum Regnicolarum, Supremi aut
alij Capitanei ac milites sicut in superiori Hungaria factum csh ad propriae supellectis iis vectionem non adhibeant, si qui secus fecerint, inhonesti habeantur. ART LIL
26쪽
POSON ANN. M. D. XCV. apART. LII. De gratuitis laboribus hoc tempore adhuc niti l certi determinari potest, sed videndum prilis censent status bc Ordines, qui progressia belli futurus sit, interea ceς sint gratuiti labores. Ax T. LIII.
De collectis autem Matuitorum laborum pecuniis, Comitatus rationem exigi curare debeant, &restantiae quoque eorundem exigantur, dc ad loca deputata com
Dignetur etiam tam in FIungaria, quam in Mimonia Confiniis prouidere,&veteranis militibus de Qtutione satisfacere: certum enim est frustra has constitutiones fieri, nisi Confiiiijsdc militibus sufficienter prospiciatur. Capitaneis praeterea & militibus ae polligoribus locoriam finitimorum ad eorum supplicationes 3c protestati nes dignemr se resbluere, antequam hinc discedatur. Ax T. LV. Atque haec sunt, quibus fideles Status & ordines, praeter ulteriorem disputati nem, pro posse earum, praesens bellum iuuandum esse censuerunt. Supplicantes s Maiestati, ut his clementer contenta esse dignetur, & certo sibi persuadeat, quod si amplius quid praestare possent, ne id quidem omitterent' At cum ex querelis eorundem abunde perspexerit, eos ad extremam egestatem & paupertatem devenisse . ri hil restat eis amplius, in quo maiorem operam nauare scirent aut possent. ART. LVI.
Denique quia suae Maiestati Caesar atque Regiae benignὰ visum est, ut ua Μωiestas, medio certorum suorum Consiliariorum, cum Illustrissimo domino Principe Transsiluaniae, certis conditionibus foedus iniret, ac siiperinde certi quidam Articuli. inter suam Maiestatem & ipsi im Principem Transsiluaniae confecti sunt, postulatq; sua Maiestas, ut Status & ordines Regni ijsdem Articulis assentire velint. Ideo eos semAttieulos, fideles Status & ordines huius Regni Obedienter, acceptantes, illos praesentibus eorum Constitutionibus inserunt, & pro ratis gratisq; admittunt. Postulant tamen Status & Ordines, ut si qui essent, qui ob fidelitatem iidae Maiestati vel anteeeuciaribus suae Maiestatis praestitam, aliqua nota astecti esssent, illi pristino eorum honori re, stilliantur. Et idona etiam de dominis Transsiluanis fiat atque intelligatur, si sorte qui ex illorum quoq; parte, propter adhaesionem illius Principis, per iliam Maiestatem ne rati essent. Praeterea vitam domini Transsiluani apud nos,quam in ipsa Transiluania,
iam ratione bonorum&iurium possessionariorum,qinam aliarum quarumcunq; oe-
easionum lites mouere possint,&utrinq; partibus causantibus ius& iusti eia adminis ei debeat. Demum ut Comitatus Zabolch, Mocha & Zathmar,st dominis Trans s litanis non molestentur, sed omnes illi Comitatus, integrὰ suae Maiestatis iurisdicti, ni isebiaceant, sicut δc hactenus semper si ibiecti suerunt, praeterquam quod nonnulli fratres nostri illic interdum molestati fuerunt,
PRAEFATORUM TRACTATU UMI T R A N S S I L
ARTICULI ET CONDITIONES TRACTATUS, INTER S,
cratissimam Caesaream Regiamq; Hungariae δ: Bohemiae Maiestatem, & Illustri L simum Transsiluaniae Principem, dominum Sigis inundum Bathorij de Somlio, per i Reueren-
27쪽
-18 RVDOLPTII SECUN D. IMP. DECRETReuerendissinios Ioannem Ktatassii, Episcopum Iauriensem & Regini Hungariae indellari iura, ac Steplamum Zuhaij, Episcopum Vaciensem, necnon Spectabiles &Nagnificos, Tlaomam Erdeo iij, perpetuum montis Claudi j Comitem, & Regnorum Dalmatiae, Croatiae & Sclauoniae Banum, Nicolaum Ρalmi de Erdeod, Comitem Coemitatus &Capitaneum arcis Posenienss, necnon Cubiculariorum Regalium Magistrum,& supremum Cis ianubianarum Regni Hungariae partium Capitaneum, Si minnem Forgach de Gliijmes, Pincernarum Regalium Magistrum, & Ioannem Ioo de Κ ahaza, Persi,nalis praesentiae Regiae in Iudicijs Locumtenentena, Consiliarios Sacrae suae Caesareae Regiaeq; Maiestatis, ad id delegatos, ex una: Item per Spectabilem EcMagnificum. Stephanum Bochyaij de Κiviaria, Capitaneum Naradiensem,& Comitem Comitatus Bilioriensis, Consiliarium & Oratorem, necnon Generos & ΕΠ
gios, Gregoriuri'Chahij de Keres egh, Ioannem Sya Uli, Iudicem Regium Ciuita: is Cibinien & Doctorem Alphonsium Cabillium, ab Illustrissimo Principe Transsiluaniae cum pleno 3 sufficienti mandato mittas, ex altera parte: prae atibus ac mediam tibiis, Reuerendissimo & Illus cibus dominis, Nuncio Apostolico Caesare Speciano Episcopo Cremonense, & Serenissimi Regis Hispaniarum Catholici Oratore, Guilhelmo de Sancto Clemente, ic Paulo Sixto Trauissen, Libero Barone in Sprechenstain, Schrouenstain& Falchens ain, mitatus Tyrolis Marselial co haereditario, Sacra: C. sareae Regia'; Maiestatis C amerario, Consiliario Secreto , & Aulae Caesareae Ma schalco, initi & conclusi. Pragae die vigesima octava Ianuarii, Anno domini, Millesimo,QNingentesimo, Nonagesina o quinto.
ARTICULUS I. SAera Caesarea Regiaq; Maiestas, pro sua persena εc Ordinum Regni Hongaria
promittet, se in bello contra hostes suscepto, progrei si ram. . Mi sit vero aliquando ad foedus 3c pacem res deueniret, ne abh; praescitu δέ comunicato consilio viriosq; partis, foedus aut concordia inim hoste transigacur. In transactione vero, tum Transsiluania, quem ditiones illi sit biectae , continuantur, utraq; item Walachia, ni mireriri Moldauia&Transalpina, quae a Turcarum s retate recci Ierunt Illustrissimus au tem Princeps Transsiluania vicissim sua Maiestati, suo ac ordinum dians siluaniae. dc siibditorum populorum suorum nomine promittet, te quoque in bello contra Tu das progressiariim, neque foedus ullum tractaturum vel initiarum cum hoste, sine pii socii, consens i& approbatione sua: Maiestatis, Regnici: sui Hungariae, idq; iuramento
Vt Transsiluaniae iurisdictio, inclusis etiam cunctis ijs Hungariae partibus Zc
confinijs. hactenus per Principem possessis, penes eundem Principem, dominum Si-sismundum Bathorij de Sonalio, eiusdemq; haeredes masculini sextus, ex propri s lumbis, in sua linea recta descendentes, cum iure primogeniturae, eo prorsiis modo, quo tempore antecesibrum ipsius Principis fuerunt, nempe Ioannis, Stephani,& Chriit phori Bathorij, cum omni prouentu, tu e dc antiquo viii, integra abs dlutaq; ita man M, V semper meri uti mixtumq; imperium, liberamq; tu is dictionena haheat. Ita tamen, ut suam Maiestatem Caesaream ac Regiam , eiusdemq; legitimos Successores Hungariae Reges, ipse Sc suiSuccellares, pro ipsin iam legitimis Regibus recognoscant,ae recognitionis δέ fidelitatis iuramentum semper praeitent, citra tamen ius seudi:ὶdq; Suscet seres quidem tempore mutationis Regiminis , tunc videlicet, quando possessionem Prouinciae acceperint: Modernus autem Princeps, modo. Deinde, ut decedente sine haeredibus masculis ipsis Principe, vel illis superilitibus, ae in hae eius linea legitima deficientibus, ipse 1 ran siluania eiq; annexae dati nes,non in alie Dus,quam in idae Haiestatis,eiusq; Successaria Hungaria: Regum,dition edc potestatem
28쪽
tanquam verum Τί iuseparabile membrum, absq; ulla controu ita perirenire debea . . f t stiper hoc ipse Princeps, sie, sitosq; ordines & omnes sitae Ditionis stariis, juramento fidei obstringat. Ceilante autem liaerede in linea masculina moderni Principis, ac ipsa Transsiluania, juxta praesentes Articulos, ad Coronam Hiangariae deuoluta, teneatur tam moderna Caesa ea Regiaq; Maiestas, quam Suceestores eiusdem, Iura
municipalia, Priuilegia & consuetudines in Transsiluania receptas, inviolatas seruare, nec ulla ex parte immutare. Donationes item omnes & Inscriptiones, semper pro ratis Sc gratis acceptare. Tenebitur praeterea Rex Hungariae, a tempore, quo ranssiluania ad coronam deuoluetur, unum pro suo placito ex ordinibus Transsit uaniae Gubernatorem seu NayWodam illarum prouinciarum creare. Et quia DEIbenificio ipse Princeps Transsiluaniae, non filios tantum, sed & filias procreaturos Oratur, ideo deficiente ut dictum estὶ mastulo haerede, sua Maiestas, cuilibet filiae de Dote Centum millium florenorum Rhenensium prouidebit, extra mundum muli brem dc Iocalia. Succellar item sitae Maiestatis Caesareae atq; Regiae, tempore depo sitionis sui Iuramenti,quod Regno Hungariae praestabit, Transsiluaniae quoq; particula' rem & specialem in eodem Iura mento mentionem faciet Ciuitas N ijbania possidebitur a Principe I ranssiluaniae, ita ut illa Serenissimo quondam Regi Poloniae Stephano Bathorij, per suam Maiestatem collata fui . ART. III. Sacra Caesi rea Regiaq; Maiestas, Principem Transsiluaniae recognostet pro li. bero Principe, eiq; titulum dc appellationem illustrissimi concedet, eamq; sua autoriis ritate . ut mori , est munitam reddet, dc peculiari Diplomate confirmabit. ΑRT. IIII. Vt Sacra Caesarea Μaiestas sua , ex Inclyto sanguine Austriaco, Illustrissimo principi uxorem primo quoq; tempore procuret, nihil praetermissura ost Opportuni officii apud Serenissimi quondam Archi ducis Caroli Patrui si ii charisiimi, Viduam, de apud Sereni Limum Archi lucem Ferdinandum, ac Bauariae Ducem, qui una cum Sacratisiima Maiestate sua dicti Serenissimi Archiducis Caroli filiarum Curatores sene, ne eorum consensus delit, quin ex filiabus illis aliqua detur.
Vt illustrissimus Princeps aureo vellere a Serenissimo Hispaniarum Rege Catholico insigniatur, Sacra intestas sita procurandum suscipiet. ΑRT. VI. Vt vero Illustrissimus Princeps aduersiis communem hostem alacrius Sc sem rius pergat, Sacra Caesarea ac Regia Maiestas sita, neq; ipsi am Principem, neque Trans siluaniam, aut ditiones illi subiectas, ullo tem te, quicunque rerum cassis, fortunaeq; mutatio ingruat, desertura est. Et iam quidem aliquibus aiaxiiijs, pro praesenti Oeeasi ne siubmittendis, iuvabit, & in posterum, si maior necessitas ingruat, auxilia maiora, siue per Generalem Cassoviensem, siue per alios suppeditabit. Quoniam vero Sacra Maiestas sua, copiis militaribus Jc omni apparatu bellico necessirio, utpote Tormeniis, globis, puluei e 5c reliquis omnibus instrumentis iuuare constituit, minus iuuare pecunia potest, de qua ante hac nulla mentio facta suit. Atque haec auxiliorum sit p-
peditatio, ultro citroq; mutua δc reciproca erit, prout necessitas unius vel alterius partis requisierit, ut ubi maior necessitas fuerit, eo maiora auxilia conuertantur. ART. VII.
Vt Sacrum Romanum Imperium quoque illustrissimi Principis ac ditionum ipsis ibditarum, tutelam ac desensionem si scipiat, Sacra Maiestas sita . quantum in se erit, suo tempore libenter cur bit, ipsumque Principem ac posteritatem ipsius,
29쪽
insertos Scinserinos, ae omnia &singula in eis contenta, raros gratos, & accepta habentes, eisdem nostrum Regium consensum, beneuolumq; pariter & allens im praebuimus, illo ;&quaevis in eis contenta, autoritate nostra Regia acceptauimus, a probauimus it confirmauimus,OTerentes nos clementer, quod praemilla omnia, in omnibus punctis, clausulis& Articulis, tam nos ipsi obseruabimus, quam per alios omnes fideles sitbditos nostros, cuius eunq; status δc conditionis existant, inviolabili ter obleniari faciemus: Imo acceptamuM approbamus, ratificamus & confirmamus, harum nostrarum vigore & testimonio literarii ci. Datrem in arce nostra Regia Pragensi, decima quarta die mensis Marti j, Anno Domini, Millesimo, Quingentesimo, Nonagesimo quinto: Regnorum nostrorum, Romani vigesimo,Hungariae dc aliorum vigesimo tertio, Bohemiae vero anno similiter vigesimo. Nos RV DoLPHUsfundin, diuinasatiente clemensia, electus Romanorum Imperator,semperAugus , ac Germaniae, Hungaria, Bohemiae, Dalmatia, Croatia Sc noniae eri. Rex, Archidux Aunm, Dux Burgundia, Syria, Charinthia, Carnisia, s tenensereae, Marchio, Moravia,Comes rota j Goritia,to. Memoria commendamus tenore presentis ignificantes,quibus expedis uniuersis. suod sideles nostri domini Prae ti, Baronre, Magnares, Nobitre, caeteri flatus'Ordinre Regni nostri Hungariae, paritiam ei pubiectarum, in generali eorum Conuentu, decimo quinto die proxime praeteriti Mems Ianuari', Anno Domini IVLesimo, ta ventesimo, Nonagesimo 'to cestiraso, in C iatrale nostra Insoniensi, ex mandato nostro congregati, exhibuerunt es praesentaverunt nobis medio serenissimi Principis Matthiae, Archi cis Ausriae, et fratris nostri charisi mi, Plicet nostro nomine dictogenerati Conuemuipraefuis Ura scriptos Articulosan eodem C-ώeum, communibus eorum et tis se raelys, pari g unanimi consensu conclusos. μ' plicanici nobis humiliter, ut uniuersos eae singulos eos Articulos, omnia, ef singula in eis
con rnta rato eratos accepta habenire, nostrums Regium Consensium ιPisyaebentes. atit ri arae nostra Regia clementer acceptare, approbare ratisicare confirmare, ais tam nos ipsi in per Mare,quam per alios omnes, quorum interes, obstruari facere dignaremur. Luorum quidem Articulorum tenor talis es.
ARTICULI DOMINORUMPR ELATORUM, BARONUM, MAGNA
TVΜ ET NOBILIUM, C ETERORUMQUE STATUUM ET
Ordinum Regni Hungariae, partiumque ei si abiectarum in generali eorum Conuentu, ad decimum quintum diem Mensis Ianuarii Anno Domini Millesimo , Qiungentesimo, Nonagesimo sexto, indicto, Potbnijq; celebrato conclusi. Praefatio. in qua Status Regni, opem Maiestatis siuae Caesareae humiliter implorant, pro b nigna ac paterna ergast aseloneo cura, Maiestat M Caesareae gratias agunti
ARTICVLVS I. UIdeles Statiis & Ordines suae Maiestatis Caesareae δc Regiae propositiones, eo attentioribus animis considerariat, quo certius ex eis intelligunt,siuam Caesaream Maiestatem, certis nuncijs atq; indiciis pro explorato habere, Turcarum Principem, validiori quam antea unquam exercitu, contra hoc afflictum Regnum Hungariae ducendo, incumbere. magnaq; ex parte iam in procinctu habere. Quem cum sciant innumerabilibus copiis&apparatibus bellu gerere conssileuisse,ita ut reliquijs huius Regni non Dium difficile, sed neq; possibile sit, illius viribus resistere; Status atq; Ordines sitae imbeeillitatis conici, Maiestatem suam saream,uti dominum patrem ilium clemen
30쪽
Ussimum, humilinae orant κ obtestantur,ut qtaemadmoeiuna hactenus, & musiimum hoc triennio, pie plane ac paterne praestitit, ni inc quo b eas rationes inire, atque omni cociatu emcere velit, quo fideles sitos Hungaros, ab imminenti periculo dc clade, quantum auxilio Dei opi: max: fieri poterit, pro viribus defendere, ac ferocissimum hostem reprimere queat: ne per ipsorum latus, caeterae sitae Maiestatis Prouinciae, in vicinio constitutae,3c per consequens. Christiana Respub: insigne aliquod & irreparabile damnum capiat. Quod Maiestatem suam Caesaream modis omnibus iacui ram, requisitis in auxilium caeterorum Regum dc Principum, ipsiusq; Sacri RomaesImperii auxiliis dc suppetiis, haud dubitant, sicuti post ruptum, a perfido hoste foedus singulari curabi studi Oreipsa praestitit, suamq; erga hoc amictum Regnum plane paternam beneuolentiam deciarauit. Pro qua, uti debent, singularcs mernam; gratias agi int di habent: Deum opi: maxim: precati, ut stram Caesaream Maiestatem, diu. tissime cousseruet, viresq: ubministret, quibus se ac suos, a perfidi truculentiq; holus rabie tueri, atq; etiam vindicare positi. Regnitati iuxtapiam Maisam Caesareae admonitisnem, defensionipatrias e n=n deessem, Apii Gae virα, Uscularis eu suppeterent. ART. II. ubi vero Maiestas sua Caesarea Status 3c Ordines benigne hortatur, ne vel praeteritorum malorum memoria, aut incerto futurae sortis metu, animos desimndeant, sed potius is melioris silccesius magis magisq; erigant, ingruentibusq; malis Ope dc opi. bus oblistant,ac contra aduersbs castis, non in stactum modo, sed inuictum etiam ani mum ostendaut, neq; calamitatibus δc malis ; quae bella secum trahunt, vel militum insistentia,quae tam transieundo in itinere, quam in hybernis, varias grauesq; populis clades intulerunt, moueantur, quin potius insignibus. veterum erga Patriam fortitu dinis atq; liberalitatis monumentis, qui Patriam vita chariorem habuerunt, inducti, neq; mori pro Patria detrectent, neq; eam angustijs rei pecuniariae laborantem,eorim. in exemplo deserant. Status 3c Ordines tametsi ad delendendam paci iam per se egregiὰ aiijmati, pro ea extrema quaeq; pati parati sunt: hac tamen siue blatest: Cisareae benigna cohortatione veluti calcari addito. eo promptius δc alacrius omnia pti
stituri, nec ullius hominis de se expectationi defiaturi essent, si pristinae vires Sc se l.
tates eis suppeterent, verum tot dc tantis ac continuatis sere bellorum procellis, quibus iam a tot seculis agitantarri in eas calamitates δc rerum omnium angustias deum
runt, ut si instantis periculi magnitudo consideretur, tam ipsin et exigua. propuls uidis malis auxilia dc remedja de se polliceri queant, quam sua sarea Maiestas, non mul, tum si ibsidij ab eis expectare pol Sit. Sua ratione militum in entia compessenda. A R T. III. Ad querelas Statuum ἔc ordinum, de emreni licentia seu potius impietate stipendiariorum militum, ad suas Maiestates delatis; quos ab initio huius belli, dc praes
tim anno superiori, non in miseram duntaxat plebem, sed alios etiam cuiusuis condibtionis homines, tam crudeliter, & hostiliter grassatos elle conquesti sunt, ut si quis
omnia eoriam scelera, rapinas, caedes, incendia, silcrilegia enumerare conetur , eum
dies 3c verba deficiant. eaq; fere post obitum Illustristi mi olim Caroli, Principis MComitis a Mansfeld; qui militem in ossicio continebat, emersisie, quod attinet; eiusmodi malis ita mederi posse autumant, Si sita Maiestas prout Statibus dc ordinibushenigne pollicetur, sedulo curauerit, ne in auertendis rapinis 3c composcenda milibium insi lentia, alijsque remedijs eiciem malis adhibendis, quicquam imposterum