Succincta medicorum Hungariae et Transilvaniae biographia. Centuria prima-[tertia] Excerpta ex adversariis auctoris

발행: 1774년

분량: 496페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

Comitem Georg. Bantium Gubernatorem aiux OI contemplatum fuisse. Hiam utra summis aliquot granulatis aut eis ornatam hi nos adhuc botros aureis guttis eleganter rutilam se vidisse , et plures talas annuati pans inueniri commenrorat sed attentione inprimis dignum iudicat acinum aureum in

Vincto similiae Nati aerianaeia laeta , per

te sua replerium et decerptum. Sed quis aureolas eius modi historiolas ubiuis obulas singulas iam enumerauerita Dum Se ulis sequioribus, nescio quo fato, hemici ubdam magnam auri cum vino con guinit tem et sympathiam esse, eamque e veg tatione auri an Vitibus demonstrare posse ii, bi peranderent, vultus esuditorum, Praeiudicio partim auctoritatis partim praecipitantiae deceptum, veram auri Vegetantis

in vita firmissime credidit cistentiam tam

diu , quoad eam A. d. Raymannus eruditus Eperiensium medicus ordinarius an I Irui Annal. Physico --Μedicis ratista 'emtam. V. Moci clas. IV. art. 3. Pag. 733- et in Ephemerid. Nati C. Cent. IX, M., 45 pag. II 6 omnium primus in dubium vocavit, instituto examine, adfixas Cortici exteriori uarum miculas nil minus quam au rum esse, ex absentia taracterum auri orentialium, grauitate scilicet, et ix late in igne Naalma, Promptaque cum Mercuriorum matione, euidentissime demonstrauit,

182쪽

BIOGRAPHIA MEDICORUM 163

mox Vero an I 4 in iisdem Ephemerid. Curioc Vol. VLobs CXXIX. pag. 427. hanc aura vitarum vegetabilis ungarici Duaciam uberius explicuit, aureas scilicet illas iniculas in acinis uuarum conspicuas non nisii in uuarum in perfectiorem siccum, quidum per acinorum pelliculas ob maturit tem tenuiores redditas , tamque colore fulvo pulcre perlucentes transudat, se uore solis in gummosum , prout in prunis et co gelleribus fructibus aliis fieri adsolet, MUGntur et cogitur in Substantiam. Nos vero quo nouo exemplo hanc veram auri verstabilis Hungarici fallaciam illustrauerimus. Plaeet breuissimam hac ea de re scriptam commentationem nostram huc transcribere, Pr ut ea in Ephemeridibus litterariis indobonensibus, in Theotiscum sermonem tradu

cis Partae. . pag. 78 seqq. m. 7 3. publicata est hac seriet Viri Amplisimi, plurisium colemsi Prout reliqua Scripta V ara hebdomadaria non sine voluptate in viis

is litate lego, etc. etc. Quum Londini haudis ita multis retro annis Rictam adii, ar- , chistri regii Bibliotheca instructissima ope, licitatjonis fuisset diuendita Eques ubri tam auratus emit in ea auctione insano, pretio auraim quoddam vegetabile, dictum, Huntario uin, cuius is genuinam indolem, indagaturus, detulit illud ad amicum sibi is addictissimum , Michai dem orrisium, is xorcitaussimum Chemiae Professorem, et

183쪽

, praeceptorem nostrim omni honoris euDis tu hodiedum prosequendum. Botrus hieo aureus exsiccatus, qui ex IIungaris avi , tus fuisse credebatur, habebat nonnisi undecim acinos suis quosque pedunculis, integre pendentes, quorum tribus in eblieula exteriore, his plures, uti pauci

res, neutIi tamen Praeter quinque adnatae videbantur miculae quaedam aureae; aliae lentis alia milii magnitudinemo , ferentes et opinio erat singulos quoque ho-- rum acinorim nucleos ex solido constare auro. In Laboratorio, risi 'ehemico quod In Goinu-square suis ille

ruerat diseipulis, singula per partes ad

se seuerum reuocata sint praesente dicto siseperius Viro quoque nobilillimo examen, o Primum micula, maximae molis, mox, plures , tandes omnes latinsecus accin runt pelliculis adhaerentes aeque actum est cum eorundem quoque nuciei ex or-- duin singulis, at inter amalgamandum Mercuri currenti spurato nihil horum

ulla arte coi iociari potuit , liberrime, semper innatabant, instrumento hydrostatico imposita genuini auri volumini gra- , uitas specilica prorsus non respondebat, , nec flammas lampadis ope tubuli flatu

in)pulsas, nec ignei reuerberii in furno, ne dum leuiorem quemquam hemicum, diu iustinere poterant. Spurium itaque, hoe ungariae Mum quicquid erat,

184쪽

, ome abiit in fumos et Cineres, una cum, Libris Stertingi cis quam plurimis, quibus , nuper admodum diues naturae indagatoris illud coismerati inim Proseta iste mul- ta in rem hanc eruditissime dissereret et, eleuato modicum cachino, omne huiusce, modiri quidquid circumferretur Hungari-CI Omine Aurum vegetabile turpiter . . ibilaret patrias honorem theseurum . que in media adstantium corona quodam, modo ulturus, enumeravi viros Patriae, Eruditos, quos mihi Aduersaria eo tem, pore suppeditare poterant, plurimos; Matthaeum Hesdium, principis Sigismun , di inocetii archiatrum, Marti Remis Franckensteinium et Ioan Patersonium, is Vtrumque periestensium poliatrum; nec, non Procopium Bonamini, Caesia eo - , gium in metalli fodinis Iluntariae archia. , trum aliosque plures patriae Cives eru- , ditiQuo conspicuos, Principes psis, Co- , mites, Nobiles,mrariae, qui tale Hun- , gariae aurum vegetabile oculis lustrarunt, , manibus contrectarunt, possederuntque, , quorum potissimum longam nobis χriem, Ephemerides Nat. Curio Decur. I. An. , I obs 131. et M. II o . II 3. Vna cum, historica enarrati suppeditarii l. . Flistorio, las eiusmodi, vel aniles potitis tibulas, , regessit praeceptor mus, infinitus passim ,, pud Serimores posse promisis inueniri noui Opturae, at omnes nonnisi familiari

185쪽

hominibus, erialis etiam purisque -- tio, praeiudicio scilicet auctorithis vel praecipitantiae niti, certissimis iam ante hoc pridem edoctus sim argumentis; IL, ter mecum fuisseὴ omnes 1 honi viri , sensuri, si modo, ad oculos Vobis ex I ge artis nunc demonstrato, tum Aurum , putatilium tractare didicissent. Nihil du- , bito, pergebat in ducendo sermone Vir experientissimus, quin etc. reliqua huc non pertinent. Ex dictis his euidentissime Puspicitur. ὀ nos adducto miramine or- risiano digitum unico intendisse, ut opinio magno in Historia naturali adsensu recepta de vera auri vegetantis in uis ungaricis existentia, a Raymanno nostro L c. opimsa, nou Iterum hocce documento falsa omnino esse demonstretur. Dimendum quidem . . non est, quantum Chemia veri nominis ci

ea subtilitationem, volatilitationem , et ΕΠΕ-erabilitatem auro conciliandam praestare Valeat , argumenta quoque a nuper Viro a triae eruditissimo ex sublinitorametaphysica et principiis Beelieri potissimum, singularientditionis adparatu pro stabilienda auri vegetabilis possibilitate congesta, speciem omnino habere; in animo alte hodiedum infixum. teneo quod olim in Scholis in didieisse PleΠὶ inertin, istis ad esse neutiquam alere eo's quoi agnum profecto inter fur- ni hemici et naturae ignei' intercedere discrimen probe utique quimus niversi, adeo

Diuitiae by

186쪽

quidem is mira in talem abris v dum immediate adhibere, evindemque ad normam arti moderari non possit quideme Mimn semper adsequi vel imitari valeat, quod Neutrum in Ddis alcalici fixi et ammoniaciat exemplis egregie docuit quorum neutrum Natura absque adminiculis artis sponte nil generare poterat, in pruritibus perinde instammabilibus in primis depinationibus, separatiotubus, homogenes que mineralium et metallorum collectionishus natuIam delicere, artique cedere debere luculenter Siaalin demonsti aesti oportet itaque nos obseruare potius, quid Naturare ipsa agat, quid faciat, quam speculari, quid pro unius cuiusque ingenii foecundita te, et iudicii praecipitis facilitat exsequi

valeat Pita futurum esset, nos Plus veractscientiae practicae , et minus vanae vini vis adquisturos atque possessivos. ita M. siderata utrique Naturae merito referendae sunt illae miculas auitae in acinis uuamin siilendentes , quae non nisi, ut niperius --nuimus, succus sunt uarum inspissatus , Mi gummata minutiora concretusis inde Vesunt prunorum et ceras,rum gummata in amhOIibus conspicua Iacobus Horsius, tria

eis superque notum est; at a pum MVudinem cum de . . ceterisque sequacibus

suis adintrandum Naturae Phaenomenon e

187쪽

Imres integro commentarit. Ups. m. In 8 edito aureum hune dentem Silesiacum non nisi Iusum naturae esse demonstrauerit, manus enim periti artificis omnem haudem cletexerat. Tantum itaque intempestiua singere subinde potest credulitas, Vbi raritas potissimum quam filia plerumque est igno-

rantiae, pretium et admirationem rebus Con-oliavit Nimium ergo cum poεta loquendo,n eram eo , non quod sensus et oeuli, te fallant, sed quod iudicii tibi imponat Praecipitatio. Reserantur licet, si Vesuperissim fuerit, uarum ungaricarum miciei quoque aurei inter credenda physico ch mica perinde ac Rania ex alis cantharidum, et Meheri ex virgulis amarisci certa meheiresi paratum aurum , et nugatum est,in hilissimum absit tamen procul a nobis , Ut ab manune rerum recedentes, minutorum. Philomphorum, quidvis caeca fide credentium, testinorue illico adquiescamus.

mo interim existimet, velim nos omnem Protare auri vegetationem velle ex hoc ca- uita pernegare, qualem Belius, Marsigitur, trux, minitas, Uufrius, alii produ----nt quum conuoluuli instar tale aurum arboribus, vitibus, immo et segetibus non .: Numquam adhamet accepi ipse ante plusculos annos eam fili vero aurei portionem, integri num aurei nostratis pondere , a nobilissimo taedem mi Viro Senatorii ordinis

George ergensi. quod ei uti in s pin

188쪽

BIOGRAPHIA MEDICORUM 169

Iitterariis Vindobonensibus An reuen lucriblsolitis eiusdem Anni Part. LV et XLVI. vulgatum est: miserat ex aureo filo hoc Teplicensi, pithamam fere longo . peritus

aurifaber noster EureMus pro sibus dom nicis meis annulum, ornatiun pretiosissima gemmula, ubino, Hygietae, Aesculapii Filiae, e is affabre signato, nuper in m deridiis antiquae omnia Pannonicas ad

mammium inuento, et a Clar. Stepha-

ηο Wali, disertissimo Imasiensium V. Praemiis mihi donato maximopere interea, a parte altera cauendum est , ne quodvis Promiscue aurum filamentorum instar pro, ductuin, in terrae superficis repertum, vel e visa ruribus eiusdem erutum illico pro auro egetabili venditetur quale Consilium

istis 1 lubre nobis davisse Iegimiis perspic

dissimum virum Patrias anonymum in audatis Ephemeridibus an I7 4. Pari XXV. talis Num aureum in agro Pomadensi inuentum , deseribentem is fila huiusmodi aurea in gyrum contorta non modo equis, sed hominibus quoque ditantibus potissimum, pro more gentis ungaricae mulis iuperioribus ornamento inseruaui non ne ratione, vero quam simillima, opinatur Verbo dumtaxat liceat nouissime id quoque monuisse, inde unice hane auri vegetantis in vitibus

Hungariae, Matiens s inprimis esse soris enatam vulgi opinionem, quod terram

189쪽

I aliensem variis particulis metallicis, a reis in primis ob praestant jam silam iri, Praegnatam esse minuti philosophi a longa a noruni serie crediderint sed nutes tirinae huiusce in odi homines, Cl. o. Georg. si Osinium, Iagae burgentium,edicum Praemcipue, o Fi herus, Umarinensi oritaris Physieus, in narrara Medre, Physico de Terra Medicitisti Matiens miris quibusdam pro solari intes, ratist . o. 1 ga. . in . Jag. 0. edita, egregie refutauit. neque urum vita arte inde elici Polla, quo singulare sulphur Mare agno re testatus. Licebit interim sermonem longiuscum te productum celebratissimi nuper apud B mlinenses hemici Casp. Neumanni, viri 1 Rep. litteraria notissimi, testimonio iam claudere qui hemiae suae Μedicae, ον malico experimestralis Tom. V. I. Cap. . . . pag. 47. a Christ. Henr. Renselio illich. n. 754. in . ditat omne aurum vegetabile, e vitibus e turi laesimili ad aniles refert fabulas.

ARTI VLVS XXIII. 'o'

culi V. inicinae Docto es virvii quem eordine cleri priorem uniensem alt2rum Nistrie uem Ajohi Miacon uti aetates Sigismundi

Rogis inmungaria floruisse ines, meniat istis Nico hi abi, Meluepiscopi trago ensis

190쪽

ratis. Et sigillo pendenti roboratis quibus Di-Ploma Vener Capitulo omniensi a Darae a. Iosetis, Archi-Praenite Strigoniens an I 423. inipertitum de nouo Confit Alatur utrumque Inidiumentum hoc litterarium legitur apud Car.

Her ra. Conciliorum Regni uneati Part.

I. pag. 82 seqq. e tenebris in lucena produinum. Dum scilicet Laislaus Sos, Praepositus Polaniensis, litem diu multumque in eadem Ecclesia agitatam, et in Synodo trigoniensidioecesana sub Sigismiindo Rege et Ioanne M

affui Arelli Episcopo trigoniense, annis I 39 .

et I 393. conuocata sopitam, iterum an I 424. resuscitaret, velletque ius conferemia benesciata fra aeque ac extra muros ofonte se ibi altriabuere , arque ab obitu Canonicorum pro delae tu Do heredem se eonstituere , sacro que praetereatiquores cum actis otii a saeris communes ausu nefario ad se perfrahere, in componendo graui hoc, quod inter Praepositum , atque loci eiu dem Capitulum Canonicosquo vigeret, dissidio domestico Archl- Episcopus Strigoniensis, Georgius alotetat, pro animi sui aequitate quam desinitivam tulerit Sententiam ex litteris manu et Sigilla illitis munitis L c. in apricum eductis poterit optime cognosci, quarum Vltima verba loco hoc repetere concinnus dicendorum ordo hoc a nobis iam requirit: Gera et Iara, et pronunciata es hae Sententia, 'nitrua m Or-riis alma Melesiae trigoniens Area altare

Nicolui confusorii, anno Domini IG5 tinctio,

SEARCH

MENU NAVIGATION