D. Junii Juvenalis Satyrae, omni obscoenitate expurgatae, cum interpretatione ac notis

발행: 1687년

분량: 247페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

2쪽

PRAEFATI

O Ut commentarios & notas iri Iuvena

lem hactenus ediderunt , alii, quia breviores ideo sunt obseuri ; alii , quia pro lixiores, obtundunt potius quam juvant; alii denique, dum foedos quosdam locos illustrare

Contendunt, quos obscurare ac premere debuerant , tetram pestem legentium auribus αanimis inhalant , gravi cum periculo ac detrimento studiosae juventqtis: Adeone homines Christianis moribus institutos pudorei ac frontem perdidisse i Haec tria fugere diligenter studuimus. Brevitas notaturn ignia est , quanta in explanando Poeta difficillima esse maxima potuit; tanta claritas , nihil ut possit esse liquidius; obscoenitarem omnem sic detersimus , ut impune legi libellus totusi possit. Fruere , & vale ; ac scubi fortasse titubavit operarum in excudendo labor . nosce, .

3쪽

IVvenalis Po Da Italus fuit , natin Aquinh ira urbe Italia. Sunt qui liberti filium fuisse putent Cum imperanu Domitiano scripsisset 1 tyram qua nunc est ordine septima , vel eius

aliquot versus , quibus aperte carpebat Paridem P antomimum Domitiano gratiosum , eius vetamissus est in exilium , ct in Lybiam cum cohorte militari qua illuc mittebatur , ct cui pρr speciem honoris prafectus est discessi Rom quo ροβ

annos admodum decem, caeso Paride , interfecto etiam Domitiano', eiusque aetis rescissis , reυocatus ab exilio rediit. In eo videtur duas ulti

mas Diuras scripssse ; alias Romε , sub Domitiano paucas , plures sub Traiano , quasdam sub

Adriano ; ad cultis annum quartum pervenisse

dicitur , qui incidit in mundi 171 ab in

C. 872. - .

4쪽

D. JUNII

IUVENALI s

Omni obscoenitate expurgatae. SATTRA I. Exponit quare ad Sauras scribendas aggrediatur.

EM*ER ego auditor tantum 'numquamn

1au Vexatus ioties rauci Theseide Codri 'P- -- N Impunὰ ergo mihi recitaverit ille togataci

Hic elegos impune diem consumpserit i ta .u-- ingens

i lephus . aut summi plena jam margine libri .

Saura. Poema est earpend shominum vItiis institutum ; se dictum a Satyris qui erant veterum, Dii protervi, ac dicaces. Semper ego ine. Semperne audiam malos poetas sua mihI

carmina recitantes p Numquamne reponam ' Nun

quamne dc ego vicem iis referam λRaue . Rechando rauci, vel clamosi. Theseiae codH. Rec; tat Ione poemat s de Thesei gessis , a Godro, ignobili quodam huius temporis poeta,scripti.Theseis,

coruue lai Labinas,

quae togatae disebantur a toti

Romanorum veste , ut eomce

diat Graecae palliata: dcebantuca Graecorum palliis. Flegis. Versus elegiacos. Ingens Telephus. Longa Tragoedia, cujus argumentum eris Telephus Rex Mysiae; qui cum Graecos ad bellum Troianum properantes arceret a Musia, vulneratus est ab Achille- Oraculo consuit γ , accepit se sanari non posse . n; si de hasta , qua vulneratus fuerat. Itaque adiit Achillem, rubiet ne ex ' eius hasta de cussa , vulner; suo medicina vi fecit. .

5쪽

ς D. I. IUVENALIS

scriptus, M in tergo , necdum finitus Orestes ζNota magis nulli domus est sua , quam mihi lucu: Martis , & Eoliis Vicinum rupibus antrum Vulcani. Quid agant venti , quas torqueat umbra.

Eacus , unde alius furtivae devoliat aurum Polliculae, quantas jaculetur Monychus Ornos, Frontonis platani, convulsaque marmora clamant . Gena per , dc assiduo ruptae lectore columnae:

Expectes eadem a summo , minimoque Poc a. d

.ro teu . In adversa charta , in exteriore parte. . si ster. Tragoedia, cujus no--en & argumentum eratorestes , Agamemnonis filius,' qui Clytemnestram matrem interfecit. Nota magis n lii Oe. sensus

est: sabulae , 3c h stoliae , qui 'hus aures quotidie meas ob eundunt poetae mihi atque motae sunt , ac sua cuique dy

anus.

Lucio Matriία. Historia Romuli , de Remi , quos peperit Rhea in luco Martis. Erat &alius Martis lucus Athenis &e. Q. Eoliis mρibus. Septem hi sitis Liparatis, in mari siculo, 7n quarum una Ggnasse dici

aur aeolus. Antrum Vulcan . IElna. et Id agant venti cre. o modo venti tempestates , εἰ sexenitatem, afferant. Enumerat varia poematum argumenta. Mis ιοrqueat umbras. Qixis animas apud Inferos examiaeet , vel , quibus suppliciis

ossic at. Eaciis. Iovis filius ex agina . vel , m aliis placet , e xuropa; unus e tribus apud Inferos iu ἡ e bus. Vna. ali's ωr. χ' ex loco a lius qui ρῖam furtim sublata Iellem asportet. Jason cum Arguta ut s e Coleti de aureum vellus in Graeciam abstulit.

Geta, Rex Colchidis . cujursilla era Medea , aureum vellus, unde fatum regni pendebat eustodiebat , adhibito dracone pervigili: hunc Medea sopivit in cancamentis , & facultatem dedit Iasoni , quem amabat , aurei velleris rapiendi.

uantas iaculetur, Oc. Quomodo pigas Monrchus arbores totas snstar sagi tiarum torqueret. Fuit ille Centaurus: at qua indieatur hic pugua Centaurorum contra Lapithas. Cen

tauri fuerunt Thessali ε populi, qui primi equis usi sunt 3 quibus cum insiderent, apparebant eminus videntibus partim homines, partim equi. Lapithis fuerunt eiusdem Thessaliae po-Vuli , qui in nuptiis Piritho, eo tra Cetauros d pladiati sunt. Frontonis Gre. Iulii Frontonis domus personae vocibus yoe

tarum, sua carmina recitantium.Erat is nobilis Romanus, cujus in aedibus Poetae recita

bant , 3c quas illis ob eam

rem ultro commodabar. Platani. Porticus quas obum brant platani. convulsaque marmora. Frequentia aud torum, vel clamore recitatoris ruptae columnae marmoreae retinane ; vel assidua reeitatione quasi iam edoctae clamat, quid agant ven; , quas torqueat umbras reacus, &c. F eZi/s eadem Oe. Idem faciunt a lesunt uenire, de ricia

6쪽

s A TYRA L. τ

rt nos ergo manum serulae subduximus, & no Consilium aedimus Syllae , priVatus ut altum Dormiret : stulta est clementia , cum tot ubique Naribus occurras , periturae parcore chartae. Cur tamen hoc potius libeat decurrere campo, Per quem maVus equos Auruncae flexit alumnus i . Si vacat , dc placidi rationem admittitis , edam.

Patricios omnes opibus cum provocet unus,

Quo tondente gravis juveni mihi barba sonabat - . Cum pars Niliacae, plebis , cum Verna Canopi Crispinus , Tyrias humero rcyocaure lacernas,

tant sua poemata , de iisdem argumentis, quae dixi, scripta summi & infimi , clari & obscuri Poetae. Et nos eua ore. Cur erso non

perinde atque illi , versus faciam , qui olim didici litteras, R Iudum litterarium frequentavi ; unde jam d scemi, & manum ferulae subtraxi vel, relinquenda sunt Grammaticae sudia & puer les declamatio nes ; nihil ni hi cum ferulis &scholis negotii esse volo : scribendum aliquid dignum aetate mea , dignum eruditione. consilium dedimus Oe. In de- elamationibus scit cet , quae : nobis Rhetoricam discentibus

eoinponendae tradebantur.

Duae. Fuit Sylla nob I svo manus, qui se fel eem diei voluit : Iugurtham regem Num 7d ae vieit, Marium Oppressit , Dictaturam invasit, quam anno post quarto deposvit, privatusque obiit.

l deposita d ctatura , vitam privatam in otio duceret. Perituris. Cui ego si peper-cero, at a tamen manu peribit, male consul ta a tot malisP tis vel, quae, si nemo scribat, j cebit inutilis , ae peribit. cur tameis. Hoc Poematis uti genere t cur scribere satyram

malina , quam Alia carmina, V. g. Epopeiam , tragaedlam.

Aurunca alumuus. Lucilius, '

ex Aurunca Rutulorum ci xita. te natus, Latinae satyrae primus

autor.

Flevit equos. Hoc est , quod genus scribendi seeutus est rsumpta metaphora a curvi bus certaminibus, ubi a careeriabus ad metam decurrebant. Et placidi oc. . Si faciles mihi aures praebetis, dicam.

Parricios omnes c c. Cum no

bilissimos quosque Romanos opibus adaequet , ac veluti cum iis divitiis certet. PropriEilli apud Romanos Patricii dicebantur , nui erant orti e primis centum patribus , seu senatoribus, E ovibus Senatus Rom. a Romulo compositus est i qui subinde auctus, ad

O. patres excrevit. Quo tondente e c. Q ' to

dente barba mih sub forcipe sonanti cadebat : hoc est , qui meus olim suit tonsor. Intelligit Cinnamum , de quo Martialis lib. r. vel, ut aliis ylacet, Licinium Augusti liberto. Pars Niliacae t&όis. Unus ε' plebe AEgyptia. Verna coepi. Servus e Cano po, quae est ei urras in AEgypto, duodecim milliaribus ab Alexandria distans , sano serariai; celebris conpluur. Homo, nequ in

7쪽

menti Iet' aestivum digitis sudantibus aurum , ' lNec sufferre queat majoris pondera gemmae; Dissicile est satyram non scribete. Nam quis iniqua 'i Tam patiens Urbis , tam serreus , ut teneat se Causidici nova cum veniat lectica Mathonis Plena ipso ; & post hunc magni delator amici , Et cito rapturus de nobilitate comesa Quod superest, quem Massa timet, quem munere palpavLarus , & a trepido Thimele summissa Latino Quid referam quanta siccum jecur ardeat ira, cum populum gregibus comitum premat hic spoliator

aequitum a Nerone. rio Deerno. Lacernae Proprie erant vestes , quae tu micae vel togae superponebantur , contra . inclementiam aeris 3 quae etiam alio nomine renulae , & abollae dicebantur. Talia sunt nostra sere pallia. Hume o re dicante. Rejecta in humerum ae tergum lacerna, se incommoda st ambu- Ianti , vel, humero retinente dissiuentem Iacernam , ore fibula: : vel , saepe mutante &'novam ostendente. Veni iter. Manibus sursum iactatis & vibratJs ostentet. Esti um aurum. Annulum tenuis bracteae, & iEvem, qua dem nobiles Romani per aestarem gerebant. MaiorM gemmae. Annuli; porr- derosioris. Nam quo cre. Quic tam attenter serat Urbis vitia , ut se teneat , hoe est . abstineadaseribenda satyra. Tam fer, eris. Tam ab ' omni-hur affect bus alienus , tam xit Hus , & irasci moveriane nescῖus. N Pa cum eκiat, ese. Curi oecurrat tibi Matho reflatus in recenti , de ornata lecti ea : 'ea tantum nobiles & divites

utebantur.

eam solus impleret. Et ps hune. Cum veniat pon Mathonem, gestatus item lectica , &c. Λ ni delator amisi. Marcua, Regulus, aut alius quispiam delator et seu accusator occultus, qui amicum suum opp. bus & gratia Imperator s fi rentem oppresserat. Talis illo, P. Egnatius de quo agit in Sat. y: qui Soranum accusavit. Et cito rapturus , c c. Post

spoliatos , aut interfectos plerosque nobiles, brevi reli quos pariter sublaturus, vel saltem rapturus, si quae ad-hue bona iis supersunt.

βμem Massa tire et Oe. Dr- vites delatores ex Imperato ris aula, inserioris tamen. quam Regulus , notae. Munere' palpat. Quem concῖ-liare eo natur missis muneribus

. Et a Depido 1 c. IIxor Latini,1 marito ad Regulum delatorem' missa ut eum ipsi proprium redderet. Erat Latinu iste mῖmus de histrio celebris, idemque delator , sed Regu- Ιω impar. cum popaiam cre. Tanta ilio ba IIlum eoni; tatur, ut rec/Iiberam viam populo relinquat , sed ipse totam occupet. . . Hic h libater ore. Unus alia.

8쪽

s A TYRA I.

Mup ili prostantis : & hic damnatus inani Xudicio qu d enim salvis infamia numinis i a xul ab octava Marius bibit , dc fruitur Diis

Tratis I at tu victrix provincia ploras. Haec cgo non credam Venusina digna lucerna rHaec ego non agitem ' sed quid magis Heracleas3. Aut Diomedeas , aut mugitum Labyrinthi, Et mare percussum puero, fabrumque volantem t

' stiam. Ad turpissima

quae quae ob extremam egestatam redacti. Prostare dicebantur venales servi , cum

emendi publice proponeban

tur.

Ei hic Oe. Marius PrIstus ,reui ab Afris, quos Proco. sui spol arat, accusatus est. In rni. Ex quo ne hil damni tulit Marius , ii hil utilitatis Africa . Acta est haee Marii causa in senatu, praesente Ipso Traiano, anno imperii tertio, de tertio ejusdem consulatu , verorante pro Ase s Plinio, ut est ipse de se testis, epistola . Oct. Itb anno ab urbe condita 8;ria Christi. roo. 1 Iid enim c c. d enim

nocet infamia , si salvi sine

b o vi Incipit epulari

ab octava hora , scilicet una

ira antequam vulgo cibus sumeretur. Accumbebant enim mensae Romani , circa nonam tantum horam , Id est , tertiam serotinam . ut nos numeramus t illi enim abortu sol s usque ad occasum numerabant semper duodecim horas, quae inaequales erant pro d erum inaequalitate, hyeme breviores, long ores aestate. Fr itur Diis Oe. Voluptatem capit ex ea re , qua iram Deorum in se eoncitavit e retinens nempe magnam partem

nuisti ut Marius damnaretur si loras tamen , non restiti ita

cilicet pecunia , quae ablatai bi ab eo fuerat. Venusina cre. N6nne merIto ex stimem haec digna esse quae

exagitentur earmine satyrico, in quo excelluit Horatius oriundus Venusio, Italiae oppido. Lucernam proversibus diacit , quia portae solebant adlucernam elucubrare sua carrimina. Istem. Inse ter , carpam.

Sed qui c. An praesto seribere sabulas de Herculis aerumn s & laboribuς Diomedens. rabulas de D mede, qui duplex stati : alter Thraciae Rex , bona o serus qui equos suos humanis at bat carnibus; hie sui, ipsi uaequ7s devorandus objectus est ab Hercule : alter miol ae rex, Tydei si iis . qui bello Troiano intersuit , Rhesi equoa

& Palladium cepit . Martei & Ve perem vulneravit , con secto bello in Ital am venit ubi per dolum interemptus ser tur , eiusque soc i, dum eum lugent, in aves Diomedeas dictas, mutat . Murimm Lahi Mihῖ. Fabulas rde Theseo, & Minotauro, ita labyrintho mug ente. Puer'. Icaro cadenti et seli' Iearum in mare cum strepῖ tu decidentem. Fabramrκe γstiantem.

9쪽

Uum fas esse putet curam sperare cohortis, Qui bona donavit praesepibus , & caret omni Uajorum censu , dum pervolat axe citato Flaminiam : puer Automedon nam lora tenebat. Nbniae libet medio ceras implere capaces Quadrivio : cum jam sexta cervice feratur Hinc atque inde patens , ac nuda paene cathedra Tt multum reserens de Maecenate supino , Signator falso, qui se laurum, atque beatur

Axiguis tabulis, dc glemma secerat uda

etatus est , & in eo inclusus ablinoe Rege Cretensium, inicertis de causis infenso , ut effugeret, alas sibἰ ae filio suo Scaro confecit ; iisque fretus evolavit in It Iiam : sed a carus propius solem volans, Itque facta cera , quae plumas talarum compingebat , in ma- e decidit. cc onis. Cohors est pars' de-eima legionis : legio fere sex xij talia milἰ tum continebat. ν βμi ine. Cornel; us Fuscus , di iri patrimonium equli alea is dilapidarat , Neron7s tem- Sore , eui auri ae loco fueratia Domitiano cohortibus γέ

Per volat 9c. Currit . incitato aecurrit Flaminiam. Viam a C. FI minio stratam , perquam dxiguria , ubi nunc Genua , in Urbem ibat tr. Puer uiomeden Oe. Nam Tuscus ollim , adhuc juvenis auriga Neronis fuerat atque ideo Neroni gratiosus. U.-catur autem Automedon , pro

auriga sumpto nomine ab auriga Achill s Automedonte, imo b apud Homerum.

vlere libet, idque palam, Ur so rixa , k in omniam ocul s. LIbros appellat estγ.8 ἀquia tabellis cera obductis , c bantur pro papyro Romani, in quibus graphio scribeba-suadri,io. Est locus pubi cus, in quem viae quatuod

concurrunt, & multi convenire solent. Sema cerdiice. A sex famuII

seu bajulis ; id est , in lectica

quam sex viri portabant. Nnda . Apertri , neque plagis id est , retibus cincta . cui remota erant vela ac pellis. Mult.m referens est e. Simillimus Moecenati.

Suhim. Molli Se des cato, qui resupinato corpore jacebat is, lectica. Signator falsὸ. Domitius Ro

gulus , testamentorum corru

ptor. Plin. Epist. zo. lib. vel , Sophonius Tigellinus , qui

trium patronorum veneno L-blatorum haereditates tabulis

falso signatis inrasit, vel alio aliquis ejusmodi.

Lautum. Divitem.

& bie vi opera , falsas nempe

testamentorum tabulas fabricando : vel exiguis ;d est, paucis verbis in testamentorurum tabulis scriptis, quibus Verb s talsarius se haeredem ex asie inscripserit. Gemina Annulo sipnatorἰo, qui stemmam habet in elusam.

10쪽

Uccurrit matrona yotens, quae molle Calentam Porrectura viro miscet sitiente rubetam, Instituitque rudes melior Locusta propinquas, Per famam , & populum nigros efferre maritos. Aude aliquid brevibus Gyaris, & carcere dignum .ilai vis esse aliquis. Probitas laudatur , dc alget Criminibus debent hortos , praetoria, mensas, Argentum vetus , dc stantem extra pocula caprumisi natura negat, facit indignatio versum, Qualemcumque potest : quales ego , vel Cluvienus, Ex quo Deucalion , nimbis tollentibus aequor ,

Navisio montom asceiuit, sortesque Poposcit. ,

ni fit , ne eera eandens illi

adhaerescat. catinum. Vinum Campanum, a Calibus civitate CampanIae. Rubetam. Venenum ex rana beta confectum. Rubeta est ranae genus quoddam venenosum, in vepribus nascens ac rubis , unde nomen traxit.

In liti lacte. Et suas vicinas adhue rudes & imperitas illius

Praeclarae artis,ae veneficiorum

veluti tria gistra docet efferre, id est, ad rogum serre, interficere. prelior Loe .s. Peritior Te vesca, quam i Ila Locusta nuper veneficii damnata, euius arte usa Agrippina boletum venenatum Claudio paraverat, di euilis postea opera Nero tritanimum sustulit. Per famam. Populo sciente,

di vidente 3 neglectis populi

rumoribus.

Nigror. veneno livἰdos Ac adhue in eadaveribus Iurid λ eius vestigia praeferentes. Aude aliquid ore. Hoe est, De aliquod Immane scelusa committendum est aliquid dignum exilio, si quIs nune vult' iisse dives & honoratus. Gyara , vel Gyarus est una egν insulis Cycladibus, in mari A geo, exigua, max; me sterilis, . idquAm ex s mictcbantur, ,

numero ad majorem emphasim eum sit una tantum haec invi

liquis. In aliquo pretio, si vis opes & simam conficere. Alget. Friget, aerumnosa sti pauper est. P toria. AEdiscἰa Prat torAbus d gna , seu villas lautiorum civium magnificὸ ex

tructas.

reas , eburneas mensas. Argeηtκm etur. Pocula ex argento . veteri, ve I ab anti

quo artifice. seulpta. Stantem. signum eapri iii eaelatura prominens , & quasi extans. solebant Romani annmalium figuras caelare in poeulIs , capes maxime , ouia ea per vulgo Baccho immolaba in

cIuvienus. Ineptus poeta. Ex qκο cre, omnes affectus somnia vitia, a diluvio ad iis

que nostra tempora , materia

sunt huius mei libri satyricia

rei his. Imbribus mare a . gentibus..contem. Parnasium 4λq8. a quῖ, subvectus est. Eortes. Them Idos oraeulum consulii; t. Vide Ovid. metam. lῖb. t. sub finem. oracula porr.

SEARCH

MENU NAVIGATION