장음표시 사용
431쪽
ejusdems correctione, suastio I. 37
ἰ a Mais'. thes II '. vers concisum tamen tu es, in qua tamen mutatione consenium Populi seu subditori ma illius superioris
quod Princeps sine asse usu populi monetam mutare & improbare pollit, it tuere videantur, veluti etiam istiusmodi posci consensus, exemplo auctoritatis Principis mutatis aliis populis nihil prae j udicat, argum. l. n. g. leJurisdict. Panormit.
in cap.quanto, I 8 .num. II. ext. de iureiur. Mart. Garrat. Laudens te monet quot. S. Budes.d.cap.
Quinta t dubitandi ratio diluitur,negando antecedens, peccata enim alioru& Principum non imitanda , sed devitanda sunt, nec unquam facienda mala, ut bona eveniant, Dis ad Rom. c. 3. Persis.
Atque id ipsum in hoc casu tanto magis, quoniam alia licita tu iusta remedia suppetunt, ad cohibendas istiusmodi fraudes exterorum fortes & probas monetas exportantium , ut nimirum istiusmodi exportatio gravissimis poenis cohibeatur, evectores, numularii & collusores
eorundem diligentissime inquirantur, dignisq; poenis asticiantur: veluti etiam in divertis Imperii Recessibus, inprimis de Anno is 1 . singulis membris &imperia Romani Civibus , sub gravi poena in terdictum est, ne aurum & argentum ad exteros extra Imperii fines eueratur, Sixtin de regatatb. 2. cap. 7 .num.7 Im perii Conititutiones, modo Statu S con-cotcles sint, & nonnulli suum peculiare lucellum exinde non aucupentur , non minus ab Imperii Rom. membris, quλm ab exteris nationibus, quales suas probas ct tortiorcs moiactas in Germaniam ex portari non patiuntur, probe observari de culto diri possunt Cum primis vero inter Status Imperii conventa de approba ta lex cit, ne ullus eorum alterius Status maiores de fortiores formas in minores convcrsat, Petr. Denai . de Iur. Camerat. in Perb. monitar. eri t. g. vlt. Quinetiam ab istiusmodi Contillioribus depravanda: monetae praetensum commodum ex almtera parte Principi desii periori monetam
labe iactandi & lubditis ejusdem, quales
cum exteris etiam multoties necessario commercia exercere tenentur, incommodo potius fictam commodo cedit, eo
quod istiusmodi debilitata & depravata
pecunia quoad intrinsecam bonitatem, aut etiam bona moneta in valore nimio inter negotiandum admissa , pretia omnium rerum, itidem cum damno Reipublicae augentur,& tamen propter mOnetas in materia &pondere labefactatas, vel nimio valore auctas tam exteri,quam
subditi tanto minus puri auri& argenti
pro mercibus solvunt, cumprimis vero exteri propter paucum aurum S argentum In monetis contentum pro minori pretio plus mercium evehunt, & vendμtores , qui sese magno pretio locupletiores fictos opinantur. propter acceptum pauxillum auri & argenti puri in magno pretio revera & in effectu pauperes dimittunt 8c relinquunt, rel.Mota. d. tr. Uur. coult.qusi.I OO. . 8Oo.ι n. . Resilui.
432쪽
Resolat diebu. ration. 6. tius x consultius foret, re tento eodem 36 Ad sextum t dubitandi rationem re- pede monetarum seu certa & veteri me- spondetur, quod eadem intelligenda sit ea mixturae numorum, metallorum pre- de injusta illa, irrationabili Sc inaequali liis auctis, eade proportione numisma- monetarum mutatione, quam Princeps iorem valorem imponere, Zachar. Ecul, aut Superior in hac vel illa monetae spe- tollitansvo rcstonsmonetar. cie ex tyrannide per avaritiam aut iis i, Resolutio Iron .dubιtandi T.
tum commodi causa suscepit, monetas Ad t septimam dubitandi rationem 3
veteres vel prorsus deteri orando, vel nu- resp. quod ex plurimorum Dd. nostrorum is justo majorem valore imponendo, sententia, Principes jus cudendae mone- qualis vel jure divino de iure gentium, tae,no minus atq, justitia: administratio- qualia immutabilia sunt, omnino vetita nem publicis sumptibus expedire &ex-dά i nterdicta est. Alioquin si Princeps aut eicere, num osque ex metallis purissimis quivis superior jus cudendae monetae ha- constare teneantur , nec quicquam probens, non hanc vel illam monetae spe- his filmptibus detrahere possint, m ut ciem mutat, eandem vel de ter lorando, moneta cusa tantundem valere pollit, vel majorem valorem imponendo, sed atque i pia taragi seu metallum e c quo est omnes monetas pari Pportione, ex justa confecta, glos ad I. i.mνοbpraebet, βδεμη-& rationabili causa,puta propter cariora trab.empl. Faylol.ml.mlituum damus, 2.9 .mu- reddita luctatu immutet, vel iis majo- tua. Σ.num.7 . . de re. . credit. O ad d. l. quisal- rem valorem imponendo, vel materia: sam, I9fad L. Corn.LDU. Alia I. Brun. am. eorundem aliquid detrahendo propter ginem. Or dimin t. monet. praesiunos. I. num. 2.retentum eundem valorem , & cariora Carol. Λ1olin. de murat. monet.qrast. IOD. m. reddita metalla talis proportionalis ad Io I Ahas num. 7 . Fabιan. de Montem Iract. commensurationem materiae & valoris de empl.Pendit.quasterimip. ynum. 2. pag. 2S . numorum facta immutatio justa licita dc Francisi. Marciquas. Pariam. Delphin. 26 II . . concesia est,& catenus vulcra numisma Iacob. Thonung.decf. I9.num. 8. Martιn. Lavd. ta in novas formas converti, retentoque in tract.de monet.num. 6.lom. I 2. Ac licet ple- pristino valore propicr aucta pretia me- rique Canonistae add.ωρ.quant.. I S. exr. de tallorum, ipsoriim mirinsecae bonitati a- Iure1urvitii. contrarium statuant, a Princi-
liquid detrahi potest, ita tamen ut sem- pibus in cudcndis numis expensas mo- per extra sumptus monetales moneta laetarias deduci,pecuniatmqtu hodie ita formata tantum valeat in malia, quan formari posse , ut tanto minus valeat, tum valet signata: quantumvis propter luanti simi sumptus,qui in ea conflanda custodiendum uniformem pedem mo- expensi sunt, quorum sententiam ctiamnetarum tam sollicite a veteribus exco- hodie universali quasi consuetudine regitatum , & conservanda commercia ceptam affirmant Alberi. Brunci.tractat. ecum aliis populis, quales mimos alterius augmint .ctriminut.monet. ρυμνή. I. nu.7. populi, non ex valore imposititi O, sed ex cr8 cessor. in templjud.Lb. I . cap. I. tu verb. inatem& metallo aestimant, semper Δ- ius cudenda moneta habet in. 4. Decian. in tracf.
433쪽
6 Ams correctume, Auaestio I. 377
lib. 2.cap. 7 .na. I.captare voluerint, istorqm sumptuum exiguorum intuitu, mo-2 nera nihilominus proba & sincera esse possit. Quod vel inprinus in Imperio
Romano - Germanico obtinet, in quo non solum monetariis certa merces procudendis numis aureis Sc argenteis, secundum quantitatem marcaru praescripta est, Ormat. probator. Ferdinandι I. Imperat .de Anmi IS9.6. 2Rada demungaudi 3 i. sed etiam Statibus Imperii hoc cudendae monetae regale obtinentibus severitane injunctum est , ne eo ad proprium suum commodum & lucrum a utantur,sed sumptus monetatios tantum deducant, edicto monerario de Amo ss 19. 6.
octavat dubitandi ratio ex remedio Igmonetali desumpta diluitur, quod non sol um is alligat.*.i7 .ordinat. probat. Anno is '. circa . istiusmodi remedio certus modus praescriptus. & tam monetati rum Magistris ben mihi filia cisteriliquam Zygo statis,dcia Uuearditi dese ctum ex incuria seu celeritate conflandae monetae fortassis commissum,&quadantenus sautem notabilem supplere injunctumst, sed etiam cum postea deprehensum fuerit,monetarios istiusmocii remedii beneficio abusos fuisse , nec defectum commissum restaurasse, istiusmodi remedii
beneficium ipsis ademptum, & si vel per
incuriam aut celeritatem defectum ali
Quod et autem pro resolutione nonae is
dubitandi rationis, nonnulli vel boni etiam Reges & Principes ex vilissima m teria. puta ferro aut corio etiam mori tam magni valoris conflasse leguntur, illud ipsum Carol. Molin. d. trari. de mutat. monet. qua l. IO . num. Io .ritas mim. 79'.
434쪽
cumprimis quoad Reges Galliae fabulosum esse statuit: alii ver5 Interpretes c sui necessitatis adscribunt, utpote, quae legem non habeat, I.I. f. I.verssanὸ, si qua, J. OD. nlul.actumq; soleat reddere licitum , qu alias est illiditu; , non est, 4 .ia regJur.antiq.libcros, I .σ Is quis propter,2.C.depatrιb. quisl fluos distrax. is labo
4 o Quo necessitatis casu cc stante,etiam talis illegitima moneta cessare, de creditoribus justu in pretium rependi debet, aut m. l. venditer sandi, i 3. 9s censat, i. f
publicae fungi possint, sed notula tantum& tessera de bici fuerint, vimq; probati nis potius di obligationis, quam pecuniae sustinuerint, verner. d. x .num.8. Velim etiam de Friderico II. Imperatore legitur, quod sinito bello pro moneta coriacea,quam tempore necessitatis percusserat cuivis militi & creditori, nummum coriaceum in Cameram referenti, Aureum Augustalem rependerit, uti in adritionibus ad Chron. Abbatis Vrstergensis in hist ria Friderici II. Imperator. latius videre est: pluraq; pensatae istiusmodi vilioris de ad- aeteri nae monetae excpla illustria recenset Dia. Philipp.Sigismund . Cludius vi
quiset. Acad.de cri .la majest. ub th. II9. verssacta tamen pace. Unde iterum consequens est, quod tanto magis iii Principes & superiores, qui extra necest: tatis casum,' Eline consensu populi, sui tantum commodi causa, num os deteriores cudunt, aut justam dc probam monetam reprobant,subditis de exteris ita laesis de interesse dc restitutione damni tene tur, Andr. desern .ad cap.timc.qussint regal. 2s ctr. 36. in princ.cel. 9 Matth,de Amust. adeund.rext. m reo .monetae,nu n. 9.ubi tradit: Principes sine justa causa tale quid facientes peccate, de teneri sicut de rapina,& id ipsum ibidem ulterius usque adee, verum est, &rationi juras consonum est cait, ut Primceps tibi gc hennam aedificet, dc ad in sese ''m o cci Ilii rus sit, nisi tale damnum subdi Us refundat, de simul exclamat: Heu quot Principes damnantur propter hoc l
statis casum monetam sui lucri dc commodi causa mutat vel reprobat, & jus gentium, & jus commerciorum, quod ex stata seu publica de perpetua aestimatione constat, violare. Licet enim Princeps quandoque boni publici causa,& in casibus necessitatis privatis pes stias auia ferre possit, attamen iisdem debitum &justum pretium pro rebus ablatis dictante naturali dc civili ratione refundere te
435쪽
caussar. propram. Lbertat. Eberhari poli alios ct seqqvibi eleganter, aut etiam pecunia cre- multosabest a rigatos iii Ioc. aplenitvd.potestat. ditori restituatur, quae in alio loco ex-
-dhelm. Antonii de rescript .morator.concl. . nabile& ridiculum est, moneta propternum. 4I .adfln. Valorem imposititium & characterem Resolui. ration. bitandi. IO. superioris citra considerationem boni-Postremat ix decima dubitandi ratio talis intrinsecae materiei probae admissa, simpliciter negando refellitur, quod ni- pecunia aeque papyro imprimi, atque ex mirum creditorum multum intersit, pe- metallo imprimi posset, quod jure gen-cuniam probam ubique valentem & ex' llum &cominerciorum, in quibus mo- pendibilem, cujus valor cum materiae neta perpetuae & publicae aestimationis, iusdem congruat,a debitoribus suis reci sedc propter materiae bonitatem ubiq; va-pere, tum quod pecunia,cujus valor im- lens desideratur,e diametro quasi adverposititius materiae ejusdem non corre- satur, Carol.Molin. muta.monet.quast. Ioo. spondet seu justo major est, tam ad usus num. ioi. vers. sed bacsintentia. Ex quibus o- domesticos, puta conflanda aurea pocu mnibus,concludente eodem Molmaeo d. tractat. lavet argentea,quam ad exercenda com q . 9 2.IMII. I 2 satis liquet,quanta sit ve- mercia cum extraneis, num os viliores in cordia imo perfidia, & in patriam & in valore imposititio non accipientibus, dc Rempublicam impietas, perditillimo- valorem monetae publicum ac perpetuu rum quorundam Consultorum, qui sui ex materia monetae aestimantibus non ae- quaestus de ambitionis gratia Principique ac pecunia proba prosit, tum Vero bus suadent,&nuinos& lepes ab iis,pro- etiam, quod creditor pecuniam in alia ut lubitum fuerit,figi&religi posse, neq; forma recipere non teneatur, quam cre- enim minus nocent,quam qui publicum didit, si ex ea damnum aliquod passurus civitatis fontem veneno inficiunt.
sit .l. debitorem 2 v. g.desolat. ct liber puta, si is i inquit admodum notabiliter D. Ge- alicui summa magna in pecunia ubivis org. talltcrbca Ducum quondam Bran- expendibilis credita sit, de debitor eam de burgensium, ait fidem Silurg Consi- in minuta moneta solvere velit , edici. in liarius politissimus, nec illaudatus in feti
436쪽
38o ctissis V. de vero usu es abusi reinumana
Consiliariis Jolian. Andr. iud. cap. st anto, I Saenissureyux. etiam pronunciat, quod hodie multi tales reperiantur Conialiarii, di tantum nitantur ad danda conlilia pro extorsione pecuniae, & quod lex dicat, expellendos esse huiuimodi Consiliarios, aliosq; idoneos Introducendos.
Quinimo istiusmodi exactiones Principibus suadentes Illustrissimus Heros ac Dominus Pur Lippus Senior Hassiae Landgravius, Pater patriae, de literat tum Patronus laudatissimus, non praemio, sed laqueo, gladio & virgis dignos jussicavit,Christoph.Besoldi rar.plibus. cap.
UAESTIO SECUNDA ET ultin aprincipa
corruptelis, earundemq; correctione,
de ipso met ab usu R egalis mon tarii. monetarum percus
UT maximὰ et pro resolutione quae- rmonis secundae, Classis quintae, Sectionis primae, pecunia eo fine adinventa sit, ut propter characterem publicum tabi impressum, tanquam certissimam eiusdem bonitatis intrinsecae &extrinsecae indicinam, eadem omnes res & merces tanquam variabiles & incertae aest mationis aestimentur, & non contra pecunia mercibus, ι. I. snprans . . de contrab. empto, Digiliasu by Coosl
437쪽
ejusdems eorrectione, Suastio II. 38i
e t. filiasissessorem 42. in n.ibi: quia non trahentes no semper unius monetae spe-st astimatis rerum, qua mercis numero haben- cies, sed divertas habeant, in certis Impe-rur, in pecunia numerata ieri potest , ita pecuma rii Romani Circulis, & praecipuis Civ quos merce aestimanda est,faeside usi crinaη- tatibus Ina saerialibus, nonnulla pecuniaedalor. Carol. Mota. in tract. dea ur. Grumb. vocabulae colli chiva , puta florem Fra
quast. 92. m. I 8. r num. I.Remcr. LI.dere conarienses, Ormatienses, Moguntianumarib.2. cap. 7. num. D Iacob. Aleman. m nenses,item thaleri, marcae, librae, inquas
palaina consili. s. quae si primip. I pag. 39o .ve quaelibet monetae species reduceremur, Id. tertia, Cardin. Toch. pracr. conuus tom. 6. recepta sint, ad decipiendum & circum-tit. Paonclusa oo num. I. ct conclus I98. n. 7. veniendum subdolos& inferiores abo Lusque adeo, ut aettimatio pecuniae de sui ficiat: s & monetariis superiorum jus natura propria semper certa & unifor- monetae constandet habentium, in locummis esse debeat, I. uiui persos,3. ibi: obrJOtο- probarum monetae specierum veterum rum omniam solidorum uniformepretium stu- tam improbae Sc deteriores monetae spe- Iare,ctc. C. de rater. numisimat. potestat. lib. II. cies, cum primis minores suffectae lint, ut Ju I. I.tnprinc isti condict. tritu. Carol. Mo- tandem ii, qui antehac cum aliis non su-siu.m .irael .densiuν. DrusitIb. Ivasi. 7. num. per certis pecuniae speciebus, milli tulis
eandem nec affectio cadere, nec de sui lcctivi nominis,pm.i thaleris aut florenis natura nonisii extrinsecus d ex acciden- contraxerunt,fonderum: Barungoderti juramentum in litem circa pecuniam ousdi ngehandest viand j re Eretracunadmitti possit, i.numu, 3. ct ibidem esianis. gefchlosciit arbitrati antehac, sese nihil Gothosi ed. o Dd. f. de in lit. κrand. Menoch. deperdere in thalero Imperiali Regio,
lib. 2.arbitrJulicaal. 2 7.nlim. 7. σου. Reno. Rem in aureo vel ducato ten coronato, Budcl. renumar.tib. 2. cap. I.num. I . Cr Is. modo tot florenis seu eodem pretio ite-3 attamen , t proh dolor i in hac ultima ruina expendi posset, quo ab aliis accepe-
. mundi fece, tantaq; pecuniarum corru- runt, propter tantas monetarum depra
litela, character pecunia: publicus, fides. vationes non ultra dimidium solain, sed que publica eorum, qui pecuniam in suis multoties etiam ultra triplum, vel qu Osticinis monetariis conflati fecerunt, in druplum , imo nonnullis in locis ultra tantum labascere & vilescere coepit, ut quintuplum etiam decepti fuerint. Quo vel imperitiores etiam pecunia hodier- fastum est,ut propter tantas fraudes, dana, non amplius merces suas, sed merci- mna & incommodam re monetaria, nobus suis pecuniam, contra primaevam e- mo hodie vel simplicissimus etiam 1 ius naturam & institutionem aestiment. diernarum monetarum character, p Quando enim propter varias moneta- blico amplius fidem habeat, sed easdem rum species aureas dc argenteas alias bO- protinus recuset. Qitotusquisque enimnas &plobatas introductas propter ma- est,uel cum rustico etiam , quales tamen Orem contrahendi certitudinem,&co- prae caeteris homines imperiti esse centractuum uniformitatem, & quod con- lentur , nedum cum sagace mercatore,
438쪽
38i classis V. de usi se abusu rei nun ariae
aliove homine provido contracturus, hentium circumscriptione consistere ar- qiu non animadvertat, quod tamen- bitretur.&exinde in dies majora incomta sua, gallinas, anseres, butyrum, alias- moda & infinuae pene depravationes &que merces luas , quas venales habent, imposturae contra lura divina, naturalia, non amplius pro pecunia nominis colle- civilia & canonica, de saluberrimas Im-ctivi, puta thaletis seu florenis, scd pro perii Romani Constitutiones, cumpri- certis pecuniae speciebus, puta veteribus mis Recs.Im rude anno i J66.9.An taciter
thaletas Imperialibus, Regiis aut certis aecrabist sagini glila: datur 2 hostia ad ι eorundem partibus aestiment,& venales thcisiga Θd3at cra enistini deniund taciti exponant, vernacula nostra: selire sena l&Ncr jugcschen ivi id ni tu irin fPr,
novo vero conflatas monetas propter lun Maimoadem ganiicni ciet rc. permultifarias depravationes aut proritis istiusmodi liberam circumveniendi ἡ- recuset, vel considerata prius eorundem centiam,&monetarum,quae alias sanctae bonitate intrinseca , & publico eorun- &incorruptae esse debebant,corruptelasdem charactere tanquam nullius certi & in Rcm publicam Christianam mvehun- publici valoris, aut dubiae ad minimum tur, quarum breviter&succincte in Se fidei merces suas secu ndum eas aestimet, ctione equentisicunda h us quaest. 2. menti O- atque sic in effectu pecuniam illam no- nem facturi sumus.
vam depravatam, non amplius ut pecu ---.
niam seu num os publice percussos,& valoris etiam publici,sed ut nudam mssam recipiat adeoq; merces suas non amplius nova ista moneta, sed moneta istam propter defeetiim publicae fidei , tanquam mortuam & nudam massam mercibus sitis aestimet, & contra primaevum pecu niae statum recipiat. Quo iplo & propter tantas fraudes & depravationes mone-
SECTIO SECUNDA, Lussioni ecundae.
ditatibus& damnis exinde ad superiores& ipsorum subditos redundantibus.
tarum fides publica nonnullorum domi- i Moneta improba ct depravata pro te ra - 'norum monetalium apud vulgus& inferiores in tantum vilescere coepit, ut jus aestimandarum monetarum & mercium
nunc quasi ad inseriores & privatos devolutum esse, adeoque in libera contra- dei publica oprincipatu, pro res ira in ustitia, arari tu doli crDudubab relamanes ei publica habetur.
Cauponationem monerariam in proprιum Iura monetali ad quaestum abutentu caput
439쪽
eiusdems correctione, se io II.
redundare, quolibet jure o historiis cau- io Injusta monetarum si, dum bonitatim intrinsecam ct ext aliam mutatio intum est. 3 Reditus, censius altare obrentiones, Reges o Principes ex domanus O vectigalibus
'publicis asub ilis is extranea perci aut ct erigunt, ob inrostas ct Dudulentas
monetarum deprarationes diminat opo
4 In Rempublicam ct Ciritatem, quae probis ct ipsorum Regum o Principum osciales
multoties redundat, ita ut illorumst e dia annlia contra livgentium ct divinum
D diminuantur. quod inde esie ct familia fuam honeste ustentare, vitamessiuam in pavertate oecontempta quas transigere
justu monetis utitur, o Iustitiam colit, II Summaria rariarum incommoditatam ex mercatores 2 exteri res ct merces β.is ad vitam nectoriasonte in rebunt ubditi si usinori Reipublicae cum exteris sa-cile negotiari possant. 3 Per expiscationem 2 conquisitionem omnis veteris θfortioris pecunia, ctprohibitionem ejusdem ex princetpatu seu regione exportationis, res in ma7ori valore melioraves in conditione, quam nora depravata monera obtinet, expossionis, aerarium publicum magis minuitur,quam adigetur.
6 Nemo ob de sim intrinseca ct extrinseca
depravatione bonitatis tam intrinsice. quam extrinseca moneta profluenturm recensitio. I 2 Ex multiplici mouetarum hodiernarum de pravatione ct incerta earundem astimatione tanta incertitudo operplexitas m-troducta, ut multoties nec a Iudicibus,nec a Iumonsiuitu controversa monetales secundisvi leges ct jura certo ct constanterfnrri queant , sita nova ct certa decisi eo area ct Statuum Imperii indigere Psedeantur. bonitatis moneta Peram ratιonem Ermese I 3 Totius Romani Imperii linterest,de remediis.ciam suarum aestimationem inire potest,idunis desatum uinura omniam raxm caritas ct oppreso subitorum inprimis pauperum subsequitur.
Aestimatione n morum imminuta pretia rerum decressunt, ct e contrario bonitate qua ratione monetarum depraratio ex- forminetur,ct pristinis 2 antiquis mori ris certus pes se liga restituatur, earimus vir Iom s per totum Imperium Romanuiveucata consultare.
eorum extrinsica aucta, etiam pretia re- D R I M d l enim quantum ipsum met iram augentur. 1 Principem seu superiorem attinet, 8 Tam prιratorum, quam aliorum in annuis qui probas monetas conquirit, earumi, reditibus o censibus consistent patrιmο- in loco deteriores substitest, probas cornia sine illarum facto ct culpa ex flatu rumpit, improbas de novo conflat, aut divinarum, in flatum paupertatis redi- probas iniuste mutat eo ipso sese Deo αguntur. nominibus exosum reddit,aut horitatem
9 Vltra dimidium seprorsus immodice non δε- ω nomen suum turpiter prostituit, elus locvroposito, sed re satae' non obstante demq; moneta improba pro tessera fidei Iuramento succurritur, crinus a Iur, publicae & principalis, eo quod monetae a mento absolpitur. . bonitas intrinseca valori ejusdem impo-ji : sititio
440쪽
38 ctissis V. de usus abusurei monetina
sititio 3c charac i publico non respondeat protesicra astitiae, avaritiae primcipalis, doli & fraudis sub velamine fidei
publicae habetur, argum. can. ubi sana fides,c us 24 quo. I . unct.I. I si priam .f. de pact. Re-
Anton. Fab. de rariu namor. debitor. cliv. cap. 22 g minι 299. Bodin. de RQubl. lib.6. c. . ubi ait: Principi non magis licet improba numilmata cudere, quam occidere,
quam grassari, nec a iure gzntium . quo quidem auri & argenti pretium constitutum est, discedete . nisi Regis nomen ac splendorem amitterc,ac fata monetae fabricator potius quam Princeps appel
bi ait: Si Principes,qui juri gentium iubjecti de subditis suis authores & debitores jultitiae liint,podem monerarum, ea rundemque valorem, injuste mutent seu alterent, quod eo ipso lese inquinent infamia falsatorum monetae, quemadmodu Rex Philippus Pulcher a Poeta Dante adulterator monetae appellatus sit: quia primus monetam argenteam in Regno Galliae dimidia parte ligae deb: litaverit quod iubditis occasionem magnorum tumultuum dederit, & Principibus extraneis pernitiosillimo exemplo Qerit , cuius facinoris ipsum tandem serio poenituerit, ac filio suo Ludovico I utino testamento injunxerit, ut a debilitatione monetarum sibi temperaret. Et eandem etiam ob causam Petrum IV. Regem Arragonum ditionc Regis Majori cae&Minoricae,quem vasallum suum
ei te assercbat, Fisco addixisse, quod monetam debilitasset. Cui etiam subscripsit Iol.Molin.in tractiti Uur. Nuclib. hiscinde inprimu etiam quast. I O O .num. 7 9 I . dum
ait: Omnia iura divina & humana, quae damnant & execrantur falsificantes &mutantes mensuras, damnat & execrantur falsificantes 5 defraudantes mone- . tas, sive Principes sint, sive privati. Et paulo post: Probitas monetae non maSis definita est,quam quaelibet regia mensu
ra: igitur nec hanc, nec illam pro libitudeteri orare aut mutare potest , nec est
minor perfidia,quam proprium sigillum vel syngrapham fallifacere vel negare.
Deinde j cauponationem moneta aeriam,quahdo Principes jure monetali ad
suum quaelium abutuntur, ipsis non pro desse, ted istitit modi monetarum depra vationes,l ei publice direptiones, S mcdiante salsa seu ins ii sta moneta clancularias. & sub specie iustitiae seu potestatis principalis iactas imposturas, subdatisq;
injunctas oppressiones, tandem in proprium ipsorum mei caput redundare. tam jure divino quam humano,& ira storiarum monumentis plus satis cautii est. juxta illud: Psalm. 7. rer . I 6. Convertatur dolus ejus in caput elus, & in verticem ipsius iniquitas c jus descendet, ct Ieremiacap.I T. Pers. H. Perdix fovit, quae non peperit, fecit divitias. & non in ludicio, in dimidio dierum suoiu derelinquet eas, S in novissimo suo erit insipiens, irem Ie remia cap. in . per tot. ubi injustis&impro
bis Re ibus populu sibi commissum no
secundum jultitiam regentibus, sed eundem opprimentibus, dejectio e selio regio cum aliis gravissinis poenis indici rur. Et vel ob solas prodigiosas monetarum depravationes, quibus Angli, dum tempore Caroli VI. Regis totam Galliam occupassent, Regemque eum quasi mente