Historia Ordinis Equitum Teutonicorum hospitalis S. Mariae V. Hierosolymitani... Edidit haec Raymundus Duellius...

61쪽

expugnata miti immo ipsi S. R. Imperio abrepta estin Fratrum porro pars Alberti vestigiis inhaeserunt, pars Mergentheimium a Dieterico e Cleen ordinis, per Germaniam et Italiam Magisti o ad elemonem Magistri Generalis evocati filere, XXXVI ininii sors supra V altheriim de Cronbem cecidit o , eius uestitulum nam nunes ubera Magistratus Germaniae et Italiae cum Administratione Prusiae aetatem coaluit

mens moneta seppeditisti Adversi siclas huius tenoris stripturam eidlibet WAL. N. V., CROmerg AD IJnistrator Dermo mTerrhum IN PREVS , MALSTM TEUTSC ORDe In EVISCI ELSCHL D. Aversa Insgnia ostentat, anniuraque MDXXV. Est et alia, in cujus antica parte legere est tamam men Vnc et ben LANmen posticam vero cum anno DXXXII. 2-quens gnome occupat: ES BLUBT IN GEDE INUS SO LANNG Gon MLL00. dem titulo a Carolo V. Imperatore in diplomatibus A. I say et I 3 o. quisbus ipsim in officio suo, simulque rivi ia et possessiones ordinis confirmat serae quoque inter Albertum Mai moriem et Regem Poloniae inita antii hilamno. honoratus filiti

cepit secundo vero post anno in Camera Imperiali pira effecit, ut Albertus ritu consueto tamquam Regitimus Prussiae eten νον ι --tumaciam cum sectatoribus suis in iannum Imperii propalam declaratus fuerit o LM0- insiper Executoriales , tae, quibus Prussae orisne ab obedientia Alberto praestanoa, a voces, turis, Totus praeterea in recuperandis instaurandisque Castris fuit, quae perduellis ruri colarum taex, occupata jam antea dimerat. Fuere ea tempestate subditi territorii

Miehausi sis, qui ordini fidem tam in illis tumultibus praecipue probavere: hos ille singularibus praerogativis, quibus hucus e potiuntur, presecutus est. Anno tests 1 36. Is 37. et Is 38. in Conventibus ordinis multa pie et salutariter ordinavit illud vero, quod Francolarii cum consilio suorum Is 29. incivit, ut quilibet Meptorum o fidem suam adstringat. i. se ordini perpetuo fidelem sese atque in rebus momentosis Fratres Balliviae suae in Consilium adhibiturunc se Capi tulis ordinis interfuturum et promoturum pro Virili commoda ordinis 3 se taeeonsetis Magistri Generalis nullum bonorum immobilium Venditurum, oppigner turum aut pessumdaturum. 4. singulis annis, aut, si gravia obsunt impedimenta, quovis hiennio exacto Balliviam suam ad se visitandam fore etc. Augustae Vinde. heiae ab Imperatore confirmatum fuit u . Caeterum omnibus suis onatibus duos pracprimis in quinque s. R. Jlisperii Comitiis, quibus coram adsuit Hirae. Meesiorum sedem occupans adhibuitheo pervetui non minit, ut epntra Aberatum m 'vis' in 'ii diviso liveto

Q WAP. II. n. 63. Cui plura scire volupe est, legat stri Ahac in cauo utrinque edi. . , a. e. Heus - Absin. 36 714. et Mibno' i ii. Gravamen des Teutiςb. aciliter inde uber die Nonii l. mutae vo Heussen. 4. 17oi Vothaidine Rit-ter orden. 4. 7is Uerthaidigies reusse etc. Concordata inter Albertum Marin et rem Polon vernacule Sinitet. s. latine Luniet in Spita Eeci do

62쪽

impetraret n, Anno demum I 4 . N. Aprilis Mergentheimi mortuus et humatus et Turbidissima tempora ingres Ius eit, qui ei successu Wol angus Schua X VII. bar, dias Milchling nam quum is, accepto ab Imperatore Carolo V. teudo Q φων

hune eo i)zis militaribus in Bello Smalcaldico adjuvisset, tantvm exinde detrimen gut Scha tum cepit, quod εο- .ra millibus non exaequaretur, et postremo Mergenthe mi ad tractum lacus Bodamici, ut se in tuto collocaret, abire debuit .h Secu ρ ς' tum est aliud. Livonia a Polonis, Suecis, et Rusis misere liticusque vexata, tamdem etiam increscente cottidie hostium vi, per Gratthardumae titerum Magistrum ord. Teut Livoniensem l de Catholica, c jurejurando Deo et ordini praestir ab hors sitite hin potestatem Poloniae Regis A. issi tradita ea conditione est, ut illa

Dae Curiandiae et se alliae tum in se, tum in posteris suis perpetuo reti Leonardus Schurineischius, ex quo hoc referimus, huius casus historiam ita ccinia eludit Φr inae talia eodem hae anno III. GL Decem . M ais tu abutas erasa et a, ,γωνιον is sanct confirmatas ae perfinis sinennibus ad exitum per. Mesa δε----ο

omisne veris Geraseruiet, euius auo icto inchoata et sanguine majorain aequisita. - tu, ut irra in Uensa prema sit ad hoc usque tempus. . Inter haec adversa nihilominias oligangus ordini suo summa inim cura invigilavit quin porius his curis immortuus est; dum etenim Mergentheimium adio. Februarii A. isss generalia ordiis Comita edixisset, sequenti die naturae cessit o. Ut huius vicem impleret, Georgium und demenkheim Fratres etcge-xxxπια runt, Maximilianus secundus confirmavit fὶ Is duobus dei in legationibus Geor ω- αι gium adhibuit quibus noster egregie functus est, etiam in id semper intentus ut serrussiam et Livoniam recuperaret, dirrito conatu qu*pe quem sexto regiminis ' laudati1Iimi anno Christi autem Is et mors a proposito revocavit n. merit icu de xxxi v Bobenhausen Magistratum postea suscepit, atque inter alia A. Is r. Capitulum Ne-ker ulinae convocavit, in quo de tuitisterendo in Ungariam adversis Turcas CGnt..ia.. dine Teutonico per Legatos Caesare.s tractabatur, quod tamen ordo Nures Oh Γη. caussas recusavit l, Annns agebatur 183, quum iminricus Maximisianum Archi M. itfra ducem Austriae adjutorem sibi adjunxit, et postea Selusium cron Meissenburg, si retquietis causti se contulit post autem quam ibidem A. is s. o hominum vita emi II frasset, regimen ipsum adiit Mavi milianira i irtus ejus bellica tanta fuit iit in ello Hungarico contra Turcas Imperator universi Exercitus Christiani A. Is 93. poni meruerit, in quo ejus corpus centum Equitum Teutonicorum hos hunc in finem ex liversis Balliviis collegerat 'ipabant. Istud Principis, hoc Superioris relUosi fuit, quod A. Isos in Capitulo Generali Mergentheimi institutum idinis in- - . Morem formam redegerit atque ita demum exactis 34 regiminis annis Ioa 3 ve-- illud verum esse comperii:

an Charta di in ironii Grenicii sol Vr, teste Venatio. M lucietur, ut Confirmatis Hiriles ordinis sici clausilis derogatoriis metis.

63쪽

Siquidem Oeniponte mortuus et sepultus est M. Ergo denuo Administrat XLI. r. Magistratus Austria suppeditavit, scilicet Carolum Archiducem Austriae, Episco---- uin Brixinensem Amaverat ordini moriens Antecessor et mo florentinos sodhanc summam Frevdenthesio silesiae civitate quae etiani nn Ordini paret Carolus permutavit, sique nenburgum ejusdem Provinciae urbem addidit Postlia a

Phili ripo Hispanorum Rege, ut Lusitaniam ipsius nomine moderaretur, evocatus Ma XUL driti inopinanter animam A. 2624 emavit. Qui hunc insecutus est Joae lites Eustachius

- de Winmisin A. Is s. natus, Is 66. ordinem ingressiis Isai . electus nonniu si bis duobus annis rerum semmae praefuit, quibus et ipsis A. Is 27. Mergenthemii as Octobri diem suum obiit, Vir de ordine suo, de Caesare, ita ut nihil supra me

ita, inam holium caussa gravissima negotia, centies et ultra sibi coministi. in bello, paee, Comitiis Imperialibus,mungaria et Polonia, diligentissima fide curavit S XUI ctu, huic Fratribus Ioannes sipatus a Stadio Rit, Caesari jam ante a consiliis sanctioribus, et Senatus Militaris Princeps Multa hic e republica munia gessit, nam 'et G. 1631. Dietae Compositionis ita tum appellabatur momine perdicandi II. h.

rustae, irit iniit A. 163a ΤΦ,olensem provinciam gubernavit. insti emta dum annua

ageret sel)tuaπesimum, multis Ferdinandi III. Caesaris epistolis agere induetus fuit, ut 1630. Austriae Archiduci Caesaris Fratri, Leopoldo mime es Summae bellicae tune contra Suecos Praesecto rerum gerundarum arbiter adjungeretur, suscepi tamen onerosum honorem eumque tantisper laudabiliter confecit, dum A. movente exercitu Brinsinco Ersordium, ipse Virgini Praesentatae die quam vivus perpetuo eoluit,Apopleida tactus animam Deo inpago Aminem reddidit corpus porro exani, me in mentum Capucinorum Mergenthei mensem extructam per Ioannem et pom IR quam a Suecis dirutum fuit, reaedificatum transfere hatur. Archidux Austriae Leo--potis polaus illielmus posthac Magistratum capessivit. Iam A. 639, prima die a sui epto 'μα- Sicini, Teutonico Equestris instituto Ioanni Adjutor datus iaerat ac proinde uicis motivo protinus in dignitate successit, arae telia Epis opatum PasMiensem, Argen- ' oratensem Halberstadiensem, tomucensem, et ratistaviensem administravit: quantum vero ipsi ex imperio Emit caesimi contrusuecos et Gallos laudis accenserit, in acutum temporiam Annalibus astatim extat nos illud commemoramis, eum Α. 1ες di quo ipso anno m. NOVembras Viennae obiit il)DCapitulum ordinis Gene taleis . Aprilis celebrasse. Qui hinc interfuerint aut ea tem' state in Ordine Teutonico eminerint ManuscriDxum mox subjungendum et a nobis ea lingua, tisoue

istis Bais est T. nitensis e uim si perest, uberius verbis, iasiis in Tabuiuis

64쪽

CONSIGNATION

Linde Commenthum, Stat altem, Conim uvie aucti a deier in Ordeni rissener Cavalier, o sicli Anno 166α dena Aprilis in Menni m Genera Capitur, unis insten meli Nisi dea in Leben bestimen.

Here seu segesser uoi nega. o. R. continentatur et strassaburg, Antiis, unde

65쪽

so Pars L

imere olim Iacob reineri T. o. R Commendauim indilios unde

Here Virgilius Mintur,on Platscha. o. R. undi Commenti rint Straring. Her Georglatsaasar Vinde et Platacha. o. R. unc Cominentiu au Schlandis.

Heu Iohannes Di

Francken Balle'

67쪽

liviae Capitularis. D. Guillelmus --, Scheslanarius in Aldennieuen. D. Thomas rerisori, Praeses Collegii Teutonici Lovaniu Guillelmus as reui, Senior Conventi Trajectensis. D. Meolausis Men, Onisnun ii - - - tam D. Iohannes Vander en Oeconomus Commendae Junceturae araiecti, D Gini: elmus Garetius, Sacrist. Eccl. Iuncetanae Trocti. D. Joanne Eum, Pastor in Gemest. D. Ludovicus Vr ach, Pastor in Avere n. D. Henriciis Stacis, Pastor in interen D. Semiatuis Groeso Pastor in D. Edmundus Henhhelii Pastor invit D. Titinannus vo de Mera, Pastor in Grutrodi. D. Leo ardus Uchmans, Pastor interkevorti D. Guillelmus L Pastor in Idi ςΠ

D. Peter Franciscus sm, oeconomus Continen e provinciata in Di Juncis. D Simon Diosi, Pastor in Sterstoris.

y III.

68쪽

VIII

Ordens P Iter.

saxoniae S. R. E. Cardinalis etc. p. m. possedit. Caeterum notandum Bainviae Hansiacae alternis visibus es atholicis, Calvini, utherique asseclis quempiam era

fies. Sunt et in Ballivia sinonis e Protestantibus Commmi ores, qui coniugio abstinent, statas preces, silva iit, Magistroque Gen si xx onuiti ino μ iustar sit uati

69쪽

Bedient

In hoc Capitulo Leopoldus Carolim Iosephum ex Fratre Nepotem sueee rem sibi ex conlens Fratrum desiignarit, sed hie, electus pariter Passariensis Epistopus, ob annorum desectum C savum nonnisi per sibi res sibi directores tenuit, heroque ah obitu Patilli aiano scilicet I ό lannae morte praereptus XLVI. fuit. Vocam in ipsius locum Joannes asparus ab Ampringen Balliviae Viennen- Iorimes sis Praeceptor XU. LRhet Ordinis, nomine Leopoldi Caroli Director magno GCU -- dinis emolumento id fictum fuit, nam noster hic et Pontifici Romano, quin taxia , in Piae lacerare Legatum in Germania Pontificium ageret, familiaris ad incidunt, et V apud raperatorem maximo pondere fuit ille privilegia Multum Teutonicorum A. Dom. 1677 Pontificatus primo, 8. Ianuarii Romae apud S. Petrum sub anneso Piscatoris ponderose constabilivit q): Iste Ioannem Supremum triusque Silesiae Capitaneum voluerat in obstitit mos genticlis, ex quo nonnisi Princeps Silesius quispiam hanc spartam ornare debebat; Si tu Leopoldus M. Imperator re e malium ordinis Teutonico Equestiis civitatem, quoad Ioannes viveret, Principatum eonvituit, atque ita ad finem sbi prae sexum pervenit. Sed longum nimium foret singula sinus enarrare, aliauue quae Oculis nostris etiamnum obversantur. Transeundum itaque ad mortem viri immortalitate digni hanc anno Is 84 Uratis- Iaviae eo nuta omnium histi subiit, Freudenthali in Templo ordinis tumulatus en . aeniit autem conceptum ob ejus obitum dolorem Successor Ludovicus Antonius L . υμα Comes Palatinus Rheni e Serenissima Domo ele torali Neoburgica, domi bellique a ri elusinius quam ob rem Carolus Lotharinnae Dux at quantus Vir tali eum et

, t si mactavit, quod in consiliis callidus, in exequendo promtus, in repentinis oler

zz fuerit. Adhaec Hisbanis, Lusitanis Italis Anglis , quibus in terris suis eoram adfuit, gellis laudabilibus non len tuu in commendaVit, et ordinis praeprimis, dein Ecclesti inguntinensis, ormatiensis, ac Praepositurae Evacensis in illa acti tor, in posterioribus Praesul fuit hemolumentis pro virili strviit. Leodiensi autem Templo, quae commodo Quoque suo hunc sibi Episcopum desideravit, morbus nostri inopinus spem praecidit ex eo enim mox post electionem Leodiensi in uria XLVIII. hecis vitam finivitii Finis nunc opus coro in Antecessorum seriem Franciscus F -- Ludoviens Comes Palatinus Rheni e Serenissima Donao Neoburgico- electorali, Praedecessoris Germanus hic loci finiat, quippe quem eodem anno Magnum μ utonico Equestas in strum, Episcopum ormatiensem, et Praepositum tavacensem factum esse Antistitem vero raristaviensem iam ante fuissae, memoriae annales prodiderunt Accessit his honoribus arro in Ecclesia Moguntina Adiutoris munus, Sex postea annis Hectoratus Trevirensis, cuius caussa odicium C

Hime supremi utriusque Silesiae, in quo tribus et triginta annis versitus fuit, de

posivi. De turbis pono, quas sub hupis Magistratu milia ordini dedit, legem

p id P. m. p. 44. N Ap graphum Bullae eum aliis quibusdam liue pertinentibus Insignis Musarum ii stram imitor, Rererendissimus acillustrusim αλ Godestidus, Narasso m

censis communicavit nobiscum.

0 in iis loco, et passim histori

70쪽

dii, Liber hae sim re typi beneficio vulgatus atque ita inscriptus -----

No, huic ello epistolam adduinis, quam Clemens Papa XL in rem praesentem psit. Dilecto pilio Nobili viro omisi Ratirino Rheni Administrator meusM V

rhuisensis, ordinis Teutonici metu Magistro, Clemens re XL Dilecte Fili, Nobilis Vir salutetia Paterna illa charitate, qua obilitatem tuam et militarem Teutoni rumordinem, Cui Praeficeris, unice prosequimur, nos admonente ac prope impellente praevenimus preces tuo nomine ad nos delatas

quibus enixe a nobis petobas, ut illatae eidem ordini per deriri. MM T.

Brande uenstem novae, gravique injuriae auctoritate nosti a occurreremus. Ubi

enim certo nobis innotuit eumdem Marchionem REGIS PRUSSIAE nomen publice ac lemniter usurpasse, quasi praesumeret speciosa hujus tituli accessione jura legitimae auctoritatis acquirere in ea Provincia, quam memoratus ordo ab Infido lium manibus strenua virtute olim receptam tamquam firmissimum murum pro Do m Mael, quae est Dei Ecclesia, contra ejusdem perpetuos hostes opponeret minae, dedunus ad orthodoxo Reges accuratas litteras s , quibus ipses veli menter hortati semus, ne ulla regii nonoris significatione ac itholici hi ominis amabitum fovere vellent, ac resecto prorsus em eumdem omni ossiciorum consortio propriae dignitati a religioni prospicerenti Mox autem coram Venerabilium π.nostrorum S. R. E Cardinalium colle o libera ac sacerdotali voce factuin hujus modi improbavimus ac late prosecuti sumus, quanto Ecclesiae Dei contemptu infectus haeretica labe Princeps, reclamante Apostolicarum Sanctionum auctoritate, me dignitatis in ita profano ritu occupata praeferret quam etiam incaute eorum numero se unxisset, quos increpat simul ac reprobat Sermo ille divinus:

regnaverunt, et non ex me Principes extiterunt, et non eognovi. hiprimis autem ob

oculos omnium posuimus laesa malitiae Vesti a jura, quod in magnum universae Quistianae Reipublicae detrimentum et dedecus vertebatur. Ex quilam omnibus confidimus, te pro spectata tua prudentia facile intellecturum esse, nos, in qua tum in nobis erat, tantae obstitisse licentiae ac Pontificia vigilantia adfuisse, nec defuturos in imposterum, ubi ore sere aristrabimur. --que ac iustae Causae, quam --is omni di cura nobilitas Dra , cui in multae Elicitatis auspicium Apostolicam benedictionem peramanter impertinum Datum die AIN. Maii A. D.

Prima inscribaeiri Charissimo in Christo Filio nostro Leopoldomungariae et Bohesmiae Regillum i in Romanorum Imperatorem electo. Data est Romae I 6. Aprulis i ai Astera ita incipit Charissimo in Christo filio nostro Ludovico Frane

rum Regi Christianissimo. Data eodem die et anno. Simili exemplo ad Reges Hi aniae et Porrugalliae scriptum est aeria se habet: Dilectis filiis Nobilibu,

Viris. Duel et Reieublicae Venetiarum etc. Quartae initium est. Dilecto filio Nostro Joanni Philippo Titulo Silvestri in Capite S. R. E. Presbytero Cardinali de Lamberg nuncupato ete. Hos omnes hortatur Sanctissimus Pater, ut Marchioni Brandeburgensi Regis Titulum abnegent, et Prusiam ordini Teutonico vindic conentiu rimat barum litterarum ApoMapha nunc in Tabulario O. T. Vie