Paganini Gaudentij ... Praefatio in gymnasio Pisano. Cum instaurerarentur studia anno 1630. mense nouembri

2쪽

ANDREAE.

Serenissimo Magno Duci a Secretis,

iis . dc intim A si rent semper animo litere,quas

annos Uirsingulari pietate , δε-ctrina, pruaetia tota Europa, ἐν orbe cbrictiano notissmus Mutius Vitellesbus Societatis Iesu praepositus Generalis. Misnamque sc Uus es in rem meam , mi a Serem simo magno Duce ad publicam projeμflonem in Gymna o I sano accestus Derim. Auemadmodum autem inde res meae incrementum coeperunt: ita sole ummopere extolgere tuam erga me beneuolintram ι

atque it magis mihi ipse satisfaciam in limine huius Praestionis, qua nunc prodit, publice , quantum tibi ribeam, testatum facio. lubenter mero adderem tuorum merιtoiarum erga Serenissimos Magnos aeuces, totamque inclitam Etruriam , commemoratiouem, nisi Orcm pane

3쪽

rico potius opus esse ei, qui Hemaretur Iacere, quditi

vi Epistoti, nisi etiam mererer, ne osse erem m. derationem animi tui , qui sic ciuibum mirtutum perstam numero rumpiacta smis moribus es is Iructus, τι

4쪽

PRAEFATIO

IN GYMNASIO

PISANO.

on multi numerantur dies, Auditores humanis. simi, quando anxie de Studijs hoc anno nostro in Gymnasio renovandis, quaerebatur. Et qui- de plurima ultro citroque prolata erat audire, ut quiuis quantumuis prouidus cogeretur haesitare. Quos spes cupidos excitabat, eosdem timor trepidos deijciebat. Hinc quod desiderabatur se probabilibus insinuabri rati nibus ; illinc impendens dilatio, quidquid erat conceptum excutiebat: & ut nauis aduersos experta ventos, dum obliquo labore nititur vim superare,& portum petere, nunc progredi, nunc retrocedere videtur: sic& nos quotquot deIeditu ad Academicas exercitationes selliciti vivebamus, quia non pauca obijciebantur, quasi certa statione destitueremur, querebamur. Nostis morem famae, Audit res, solet omnia, quae sibi credita fuerint siue laeta, siue tristia augere, & plurimis in ventis in immensum extende re . Sed grauia auditu potissimum sibi putat amplificanda.& nescio quomodo fiat. ut mortales opinionem calamita-

5쪽

te maiorem, &saepius repositas querimonias suarum es, dum velint esse additamentum. Eo isitur serebantur crebriores sermones, illuc pleraeque deuoluebantur cogitatio. nes, in eam partem inclinabant c*niecturr , ut meliora ilia tempora differendas esse professolias prauectiones omina,

rentur. A remota vetustate in memoriam nobis reuoc

bant, quod Romani,hominum, qui unquam fuerunt, sapientissimi, ubi publici moeroris tempestas ingruisset, indi.cto iustitio, domos claud bant , fora deserebant, vadimonia relinquebant,veste pullarinebat,omnis deniq; ad tristitiam conponebant. &quando unquam Italiam sevi ra fata urserint, quando' fellaitate dignissimam regionem facto velut agmine tot acerbitates inuaserint, concusserintlnam quam partem prsterierit, & illaesa reliquerit lamentubilis vexatio Θ Ligures ut quiescere dicantur jumptus face re in alendis militibus, nescios quid serus vesper ex vicinia possit adferre . Rempublica Venetorii aut dolere vices suarum ciuitatum, quae cum lue conflictantur, aut ex propia quitate Germanorum sentire molestiam, & inter bellum,& pacem degere inuitam. confinia Pontificiς ditionis aut carpi morbis, aut copijs insideri. quanto vero in squalore iaceat Mantua, & suum Iugear agrum direptum. Casalem. ses post duplicenia obsidionem valde incertos adhuc

esse, cui sint parituri quid futurum de Segusio, de oppidis ad Eridanum , an ibi diu haesuri potentissimorum regum bellici apparatus, ad huc discendum a longa forte die.

ac ne externa affectato luctu memorentur, Tuscia immota

quidem pace frui tranquillam , sed alicubi iam grauibus

morbis lacessi,& primariς urbi metuere . Inter haec an quPrendς litteraru amoenitates,an laetis applausibus frangenda subsellia, an de quaestionibus iucundar instituendae dif- striatione Pan Petrenducu Philosophis de coelastis motus

6쪽

perennitate, quando in terris instabiles trepidamus,& tollendi oculi ad sidera, quando vix locus suppetit, ubi pedem figamus an cum Iureconsultis de familia erciscunda, de communi diuidendo disputandum, quando quotidie vi-

metuque mortis non paucos ex domicilio expelli oculis usurpamus ξ an quasi fallentes tempκs cum Galeni discipulis de calore innato, de quatuor humorum commixtione, de naturae artificio in contexendo c*rpore litigabimus, uuando potius ad perniciosa contagia climinanda mmissis verbis opere est accurrenduὸ an undique conueniendum, & velut comitia conuocanda studiosorum, quandone commercij quidem causa, si fieri posset,esset colloquendum ξ plura etiam iactata meminimus, quorum prolixior recitatio nimiam vestris sensibus iniungeret patientiam. quae eo usque, ne quicquam dissimulem , progrediebantur, ut aliqui aut aliena,aut superuacanea cura prscipites nescio quid de stipendiorum pensitatione cunctanter mussarento ut praemia opus comitan tur, ita per res prolatas non vid ri largitioni fore locum . quod enim milites mereantur siue pugnent in hoste, siue per inducias intra hy berna degant, id dissimilius esse, quam ut desidi togς possit prodesse. nam ne eo quidem tempore . quo expeditio non suscipiebatur, Romanorum in castris aut omissa pugnarum imitamenta prope quotidiana,aut neglectas munimentorum excitati nes,tantum ne torpor subiret paulatim incautos. ut vero de re familiari meticulos protinus'reijceretur voces,itIud animum subinde cruciabat, ne consuetudinem cogeremur intermittere docendi. quid,quaeso vos, molestius suisset, qua scolasticis deductionibus aliquandiu carere P quam men-sbus aestiuis silendo iungere hybernos, aut quod iugi meditatione erat collectum, & in commentarios relatum, intempestiua vacatione amittere ξviri profecto quis uti nuIlum

7쪽

nullum desidia sentiunt esse laboriosius negotium: miliari

mordaciorem curam, quam cu a carere; qui si solatium praesentissimum reperist in labore, lancinantur θ torquentur quado per ignauiam tempus coguntur traducere.quid vero sanctius, quid innocentius doctrinarum tractationeὸ quid suauius, quam, si quid feliciter est excogitatum,id ingenio. shtrdaere iuuentuti, & sui memoriam apud eos,quibuscumno vulgaria con unicantur monita, relinquere sempite nam itruant alij pario de marmore monumenta, incidant aeri longos titulos, magnifica dedicent aedificia', ut nomen ab obliuione vindicent, si interim disciplinis qui lucem inferiit, & egregios adolescentes ad arcana scientiarum deducunt, in animis hominum imagines sibi ponant pulcherrimas. dum vero dubij nunc nobis quasi gratulamur tan-

quam ituri, mox velut mansuri contrariam in partem retrahimur, dum cum expectatione mali, quae malo saepe est grauior, congredimur , derepente exorta summae a uctori- tatis lux, formidolosam morae disiecit obscuritateni .nub

culae sollicitudinis noster animus erat intentus, quam sol Etruscus, coelesti quam simillimus illico dissoluit. generosa nempe indoles,qui in Serenissimo Magno Duce a puer tiar annis eluxit, nunc robore iuuentatis firmata, postquam regiminis sumpsit habenas derandas,insignia edit virti tum specimina, ut iam 'incapientes homines non incerto

iudicio augurentur fore, ut parentum, auorumque suorum gloriam sit aequaturus, aut etiam supergressurus. nam,nea

suscepto sermone instaurationis studiorum digrediar ad alia, quae quotidie, ut suarum urbium saluti consulat gerit, ut, inquam , qu0d dicere susceperam, prosequar, quam eXpeditum,quam prouidum, quam benignum se pr stitit, postquam celeberrimae huius Academiae Prospectore' accut aissimum, Virum & doctrina,& magno usu rerum pix

8쪽

stantissimum totius nostri ordinis peramantε Hycronimo

a Sommata audiuit reserente. statim singularis beneu lentiae erga sedem liberalium literarum dedit non unum at gumentum. quale illud silentio non potest praeteriri,quod Galuano, que qui recte nouit, non potest no magni facere Pandectarum expositionem rectissimo con silio iussit deferri, ut desiderium, quod nobis Acca risi j immatura, & laclymis dignissima mors reliquit, non iculter temperetur. quod vero, Auditores, me indulgentissimus Princeps in Collegium tui isperitorum praecepit cooptari, id eiusmodi est, ut si dum publice dico, dissimulatur, benignitatem largientis videar deterere, si narretur, proprij commodi inuidiam in caput meum dcriuem. quae verba suppetent, quibus v. Iumqpicopulum declinem, & inoffenso cursu incedam ρ ita mihi simiam audaciam, ut iactantiae apud aeqnos iudices notam sperem posse vitari. vltro agnoico . palamque recenseo. ingenij mei nullam esse vim,in stud ijs exiguum prosectum, infantilem esse sermonem, aptitudinem insta huius sedis fastigium esse posita. at negare non possum, quod vobis notissimum est, meam in pei uolutandis bonis exemplaribus, in comme i a lo operam esse assiduitatis plena. Quo magis miror reperiri quosdam,quos in nullo non scriptore hospites noui, qui non nisi vulgaria, & in triuiis decantata promunt dicta de infeliciter usurpat, quos Muse nunquaad sua sacra admiserunt, miror, inquam, quod cone tur affanias suas obtrudcre, di meis auribus quasi peregrunum aliquod adferant, exi stiment se posse obi epere. Quiabus missis factis, si meam in versandis libris occupationem voluit sua auctoritate prouehere iustissimus Princeps, uni ingens Moc ficium acceptum refero, uni grato animo gratias rependo, gratulorque omnibus illis, qui de promouen

dis stud js, dc augenda antiquissimae scholae.slom suscipis

9쪽

Oont sollicitam meditationem . Habemus P incipem, exta, lentissimi doctores, qui nouit exacte quid unusquisque

praestare queat, paratusque est diligentiam, alacritatem re munerari . Scitis quantam liberalitatem elapso anno erga multos professores exercuerit;& nuper non est passus qui qua eorum,quae ad rem facerent,omitti. cu tamen plurima impendat, dum alimenta innumeris familijs, quae pauper late premuntur, suppeditat . dum tot extra ordinem milia tantibus mercedem largitur,t qui excubias agunt, ne pestiferi morbi latius grassentur. quod si toti uter dissicultates non solum Gymnasium non negligit, sed tuetur, sed saluum, & incolume seruat, nouis Doctoribus instruit; quid dicemus facturum, quando nubes haec transiuerit, quand sublato contagj timore pristina securitas urbibus, oppidis frequentia restituta dicetui'quando aequabili transactione paci in uniuersa Italia fuerit cosultum, di suum agris longe lateque reddetur decus P nulli possumus dubitare, quia praeclarissima quaeque ab eo, qui verae gloriae cupidissimus est, sint expectanda. ergo,quod supprest,egregij ProfiIHres, i vosque optimae sp Iuuencs,duin optatum adcurricu ilua seuertimur, immort/le numen , cuius arbitrio omnia reguntur, supplices rogemus, ut optimi Principis faueat conlibjs, eumq, quam primum votorum suorum, quibus' non minus populorum in Etruria ἱ quam sulipsius incolu-lmuatem proseqvitur, compotςmnciat. Dixi. DIil

alia

10쪽

Anc oratione exaraui, cum detransactisne Ra

Guncaeratissima mice, sest pacis de Fi

Fat 3'propitium Numen, et iduae lux iamnunc assuPr, auisa sinceros ,-Zerennes diffundat radψε ω