Dissertatio juridica inauguralis De privati commodi studio, Vom EigenNutz, quam ... sub praesidio ... Henrici Bodini, jcti. ... publicae dominorum professorum aliorumque literatorum disquisitioni submittit Johann Ulrich Stjeber, Brunsv. ..

1쪽

Serenissimis ac Cel psimis Pini 'cipibus ac Dominis,

Ducibus Brunsvicensibus

Luneburgensibus. Fratribus Germanis,

Patribus Patriae

Hoc studiorum sitorum specimen cumst

jectissima devotione, M humillum sui .

2쪽

I maia mihi nuper a Gam Visice Ioram Colluto pros I g dissutandi licentia, deliberavi diu, quam.

nam ocissurationu , praeter a , inaugurata Dcθ, elaborarem materiam,cum viderem,quod aliud argumentum commendarer utilitas, aliud raritas, or aliud alia ratione or praerogativa anteiret catera, prae eateris tamen placuit in prasentiarum de orandum privati commodi studiὰ, germ nice volat Uigentiri I hanc materiam in chartam conseiscere,atque loco inauguralis di iurarionis publicae itici aeque

que accurata sint omnia, me facile impetraturum esse venia am. Interim verὸ protesior quam sunnis imὸ, meam memtem non esse, viros conssicuos, honinos, atque probos, qui sobria or moderata acquisitisne utpote quae cum conservari ne rei familiaru commendatur, uec authoritatem Hr dignitatem illorum Drorum imminuere valei) jer uritimos modos suum patrimonium conservant, quos maxime venerinatque sessicio, hisce meis pagellis per P ingere, sed tantum Irmonem meam esse de Eta qui sordida atqWe vetita acquisitione per iurgitimos motis dies nocteique suum patrim cum more hamsol in 'ii,quo quo p*ra habe αὶ majora

3쪽

modum suum res ciunt tantum privarum, cum ramen Alu ri si quid detrahamin or marum augeam commium tum alterius incommodo magu sit contra natu ram quam ipsa mori, dolor o paupertas. Primo enim tollit conviarum huma/jam o societatem communem. Nam s ita simin π propter suum quisque emolumentum vi siet aut ilother a σerum frumpi necesse eu humani generis secietatem,testa Cicer. in offici lib. M Hostus itaque. nisi quii petris, bo mea verba sinuare interpretabuse is iusquam versuum ipsam exordiar,DEum T. O.- ω ς ιιι nsmine ad omnia Ulis,omnesque actinsemper Arogrediendum ea l. 2. C. do ossic. ptaei. a Dic.) supplex veneror,ne su ope, qua res e iam penitud desierat, practare pote L l. i. g. M C. veter. iur. enucl. hosce meos comtus secundet, o

' ςψmmodi studium ,

licet non scimper vituperabit tamen ex ipsius rei abusu frequentiorictum, quod de nimio atque in usto studio, corvinuni usu loquendi, aeci

et E si ii lublim

4쪽

. atque proximi, tur hoc studium privati commodi, de quo noster sermo,disti uatur ab utilitate publica, seu commodo publico,quod privatis commodis anteferendum

mel riga. s. C de primipia. Carpet p. a. c. 3q. d. a3. n. αα tanti aestimandum,ut quivis subduus illud potius promovere,quam lucrum quaerere debeat. Gail. a. obf. ς6. m. i. esseqq. Carpet. 4. Me p. . def. 2O . cujus etiam gratia a regulis juris aliquando receditur, multaque permittuntur,quae alias sunt interdicta atque prohibita. ι si . vers. ad c Aruit. c. Abbate. yg.ώθ. A feni. sere hae in Oto. Gau. d. ι n. q. Carpet. p. a cona. q. def. Ia. π τ. Nam quod multis prodest, honestius est, quam quod uni commodum adseri, I. I. g. hae auum. Iq. C. de caduc. tola pro Socitri, commum div. Herinide siduus. ι. s. n 161. Id quod etiam veteres Romani probe observarunt, de quibus valerius Max. lib. q. cap. q. ita scribit: Unusquisque rem patris , non suam, augere properabat, pauperque rixae ire, qua

Elmei in paupere imperio versari malebat. Item in pristb. ita: Rerecundia qua simis viris praecepit, ur primatas facultates negligerent, publicas quam amplissimas ese cuperent. Quod cliam fecit Imperator A gustus trire Dion. lib. 16. Fabius. Liv. ob. q. dec. 3. AEmilius Paulus. Od. Inor. M. ucs c. q. Cato Senior. VI. a M. G. I. apophr. Qui omnes di alii quorum exempla vid. apud Haleri lib. q. cap. 4. Philip. lib. MChron. Zvviri'. in theatri τοι f. Camer. vi. medit. 32. Gripsi in mon. legal. m. I. c. i. n. Ii 2. esse s curam re i ibi. privatis opibus praepoluerunt.

5쪽

III.

Dicitur secundo , quod sit e contrario iser in in Mmor sui ipsim se rei privata. Quibus verbis denotat; r, quod nimius. appetitus, as avaritiam x alia viti ines,

nans, sid in vitio. I. Tim. 6. v. v. ct Io..,atque nimia ha

hendi cupiditas, studiique privati commodi excessus tprohibitus. c. v. s. uir. C de Og reinprov. L. 6. de ossis. pro UL. 23. c. de reaam. Wrb. ab urdum η que eni. dum nonnulli immines ni ius spe commodi agendum atque suscipiendum putant,&p varias circum ventiones luctandi causὰ res quaslibet in honeste conglegare dccertant,re per fas 5 nefas ii es rere student, c. nonne 3. diu. 37. & in contractibus nego tiisque civilibus alios circumveniunt,ac in omnibussui a ctionibias commodum respiciunt privatum,qui nec Deo nec hominibus prosunt, sed directo communioni civilixdversari solent. Nam si quid norunt homines nonnulli inquit Guevarra, in arg. l. I. horo . ad nihil aliud pro de quamurcalliduas lucrum faciant ut proximum desera dent, ut rapta tueantur, ut novum aliquod facinus excogitent. Postremo si quid sciunt, non emendaretam, sed augem opes sciunt. vid. Griph. d. tr. lia. i. c. n. 41. Cum tamen,ubi an Republica talis Avaritia atquaingens habendi cupiditas dominatur, inibi luxus, do fraudes, inimicitiae, contemtus Dei, legunγα Magisti tuum nascantur. viae Beselae cois pol. c. ii .is.& omnia mala ex. ministrorum rei privatae augendae studio in Rei publicae damnum ac perniciem nasci soluant. Ea

Dmb pol. Imo infamis avaritia, di dominandi ido, per Exaratu commodum publi

6쪽

ilir, sitiar quasi matrices malorum cunctorum, per qua non solun Regnorum eversiones,omnisque civilis disciplinae turbationes proveniunr, sed & tota judicii εἰ jirilitiae majestis collabitur, fides probitasq re evertitur, aupto his perfidia,fraus,dolus,impietas,crudelitari, introducitur ex quibus pestibus etiam factum est,tit Hispani insnovo orbe sibimet ipsis dissentirent, Regique suo re

p. Unde etiam supra vestibulum Curiae Brun. svicensis, alias I haec verba literis aureis insculpta leguntur e Pristipium discordiis en commune suum facere. Et Costariae in domo Syndie iuspropeJanuam sequentes rythmi inveniuntur adscriptit

dictus tib. 2 ρ. r. c. a. protulit:

i v. M nimὶ vero prohibe: in moderatus acquirendi ap petitus, utpotet qui est naturalis atque innoxius, dum amor proprii cujuslibet eli 1 natura set di prudentis tum viri, tum mulieris est, sic agere; ut noni tantum parta servetariat, sed etiam alia quam plurimali nestola re accedant re acquirantur.Unde etiaDeus ipso: laudati ervos, qui commita sibi talenta negotiando auxe, ii μ' i , ExPaulua a.Cp h.Iz. v. iq, Parentibus ne .

7쪽

cessitatem imponir thesaurizare filiis e. praedicataraci, I. Ca'. Quod etiam juti civili convenit teis. L. ς o. de bon. tiberi. cauis et iam Invictissimi nostri Imperatores RMatdr ,

mi rex deS a primo Augusto Caesare,qui glo

riati solitus se R. omam lateritiam accepisse,naarmore ar

Neque prohibetur parsimonia quam desinit Seneiaca lib. a. de senes. c. 3 . scientiam vita Hi semim super.

vacuos, ct re familiari moderate utendi. Quam viri tem Lacones ex Institutis Lycurgi prae eaeteris Graecis magni fecisse testatur Plutarchus in Lacon. Manu. in sopbth. Et magnopete etiam in priscis Romanis,Cato ne Seniore, M . Curtio, Volusio. Plinio ullo Caesare,abis, que Principibus commendatur vid. Griphisia. d. tr. M Tantas enim vires habet tirugalitas prae primis, ut multis impendiis Ic erogationibus lassiciat, nec ullum copiosius. vel honestius est medium ex mmnibus lucris & te ditibus, quam parsimonia, Later, Bb. s. c. 6. n. IT. Scripto Amurat V. di surs 8. qui illam etiam appellat optimam hominis medicinam . bona latitudinu matrem, inimicam luxuriosis epulu. Valer GVa v. tib. 2. c. iv D. Unde etiam inter modos acqui

rendi patrimonii in jure nostro numeratur i. 39. pecul. l. a. pr. C. de Pisc. in Cor. Quippe ex qu, sola si

po parantur opes atque divitiae. i. is. de aAc ei Siquidem illae crescunt, ubi comparcuntur, teneno 2 prov. I . et . ii. Quod etiam expressit Lucretius iis, phisce versa.

8쪽

ν--ra visam ratione guberner, Divitia grandes homini sunt et ivere parcὸ Equo animo,nerue enim ea unquam penuria parvi Quo facit etiam proverbium: Optimum et e rigat ea par oriat Later. lib. a. de cens n. Item v cr dinlar nid i da filami Nn m t. lic in Bonus Servatius facit bonum Bonifacium, & bonus condus est bonus promus. Germanicu , ina da

Quod proverbium Dno. Luthero tribuit Zinckgreri in apopht. Imo non tantis, sustior est nummus iste, sed & certior, quam adhue acquirendus, cum intcs os, ta offam multa accidere possint. Valde itaque peccant, qui patrimonium suum vel segnius administrant,vel lautius consumunt, quousque pecunia ferE consumta, Mserinio inani inspecto sibi inposterum parcendum eL se sero intelligunt, cum tamen potius perpendere dc berent vulgatum illud: - parum parvo, tame si peradde pusillum: rapim hoe faciens magnam cumulabu acervom, Tale verb privati commodi studium de quo dixiamus interdum in omnibus tribus natibus,nii uirum Ecclesiastico,politico,&Domestico deprehendiatur exerceri. Quod enim ad primum Statum attinet,px itii commodi studium inter alios elucet in ripa seu PO tisice cita dicto a ponte sublicio quem, quo a Sacer M. Qimaretur, in aliquae parte labantem. lis Pontisicibus' licebat, caesa - laeo x

9쪽

ad 1. 8. Ina. de rer. di ) dum ex lupanariis Romaeit acquaestum qui dicitur vulgo viae G in c. LX. de decim. Later. lib. . de tr. n. iro. exemplo Heliogabali de quo viae Non. e. o.Quod merito improb a Couarruv. in c. peccat. I. r. Treau. a. do. 16. tb. ι. Unde etiam Alphonsus Rex Siciliae, meretricum vectigal sustulit, b. in arcon. ogal. lib. i. e. 36. n. 132. Dum quae libet etiam Peccata pro certa pecuniae tum ma cu ut quantitat videri pote si in ira a. quodam , de Iam Coricesiaria i octolicae inscripto ) remittit, & ita varias ii dulgentiarum nundinationes excreet, quas tamen ipsi pontificii scriptorcs improbant. vid. F. icciarae Histor. Ital. lib. ix fre circa sin O PGr. Suavis mare. cci ci P, deII. lib. I,

VII. Hunc Papam sequuntur Iesultae, sonachi, de quibus

scribit Ferrar. in pra I. tit. . G. ao. v. 68. quod con scientiam in caputio portent,quo abjecto & illam abjiciam,2Id. GripLindari lib. I. c. .n. 7 i. caeterique Pasto res, dum filios divitum ad vitam monasticam alliciunt, quo dotem accipiant amplam,& postmodum lia redita tem opulentam; Dum purgatorium tantum ad incui endum fidelibus hominibus, praeprimis vero divitibus, terrorem fingunt , ut laἰgiores amplioresque ab ipsis pensiones & eleemosynas emulgeant. Dum etiam, si quis decedat,statim adsunt, rogitantesian super istes co gnati corpus demortui stragula lonestiori contectum ad lepultu tam velint deferri, an vero sordiori vel in diocrit an crucem elegantem,an vero minus pulchram velint anteferrit Nam prout elegerintraretium e t dat,

10쪽

.odiam. urar is tra Z de Rumin. p. as1. Mid. ELs. ωυ--N. de Star. re .p. a r. denique omnia peccata magnorum foccipendent, & sub nomine recreatio. nis & hilaritatis excusant,&sic proprium commodum de emolumentum saluti auditorum de ovium praeferunt, ut tantam evehantur illi pastores. Cum tamen tales .clicantur muti canos Esia ς η. v. io. 6 aecepturi sint proemium in Gehenna. 33. v. 8. Quo rum etiam quidam sunt Iupi rapaces , plus bursam quam animam, plus arcam quam aram, plus nummum quam summum considerantes, tantaeque avaritiae atque cupiditati dediti, ut citius aliquot nummos pro mutuo ab amico emendicent, te super indigentia conqueri non erubescant,quam aliquid de summa iti certo culeo signato depromere audeant,in quos congruit ve tus adagium,quod sint inexplebile dolium,

etiam interdum a statuis demortuoram latinam exist Pte solent, nee sepulturam denegare kerecundantur, de nec cognati superstites,licet pauperrimi, consuetum accidens pro sepulturi solverint, de quo perirand. vol. 6 rans i74. n. i. sequens recenset exemplum, quod rhonsus, Atragonum Rex, pastorem quendam Pagi verbiduum in fovea ad lumias usque terra circumrusa detinuerit, quod cujusdam viditae maritum sine pretii numeratione sepelire noluerit. vetam audiant , quia POpheta Ezeclitet c. 34. v. 8. de his scribit, jus ver ba haec sunt,pinores audite verbum domini; -υο ιν δε