장음표시 사용
391쪽
ConstIe ab improbabilis, est, actus, quo relle ius ob. mori um nuuius vel lavia momenti , . judicat actionem hie is nunc exercendam, esse lcitam , vel illicitam.
minus tuta P .R p. opinio tuta , est ea. quae removet a b periculo peccandi. Tvetor , quae magi S remo MVet. rura, quae minus removet.
Quφres 3. inrum ineat jequi opinionem pro . babilem hominis liberiati ovansem, in . concursu ργobabiliονis qua favet tegi p . . . Resp. Nm licet: Nam i . postis I. ag Thesea sat. s. ait : Omnia probare, quia Mnum est re- nete, ab omni sociae mala absineta vos. Sed qui i quitur opinionem minus probabilem fayen- , tem libertati, seu potius cupiditati. r. Nm om ma probar, quia non sσ determinat Prudenter . . . Non tenet quod bonum est 3 quia amplectitur quod ei malum apparet potius quam bonum . . 3. Non a sinest ab omni Beere mala δ' quia am
plectitur quod probabilius malum esse judicat;
semper, qu0d .ab omnibus , Nee habere. porscissiana regula seu itatem.
3. Quia ille non agit licite 3 qui nD aηit prudenter 3 sed qui eligit sententiam minus . probabilem faventem libertati inconcursu Pro . habilioris quae stat pro lege , non agit pruden
iste .' nam non habet certitudinem moralem de .
bmpnte *κ assionis, de qua hoc habet j
392쪽
de Conscientia.. 3-d telum: probabiliuα is et eris mili 3 est hanc Mite nam esse malam is illici m I ergo a . Obstio. r. Qui sequitur opinionem.probab ialem in concursu pro&εhiliori , . prudenter agit nam agit ductus argumentis quae Ni ros piss. eae doctos ad assensus a determinare. possunt ,
Resp. nego ane. Θρ M. Nam alvente Ute Iu-., ce. probabilioris sententiae , lux sententiae. mi nus probabilia sutim evanescit; ergo non re manet vere pwbabilis; ergo viros doctos Al pios non potest determinare ad assensum. Ins. I. Nullum comparativum destruit positivum I ergo majori probabilitas non destruit
sona. di' anteo. Nullum . compasativum τ' eamparativo sumptum ., conc. compa ativum fid- 3 versarive sumptum, quomodo . hic est probabilius fumitur, nego anν Sic Apost. I, Cor. 47. sumi ro melius , in ho; textu : Meuas os nubere 4
quam uri, non quod bonum sit uri , sed quod ex hI. duobus inter se comparatis, unum sie
rassab. t. Opinio minus probabilis fundatur motivo gravi, aba& non esset probabilis; ergis . iuxta illam licet operari. Resp. . nego ant. Fuudatur motivo gravi, . si Perato Per. Otivum gravius in oppositum ,
grave superatum a graviori, fit. leye, nec me retur assensi1m. . Obietes a Licitum est sequi opinionem minus . tutam in concursu tutioris 3 ergo ae pari, & Re . nego eo os . Disp ritas est , qtaod ostri tuta, etiam in concursu tutiaris, nulli ex ponat periculo peccandi , cum tuta supponar tur: ecoptra vero probabilis in concursu pro-babilioris exponid operantem p icula peccan di contra. lesern
393쪽
Iust'. Ergo non licet sequi Opinionem probabiliorem, immo nec probabilillimam : nam noru excludit omnem incertitudinem ; ergo habet secum periculum Peccati.
Re θ. nego subf Ad prob. dist. non excludit incertitudinem objectivam & metaphysicam,
conc. moralem, nego. Porro qui agit cum certitudine morali de licitate suae actionis non Peccat, quia facit totum quod in se est ad inquirendam veritatem : unde si forte eam non attingat, excusatur a peccato ratione ignorantiae invincibilis. QuaereS. q. Vtrum liceae sequi ' opinionem pro habilem. q ia favet hominii libertati , in concursuaque probabilis qua faυet lcgi p' Respond. Non licet, sed tunc ea opinio est tenenda, quae est tutior. Nam, in dubiis smi- tam deLemus eligere tutiorem, ex regali iur7s , sed qui versatur in aequali opinionum contrariarum probabilitate, versatur in V Orct ac proprie dicto dubio, cum non sit potior ratio cur intellectus 3udicet unam opinionem esse veram , quam alteram , & sic in suspenso remaneat inter veritatem & Risidatem ; ergo , &c. Objicies i. Qui habet opiniones utrinque Pro babiles, non est. in dubio vero I proprie di-eto; ergo non tenetur partem tutiorem sequi. Hob. antee. In veris dubiis intellectus neutri parti adhaeret x in opiniones econtra uni realiter adhaeret , licet cum formidine partis. oppositae ergo, &c..
Respond. as.. 2, partem antet. In opinione Mquae non C currit cum contraria aequaliter probabili intellectus uni parti realiter adhaere
con . quae concurrit, nego . Tunc enim, intes istus inter utrumque anceps az suspensus ma- meat, necesse est; ergo tutior pars est eligen-d, ut. videtur periculum peccati.
394쪽
IUI Opinio i probabilis non amittit gravit tem sui moti vi , ex eo quod concurrat Cum in opinione Oppositat seque probabili; ergo nota reddit intellessiun ancipitem, SI suspensum.
nis eliditur per gravitatem, opinioni S Contrariae aeque probabilis, & sic neutra parS appa-ret magis Vera quam falsa , unde intellectus debet suspendere assenstim, & dissensum , a proi Il-- de manere dubiuS.. Objicies 2. In dubio tantummodo practico tutior- pars est eligenda; atqui intellectus inter duas aequales probabilitates constitutus , licet dubius seculatise non est tamen dubiuS pra' -
R p. nego min. Nam , intellectus. seculae ue dubius, est necessario dubius. practice, cum in praxi nulla occurrit circumstantia quae dubium. speculativum tollat; atqui hic nulla est circumstantia quae minuat pondus rationum propter quaS . intellectus es speculative dubius; ergo, &c. Inst. Intellectus speculative dubitans, V. gr utrum contractus mobatra sit licitus vel illicitus , potest sedeterminare per hunc actum re-. flexum Lisitum es sequi opinionom cereo proba, tilem; ergo o. RespondZ nego antee. . Quia a supponit, falsum nempe opinionem probabilem in concursu alterius aeque probabilis retinere. suam probabi-litatem , quod falsum esse supra , probavimus. Quaeres Vtrum lieeat erus opinionem probabiliorem qua favet liberiari in concursu minus a
probabilis qua favet legi pRHO. i Non licet in iis qtiari, sunt necessa ria necessitate medii ad salutem , Vel quae re quiruntur ad validam admini strationem , & r ceptionem Sacramentorum; quia in his ignorantiab invincibilis, aut major probabilitas nihilli uva:
395쪽
iuvat ad obtinendum finem quem . procurare tenemur , cum non possit. sal obtineri, nece .fectus Sacramenti haberi ,. nisi reipsa ponantuc. ea quae Deus ad hunc finem exigit. i Rάμ. 2. Licet , ubi agitur de licito adtiuuit
humanorum , nam ex D. Thoma, 2, 2 q. 7
. xia k in actibus enim humanis, super quibus co si ruuntus iudicia , non potest Raberi ceyrieuia δε- monstrativo , eo quod sunt circa tonitagentia θου tabilia: ct ideo fuinest pyobabilia ceri laudo quata pluribus veritatem attingat , essi in paucior bus a veritate . desici ut is Atqui si non licere: se' qui opinionem minus. tutam , quae si tutiore notabiliter probabilior , non sufficeret probabitis certitudo, sed requireretur coaesitudo demonstrariva, quae non potest semper haberi ; ergo , &c. Ratio est, quia opinio probabilior est . verior , Cum traditioni, quae est morum stegula, sit consevmior Hinc merito Alex. VIII. & post ipsum Clerus Gallic. anno I Oo. hanc Prop. damnarunt: Non sieet sequi opinionem trab/bium vel inteκενοbabitos. Robabilissimam .. Objiciat : Qui sequitur. opinionem minu&. ω- tam , licet probabiliorem , non est certus dehonitate suae actionis; ergo, &C. . Resp. di R. antec Non. est certust metaphysi.
ce, conc. moraliter, nago .. Porro Certitudo moralis . lassicit ut homo. tute opedetur etsi enim admitos formidinem de opposiιρ , is scrupulo . ,
Insi mi iudicat actionem, minus tutam esse honestam, simul judicat eam. forte esse illici
tam; ergo non: est Certus moraliter . . R ρ. Est . ant. Simul judicat eam forte esse
396쪽
de Conscientia ,. 3 vformali, vel materiali vincibili , nego min. mido ergo ., quam admittit opinio probabilior non impedit certitudinem- moralem de licito. actionis 3 ande est contemnenda , ut docet
Nora: a Gendum est hie P. De Legibus in communi; Σ. De Lege aeterna LI. De Lege naturali 3 4. De L 'g' positiva divina a s, De Lego humana. C A P.U V P R I RU M.
De Legibus in commis i. Quaeres I. OUM M Lax Rωρ. Est, Rarionis ordinasia sabilis ad sonum publiciam premulgata ab eo qui euram communitatis habet , cum insentiona obli Iaaedi subditos Dicitur i. ordinario id est,. Praeceptum quod tenet locum generis 3 omnis. enim lex est praeceptum, sed non omne praeceptum est lex. Dicivur. χ. Ordiclario rationis I id est , rationi consentinea S: Iusta , tum ex parte obieeti , quod debet esse bonum, honestum & moraliditer possibile , tum, ex parte Legislatoris , qui stam potestatem non debet excedere, tum ex parte sabditorum , intet quos servari debet proportionis aequalitas in. onerum distributione , quae debet fieri pro . cujuscumque virium Σ- facultatum proporti ne .
397쪽
3 Compendium se Dicitur 3. Stabilis; id est, non ad tempus
seiu in perpetuum , duratura , nisi abrogetur , vel nisi mutatis circumstantiis noxia aut inuti- '
Dicitur . Ad bonum publicum a quia est finis legis. & potestatis legislativae. Dicitur Promulgata id est, intimata subditis, qui aliter non pollunt legem ObserVare , Dici tir 6. Ab eo qui curam Communitatis.
habsi; id est . , qui iurisdictionem exteriorem habet in communitatem perseetam; v. g. in Ecclesiam, Regnum, Provinciam, Dioecesim, &ς. . Dicitur 7. Cion intentione obligandi subditos Pper quod lex distinguitur a consilio, quod per se non obligat, etsi sit morum regula. Quaeres a. Euid sit legis promulgatio pRespond. Elt , authentica illius noti cario eis facta, a quibus Legislator vult eam impleri. Quaeres 3. Utrum promulgatio sit de essentia
Resond. Est complementum essentiale legis prout actu & de facto obligantis , ratio est,
quia voluntas Legislatoris per promulgationem constituitur formaliter in esse regulae, cui subditus se conformare debet, Iuxta illud D. Augustini apud Gratianum, dist. q. cap. 3. Lens i=istituuntur, cum promulgantur 9 ergo ante Promulgationem non habet completam. rationeta legi S. Obicies I. Lex est regula, promulgatio verra est applicatio regulae; atqui applicatio regulae, non est de essentia regulae; ergo, &C. Rei p. dist.. major. . Promulgatio est applicatio, regulae silmptae incomplete con . sumptae Com-Plete, ndigo maj . . & lic ad minorem . Itaque lex incomplere sumpta , est voluntas. internR Legislatoris a lex vero complete sumpta , . est ea diem voluntas rite apselicata - per Promulgi'
398쪽
, de Legibus. - 31stionem, & ideo promulgatio est complemen- . tum essentiale legis complete sumptae. Obicies 2. Lex obligat non solum eoS quibus jam innotuid , sed & eos quibus est incognita. I ergo promulgatio non est de esset tia legiS.. Respondia nego con seq. Equidem divulgatio Iegis , qua cuilibet subdito in particulari inno-i te scit non est de essentia legis , bene v ro promulgatio, ad quam lassicitu ut cum requisitis solemnitatibus facta, cuilibet phrticul -.ri facile innotescere possit , qua posita , ommnes leges constringuntur , sive qui eam norunt, sive qui eam ignorant, etiam invincibiliter : licet enim ignorantia invincibilis eos . excuset a peccato , non tamen eos reddit habiles ad actus ad quos per legem sunt inhabi
Nota: Lex alia est favorabἰlis, quae est Prae- ter ius commundi, & nulli affert praeiudicium. Alii odiosa, quae juri communi ad versatur, aud alteri nocet. Resp. . I. LUX, . Prioris legis favorabilis reum catoria, debet promulgari , nam vera lex debet promulgari, . nisi jus aliter statuat atqui lex revocatoria est vera lex , nec, ius statuit . eam non debere promulgari; ergo, &c. Hinc lex revocatoria privilegii audiendae Missae tempore interdicti debet promulgari. Resp. et Lex prioris legis odiosae revocatoria , non. debet promulgari ; quia illa lex est favorabilis ; atqui ex iuris axiomate : in favorab libus necessaria non es promulgatio; ergo &C., Resolves et Plurimas facultates, quae in Con-. cilio Tridentino Episcopis largiuntur esse ubi-uue terrarum validas, licet in singulis Provit
399쪽
33 6 Compendium diis Concilium non sit promulgatum; quia sub stractio harum facultatum, quae jure communi Episcopis competunt, erat ipsis oneri. C Λ P U T II. .
Quaeres I. c Via si lex astemap R Definitur a Divo At sustino : Ratio divina , vel voluneas , ordia naturalem servari jubens , is perturbarI
Dicitur L divina r id est , in mente divina existens Dicitur a. voluntas'. quia lex in actu v Iuntatis formaeliter existit, Naim. Ioi. Deus no ras fecit vias fuas Moetsi, is sitis Israel volun rates fuas, id est, leges & praecepta. Dicitur 3. Ordinem naturalem servari jubens ,&c. Id est , ordinem generalem ad quem res sunt institutae, v. gr. quod ignis sursum inci netur, lapis vero deorsum. QuaereS 2. Vtrum omnia sub Hamur DH
' Respondis omnia subiiciuntur e nam creaturae rationales ipsi subjiciuntur ut praecipienti vel prohibenti ; irrationales. vero illi subiiciunt ut ordinanti & moventi illas in suos fines , non vero ut praecipienti, quia non sunt capa' Ces praecepti & obedientiae. Quaeres Verum omnes leges a sege atem deriventur Θ γωθ. a mar. Nam de lege aeterna dicitur, Prov. 8. Per me reges regnant, ct legum condistores jussa decernunt. Ratio est, quia in omnibus moventibus ordinatis, virtu& secundi m votis derivatur a primo a ergo necesse est
400쪽
quod omnes rationes gubernationis, quae sunt in inserioribus gubernantibus a lege aeterna d
RUIM Derivantur diversimode r nam lex dia vina ab aeterna immediate profluit ; 4ex nat ratis mediante lumine rationis 3 lex humana mediante potestate principibus communicua. r
ouaeres r. Via sit Ire naturalis . It h. Definitur a D. Thoma ,
1. 2. quaest. 91. art. 2. Participatio legis Memo ἐν rationali creatura . NDicitur r. Participatio legis Minna : quia trulius est fulgor & radius, per quod convenit cum omnibus legibus positivis, omnes enim sfii justae sint, ab aeterna derivantur . .
Dicitur a. In rationali erearura : quia mo
menti ab auctore naturae imprimitur: per quod differt a legibus positivis, quarum nullum stigium in cordibus nostris reperitur , cum sinu
Respond. Omnia praecepta, ad quae ex natura rei, & independenter a quacumque lege Po tiva, obligamur: talia sunt: I. Universalissima principia practim euilibet naturaliter nota, quale est istud: Quod tibi δε-
Mi non vis, alteri ne feceris.
- 2. Ea Prae Pia quae ex primis principiis perfacilem & evidentem discursum deducuntur sse ex hoc principio : Quia tibi Arei non vis s