장음표시 사용
1쪽
PRAECIPUA ACTIONEM QUIBUSDAM ORGANIS EORUM CHOACTERIBUS AC DISCRIMINE
3쪽
5쪽
Abstrusa illa, et plulosophie exemeitatione dignissima quastio emmper otia est, quas de pestifero
In eon,peetum vestrum hodierna luee, Praeee
ptores celeberrimi , quamplurimis exagitatus assecti bus venio . Dum enim gratias vobis referre deberem pro bene siciis, quae per quinque annorum curriculum
in me contulistis, vestram denuo humanitatem et benevolentiam implorem necesse est, ut beneficium alterum ad caetera velut cumulus accedat hodiernari mihi austissima die, qua de medico argumento coram vobis sum Iocuturus. Qui enim auderem tanta ingenii tenuitate in hac Musarum sede de Contagio disputare, nisi notum esset mihi perspectumque, qua propensa voluntate , et singulari ossis io adolescentium labores racipiatis, iisque adiiciatis animum ad nobili sissimae artis exercitium alacriter suscipiendum Scio equidem quot de contagio quaestiones a Medicis suerint exagitatae Ipse quoque in medium tutissimus ire enitar, eaque omnia quae magis ad rem faciunt asinseram, et quid persentiam explicabo Contagium, si Etymologiam nominis quaerimus, nil aliud est, quam morbus, qui a contactu inter
6쪽
corpus sanum, et inter aliud corpus morbos assi eluua evolvitur pari modo quo uidum electricum agit, quod si in uua substantia abundet, ad alteram aequilibri lege desertur sed si contagii voci a giorem sensum tribuere velimus, non solum a conis tactu, ut diximus, verum percipitur etiam sine ullo contactu corporis labe contagiosa inquinati quod et Medici celeberrimi elisere, dum contagia in xa et volatilia diviserunt . In primis necessarius est contactus ad contagii propagationem deinde propagatio si absque contactu. Quibus contagiorum classibus, tertiam nouu ulli addiderunt, eorum scilicet, quae absolute fixa et absolute volatilia esse contendunt; ea quae sine contactu extendi nequeunt; haec quae nonnisi vehiculi aliquo intercedente prosei untur. Et re quidem vera vehiculum illud, contagii vim saepius immutat, ita ut pro aeris constitutione, locis, nec non aegrorum Pathematibus conlagiosae insectionis singulis annis plus minusve dominentur, quae Cum varia summopere esse possint, contagiorum divisionem superius allatam magis congruam Censemus, in qua quidem ambiguitas inesse non potest; nunquam enim hi morbi sat subdividuntur, ut magis perspicuus eorum ordo et magis propria desinitio emergat. Quae cum ita sint, de contagiorum genesi, et de modo quo propagantur erit milii dicendum Aer alimenta, et conditio physic moralis populi alicujus, aut plurium hominum sub iisdem circumstantiis Viventium, aut denique unius tantum
7쪽
hominis in causa sunt, cur contagia e svautur quae quum ita sensissent lar Attomarius, et Marsilius Frucinus, de aere disseruerunt tanquam eorum morborum causa. Oudet mutum primus aerem ex seminime contagiosum fieri posse declaravit Sihaal aerem posse phlogisto imbui et damnosum esse autumavit, sed opinionem suam non ita ut par erat ex plicavit. Celeberrimus tandem avolsier lianc Chemiae neumaticae partem accuratius illustravit. ει- tot ergo ex Chemicorum etiam antiquorum experientiis aerem semper iisdem principiis constare; adeoque aeris contagium ab heterogeneis OIeculis in riri, quae cum illo immiscentur, et quaecunque Endio metri tentamina saliunt. Hinc carcerum et Nosoco-iuiorum typhi, qui facillime cum Contagio confundi
Possunt, et in gravissimos errores practicos inducere; hinc gangraeuo nosocomialis adparitio in aegrorum vulneribus, ulceribus, etc. quae peculiari adspectu manifestatur, quamque derepent induunt omnes utinus solutiones, quae colorem nunc album, nuuc rubro-pallidum osserunt maculae dein observantur coloris albo-ciueret, quae celeriter ditanduntur, et totam occupant Vulnerum aut ulcerum superficiem, margines tument, nigrescunt, et pro pure saniem se, tentem, aeque ac Supersicies, exsudant generalibustum phaenomenis prodeuntibus gangraenam n oc mialem adesse asserere non dubitamus, quae non nisi ab aeris nosocomiorum corruptione est repetenda ut elicere fas est etiam ex methodo quacum gau-gra:iaa propagatio intercipitur Ilic recensere puri
8쪽
ret historias celeberrimi Rasori de Pesis Genavae, eclarissimi Acerbi de Contagio et morbo Petechisi,
opus Mediolani editum anno 18 2 Tali pacto argumetata nihiIi sunt facienda quae nostra aetate asserunt nomulli scriptores de Contagiis,
eorumque defensores, qui miramata eum Contagiis, confundunt quem errorem clarissimi Viri Brera ιRasori penitus prosligarunt nec jam Allomari Ficianus, Roculet et Sthaal deceptos fuisse putamus, eum aetatem mente perpendamus, qua de istiusmodi arguis mento scripserunt disserentia enim inter Contagium et Masma non nisi posterioribus temporibus innotuit. Corrupta alimenta et putridae potiones miserr mos morbos unportant; et perinde ac aer morbos Epidemicos, non contagiosos ingenerare possunt; quae- eumque scilicet sit ciborum et potionum degenera tiori nunquam inde contagium rietur, sed morbus habebitur, qui sub data aeris temperie soli humis ditate, immunditie, ineuria, plurimorum commereio primum epidemicus, dein subrinibusdam nostrarum virium conditionibus contagiosus siet. In errorem
igitur incidere videntur ii, qui contagia sponte, eo
nul Ia praeeunte causa docent evoIvi, quorum doetrisna ab auctoritate et sapientia tu irrum virorum
Sydnami , Boohaavit, an Mieten, et lanii in emendata fuit; nam postremi uti de Variolis et de peste Europe scribunt, multis argumentis probant, haec contagia non potuisse sponte generari, sed quidem augeri ab exhalationibus laetentibus, a sepurueris et ab ipsis bellis, quae in homines miserrim i
9쪽
nis duabus causis, conditionem alteram addimus, quae physico-moralis appellari potest hae fi-hram ad coutagiorum actumem sentiendam disponit; nunquam vero principium contagiosum inducit, et eo magis ex parte morali hujusmodi causa gravis vlladit, quo scimus animam summopere in corpus agere euius rei summus isthmannus in sua athologianos certos reddit, et vel ipse Tissotus in suo train elatu de nervorum morbis. Profecto illa animi asjectio, quae ex annonae caritate homines premit, tam praepotens CauSa moralis est, ut homines ipsos ad instar brutorum redigat, e suimetipsorum cogni tione e ratione privet, immutatis etiam vultus, atque oris lineamentis hinc quo magis corporis e-eonomia procliud erit ad sentiendam variorum age σtium externorum, quibus ciscumdatur, impressionem jsicilior habetur eontagii evolatio et reapse VaIlius refert, Graecos, qui longis jejuniis consumptu, et mnintagii tmore magis pereulsi fuere, eontagios mor
so pius quam Turcas assectos fuisse, qui eligione,
mo superstitione sua aeci ad bellum prosiliebant ger impurus igitur, corrupta alimenta, et putridae potionem, ne non eonditio physico-moralis, in quibus
homilies versantur, maxime eonserunt ad contagio Pum genesim explieandam, nunquam vero eontagium edunt, ni olim putabatur.
His praemissis quid veteres de eontagiis ogitaverint videamus.
Toli ipsi erant in observandis morbis, qui eo. dem tempore magnam hominum multitudinem allia
10쪽
ciebant, et ab uno ad alium homiriem propagati, releriter ingentes victimas cumulabant; sed ob o, servationes nimis laeves ea non obtinebant, quae contagiorum progressum impedirent; et contagia non evitabilem vindictae Caelestis effectum esse aliquo tempore existimarunt, et historiae saepissime testantur, quantum terroris per universum orbem perniciosi contagii manifestatio importavit Imperium praeteritis aetatibus summum exercebant superstitiosi errores, metus iratorum numinum, Sacerdotum suror,
ignorantia populorum; quare indignari certe nou poterunt de generali contagiorum in plebem actione, quae praecipuum illorum morborum characterem conis stituit, unice varium quoad praedispositionem quorundam organorum, et quoad majorem nonnullorum facilitatem ad impressionem sentiendam; ex quo factum est, ut saepe pidemici quidam morbi cum contagio proprie dicto confunderentur. Veteres igitur de Contagiis recte non sentiebant, proptereaque nulla praecepta certa de iis tradere poterant eorum theoria, quam praxis incerta et confusa erat phaenomenorum explicatio allax curae methodus ambigua, nec rationalis quod sibi facile quisquis persuadebit, qui vel leviter attigerit opera Hippocratis, et eorum qui Hippocratem, et Gallenum secuti sunt. Ab aegris in clauso loco coacervatis, mutatio plus minusve retens itiducebatur in aere atmosphaerico, quae propterea in causa esse poterat, cui ' morbus propagaretur; et hoc epidemiae genus distinctum sui a contagio cum quo autem confundebatur, et epidemia dicta est ex insectione.