장음표시 사용
161쪽
ij lapidibus suffulti transvexsabant. In eo
co reos puniunt,in cuius rei argumentum, rata viderunt innumeras cruore illitas mfractas sagittas,in mortuorum ossa in vinum sortem conjecta Doruus, hic sunt: calcei lapidibus aedificatae. Regulo La-ὶri nomen indiderunt, quia Lagari die terim ceperunt. Abeunt ad millia inde ad zcidentem semper, quindecim. Provinam captant nomine Aquanil, cujus oppiana Mosco dicitur, regulus apoton, filii Ia acuta. Hostiliter inspectat nostros hic egulus, insidias nostris struit, petentibus a
uam trans collem proxinarum fontes esse anuunt, qua iter erat per angustas semitas. x mutatis in fronte coloribus, d arcuum dcelorum gestamine, fraudem sensere, tende eulterius nostri recusant Palantes cim aratos adoriuntur nostros barbari, mille implius, sternunt fugientes nostros, coenoso littore erat enim ibi mare coenosum im- licantur,duos vigint sagittis transverbe' atos perimunt,reliquo majori ex parte vulnerant. Tribus triginta, inquiunt, classis ipsum praetorem Franciscit Fernandem vulneribus percussum, Fere nullus evasit incolumis. Si ad monstratos colles processissent, perempti fuissent ad unum Moesti ergo redeunt qui superfuere ad Fernandi nam insulam uncis venerant, ac cum fletu ae miti bus ob relictoc praesentes vulneratos L cisis recipiuntur. His intellectis Cubae er- nandinae gubernator iecus Velasquem,
quatuor Caravallarum classem instruit cum
162쪽
hominibus circiter trecentis. Huic classicu lae praefecit nepotem suum Ioannem risaluam, additis subpre toribus Alfons Avila, Francisco Montegio, commendatari Petro Alvarado, nauclero autem eodem Antonio Alamino prioris classiculae rector Id iter capiunt, sed Australius aliquato ad millia forte septuaginta , turrim ex alto vident terram minime. Ea turri duce, insulam apprehendunt nomine Cogumellam qua suaves se olfecisse odores spatio trium millia rium vento inde perflante, inquiunt. Ambitu reperiunt esse milliariorum quinque ac quadraginta plana est, gleba fortunatissima: aurum habet, sed peregrinum aliunde allatum melle abundati fruticibus ac hortensibus, volucribus etiam quadrupedibus. Est horum incolarum , ut brevibus absolvam, ea oeconomia & potitia, quae de Ιucatana domus, templa, i , commercia, virorum ac foeminarum gestamina ex gosipino, non laneo vel serico domus lapidear, culmo contecte, ubi sit lapidum penuria sed ubi sit lapicidinarum copia, laminis lapicleis conteguntur, marmoreo postes in plerisque, velut apud nos pleraeque domus habent. Turres ibi vetustas dirutarum vestigia redolentes repererunt, unam praecaeteris graduum octodecim, ut ad illustria templa conscenditur. Nosti as sunt admirati naves, lauticam artem, voluerunt hospites primo impetu, benigne eos tandem admiserunt turrim conscendunt duce primario, quem sacerdotem credunt vexillum
163쪽
IN svLI NUPER REPERTI s. I 39i cacumine sistunt, regi Castellarumperium Odicant, Salassi crucis nomen insularas ςnant, quia ad nonas Mai Sancte crucis
to sunt insulam ingressi Cogumellam ve- ,inquiunt, appellar a regulo Cogumellao,
a jus maIores ipse jactat fluisse hujus insulae
abitatores Cameras in turri repere resta
iis tum marmoreis, tum fictilibus ursorum mulacris instructas , quos uni sono canitiato invocant, suavibus adolent Odoribus,
bi penates eos colunt res ibi divina celerata est, sunt recutiti Regulus hic elegan-: ex osipino velamine indutus, pedis nius digitos abscissos habebat natantiis cis vorax, qui Tuberon dicitur, uno amrsu digitos raptaverat, latite copioseque
ostros aluit. Post triduum abeunt ad occientem semper vident procul montes It 1-atana erat instila iure a Corum ella quinqueantum millibus passuum distat Iucat an aratus meridionale capiunt, putato continen i proximum circumeunt, illam nequeunt iniversam, obfreqtientes scopulos,& ob are-iosa vada. Ad jam notum latus boreale A-amin vis nauclerus naves reducit. Ad idem,ppidum Campechium, Laetarum regu tim, ad quem priores superiori anno profi-
huntur, placide suscepti ad oppidum invi-:antur invitasse poenituit ad lapidis actum ab oppido nostros sistere jubent: accolet abire imperant, quandi petunt copiam priusquam discedant nostri, Puteum a tergo reli reum monstrant' licere inde aquam haurire, aliunde minime hiquiunt pernoctatum, est in
164쪽
r PETRI MARTYR Is ne in vicino putei campo diffidunt barbae
armatorum tria circiter millia castra locii
non longe a nostris pars utraque nocterduxit insomnem illi nostrorum eruptienem in pagum, nostx barbarorum impetur repentinum veriti, tubariun clangoribus. Etympanorum boatu somnolentos excita Dant ub11lluxit, accedunt barbari, appellant interprete Cubenses nostros, quoruradioma, si non idem consanguineum tamer ac thure inter utrunque agmen accens minantur internecionem, ni prius abire pro Deraverint quam fax extinguatur et noli se hospites protestantur, fax consumitur devenitur ad manus, perimunt e nostris unum, quem sagitta male scutatum reperit multi feriuntur ad tormenta quae apud puteum erant locata se reducit ni nostri, ut nc globos aculentur in barbaros retroce dunt ad opp dum barbari, milites ferventi animo cupiebant illos persequi, vetuit Gri-laIlia praetor. Inde procedunt ad Iucatanae Calcem ultimum, ducentorum reperiunt esse milliarium, amplius productam ab oriente In occidentem portum petunt egregium, cui nomen dedere Portus desideratus. Ad terras de1nde transfretant alias in terram prehendunt Iucata novicinam ab occidente' dubitant sit insula nec ne , continenti esse annexam arbitrantur. Est ibi sinus quem suspicantur ambitum utraque terra, nil certi, Caluacam, alias Oloan ab accolis hec tellus appellatur. Flumen ingens ibi repertum, dativo furore in pelagus potabiles aquas, duo-
165쪽
ellarum flumen. Admirat nostras molesaari natantes barbari accolae utranque flu-aim ripam ad sex millia armatorum, scutis ureis arcubus sagittis, ensibus etiam' is,&hastis adustis armata obsident, prolis litur descensum clitus tutaturi. Stat ea vocte pars utraque in alis, prima luce ecce anoas cuciter centum armatis plenas dixinus alias, Canoas esse lembos umligneos: lic secubenses interpretes, ii sat eom- nodo conveniebant in lingua pax oblatac interpretes admittitur, accedit una Ca-ioa, reliqua sistunt. Canoae rector quid nsiri quaeritent per alienas terras percontaturaturum cupere respondetur, permutatione amen non gratuito aut violenter Redit
anoa, quid actum sit regulo referunt
aulaea accersitus regulus venit libens marm atu dignum cubicularium ad se vocat re- Iulus. cubiculari jubet afferre ornamenta, it praetorem nostrum Grifatuam ornet imperat, a calceo incipit aureo illum induere, ocreas, thoracem,in quicquid armorum exserro aut calybe solet cataphractus noster
aliquis prodituriis ad pugnam sib sumere,
universum id ex auro miris modis formato regulus Grifatuet impartitur. Compesset Gri- salua sericeis, laneis ac lineis vestibus, rebus hue alijs nostratibus. In hujus Iucatanarin1- tio, quando in Cozumellam tra)ecerunt, in Canoam piscatoriam inciderunt novem inerant hamis aureis piscantes incolae ner mea, capiunt omnes nil timentes. Ex illis
166쪽
R PETRI MARTYRI DE unum agnovit hic regulus se tantundem auri missurum in crastinum pollicetur ad Gritatuam, quanti ponderis vir ille reperiretis negavit redemptionem socij invitis allum retinuit ac discessit, quid ultra fac recogniturus ad millia cetum circiter, ad Dphyrum semper, sinum ingentem reperiuriim quo tres parva insulae sile erant, adeungrandiorem: proli crudele facinus, proh truculentas hominum mentes, stomacho claudat portas quisque pius ne perturbetur, pueros puellasque suis di)s immolant passim iunxecutiti, simulacra quae colunt, partim sunmarmorea quaedam, alia fictilia: marmorea rater imagines exstat leo pertus a cervice, quam miserorum sanguine projiciunt, ut inde fluat in lacunam marmoream. Quibucaerimonis miserorum sanguinem litent referamus non ungulis, sed pectoribus apper tis ex infausta victima cor eruunt, ex cuju calici crurore idolorum labia illi niunt, reliquum fluere patiuntur in lacunam inde in
apertum, cor ῆXtra comburunt,gratum fumum dij fore arbitrantur. Ex idolis unum est virile quod inflexo capite lacunam fanguinariam super inspectat , tanquam a CCeptans acrificium hostiarum Oorulos brachiorum emorum , ac surarum pulpas edunt, praecipue si hostem bello victum s
crificaverint. Rivum concreti sanguinis, veluti ex carnificina exeuntem repererunt. κinsulis vicinis ad id facinoris miseros transeportant, capita cadaveraque ibi truncata viderunt innumera, integra etiam pleraque
167쪽
IN svLI NUPER REPERTIS. 43 elaminibus contecta. Universi tria is illi tiro gemmisque abundant. Pererrans in si iam unus e nostris in duos semisuffusos ureos alabastrinos perpulchre laboratos lapilis incidit, diversorum colorti plenos. sunt
apillum se reperisse, qui mulsus est ad gubertatorem, valoris duorum millium Castella- totum auri. Sacrificij hanc insulam appella-unt. Extant cin hujuSColluacanae lateri ius aliae sitae insular, in quibus solae mulieres rabitant sine virorum commercio Putant liqui Amazonico vivere more, qui pruden ius rem ponderant, coenobitas esse virgines, ecessu gaudentes, uti apud nos, multis in ocis apud veteres Vastales, aut Bonae dee fa re. extis anni temporibus trajiciunt ad eas iri, non coitus causa, sed moti pietate, cam Osri hortos illis coposituri, quo cultu queat ita ducere Fama tamen Viget esse alias insuas foeminarii sedes, sed corruptarii, que ma- nilsam a teneris scindut, quo faciliusqαeantagittariam artem exercere: ad easq; traiicereoitus causa viros, nec retinere mares Fabii am puto. Ad litus ergo Collua cane terre sepplicat nostri,placide negotianitri, aureum egulus cacabum, arin illas, torques, bullas, nullaci , preterea diversorii generi monilia tostris impartitus est:nostri contra nostrati-γus illum alacrem reddut Figere hic pedem, coloniam deducere cupiebantis prohibuitari silua praetor, desperatis animis vixerunt o tempore commilitones in praetore Tur
itis constat aedificijs haec provincia Oupidis impiiss quindecimi alicui viginti millium
168쪽
domorum se aliqui vidisse attestantur. Suiu
non tibique connexae domus, hortisin corti bus intei secantibus, mi illae distant a seipsis plateas habent moenibus circumseptas, quibus fora nund1nasque exercent, vias ordine stratas, furnos, fornacesque calcem a lateres coctos habent, figulos , lignariosqui fabros, Martifices mechanicarumque artium omnium opifices assequuntur egregio
Potanchanus hic regulus dicitur, regio Pasmaria, eJus oppidum regium junt esse domorum quindecim millium. Quando novo hospites suscipiunt, qui pacem in illis terri admittunt, in amicitia foedus si1bi ipsis curinovacula vel gaudio lapideo sanguinis parumper ex lingua vel manu, aut lacerto, vealia quavis corporis parte, hospite inspectante eruunt, Sacerdotes vivunt coelibes lincorrupti. Quid sit coire nemo intelligit donec nubat Nephas morte piandum est aliter accidere. In foeminis mira castitas. Ibi cet unicuique potenti,postqua unam duxerit uxorem, habere pellices quotquot voluerit sed nupta adulterio comprehensa venditura marito, primario tamen principi, a quo licet mulieris propinquis illam redimere diemini non conjugato phas est jungi in mensai vel eadem lance vesci, aut poculo bibere, paremque conjugato se praebere. Aliguste septembriq; mense quinque ac triginta dies
abstinent, non a carnibus modo, quas affe-quuntur optimas, sed neque piscibus vescuntur, aut re aliqua quae sanguinem nutriat:
hortensibus ac leguminibus illos dies pera gunt
169쪽
int. Menses viginti dierum numero clauant annum ver mensibus viginta . aliquot dies lautos egere. Abeunt, litus idem se- niti, regulum conveniunt alium, cui nomerdere Ovandus regulus ubi nostros aurumipere tellexit, laminas conflatas attulit reas, se copiam ejus metalli desiderare artor significavit per interpretes. Postero aure uiri hominis simulacrum pigmeum,ibellumque aureum, d artificio vario lar ura jubet afferri, calculorumq; serta pectolium, bullarum copiam, diversorum: nerum ornamenta bariorum colorum
pillos nostris est impertitus, dapibus quoq; utissimis per sapide conditis saturavit. In
ore invitatos properant cursu, frondentiis ramis ex reguli madato erectis, ilico scesscontegebant,inertes in ramis ferendis sa
liliares, regulus percutiebat sceptro, quod
anu gestabat: servi demisso vultu quarcunq; erbera patienter sustinebant. Interrogatus,
binam auri tanta colligeretur copia, proxi uos digito monstravit montes, 43umina ablis decurrentia sunt hi fluminthus ac lacuus adeo assueti ut idem illis sit natare,quod erra incedere Merguntur flumine quandourum placet colligere manusq; arenis efferant plenas demum de manu in manum Cri-rantes arenam, aurum deligunt.Spatio dua-um horarum dicunt auro implere cannulam
igitalem. De suffumiis&harum terrarum,doribus dulcia molliaque dici queunt, quae raetermittimus, quia magis ad effoeminan-los animo faciunt, quam ad bonOS more S.
170쪽
Puerum annorum duodecim oblatum a regulo recusavit praetor, puellam admisit pulchre ornatam, soci)s invitis puerum abiecit
Ex lapillis ab hoc regulo hab1tis, unum bunt esse valoris duorum illium castellanorum auri. Discedunt tandem ab hoc regulo auro gemmis onusti Gri salua pr tor uuam e Caravellis ad patruum gubernatorem destinat ad Fernandinam cum nuntii
di habitibus, auro Memmis Litus inter
secant reliqui occidentem versuS, una veri
propius fere litus abradebat, qua FranciscuMontegius subpraetor vehebatur' duae pealtum pendebant in prospecturi admirati accolae, rem novam miraculo ascribunt. Duo decem ad Montegium veniunt Canoae, peinterpretes colloquuntur, benigne se invicem salutant, supplices orant incola ut descendant, magna pollicentur regulum patriae adierint precibus eorum negat Montegius se posse annuere, quia sociinimis a si distarent, contentos tamen dimisit, datis quibusdam nostratibus muneribus illis gratis , quia ignota sunt. Celebre oppidum aliud adeunt, ad litus se applicant una tres Car vallia, prohibentur ab accolis descendere, scutis, arcubus, plenis pharetris, ligneis latis ensibus atque hastis adustis armati, ad nostros prodeunt, sagittas aculantur eminus illi, tormentorum globulos in barbaros nostri Machinarum strepitum admirati ac futore perterriti ali fugiunt, pacem optant. Iam commeatus nostris deficiebat, jam quasi satae longis itineribus naves erant. Ad insulam