Toxicologia seu doctrina de venenis et antidotis

61쪽

HABITAT in Surinanio aliisque Americae meridio. natis ostiis fluviorum. VIs NOXIA. Qui hunc piscem manu vel baculo pNesertim cujus manubrium metallicum est, tangit, ingenti percussione dolorifica ab eXeunte fulmine electrico asticitur. Imo a majori pisce Se cujus Vis electrica non ab iterato tactu fuit debilitata homo tangens prosterni solet. Hoc pisce in scapho constituto, digito aquae immissis per pedes sentitur tremor, hinc natantes a tactu piscis vel aquae eum circumdantis commotione electrica percussi submergi possi int. Si quis piscem cera sigillatoria tangit, nullam subit percussionem brachii. Esus carnis ejus censetur suspectus.

SPARUS PAGURUS.

MYTILUS VENENATUS.

62쪽

HARITAT in oceano. Vis Nox1A. Mytili quandoque ex morbo, qui omnibus testaceis communis est, eVadunt υenenati , hi comesti anXietatem, convulsionem, tremorem , capitis intumescentiam , maculas incute essiorescentes, delirium L febrem producunt, ANTIDOTA sunt acetum, succus citri, pipor praemisso vomitorio. ' Mytili recentes in aqua la-ιita per horam retenti tuto in cibum adhiberi possiunt.

Os TR EA VENENATA.

OsrRE A edulis L. Aucter. ΗΑΒΙΤΑΤ in oceano europaeo. Vis NOXIA. Ostreae eo tempore, quo OVa pariunt, innumeris vermiculis rubicundis replentur &summe nocent in cibum adhibitae. ANTIDOTA praecedentis.

OVUM PUTRIDUM.

OV Μ ga ince domesicae L. putrescenS , gefati 'tes Eb. VIS NOXIA. Ova antiqua ut plurimum partim

inania L subputrida sunt, hinc pravi odoris L saporis. Si valde putrescunt, vomituri ti-

63쪽

onem, diarrhinam, tormina, anXietates, hor. ripilationem k febrem putridam producUnt. ANTIDOTA praemisso vomitorio dentur acida, antisoptica.

PINGUEDO rancida, raraetige Fette VIS NOXIA. Raneescens pinguedo ventricuIo ingesta in primis viis pyrosin, cardialgiam,

colicam, febrem ardentem causat. V ANTIDOTA. EVacuantia, saccharum , aer silaus , magnesia aerRta.

ANIMAL ΡUTRIDUM.

A NIM , L putridum , faules Thieole ch, Vis NOXIA. Nihil potentius humores nostros corrumpit quam putrilago ventriculo vel vulneri ingesta. Cibus putridus nauseam, Vomituri-liouem, virium prostrationem, irritabilitatis deletionem, febrem putridam causat. Tun- rus & Baraiti sagittas suas putrida avis ca ne inficiunt. Lympha scorbutica in veras dem effusa adeo aeris fuit, ut chirurgorum digi

64쪽

MIASMA LUIS BOVILLAE .

Est virus, quod luem bovillam gisnerat. Thiemseuchen Gist. Vis NOXIA. Homines interdum sub incauta pe corum aegrotantium medicatione vel a detra inione pellis mortuorunt, imo etiam coriarios alutam e pellibus demortuorum animalium fa-hricantes inficit L febrem putrido- inflammatoriam cum bullis ichorosis aut papulis nigris , partem cui insident, valde inflammanti hus eXcitat. ANTIDOTA. Interne praemissis purgantibus Eliae te Bierneri detur. Loca inflammata cespite vivo contegi debent.

VIRUS RABIOSUM.

Est venenum sui generis quod in animalibus praesertim canibus a causa adhuc ignota quandoque nascitur. Huiadsit uth Ut. Solummodo genus caninum animalium sua sponte

rabiosum fit, homo & reliqua animantia sola

communicatione virus inficiuntur. Acta Holm. I 64. & III. HARPMANN sciagraphia morborum. Abor 17 9. p. 14O. &c. Rusticus quidam in media bono cum succellii defodit boves& equos aegrotantes in terram levem & solutam, arenaque vel humo texit, quo se sto animalia intra paucas horas convaluisse dacuntur.

65쪽

-cAUSAE , quae rabiem canibus inducunt nondum cerato cognitae. Ρermagnus aeris calor vel fri gus, aut horum subitanea vicissitudo. Esus carnium putridarum, Potus aquae corruptae fames, sitisque diu tolerata; potulentorum fervidorum aut gelidorum aestuante corpore in gurgitatio ; cursus Velocissinins diu continuatatus. Salacitas nimia; coitus petulantior aut in Cestro Venereo prohibitus. Ira nimis commota, vel trictitia canis Valida pro causa ad signantur. Male accusantur υermes, hi enim frequ0ntistita me in cadaveribus canum etiam non rabiosorum

reperiuntur. Nec Vermiculus sublingualis qui tendinosa, musculis Vicina, ope telae cellulos, adnexa substantia est, qua longa & tenuis canum lingua firmari & in motibus adjuvari

videtur catulis non eXemptus rabiei causa statui potest. Hac enim substantia dudum

exsecta rabies tamen Observata legitur. SIGNA CANIs RABIDI. Nascente in canibus rabie

sequentia signa se osterunt. Tristitia, cibi

66쪽

potusque ii iappetentia, tardus legitisque VI canto hero accelsus; fuga honii nulla atque amor solitudinis latebrarumque murmuratio , ululatus, nullus autem latratus; ingressus languidus sub titubans , caput somnolentum , nutans , aures, cauda ille de inlisae, oculi tristes, lachrymosi; nares muco madidae, stillantes , Us apertum, lingua sordibus obducta. Hic primus est mali gradus , eX quo autem rabies certo p aedici nequit, cum eadem sympto mala etiam in alii, canum morbis observentur. Ex fecundo a item rabiei gradu certior hauritur diagno sis. Hac subeunte canis omnem

cibum, maXime RUtem potum RUersatur, Vocem quamcunque non percipit, neminem ne

herum quidem suum amplius cognoscit, oculos

nunc flamme OS, truceSque contendit rotatve, inquietus est, accessuros indignatur, accedentes autem mordet; emaciatur, improbe masticat, ore hiante spumat, linguam sordidam,

plumbeamque eXserit, anhelat, aquam & omne aquosum horret, domicilium, qua data porta fugit; profugus contentis oculis, de- inis a cauda celerrime & recta plerumque via decurrit; amni vel fluvio si forte occurrit,

territus terga Vertit, ob ia qmeque plerumque invadit, mordet; canes, a qUibus Odoratu procul certiisi me noscitur, sumnio terrore incusso in fugam conjicit; viribus fractis,

67쪽

vacillans, somnolenti, ebriive instar incedit, contumptis collubitur; collapius quasi terrae assiXus jacet, raro resurgit & membra resoluta trahit, convellitur, moritur. Alter hicce gradus raro in diem tertium, raris limi in quartum &. tape ViX per triginta horas fertur. Enarrata rabiei phoenomena sunt symptomata febris acutae nerυ oe seu febris symptomatibus mer nervosis stipatae. Si contingat, ut de rabie canis occisi vel mortui dubitetur, tunc frustum carnis eliXse, quod gingivis & ori canis mortui bene affri-l ctum fuit, cani sano offeratur; hic clun clamore carnem Oblatam repudiare, si Canis mor-l tuus rabidus fuit, sin minus avide comederet dicitur. Cum autem canes, quidquid cadat ver canitium olet, nisi fame coacti respuere

soleant, hinc alii micam panis vulneri infli-l cto imponunt, inde eam gallime propinZnt,l qine panem Vel repudiare vel ab ejus et u ra j bida fieri dicitur, ii canis rabie laboravit.: MODUs, quo rabies canum & rabiei communicatio praecaveri possit, erigit

1. ut canum non absolute necessariorum numerus imminuatur. 2. - causa rabiei a cadibus remoVeantur.

68쪽

canis rabidus in via occurrens Ocyssime occidatur, & rabiosi canis domuncula &quidquid ejus stativa contaminari potuit, igni sub dio eXcitato committatur. q. - canis cujus valetudo suspecta est, includatur, & si rabie incipiente affectus vid tur, Variis remediis antihydrophobicis propinatis tentamina fiant a peritis medicis vel chirurgis, ut virtus horum remediorum certior reddatur. s. Homo autem ab animale rabido deniorsus illico vulnus aqua salita, urinave probe eluat, cepam discissam applicet, aut ferro ignito urat L ad medicum vel chirurgum peritum confugiat. MODI, quibus virus rabiosum homini communicari potest, sunt. i. morsu vel levissimo etiam animalis vel hominis rabidi. a. culo , quo saliva venenata hominis saniori ingeritur.

. . lambitu corporis venenata saliva etiam dudum eXsiccata insem. 4. Adj rei sioue salivae venenatae ad cutim nil

dam , nisi illico abluatur. SEDEs VΕΝΕN1 in sola saliva esse videtur. In dubiis: enim observatis constat, carnem, lac, sangui-Fiem animalis diibidi assumi; cutem hydro phol O-

69쪽

phoborum etiam sudore madentem tangi, cadavera hydrophoborum aperiri, Vulnera in strumento , quo animal rabiosuin occisum Dait, infligi; coitum denique celebrari posse, quin hydrophobia subsequatur.

TEM pus , intra quod actuosum fieri virus commuthicatum incipit , varium est. Nunquλm ante Primum, raro ante tertium, saepe circa octavum, saepissime circa qthadragesimum R Veueno suscepto diem hydrophobia comparet. Subinia de post plures hienses imo annos inopinate erumpit. Eo citius comparet, qUO VulHUS.

inflictum glandulis salivalibus pr6pius est;

hinc citius a vulnere faciei, tardius a vulnere artuum. Si canis saliva sub morsu vestitatui detersa inhaeret, adeo, ut dens solus A deo tersus mordeat, nulla infectio contingit. Accessu causarum eXcitantium malum citius erumpit. SIGNA RABIΕΙ 1Ν HOMINE. Vulnera cane rabido inflicta utplurimum cito & facile sua sponte

consolidantur. Dum vero viruS Communientum actuosum fieri incipit , plerumque in parte demoria prima signa comparent. Uulneris consolidati cicatriX prurit, dolet, ardet, rubet, hinc inde elevatur, aspera & inaequalis

70쪽

fit, tape etiam dehiscit, Se rubellam , Atramisve foetentem, acrem saniem stillat, carnem quasi fungosam & corrupto sanguine farctam,

labia autem retorida eXhibet; ambitus intumescit & mollescit. Simili modo vulnus con tagio acturo nondum cicatrisatum mutatur. Si cuidam parti absque vulnere virus communicatum fuit, haec dolere & rubere incipit. Circa locum demortum iu vicinia dolores pungentes , pressorii, Vagi, quasi rheumatici percipiuntur , qui deinde trium, quartuorve dierum spatio ad caput usque ascendiint, Vertiginem faciunt & hydrophobiam brevi secuturam nunciant. Tunc sequitur.

Lassitudo , gravitas , moestitia ; amor solitudinis , inquietudo, frequens teipothymia; suspiria; anxietas; pectoris constrictio; respio

ratio dissicilis ; VOS interrupta , tremula, mOX acuta, mori gravis faucium angustatio ; inappetentia; colica; alvus inordinata; urina aquosa aut sponte fluens, aut dissicili me mittenda ; cutis sicca, aspera; facies pallida contracta ; frigus continuum, musculorum tremor, maxillae inferioris motitatio, aut ad superiorem arista appressio; somnus inquietus, insomniis horrendis , convulsione, rigore aut calore febrili turbatus; pulsus aut immutatus, ixut debilis, parvus, inaequalis, intermittenS. Hic est primus morbi gradus, die Itule . uth, ,