Bernardi Tanusii nob. Pisani Epistola de pandectis pisanis. In Amalphitana direptione inventis, ad Accademicos Etruscos ..

11쪽

Grandius, dius Codicis Iustiniane loca a liquot, Quorum ver-

Bienem, n. i , aut iententiae in usu limum cleveni sies, viden

ζζζ. .. - fui . Verum irencmannus falsus erat, odie em usterii. Itistinianeum imanorum tutulorum compilatores minime arti se Nihil ergo hactenus aliud egerat Monachus , qua n quod imperitiam suam reprehendendi temeritatem ostenderat III. Interim subsidium Virginius Valsechius o. nachus albo niger attulerat, irob biliorem Juris Pisani cum Pandectis comparationem ediderat Subsidium accepit Grandius vel invitus , publicum enim

istud ais echius fecerat epistola ad ipsum Granis dium scripta, & vulgata sed ne ejus opis indigus

videretur , pleniores ipse alia D alsechiana col- vidis lationem tentavit. Verum Cum suas ple vires co .gnosceret, aliunde clam mutuabatur obvia quaeque, ex me quoque adversissima per eos dies valetudine utente , qui Donati Asiensis libros ei commodavi rogatus ab ipso , ne eosdem Ualsechio videndos per mitterem , quem inhumanum appellabat, quod alienam provinciam invasisset . Fateor , inter loquendum suspicantis haesitantisque verbis me Pisani juris frustula digestis imputasse , eamque acuam possessonem, quae , fato meo nescio quo mihi aliud omne, excidit cogitant , jurgiumque illud Monasticum negligenti Scribebat continuo Grandius , quidquid ejusmodi audiebat, aut scribi sibi, petebat, ut quantocius nova sui operis editione raptam sibi a Valχ-chio palmam repeteret Typographo quantumvis crudum mittebat. res integri menses fluxerunt, priusquam Grandii liber vulgaretur , postquam mihi rem consideranti diligentius in men

12쪽

C A P. E L. O

rem venerat, Vacuari possessionem in Codiee Iustiniani saepe dici , is que omaehum bis terque mo- nueram invitum ' repugnantem, cui contrarium erat commodius , utque firmius suaderem , eicio quae Codicis Iustiniani capita scripta ei qua die Giridi s ferocius mihi monenti oblitterat, miseram et ram luculentissimo teste,quem integritas vitae, quem honae artes, quem praeclarisimum genus Commendant. Quid tum Grandius y Expectatis , credo .hobiles Academici . tribus illis mensibus, qui in ter Grandium monitum is ejusdem librum vulga ritum delapsi sunt , eum integra res esset adhue

sublatam ab eo esse omnem vacuae possessionis mei tionema hoc ratio, hoe humanitas , hoc prudentia suadebat. Atqui humanum Omne exuerat jamdiu Nonachus , aliam omnino emendandi viam arri-Pisit Servavit mure m in illi me citione pallinam, cur tribus denariis Purgatam aliam Lubstitue

re potuisset, ut sibi, ut amico , ut veritati consu- leret s et Hane epistolam meam ad Granditim,Gram dius ipse a me ac fu ιus ρνοιuu in Vindiciis Q. 6. Bernardo Tanucci riverisce ii Reverendissimo P. Abbate Grandi, eardisce dirgit, che alia prima apertur de Codice oella La. Iit de acquir. retin. p s. ha trovato i modo di ire vacuam pejus grem, e pro metiendos di trova altri passi , prende an tanto quest occasione di portar a S. S. Rev. i stoi

13쪽

teret deinde vero inter addenda diemendanda hae subiecit μιὰmti vactiam postisionem die vacantem tisique in Codice Iusinianeo timari , vepale ex . a. i. o, . C. deis , reι in pose ., infra pag. 7a .uit. . e reus id ipsem in is notatur ;jed cum huc jeriberemus idam Iuri σ-Buo , qui eam phrasim in Digestis duntaxat a Bdeprehὸnsam menter iactobat, absque ulteriore examine em imprudenter babtiimus ,sed ne eriιorum quidem judicio sandum esse , didicimus. Hanc Monachus gratiam rependit amico , qui quod Poterat ei tribuerat, qui ei commodaverat libros , quos unus Pisis habebat, quorumque maxime descriptio ne novus ille Monachi liber succreverat, qui , ut G .hἡli, ipse fatetur in suis vindiciis Monachus , ei favebat. ingratus con Utinam Popili isti una uam vacassem l Utinam

Pη dit num irarum 6 arrogantiae hominen non admisinem unquam l Sed promiscua illa non tam homini, quam humanitati data sunt, Itaque me cum in ea nota nominatim non designasili , saepe tamen Florentiae In conventibus homi m eruditorum nomen meum non reticuit , quo ossicii genere amicos colere consuevit , quoque gravissimum , di elegantissimum

Senem Alexandrum Marchetium prosecutu est sua enim impudenti illa dicacitate AE efferat dic Putatione afflixit adeo , ut sapientissimo viro vitam minuisse feratur. Qui duo a me dicta aceeperit alterum , quod mihi imprudenti exciderat, alterum, quo illud emendabariis, primum illud vulgavit,

celavit alterum nec puduit atrocem animum . grave virus quaquaversum jacientem , ut me iugularet, rudem sese rerum , quas scribebat, ostendere,

quidquid audiret, temere se libro mandasse , D.

teri .

14쪽

teri. Ego vero ne levius, quam deceat, irasci videar, multa comprimo, quae jam prope superant.

Vos interim calumniae o falsi reum Monachum L. 2 ei Me legibus habetote δε dum ego, quid transveta ''

sum illum ageret tamque emeraret , ut se imperitiae, negli pentia suspecti itimum faceret, quo me pungeret, indico quaerentibus fortasse vobis . Habebam per eos dies inimicos Pisis duos Antece res quibus ille litare voluit, eoque pretio illorum amicitiam , quam seroci ingenio suo , semperque aestuanti sape scindit, religat saepe , redimere . Et ille mihi ubiratus erat . Scripserat prima epistola sua, antiquiorem mentionem Pande starum in epi- sola CAL Petri laesensis esse . Eam mihi legendam vir Cl. Iosephus Averanius , cum adversa ipse valetudine angeretur , judicandamque tradiderat. Retuleram , antiquiorem illam mentionem epistolae illi Blaesens tribui non debuisse, quae . lvonis,

Gratiani Decretἰ esset Dosterio , cui Pande fias

saepe, commemoraverint, Vescripterint: idem ego ipsi Grandio, qui amice monitum sese excipeis re , simulavit Simulavit vero epistolae enim suae partem illam vulgo redonans hoc ann , contum liosum mihi hunc protectum adjecit Loetim hune nonnulli calumniat unt , quas primam Pandectarem notitiam P. Blaesensit eoilo tribustrim , eum antea nedum Gratianus aliquas ex bis loεδ eita. Derie e biduum c. nonsolent, Θ canopos appellationem a. qu 6. c. certisci sisti. 3. , sed Θ λυ Cara notensis, me a fatame umep. 99. a me alligua

Corale

15쪽

1a EPISTOL. DE PANDECTIS

tum vip. 34. ad earumdem Pandectarum auctoriistatem expresse provocet . Quid agam calumniae, quid imperitiae accus tus , qud adeo laesus immeaster rit . Sileamne irre Vocabilita infamatus Obscu-iumne 'adienus nomen meum a rimo vulgabitur cum imperiti, calumniatoris nota id Amici clii id a quales, quid Omnis posteritas cogitent , si quietem inhonei tam atroci oppositam muriae videant o me perpeti turpiter, quam facere periculo se , quod honestissimum semper fuit, maluisset Valeat ergo naturae vis , ubi modus, ubi ossicium ubi cessavit humanitas . Cum vero pulsam e medio voluerit sapientiam Monachus , is rem esse ge. rendam , conserendae manus sunt , classicumque

canendum ciam liceat hosticum quodlibet populari; liceat per universum Grandii librum excurrere. Itaque qua sit ille juris ignoranti 1, monstrare pergo. IV. Ne comparationes illas uris Pisani cum

Pandectis, crime Morinc rus venabatia , liti rencman num occideret , omnes e Valsechio mutuatus vi

deretur, suo marte in eo monumento , quod sub numero ΙΙΙ. attulit , docuit , de iureiurando inirnotat in Gltem agi , quo controverua dirimatur , S ex an

hi ' i'. l. lectis esse jus illud acceptum , disciplina hie Dem .... finiendi per juramentum mana e videtur ex lib. XIVti . a. pandectarum . Plaudite qui Codicem

qui Institutiones juris Romani ignoratis. At nos , Academici, Monacho indicemus I. I. 2-3. q. F. 6. 7.

Ia aliasque multas ex titulo Codicis Iustiniani de rebus creditis , . item si Instit tit de actionibus, s aeque i debitis Instit tit de exceptionibus, ubi susjurandum in litem inveniat. Vae vobis Compilatoribus Codicis , vae Institutionum Coti

16쪽

einnatoribus timeo Vobis a petulantissino homine. Vobis obstrepentem illum audire mihi videor, quod titulum nulli bi illorum librorum invenerit de iure. jurando in litem , adeoque indicibus unis vacantena inalo fato acti deceperitisci si titulum istum codici , si institutionibus adiicere nolueratis is ab ipsa re at stinendum vobis erat , ne occupatus Ma thesi homo, ne a uictor librorum quatuordecim,qualem se solet adolescentulis venditare , interiora juris inire cogerctur, si quando ad Juri prudentiam nostram oculos convertere dignaretur , si quando ad illam contrectandam animum triumphalem demitteret dure ergo vapulent quantum attinet ad jusjurandum in litem . Sed quid miseri peccaverunt, quod idem Grandius, cum notas adderet illas acutissimas monumento XXIII evincendi verbum onfendens , repente illud ex Pandectis illuc devenisse , ii .. '' 'i: Constituit , de pbeas' quoque et Pandectarum flin xu 3-

bus t Ergone , Guido , ne Cibdicis quidem indicem videndum tibi , arbitratus es , cum Codex tibi fuerit omni ope excludendus adversus eum disputant , qui Codicem Pisanis notum ante saecu Ium XIlI fuisse concesserat, Pandestis ver,ne. gabat unac Nonne Codicis titulus XLV libri III est de evictionibus 8 Sed crabrones ne irrite musci Cum enim omnem sibi exitum clausum esse , con pererit, ad Qui illud ibi effugium , non esse .genua quae de evictionibus sunt inmodice, minstitutionibus Justiniani , manuque esse illa aliena 6 Posteriore inrecta . eritque uri sprudentiae pars illa delenda , eque Iurisconsultorun manibus excutienda.

V. Pagina quadragesima non Pandectas notas

17쪽

Agobardo Monachus facit, ut muniat suam illam de Lan franci Pandectis sententiam , earuntque doctrina gestis Pisanorum ad Amalphiam antiquiore. Agobardum vero Pandei ras doctum obiicit, quod Gistiditi, Pecuniae Publicae furtum appellaverit sacrilegium r

ignorat quid Furium de publiso aerario inter maiores reatus enu-gium . merans at , quod oe legesIαcυι fiacrilegitim voca-

Derunt, proculdubio texIum designans qui in Pan decias occurri l. s. si ad L gem Iut peculatus. At sacrilegus non est , qui pecuniam publicam abstulerit, intercoeperit , sed ille demum , qui sacra publica compilaverita idque Jurisconsulti cum affirmaverint , asserre solent l. s.' legem tuum s 'ad I Ju pecul ubi scripsit Paulusci tint autem scrilegi , qui publica fac a compilauertint illud Set vii in Eclogam IX Virgilii Subteger furaries inde is acrilegus dicisti , qui acra agito Locus 'gobardi hic est scio, in qua disputatione

praedictus Pater Augesinus . Vesta, aliae dicterentias furtorum , , furumfacit , de priDatis Di delicet, publicis, ac Divinis rebus Nam cum alicui

homini de proprio thesauro aliquid furari proculdubio reatus sit , mulio major de publico , quod leges faeculi macrilegium vocaverunt jam era deo .hath, dominicis , ides Eccles istis besauris eati dare aliquid Agite bona ex fide quicumque scribitis. tiua . Si Asiens , si Grandius risum moverunt, quod nullo certo argumento Agobardum Pandectarum peritum feceriat , mala ex fide est aluetius Agobardum

18쪽

ornan interpretum vitio laboravit, qui apta inepta glomerare monumenta solent ornatus plenioris caussa caput illud nonum ex titulo digestorum ad . Legem Iuliam peculaιus aluetius attulit ad illa verba Agobardi. Si Asiensis, si Grandius gloriolana contempsissent collatia se cum Pandectis 'gobardi, Baiugiumque interpretem Agobardi laudassent, in Baluat una ludibria r ecissent , a quo us nomine occultato totam hanc de gobardo confecturam abstulerant Hoc uni Astensi di istum esto, qui probandus caeteroquin Scriptor diligens , nam Grandius ex nostris est finibus totus eiiciendus, qui ne elementare quidem libros legit, qui duos vel tres libros eum ad instar librarii descripserit, voluit malum esse in aliena Republica peregrinum , ni imisque curiosum . Caeterum abusus Baluato aliquantulum videtur Asiensis , cujus verba randius epistolae plumbavit. Nemie enim risto in viri in

legem illam nonam scriptit alueius, sed illius de furtis doctrinae sedem in lage illa non esse , dun.

taxat indicavit

VI pagina LXXXVI amrmat cum Astens Grandius , ispanis cognitum fuisse Ius Justinianeum

eo tempore , quo Codex Wisigoticus condebatur. Illius rei argumentum Grandio est cognation is ratio ignorat qui,ἔad juris Romani modum exacta quod iisdem hi .

rationibus, quibu Iustiniantis usus es, admit an Tyro ignor riti in eo adice feminae ad Decesbonem genitorum

eommunium ab intestato. Itane paratus animum adscribendum appulisti , Guido in in tota natione Iurisconsultorum ignoravit hae enus, unctas ab antiquisiixis usque temporibus Codici Theodosanosuisse Paulli sententia , inque Alarici Regis Breviario, quod Anianus vulgavit, quodqae Evarici leges

19쪽

ges barbaras oecupavit Ἀ Quis aut Iurisconsul.

tus, aut Theologus ignoraVit, cognationis gradus a Paullo esse in sententiarum libris illis explica, tos a) Quae vero sunt illae rationes quibus sin minas Iustinianus admisit ad successionem genitorum communium ab intestato Patribus sui heredes aenecessarii cum mares, tum foeminae ex XII tabula. rum legibus iamdiu fuerant , emancipati ex ure Praetorio succedebant Matribus legitimos heredes fecerat Senatusconsultum Orphitianum. Descendentes per foeminas auioreditatem parentum multo ante Justinianum admiserant Valentinianus II Theodosius , Arcadium, eorumque constitutio est a Codice Theodosiano 3 . Denique,cum Justinianus in eam juris partem incumberet produceret successionem hanc descendentium sexus utriusque nullam suae constitutionis attulit causam O . Ne illa quidem a alio , o Iustinianus Legem ciconiati, abstulit a successionibus agnatorum 4 , in Codice

Wisigotico legitur 6),qui perperam ab Astensii citatus est 7 . Et verbiispanos caruisse Justinianeo Iure integro post uilinianum saeculo rasadorus Hispalentis ostendit cum Juris conditoribus Iustinianum non ad)iciat 8 , leges autem redigere in libris primus omnium Gn Pompeius instituere,omit,sed non

per veravit obtrectatorum metura Deinde Caesareaepi id facere , sed ante inre sectus est. Patiuarim autem antiquae leges vetustate , atque injuria

20쪽

exoleverrant, quarum etsi nullus Uus's, notitia ramen necessaria vidPtur leges autὶm novae a Coas antino Caesare coeperunt , O reliquis succedenti tis eruntque permixtae inordinatae . Postea Tbeodosius minor Augustus ad similitudinem Gee-.goriani , Hermogeniani Codicem factum e si-rtitionum ab Constantini temporibus Uub proprio eu iusive imperatoris iιulodi uult, quem aius nomine Theodosianum beatiit Hoe testimonio usus est ad aridem rem cum aeutissimi Vir ingenii Antonius Augustinus i tum doctissimus Vir Ioannes Seldenus Ut Astensis Grandium,qui Astensiana quaeque temere describebat a , ita aut Iannonium idem dece- Pit 3 , aut hune ille Iannonium vero fortasse ne ii genter lectus Cujacius qui Codicem Gothorum Oc- uidentalium aemulatione Codicis Iustiniani, Nietitis Magna ex parte ex Iure Civili conditum esse dunta-

pote componebatur Occidentalis vero ille at Codidis Hi-

. , qui Wisigothicus dieitur , etsi Iustiniane Po titio G id sinerio , qualis fere est Isidoro , qui septimi saeculi ζζζ': ἰ υμ'

annum attigit sextum AE tricesimum 6),4 ut Lab-hetis animadvertit, origines post Chronico seripsit, quod annum capit illius saeculi sextum vicesi