장음표시 사용
51쪽
bo ascendit vigente Borea mereurius, descendit contra in australi temporis statu . quod idem in machinis hydraulicis per aquae ascensum , acclel censum nanifestatur. Horum ratio est , vel quia ante Austro pars quaedam crassi aeris in pluvias , aut nubes concrescit, quas halitus terra sublati uicinent , ita pondus minuunt vel potius quia boreali tempore ac fit densior, magis compactus, magisque gravis propter vapore , halitusque terrae cum eo mixtos in unum fere corpus concretos, unde ma)or nascitur in aere gravitas. Ideo flante borea asperior, ac eluti undulosus optico tubo ob in orem gravitatem tmosphaerae obtervatur aer, quam austros montesque nivibus pleni minus non ita distincte sereno Celo cernuntur , ut solent nubilo . His accedit quod Aquilo dum spirat, ruit deorsum materiam infra feres, contra Auster rarefaciendo eandem supra attollit. Horum ut certior fierem varias cum barometro observationcs Romae peregi in varia aeris constitutione, Quid imminente Austro, quasi aer magi rare fiat, minusque ponderet, mercurium in tubo insensibiliter deprimi, elevari contra in frigidum, mutata constitutione . Attolli quoque ad radices alicu)us Collis , deprimi in summitate, quod etiam in summo imo altissimorum palatiorum expertus sum . Ita inaequali aeris quoad gravitatem statu aliam de praehcndi hydrargiri altitudinem in cacumine ollis Vaticam , quem dicunt Montem Marium quo loci fuit o. abhinc annis illula docti Viri Iani Nicii Eritrati , nunc est Sacra des religiosorum Hominum ab eo fundata , suaque ossa ibidem quiescunt
aliam in imo , minorem illic, ma)orem hic minorem quoque in iummitate turris Capitolinae, in qua pulsatur ae Campanum raucos vocans Causidicos , majorem in foro Romano prope Columna Veteris porticus Templi Concordiae, propter breviorem illi , quam hic gravitantis aeris cylindrum , levioremque pressionem. Sed qua proportione crescat, lae-crcscat singulis momentis, res est longioris, magisque accurate indacii
Praeter innatani gravitatem habet quoque aer superadditam a superincumbente Luna si con)ectari licet, etiam a Syderibus . De Luna nemo dubitat , nam cum sit corpus grave opacum, habeatque centrum gravitati commune cum centro gravitatis telluris, premit immediate subiectum aera , atque aethera hac continua pressione varios. ac prorsus admirabiles cffcctus in sublunaribus producit prae caeteris vero aestum marinum , sive certam , ratamque fluxuum , ac refluxuum marinorum periodum , qui ita accomodate Lunae motus sic quiantur , ut credendum sit Lunae , marisque motum, Vel ab altero alterum , vel a communi quopiam principio gubernari , quod explicatu non rit difficile hoc saeculo, quo primus magnus Galilaeus principia nacchanica disii cultatibus philolbphicis solvendis adhibuit, mundana corpora, eorumque motus
ad latices principia, legesque dirigi, absolvi probavit Taceo hic
quae idem Galilaeus circa uniformitatem mollis Lunae, .mari ex theoria motus diurni . atque annui globi terraque deduxit , cum veritati catholicae religionis non consonent Qua ratione Lunae corpus subiectum aethera premendo gravitat maciis auget, variosque in rebus sublunaribus effect s producit eaden fe- liqua quaeque sydera in haec iniuriora influere si quis alter cret, puto non multum
52쪽
multum a rei critate aberraturunti Siquidem cum sydus quodlibet degener corpori in sit , gravitet, suspendatur in aethcres, hunc forsan premit, tremulamque infinitorum syderum pressionem ad atmosphaeram usque nostram propagari credendum . Neque obstat lucida esse , levia,&ignea nam famina quoque tenuis est, .lucida, tamen gravitat, ut de ponderabilitate famina docuit Boylarus. Atque fi vera sunt quae de myderii influxu dicuntur, sola pressio e . atque irradiatione influere εFutarem, quibns quidem innumeros estectus in atmosphqra nostra pariunt,
Varia nempe annorum , temporum , .morborum constitutione , varias
quoque in cicoris impressiones , quam plurimas in vi .entibus, ac vegetabilibus mutationes. Et probabile videtur , corpora per aera Vagan tia vi talium infinitarum pressionum , alia cogi ut ascendant , alia de scondant, Winvicem varie misceantur, ut bullae vitreae solent, quae ira qua tubo vitreo conclusa natantes, attollente se, aut deprim :nte digi
to foramini ubi applicit , ipsa quoque modo attollantur , modo depri
At sive pressione , sive lucis propagatione influant sydera, huiusmodi
infitiacuum operationes plurimis in rebus observantur, nec solum a BO-tanicis Pharmacopaeis in plantarum genere , a Philosophis in animalibus , ineralibus; sed a Practicis quoque in morborum curationibus Capitis vulnera, plurium Medicorum observatione, periculosa magis sunt in pleni innio , quam in novilunio , quia tu hoc cerebrum magis siti, si de , in illo turget, fitque cranio vicinius . Luna silente morbi graviores inni ; quod prae caeteris in calculosis observarunt Medici ilia, aliis in orbis varii varia, quae syderum in rc naturales influxum probant, detexe sunt. Quamobrem agendi patiendi ratio a quodam corporum caelestium influxu est constat quantum lis inferiora superiortim impressones cxperiantur praesertim cum qualitates quaedam interjaceant, quibus mediis supera cum inferis consentiunt, quae causa st cur corpora nostra aeris qualitatcs, jusque mutationes facile experiantur , una cum temporibus mutari corporis conditionem observemus. quale aeri pondus, aliaeque qualitates, tales csse quoque nostrorum humorum motus, separationesque . steris tamen syderibus sensibiliores influentias producit Luna , quod etiam ipse quatuor ab hinc annis admiratus sum in crudito Iuvene ad Mausolorum Augusti decumbentes, ubi Templum cst hodie S. Rocchi, qui cum laboraret fistula stercoracea in intestino Colo propc jecoris regionem , crosccnte Luna ingena stcrcorum humorumque copia per illos dies e fistula prodibat , quae paulatim cadem id c crescente in hic batur cujus rei ita certam habebat experientiam egrotus , ut de Lunae motibus ex sola humoris excretione per fistulam obiervatione optime judicaret Dicam quoque quod de unc motibus ab erii dito Prqsbiter Syro-Damaiceno in maritimis itineribus , in re nautica versatissimo, audivi; cana iacmpe, veluti dies critici solent statutis , determinatisque periodis in haec inferiora influeres mutationesque temporum producere . Qua in re sic procedes. Post duas, vel tres horas a facto novilunio vide quae temporis constitutio , qui venti tunc regnent; inualem constitutionem, ventosque dictis horis observaveris . talos durabunt ad tertium diem Lunae,stuicut ad dictam ura qua factum est novilunium. Si tertio non
53쪽
mutetur, durabit ad quintum circa dictam horam: si neque quinto ad
septimum , a 7. ad . ab ad I. abi. ad 3. . ab hoc ad is . . inde ad 7. hinc ad 9 ad L. , ab hoc ad 13. , ad s. . ab hoc demum ador finem lunaris periodi. Si quid circa mutationem Ventorum, aut tempori , aut corum durationem evenire debet, dictis diu bus, ordine recensito eventurum pro certa , e in fallibili Nautarum X pe rientia confirmavit Uir optimus mutationesque majores , ac magis sensibiles in quadraturis Lunae futuras asserunt . Quae si certa sunt , rationcm periodorum regularium ordinatarum in diebus criticis pro in perscrutabili hactenus habitam , exploratam nunc habebimus, .patefactam. Constat ex antedictis jam , aerem esse gravem , unde necesse est ut partes Jus superiores gravatent in inferiores , hae in proxime subiectas, cita continua scri usque ad atmosphaeram acrem , quem inspiramus hac ratione lateri aeris vini unde qua lae sese dilatandi atque expandendi gravitati partium incumbentium aequi pollentem communicent, partesque aetas, quem respiramus, superioribus coici presta magis sit: . oc graviores.
Uis et altica , sive potentia innata aeris ad majora spatia sic se expandendi immediate pendet ab Mus gravitate, .compressione . Hanc vim elasticam dari infinitis experimentis inter caeteros probavit Boyleus, ut si et puerile eandem negare , vel multis hic probare velle. Imo multorum in aere observatorum phi nomenon certa ratio assignari vix posset, nisi vis de illa ulastica praesertim quando gravitas aeris nihil agere potest , ut in experimentis , qu fiunt in vase clauso , in quo perit tota vis , ac prelso cylindrorum acris incumbentium . Verum si gravitas antecedens in acre non adesset , neque etiam vis elastica daretur; quae tota pendet a pressione aetas superioris . lli libet enim elatet quomodocumque fortis , iis comprimatur , nil agit, sin tota e)us vis consistat
in conatu restituendi sese ita situm , c quo depulsus est Quanta sit gravitas, dilatatio, quarum capax est aer , non est facile clemni nares Magnam esse lilriinis experimentis probavit OmbGalilaeus, deinde Torci collius, reliqui docti Viri Boylaeus expertus est aerem absque calore sola vi sua elastica se dilata si, in iocula pristino majorem vicibus primo novem deinde vicibus I. mox plus quam O. ulterius vicibus i z. quae dupla est expansionis Mersennianae vi caloris promotae imo majoris dilatationis capacem fore, si spatium adesset , quo dilatatus aer recipiatur, ut docuit in experimentis phis mechan de aeris clatere . Idem Boyle in experim de mira acris rarefactione dictam expansionem aliis mediis multo magis promovit ad vices emi oomi la vi sua elastica, non caloris p . Et experimento aliter instituto pervenit ad viccs Io ooo, seu plus quam decies illecuplum loci, quem prius occupaverat, in ad locu P Occupandum vicibus a 3769 majorem. Praeter observationes BOyletei constat in ingeniosis experimentis Acad. Florent . aerem beneficio experimenti Torri celliani expansum esse in molem pristina maiorem saltem ad i73. in multo ma)orem se dilataturum, si quis hujusmodi observatione promovere continuo cupereti ersennus inter experimenta clopeii neumatici, a quo globus plumbeus vi
54쪽
quam partem quindecimam ejus quem prius occupaverat loci potuit com primere . Idem prorsus Soc Reg. Londmensis usi machinae compressi Vae Observavit. Quomodo , quantum comprimatur, ac dilatetur aer ab externo calore frigore , innumeris experimentis notum fecit Oyleus in tract d aeris a frigore condensationes, ubi videmu aetas a frigore compressionem arte factam in spatium a priore diversum fuisset in ut 147 ados s. plus minus. Haec autem vis acris elastica id habet cum aliis corporibus elasticis communes, ut vim semper obtineat aequatum pressoni, quam sustinet ab aere incumbentes si ma)or detur pressio major quoque vis clastica succedet, aerisque in statu ordinario latercensendus cit aequalis ponderi totius aeris in cyliabentis quem sustinet. Ex his colligimus statum, naturamque aeris quem inspiramus non esse simplicem . sed altera tam . id est gravem . .clasticam , quibus qualitatibus mirum in modum operatur in res sublunares praesertim i impellendis, vel aequilibrandis liquoribus animalium media respiratione Qvegetabilium simplici circum pulsione . Et nisi aer comprcssus stet, nulla foret in eo vis elastica , quae quidem certa cit tota pendet ab
aeris compressione in ampliorem situm se e restituere conantis. Sed ad quant uni spathma, si omnis tolleretur cona pressio, se dilataret aer, quaesitum est hacte inis , sed non omnino cxplicatum . Hoc certum est, si utramqlle summae rarefactionis, summaeque condensationi de iis, supra quam est in statu apud nos ordinario rationem perpendamus: Cum spatium , quod occupat ac sic dilatatus sit ad spatium , quod occuparet quem ordinata respiramus , ut 3 69. ad . , atque quod aer ordinarius occupat ad spatium , quod sic compressus sit ut o ad a. Erit spatium sic dilatati ad spatium ejusdem sic compresis , ut 37o9. X. C. 3so 76o ad . seu ut quinquies centena millia ad i. Qua fatis indicant usum acris in respiratione , sive vi lastica , sive gravitate propria ope retur agat in humoros per pulmonum sibilantiam circulantes , vel in ipsos pulmonum parietes vasa , esse maximum, malis vi doriem; simplicique mechanice aequilibrationis, impulsus cipirationis munus peragi Wab C lvi, sicut etiam in plantarum succis contingit. Praetesca totam vim , quae nos id respirandum reliqua quaeque
animalia , ac vegetabilia ad haurie inlum aerem cogit, in simplici aeris me limis nam pris an esse cx legibus centri stravitatis in genere M liquia rum in hecie deducit ire Sic si supponamus duas moles aeris aequa lis magnitudinis, sed ina Oualis gravitatis ad motum dispositas, certum
est eam se pruno moturam , quae gravior est altera quoniam primum punctum corporis, quod movetur, est centrum gravitatis , quod accedere niatur d cntrum gravitatis omni me . idest telluris centrique gravitatis Dd in tota moti corporis molos consequitur ut observamus
an sagitta cu us ferro cu bis supcrioris ae is parti obiecta est.
dum ascendit vem dum descenis ire terram versus inclinat , quia an ea utpote magis gravi centrum residet gravitatis . Idem prorsus contingit in i lance ascen lente, vel descende lues, prout in alterutra ex Par-t1Lus a Joras, vel minoris gravitatis pondus collocatur.
um ratur centrum gravitatis duorum liquidorum aequalis molis,uivcrsi ponderi sit in parte , quae gravior cit necessari consequi debes,
55쪽
cedet, δὲ aer externus, qui gravior est interno ex antedictis mechanica vi ac necessi a te nobis nec animadvertentibus, primus ingrcdiatur in pulmones, focisque extrudat internum minus grave in minuique resistentem; sicque mutuae inspirationis, expirationisque vices absolvantur satque adeo thoracem cum vicinis partibus instrumenta tantummodo esse, non causam respirarionis Insuper aerem ingredi, egredi e pulmonibus posse immoto thorace patet observatione docti stimi Marci Aurelii Severint de respiratione Piscium , cujus retecipua verba sunt haec Sciendum est , quod pluries avem
grandem aquis amicam , dictam Luerquetulam secandes, in ea non inveni pulmonem , sed loco eius cochleam inpar limacis duram , sed tra pi aliorem qua aerem inspirat , is respirat a sque motu pectoris c. Se:erinus de respirat Piscium Vput. I. anthirr pari. . fol. 22. ad Anem.
Aeris denique extreme rarefacti ad aerem . quem ordinario respiramus , magnam, ac petiae incredibilem rationem esse , atque proportionem fere unius ad mille evincitur per guttas vitrca mathematicas, de quarum admirando haeci omen pluic docti Viri ille ruerunt. Ipseq; cuni nuper nonnullas habuissem Venetiis Romam mihi rasinissa a doctissimo, celeberrimo Medico Conitantinopolitano Israele Conigliano , de illis Publice experimentum feci cum cruditissimo , sagacissimoque Domino Quartaronio in publico Theatro anathomico Romano. Poti cxplicatam silmmam vim aeris clatticam arte, experimentis
detectam . restaret dicendum aliquid de determinata ejusdem gravitate sed quoniam id fuse probatum est a Galilaeo, reliquis utor bus quid experimentis ad vacui fugam tractarunt , libenter abstinc . Addam solummodo ad ma)orem hujus rei claritatem nonnulla , quae spectant ad proportionem , quae est inter pondus aquae , pondus hydragiri in , usu experimentorum ad fugam vacui Pondus aquae ad potulus hydrargiri aequalis magnitudinis est ut . ad 4. numero rotundo , sive ex
accurata observatione Boilaei ad II. circiter, vel ut asserit Marinus heialdus Ragusinus Conterraneus noster in Archimede promoto , ut I ad p. v l , quo cylindrus aquae equi pollet externi aeris
prosioni requiritur , ut altior sit cylindro hydrargita aequi polloni vicibus i . fallem 3, aut II., prout aut illa proportio
sit accuratio , atque adeo quae posita est altitudo hydrargiri a gravita iste acris producta unciarum , sive digitorum 29. in aqua erit pedum plus minus 33. , ve ut BOyle observavit maximam altitudinem aqua suctione erevatae supra superficiem infra stagnantis aquae fui sic pedum D. unciarum . hoc est pedum 33. lin quo tempore altitudo hydrargiri propter atino sphaerae aequipCndium suspensi fuit inciarum pedis 19 l . proxime a quae ait hydrargiri altitudo per 3 multiplicata exhibet uncias or circiter, hoc est pedes 33 cum sex unciis, sicut etiam ex ollae monuit doctissimus Io. Vallis Oper mathemat tom. I. cujus Viri scripta omnia ad me nuper c Anglia Verere, Qtios ficetus producit aeris gravitas in hydrargiro aqua tubo conclusis, cosdem , multo ma)ores in corporibus onmibus sublunaribus , praesertim vero animalibus , vegetabilibus . Nam sicuti in machina neumatica hydrargirum tubo suspensum aere exucto sensim descendit
56쪽
ntromisi codem ascendit hoc idem etiam in aliis corporibus in
varantibus, vel eodem indigentibus contingere posse aflirnaanaum. Partes enim hu)us Universi, cum ita sint a Deo intc se devinctae, ut tibi mutuo communicare suos motus possint: certas huic communicatio ni , cx qua omnes singularum rerum mutatione pendent, prae lixit leges, quae nullo modo possunt violari . Vis autem omnis corporis sive agat sive resistat , in eo posita est , ut quantum potet in eo statu in quo existi perseveret, sive quiescat, sive moveatur; ac Vis illa praecipue ex mole, aut massa corporis .celeritate motus aestimari debeo nec Otus proprie est motui contrarius , sed quies nio tui adversatur , celeritas tarditati, determinatio alteri determiriationi . Quantum cro corpus ex aliorum occursu motum suum augeat, vel minuat, aut suam mutet determinationem , ut ad certas determinationes , aut calculo redigere possimus durissima corpora mutuo inter sic conferri oportere arte situ existimat legibus 'riminiorurn ad mollium leges argui debere assir
sed circa leges motus a Cartesio traditas, sciendum est, nonnullos ex recentiori Dus dubias , ac pene falsas existimare probabiles contra quas Henricus Rcgius descripsit. Ru vera namque artesius non recte dii linxit inter corpus flexibite . Qui elastica rarditum M aliud quod supponit infinite solidum, a loque inflexibiles, quod etiam reflexionis capax facit . Arbitror nim ipse corpora in tantum refecti, in quan- vim flexibilia sunt, ac per consequens corpus infinite solidum nullius capax sic reflexionis. Quare, si dentur duo corpora inflexibilia aequalia , quae aequalibus viribus cum suis centris gravitatis currendo collidantur impellantur ab invicem , dico ibi ei remansura minobilia ubi collidentur . nec resecti . Porro si eadem solida corpora lateribus suis, ac velati oblique collidentur , quod erit in si ii iura parte non reflectetur ad sinistram, nec tuo in dextra ad dextram , sed contra postquam quo, c sinistra parte est se parum revola erit uxta superficiem alte . declii obit ad dextram ibidem progrcilietur cursum , suusii codumque modo faciet quod in dextra supponitur. Ulterius altar una ex hil ce corpi ibus supponatur sphs icunt, oblique cadat supra lamina iustitie clidiam, motum suum continuabit se volvendo su-yra ictum planum majori, vel minori cleritate , prout angulus incidentia crit malor , aut ni Demum ii ii iam in corporibus duris, verum iam in flexibi tibi: accidit . ut corpus antequam reflectatur, vol- varii paruit supra pianum, aut supra corpus, m quod incidit, Quinde re ectatur
His sui poscis clare demonstrata aeris gravitate , elastica sui . non erit dissiciis nunc causan lim respirationis per solam acris nil edientis, uid umque o pulmones circulantiuna mechanicea explicar . Causa, quae cogit aerem . ut ingrediatur, ii ipsa sui gravita presso partium ei saco superiorum facta in interiores cujus conrinua pressionis abia fit ut ipse grediatur facillime in ea loca in ovibus minorem involo resistentiam , k locum capaciorem sese insinuandi exi in 'di Capacis imam c vitatum reperit in trachaea , de pulmonum substantia, Ac pro ter pacitatem, insignem quoque calorem inde ne custe est . ut per ego antecedentium experimentorum ipse mirum in
57쪽
in modum rarescat, magiis vim elasticam equirat, in majus pa- tum dilatatus vicinas partes praemat, extendat, quod ad O t.ictum
ipsaruni est promoveat, propellat. Porro quo uiam aer quo majorem Vi in laitacam acquirit eo milius resistit . ut per experimenta probatum
est luperius, fit inde , ut aeri de novo ingredienti cedat is locum de , atque ab eo magis gravi, minusque clastico propulsus foras excat per expirationcm . Unde conciri dum pulmones positos esse veluti in aequilibrio duplicis aeris interni, cxterni, tio quandiu uxta naturae ordinem est, nihil inde noxae animali supervenit : quippe dum qui intus est ac pari vi per laterem suum extrorsum nititur , qua externus gravitate sua uititur introrsum, nulla laesio in respirando succedit . Quando vero vel pulmonum aerem recipicntium , vel vasorum humores vehentium, aut ipsorum humorum culpa, vel etiam externi aeris affectione a finitis imbuti corpusculis contingit , ut haec duo aera male inviis ccm aequilibrentur alterius ab altero superentur resistentiae , statimoritur laesio in rcspiratione. Hinc etiam fit , ut pressio impulsus ab interno aere in pulmones. vicina loca per elasticam vim suam factus, ea non offendat, nec rumpat , propter qui pollentem pressionem ab cxterno aere in eadem exterius factam , qui pari cum energia interni vim lito dcratur sustinet. Qilo confirmatur experimento Mylari , qui observavit saepissime posito brachio intra machinam neumaticam , aere exucto , ortos fuisse dolores vehementissimos , quia deficiebat externi aeris aequi pollens pressio , qu intus in brachio factam sustincat . Ita pariter quoniam tota vis, actio , quam aer in pulmonibus absolvit. vi clastica id facit, is calorem , quem ibidem reperit, ea cresceis re in immensum , pulmonibusque vim faceret , provisum est a natura . ut novi aeris supervenientis pondere , vis elastica veteri coerceatur, &4etus aer noviter ingredienti locum concedat, sicque alterna vices insipi rationis .cxpirationis peragantur . Vim aeris elasticam ab ejus pon-dcres, aut pressione minui, vel iamri probatum est superius experimemto Scholi Burgund tom. 3. c. de experiment ad fugam vacui de vesica ligata flaccida . quae a radice montis ad altissimum e)usdem culmen translata enfim turgebat, distendebatur acre intus contento ab existerni pressione libcrato , in amplius parium se expandente , denii. sensim accescebat a jugo montis ad radicem deportata . Quod etiam frequcnter contingit vesicae in machina neumatica, in qua si ponatur ligata flaccida , excucto paulatim aere, incipit extendi , donec tandem rumpatur.
Quae singulae rationes , experimenta abunde nobis testantur effectus quos producit aer in pulmone ingressus sola Vi elastica , gravitateq; sua absolucre respirationemq; alterni pressionis , expansionisque aeris vicibus promoveri . t videtur probabiles, motum thoracis ab inflatis aere pulmonibus pendere , thoraccmque dilatari, ut locum det pulmonibus acre se expania dentibus nam primo succedit aeris ingressus , deinde dilatatio thoracis at nos nolcntes volentes respirare cogimur acrem , qui pressus ab atmosphaera incumbente , suaque natura gravis in pulmones minoris resistentis locum ingreditur is animali non animadvertentes, ut fit in somno.
aer dixit, mingreditur , gravitateque sua elastica vi fluidis ibidem
58쪽
tebris is sterno ita comi nittuntur , ut parallello grammum eniciant dum vero eriguntur quadratam acquirunt figuram , unde ma)o dilatatispulinonibus locus . Suiuo enim aere , pectus attollitur , costae riguntur . eae dorso ac sterno ad perpendiculum magis insistunt, hinc ma)or dilatatio. Ubi vero costae sua sponte proprio pondere decidunt tum pectus fit angustius , conciditque, pulmo , sicque inspirationis , expira-zioniique motus peraguntur . taphragma quoque in spiratione deprimitur, unde major fit pectoris dilatandis pulmonibus capacitas , quae minuitur cum diaphragina in expiratione sursum levatur. Eadem igitur causa , ouae aquam in hydraulicis mere urium labar metro ad determinatum locum propellit, circillatioriemque , MO- tum succorum in plantis promovc., eadem in aquam is humorum per pulmones circulanti tim cursum crpetuat . Exucto mina , exempli gratia , aer in E seu potius loco facto in sugentis thorace dilatato, quo recipiatur aliunde protrusus aer a subiectum fluidum ab aeris extra cumbentis pressione in siphonem protruditur ii C. protrudetur eo usque donec equilibretur liquidiim cum lore extra premente in hydrargiro ad altitudinem unci artim, sive digitorum cre 29. In aqua pedum 3 q. circiter, sic pro proportione aliorum liquorum . Sed in omnibus cadet a communi causa , aer nempe operatur agit nam quae ictione fieri Videntur , pulsione re vera fiunt ab aere extra gravante . Suctionc in antliis, S hydraulicis machinis, nil aliud age iri , quam ut locuSparetur, recipiendo aeri presson pullo . Hoc unum discrimen est inter motum impressum sanguini per pulmones circillanti a gravitate . vietastica acris impressum i iiii dis contentis in tubis i quod haec inonnisi ad determiniam altitudinem ascendant , nec alium uti inciri impulsum , quam illum . quem l aere ponderant recipitant ontra fanguis quoniam impulsum maximum habet a cordes, cuius causa circulare
cogitur, barie hinc inde urgetur quando nimi iam remotus cst a primo mobili cordis , uti est sanguis . qui ab omnibus parcibus refluus in pulmones insinuatur , dii ulter ad cor reverterctur citerminum attingeret, nisi ab alia causa in pulmonibus ipsis prope cretur, ac promoveretur , quod ab aere fieri probavimus sed quomodo id mciat aer investiganda et proportio gravit is inter aerem , de aquam quae saetis experimentis fere est millesima ejul dona molis, aqua habitaque proportione gravitatis aquae, anguinis serta pari circiter a. gis maderasse aquam, tram sanguinem Vimii num recens missum e)usdem molis observavi; sed incertus adhuc sum de hac re invenietur Arithmetice quantum ponderet aer in pulmones ingrediens . quanta lavi fluida per plos circulantia inpellat. Quamobrem ut proxime deveniamus ad usum aeris pulmonici . nec cordi ventilando , nec fuliginibus pellendis, nec aliis id genus usibus excogitatis ab Autoribus . in scrvire superius diximus, cum hi sint effectus secundarii, si re vera dentur , non primari acris in arcdientis. Di ficile quoquc inducor , ut credam , univcrsam aeris mollim . quam inspiramus ingredi in ansul incna , cum eoq ἰ ad partes singulas propaga-
59쪽
m e iisdem aestui temperando. Nam si tanta moles aeris singulis hausti
bus medio sanguine per corpus distribueretur , ob insignem calorem . quem in partibus reperiret aer , summopere elasticus vaderet tur-bλre potius, atque impediret sanguinis circulum ac fermentationem quam promoveret . Probabile etiam est, molem liquidam copiosam igravem aeris mixtam cum mole liquid sanῖuinis , se facile aequilibra
turas proprium enim est naturae corporum fluidorum , t inui mixta se aequilibrent, ratione divers suae gravitata , factaque aequilibratione non amplius moveantur, ut aquae cum leo contingit. Id tiam mani seste patet in plantis , in quibus circulatio fluidi nutriti non pendet a mole fluida aeris cum eo mixti , sed ab acre per trachaeacrespiratorias currente , ad latera premente fistulas nutritias vel o atmosphaerae gravitate, solisque actione succos terrae fermentante M ad superiora
promovente, ut promovetur liquor thermometri applicata inferius a
ni calida . Qua de causa succedit quod si ramus arboris rescindatur
ut exteriori mole aeris aditus pateat, Vicinae rescissioni partes triarce stant ob turbationem ab externo aere factam succo nutritio ibiden circulianti ejusque motum impedientes. Et ide natura validissimo coriatice munivit plantarum semina , plantam ipsalti . hominem, .animalia densissima pelle , ne tam facilis sit aditus aeri in partes fluidas eorum Rationi magis consonum est, aerum , qui gravitate sua resilis, in pulmones, nobis nes vertemibus quidem , imo dormientibus greditur ad nihil aliud inservire , quam ut sanguinem per eos circulantem elastica vi a ibidem magis aucta Metiam gravitate sua urgeat, propellat dimoveat, de torpidum)am, ac inotui ineptum ad cordis tontem vivida circumpulsione perducat. Ideo ubi nullus sanguis per pulmone traiicitur , nec animal resipirat, nulla quoque hauriendi aeris necessitas adest , ut puero uteri austris conclus contingit. Porro sanguinem ab omnibus partibus refluuin a dextro cordis ventriculo per pulmone traJectum vappidum esse , an ruidum , circulationi ineptum , est ita certum . . Recentiori biis confirmatum , ut superfluum putem , id nunc multi probare . Et mici
niam tali sanguini miscetur quoque chylus, Mimplica singulis quibusque
partibus reduc eundem magis incrassant ac per consequens magis orapidum, atque vix mobilem reddunt. Quare ut per ingentem pulmonum molem pertransire posset, ad sinistrum cordis thalamum pervcni rela, valido fortique impellente, nunquam cessaturo indigebat, quod tibi aisi aer vi elastica grevitateque sua poterat absolvere Neque solum propcllendo sanguini destinata est respiratioci verum etiam ut alterius hujus magni folli motibus tota fluidorum moles solidorumqne compages in Vi Vida veluti vibratione permaneat . quo faci lius . faeliciusque animalis functione absolvantur . Prcssione di aphragma
tis circulus liquidorum in naturalibu Visceribus, me caeteris messente rio excitetur, Waugeatur , quippo nisi ea esset, dissicile per tot insiti tos vasorum meandros percolarentur sed praeter innumeras observatio ne ab Autoribus relatas , quibus aeris ad circulationem promovendam primatius usus demonstratur, mea me experiet tia in hac opinione la
o is , magisque confirmat. Vidi enim quatuor ab hinc anni Iuvenem qui lacumbebat ad vineam in re Amphithe-trum Flavium QArcum Con- fiant irri
60쪽
stantini Magni in abdomine irca dixtrum inguen vulneratum, set re
spiratione sanguinis, e vulnere egressum varie moderasses, suppresia namque respiratioue , supprimebaturi, de sanguis; laxata , ipsius etiam curius
Reliquos usus respirationi assignatos , superiusque reprobatos ni amplius non commemoro, ne tempus perdam inutilibus. Quae nim dicuntur de fuliginibus a temperato corde exeuntibus non videntur est fuliginosae materic , sed aer egrediens , o novo subingredi cnte expulsus in formam vaporum , ut succedit in machina neumatica . cujus cxterior supersicies dum aer exhauritur , veluti nebula obfuscatur ob egredientem aerem tanquam rore madescit. Qtio vero spectat ad nitrum aeris per pulmones liratum quid fieret de tanta nitri quantitate , si singulis momentis diu noctuque ii sanguinem in3red cretur' Certe obrueret vitalem staminam magna sui copia a multo magis cum non sit in potestate nostra . dum nimium redundat . ejusdem ingressum impedire . Portionem aliquam alium aeris fit trari per solidas pulmonuntias
partes, sanguini commisceri conccderem in gratiam eorum , qui tatem tuentur opinionem , sed totam nitri quantitatem , omnino neS .
Crederci potius, ut superius quoque de saliva monui aeris salia iundi imbibi a saliva limpha oris , utpote menstruo propri , ac peculiari salium .i cita per ventriculum in sanguinem traduci , quod quidem menstruum in pulmonibus non invenio, licet lipapha in pulmonibus quoque reperiatur, quoniam tamen cum sanguine confusa est, inepta evadit salibus aeris solvendis. imbibendis, sed videatur tractatio de saliva,ic. Qua mechanice aer per gravitatem vim elasticam tuam fluidorum cursum in hominibus per pulmones promovet , eadem in reliquis animalibus, volatili biis , infectis omni genere viventium ; nam omnibus eadem communis est eris necessitas . Eadem quoque ratione trachaeas plantarum respiratoria in Italia primitin hoc sarculo detectas ingrcssus . fluidorum circulum in plantis perpetua , .excitat, ut videre est apud Borellum de mot animal Romanae cademiae fulgetriissimum sydus c. Ad finem hu)tri tractationis dicendum breviter , cur nonnulla ani. malia , licet aer indigeant sine aeris tamen usi commode vivant ut anae, id genus amphibia . Quod a peculiari pulmonum mechan uino, fluidorum ad eos proportione particulari pendere testudinis ana thomes, quam decem ab hinc annis Patavii feci , cruditoque juveni Me dico P msino communicavi , satis e vidcnter me docuit Testudinem nemoralem ingentis magnitudinis sequar Venetias ex Dal-Imtia feram tur interdum centum ex plures libras pendent sumpsi; aliter si priva fuerit restudo impossibilo erit anathomen recte , atque perfecte instituere , ejusque nares , os . partes adiacentes linteo xii colla oblinito obturavi ne pateat aditus aeri. Quid sine aere vixisse per se: int , de plures dies Cur autem tanditi sine aere vixerit, obsequentes ratiori es factu a clse cxillimo . Sio testudinis cor diu protrudere sanguinem possit absque respirationis ope , non pendet id a solidiori suarum sibi una compages ted ab aliis causis . quae in homines, atque aliis at malinit, non re riti ut tir C siderata enii sanguinis quantitate.