Tentamen chemico-medicum inaugurale, De contagio : quod, annuente summo numine, ex auctoritate reverendi admodum viri, D. Georgii Baird, S.S.T.P. Academiae Edinburgenae praefecti, necnon amplissimi Senatus Academici consensu, et nobilissimae Facultat

21쪽

DE CONTAGIO.

causis, assinitatibus, ortu ejus obstare, Vel nosmet ipsos a pestilentia conservare, haud dissicile esset. Ita morbus funestissimus, cui haec insula obnoxia est, brevi impotens evaderet. Si nobis concedatur unquam conjectura uti obser vationis et Xperientis haud immemoris, Certe

tali disquistione laudabilis est. EXperientia, a teor, plus ponderis habet, quam quaevis probabilis mentis ratio. Verum quam dissicile est ipsum Xperimentitui Quantum prudentiae, sagacitatis, Cautelarum, et solertiae, requiritur, in recte faciendis periculis, quanto mentis acumine, quanta judicii equitate opus est, in causarum effectibus dignoscendis, distinguendisque ab aliis, quos aliae interjectae causse ediderint, ne in errorem rapiamur, nostraque eXperimenta nos ipsos decipiant. Vaga enim eXperien tia, et e tantum sequens, ut superius dictum est), mera palpatio est, et homines potius stupefacit quam informat. At cum Xperientia lege certa procedit, seriatim et continenter, de scientiis

22쪽

scientiis aliquid melius sperari poterit . V Sed

ad argumentum redeo. Sa Joris credit, inquinamentum e humano corpore, dum putredinem subir , Xiens, Vene num a Cre et Corrosivum, magna vi morbos ontagioso gignendi, praeditum esse. Namque effectus subitos et diros in vivos producit'. Et quidam AMER1CANU putat, hoc aliud non esse, nisi xydum nitro enii sive gas Azoticum, e quo Abr atm phericus magna e parte Consistit primo Xygenationis gradu t. Illo judice, ostium nitrogenii, iisdem in locis Cum acido nitro se in productione falis nigri e rebus putridis, tam animalibus, quam vegetabilibus evolvi. Inquinamento igitur corpori vivo admoto Oritur morbiis, prout Corpus eo tempore se habet, modod senteria, modo febris citerodes, vel quivis alius morbus Ciborum assimilatione quovis modo

23쪽

DE CONTAGIO.

turbata, ventriculo etiamque intestinis generatur. Han opinionem, analogiis remotissimis, et locorum e Scriptoribus prolationibus, nihil vero ad rem pertinentibus, fulcire Conatur. Hypothesi objicitur, mo Osdum nitrogenii, in locis ex quibus ille credit evolvi, nunquam obtineri e contrario, omnibus in periculis cum illo factis, arte paratum esse aiio Acidi nitrosi Vapores, Contagium impotens reddere, quod minime foret, si contagium in udo nitro enit Constiterit. MD, sdum nitrogenii Corpori admotum, febrem non XCitare, sed vitam Xtin

guere.

De IRCHERII, potiusve INNAE cerebri felicis, animalculi, , aliquid dicere certe haud

In scriptis veterum, perpauca de Contagio memoria digna inveniuntur. Pestem, aliosque morbos Contagiosos, a Dus provenire, Credebant.

Amsen Acad. Vol. 3.

24쪽

1 DE CONTAGIO.

Hac sententia aptus, no Certiores facit HoΜΕ-RUs, APOLLINE GRAECO punivisse, in illos immittendo sagittam pestiferam.

Multi scriptores medici seculi postremi, X dissicultate, qua causse indagantur, illas a quibus pestis propagatur, detegere non potuerUnt, ignorantiam autem Celabant, Credendo morbum a go enasci. DIEΜERBROECRIUS, AC de re disserens, ait, rima et primaria causa est justissima Summi Ei ira, quam turpissimae ac teterrimae exhalationes e stagnis foedisque peccatorum nostrorum Cloacis, sursum elata: proVocarunt et incenderunt . ΕRNELio judice, pestis se a certa permistione siderum DIEMERERO ECK. De Peste, p. 16.

25쪽

riimV oritur Hinc quoque HIPPOCRATIS .

Nec poterant quibus id fieret cognoscere causis, Ergo perfugium sibi habebant omnia divis

Tradere.

Verisimile est, res putridas tam vegetabiles quam animales, in Certis conditionibus febrem Contagiosam gignere. Cum vero saepe accidit, millia cadaverum prope castra Corruptionem subire, absque morbo contagioso, hoc penitus non firmatur. RoGER febrem malignam, quae CORCAGIA praevaluit, magno numero lanienarum oppido vicinarum, et reliquiis in viis putrescentibus, una cum aliis conjunctis causis, ascribit. Et alibi morbus contagiosus, brassicis putridis ortus esse dicitur . Cadavera vaporem noXium Xhalant, ut effectus perniciosi, quos in illos edit, qui in peri- Culis

26쪽

culis anatomicis Versantur, plane ostendunt. Hic nulla febre exoriente, primo Contagii enfectus inducit, . . nauseam et diarrhinam. Materia putrida per puncturam aut vulnus in corpus immissa febrem malignam excitat. Fas est igitur concludere rebus apte se habentibus, eandem materiam, per aditus Contagii vulgatos, in corpus vivum intrare, et diros effectus edere. in analogia ariolarum hoc plurimum ir- matur. Jus variolosum febrem Xcitat, effluvium quoque, ab aegroti hoc morbo Correptis, oriens. Quod res putridae ita non semper agunt, minime documentum est, eas morborum contagiosorum fontes non esse. Simili enim ratiocinandi modo Cogi posset, pestem ipsam a Contagio non oriri, cum multi ei objecti, omnino

incolumes Vadant.

Fons autem multo frequentior Contagii est corporis humani eXhalatio in locis, qualesCunque sint sive carceribus, valetudinariis navibus longis, castris, sive domiciliis generata, in quibus

magna

27쪽

magna vis hominum congregatur, et qui perstatum, quantus halitum e Corporibus dissipet, non habent. Febris carcerum, prae omnibus aliis, hunc fontem agnoscit, ut generis humani amicus, Cui maXime Confidendum est, quique nihil humania se alienum putabat, nos Certiores facit; quippe qui hanc pestem rite Xaminare, CDgnoscere, oppugnare, in Ceres se ipsum in rebus notandis objecit:

Scripta PRINOLI et 1NDii, plurima, quibus haec sententia validior sit, habent. Horum prior ait The hospital of the army, heia Crowded illi sicli, or at an other time,lienthe uir is confined, speciali in hol eather, produce a severis a malignant ind, and ostenmortal Nonnulli ParsoL on Distases of the Axiny, cap. 7 p 3,

28쪽

16 DE CONTAGI

Nonnulli eXistimant, pestem veram aliam non esse, ac febrem quaedam signa peculiaria esse rentem. Hinc CULLENU pestem desinit, Typhus maxime Contagiosa, Cum summa debilitate .' E FORDYc1Us nulli secundus, qui me judice, apud omnes medicinae studiosos maximi

haberi debet, credit, pestem, Uae nOStram regionem depopulavit, e Causis supra enumeratis, ortam esse . moLwΕΕ sodalesque ejus, intullianum CALCUTΤ Ε, incultu, tenebris, odore foedum demissi febre risem pesti simili coria repti sunt eri quoque simile videtur, pestem orientalem in tuguriis sordidis Asib generari. Sciunt medici, morbos novos sese indies in conspectum dare, dum alii, qui primo homines aliter quam nostris temporibus vitam degentes, Corripiebant, gradatim evanescunt. Ex his nuper ortis, nonnulli originem, Vitam otiosam, et victum lautiorem, multo major opia Vero,

miseriam

29쪽

DE CONTAGIO. 7

miseriam vulgi agnoscunt. Illi, magna e parte, solitari sunt, vel ultra familias inter quas Sese ostendunt, non pervagantur. Hi contra per varias gentes sese disseminat, et ire acquirunt

Cura atque diligentia, febres malignas urbibus magnis epidemice grassantes, in tuguriis plebeculae gigni, ostendi potest. HEYsΗΑΜII successu ho incepto, medicis aeque C praefectis exemplum praebet. Ille cum summo labore, febrem nervosam, quae Cive LUGUVALLI invasit, in domo, juxta anuam, quam quinque vel sex familiae possidebant sordidissimae ortam esse comperit. Me miseria illorum loquitur his verbis Theseinhappy creatures ad lochedu ever avenue of ight with hicli evenWretchediaes could dispense, to essen the bur-den of the indow-tax and thus contaminated the i to suci a degree, a to produce the pot-.onis sever amongst them. U

Ferriar' Medica Historie and Reflections vol. i.

30쪽

18 DE CONTAGIO.

Hoc urbis ostendit vincula, quibus omnes, tam divites quam pauperes, adnectuntur nexus quoque, qui inter salutem eorum et incolumita tem horum subsistunt. Hi, qui multa ferunt f ciuntque multum sudant et algent, ut optimates dapibus fruantur, saepe cum OCulis Semina contagii miscent. Si hoc melius notum fuerit, philautia, cui scriptores quidam acerbi permultum tribuerunt, illa, quae lachrymis miserorum

denegantur, Concederet. Tunc caritatis ossicia,e amore quam erga nos ipsos habemus, perficerentur. mihilo tamen minus fatendum est, divites non semper ob miseriam vulgi culpandos. ultum factum est, sed multum adhuc restat operae, multumque restabit, neque ullinato post mille secula praecidetur occasio aliquid adhuc adjiciendi Opus est OVARDO dignum Nonnulli ex pravitate congenita,

more non possunt Corrigeres dum mentis depressio, paupertatis comes frequens, alios vires

intendore impares reddit. mis addatur vis immensa Consuetudinis. Contagium