De activa medicinae scientia commentarii duo. Quorum primus de salubritate non modo tuendae sanitatis, verumetiam producendae ad multos annos vitae rationem modumque docet. Alter vero universales, qui ad morborum curationes pertinent, canones explana

331쪽

N. aluminis,brasith, granorum ex quibus stpersicum rubeum, terantur cum aqua viani Aliud, rasdrae brasith, grana tinctorum, aluminis n. drachm . fiat puluis, diluatur aqua vitae,Furne. Aliud Berlucij. 31. brassiiij vel rubiae quantum volucris, pista bullant in aqua clara d dulci, lonec aqua rubescat,

tunc distbluatur in ipsa pauxillu mastichae, aut libani albissimi, postea gossipion siue cotonium aqua praedicta insectum, a selesiccatum malis, labijs, inguibus infrica tur Aliud, Arnat. N.rubiae, brassiilh,granae tinctorum, siue cocci aia. drach. sem. aluminis drach. ij. carmen boni drachm. iij fiat puluis, cum aqua rosarum misceatur, ad solem siccetur. In vase vitreo servatus aqua rosarum diluitur, fricatu 1 ex Xylo di luto iam dicto insccto , buccae atque malae rubescunt. Nonnullae etiam mulieres ut inquit Brasauolus alumine scissili sibi fricant genas Vt rubescant. Qui rubor ad tertiumus' diem perdurat,adeo intensus ut ignem in genis habere vidcantur. Iam vero in his tande que nobiles partes iuuat, S offendunt opusculii ad umbilicumducere,eiq; colophone addere statuim us. Caput

332쪽

Caput laedunt Vina Vehementer uapo rantia, item quae austera d Odorata,lac,bi tyrum caseus,nucis iuglandis structus di im

bra, palmulae siue dactyli , mora rubi iunio, qui arbuti fructus est, olivae, allium,

cepa, rasanus, nasturcium, eruca, eruum,

foenugraecum, lolium, aba, aseoli, lentes, altercum, nymphea. Capiti conserunt gallinarum caro esita ta, amygdalae, auellanae, rosae, rosmarinus, maiorana, hyssopus, flores amygdalarum, Cytoniorum pomorum,pomorumq; Odor, spicanardi, chas, cinamomum, cassa lignea cubebar, alanga, macis charyophyli,nux myristica,galli moschata,xylo aloes, ambarii, myrobolani emblicae, electarium regum, clectarium praelatorum, diambra, Mespliris arcoticon, Nicolai. theriaca, Zucharum alkilii, oleum myrtinii iosaccum,

sena & pitulae stomachichς, Mespectinatio quotidie a somno matutino faela eburneo ex pectine , item sustitus rerum odorabilium grati, otioq; pedum si equens, capulis 1 lotio bis in mense admissa caput Mnum scrvat.

Sensus offendunt ebrietas,ZiZania, Cepa, faba,

333쪽

saba papaueristianum simiaiserum, alte cum mandragora optumi coriali drum,

platanus, crocus,hedera,vitis alba, et uiri,utum creticum,argentum tuum apis laritides,siue alagada nam si clausus in ore: liquescat, mentem turbat, si creditur Lapidario. Et memphitis lapis tritus S ex aqua potus aufert sensum,ut retulit Albertus. Sensus iuuant brassica, lactuca, sinapis, sal gemma, Maricum,liena, chas, ellebo- rus niger, pitula elephanginae dc stomaticliae primae, gregatiuae nostrae lucis mai6res' minores Mes stomachiae Auic. Oculis 5 visti officiunt semiatis immodicus , ilia immoderata, dormitio quae statim a cibo sit caput replet vaporib. Dominire calceatis pedibus nocivum est. Ventus,puluis,sumus, fletus,fames, ieiunium, coitus nabor plurimus, frequetis cephalicae aut basilicae venae incisio , visum intendere in res adeo lucidas aut nimis tenues,

acetum, porrum, allium, cepa, brassica, anethum ocymum lactuca portulacaac reia

liqua soporifera, sal, salsaq; omnia, pisces, legumina,iactariaq; uniuersa,&ias anus Delapidibus, pantheriis sertu luscosessicere visus,

334쪽

visus Lapidaritis. C lidonius niger,medoq; niger Albcuus. Oculis prodesse selent, Visiimq; acuunt de cibis carnes turturis, perdicis d auium paruarum usi seniculi cocti vel crudi,na porum N aparum, haste in cibis usus, serpentum iuculum laxo , myrobolani hcbulae emblicae luteae conditae Nucmos chata condita, aucharum aluser Avicennae conscisti, alhab, cssotira vice. a cet ab oculis nocumenta, triphera farra

cenica Nicol triphera Sabor, es hierati cra Constantini apud Nicolaum visum re cuperat retinet, sena, pitulae ex sela aloecum succo brassicae sermatae, pitulae es in curation sede rigidae custodiunt oculorum sanitatem,pitulae sine quibus.Nicol.v sim conseruant, idem praestant in his aliternorum senarijs, Feniculin, Vrbena, rosa chelidoni', ruta,

bis it aqua quae lumis reddit acuta. v triplici a minoris drach. iiij pulueris cymarum euphragiae nc . misce conse uat visitas acumen, frequcntationes pectunis eburnei stipe caput,vapores visiim in pedientes ad cutim revellunt. Insuper diu

intueri

335쪽

intueri seper speculum tersum, visum Corroborat. Idem praestat aspectus rorum viri dium, velut smaragdi aut scarabei viridis. Iuuat etiam exerceri in legendis mediocri bus literis,ut ex Aristotele prodit Mesticus. Colore glauco aut nigro recreatur oculus, quem splendor fatigauit, unde utile put tu in sapphyrum aut agathem inspicere. De muletis sunt dragunteae semen g statum, iranus. 5 pici aviculae oculoser eos erre, Platcarius Lapis ophilaalmicus portanti visum acuit,& circunstantiumri betat, Lapidario teste Lapis buredi visus debilitati consert tactis oculis, si imbecillitas incidat propter selis conspectum, Ser

pio. Glaucos puerorum aut infantium c lo facit aucllana combusta cum oleo captilibus corum illita, Galeno teste,& uicenna.Lutum hauem,Serap. Murem si come dat praegnans nascentium oculi nigri ps ciuntur,Plin. lib. O. Aures ostendunt ambientis acris cum calor, tum rigus immodicum, seni uch mentes,Vt tonitrua,& tempestates senorae, sensibilium enim excellentia sensium com 2 rump

336쪽

rumpit, veluti est apud Philostratum catadupae Nili stagor,e quo Omnes accolisti di aut surdastri redduntur.Nocent item auribus allium, Serap. corpora illapsa, soliorum platani lanugo aut pulvis,Auicen. Auribus conserunt,cerebri purgatio per aloetica,per errhyni apophlegmatismos. Item aurium marmora siue serdes auriscalpio ex xylosoc facto detergere Acetum tepidum auribus instillatum auditus instrua mentum roborat. Idem praestat ex absynthii aut pulegi decocto evaporatio. Olfactus offensa contigit ex cerebri sti-giditate spirituum intemperie,scnsorijq; vitio, veluti ex coryza vel nasi obstructione, aut simitate, quae ex palato aliquando omtum habet. Iuxta illud Hippocratis' epi sit aliquod ostium palati deciderit, necessario medium nasi subsidet.Inde σιριότης. Naribus quae sunt comoda,olfactu quoque utilia sunt. Nasus enim est via olfacti lium ideoq; inseruit odoratusti respiratio, ni Adde quod non solum odoramur c-

spiramus,sed etiam per nares cerebrum e purgatur His benefaciunt pasillus ex nigella,aut ex semine ocymi,menta,& quae sunt odoris

337쪽

odoris grati, praeter rosam liolam, qua rum iucundus odoratus coryzam igi ut,teste Avicenna. Quae nares emundant errhyna ex floribus papaueris sylvestris aut succo iridis, vel cucumeris sylvestris cum lacte salubria creduntur,veluti, ea quae obstri chiones aperiunt.Huc pertinent odor men tae,anisi, seminis melanthij, seminis cymi, di aceti vapor. Oleumq; benedictum Nicola naribus illitum Α naribus humoru icho rui : fluxionem arcet sulfuris in acetato insus super prunas uaporatio. Orivi palato nocent brassica, cappares, melongia, facit enim in ore pus uias ut ait Almanser.Nuces iuglades in ore bothor MCiunta verrucas, Auic.rafanus palato ossi-cit,teste Ruse apud Sexap.

Palato ac ori benefaciunt mora Celsi, eorumq; succus Omphacium cum melle aut vino dulci est palato utile. Mel, gallae,

acetum scillinum,aqua aerea,Auicen.

Dentibus nocua sunt radix siue rasanus, porrum, brassica, palmulae, granata duucia, lac.

338쪽

I DE ALUBRITATI suarum, oris ulcera, scilla d acetum scissi num, sparagi radicis decoctum Piper cum aceto, collutio e Vino cum myrrha,mastichae in dentifricij posita. Linguae nocebitur esse nucum tu a dium: nam commans' aut comestae lingua haesitare faciunt. Item grauem tardamq; linguam disere immobilem reddunt lithargyrum aut atramentum sutorium illitum aut conspersum.

Iuuatur grauisi resoluta lingua esu cavalium:brassica nanque usitata mulauios artiuculosq: roborat, ob idq; locutionem pueris ambulationemq; accelerat,sricatio ex meulo linguam expedit, similiteri libanorus Cum origano commansus iubebae, ch xyophyli in ore detenti, corus, oleum cria semilarum , consectio an ardina Mesu. consectio philosephorum Auic.hieralogodium Nicolai. Gutturi incommodant de astringentibus austera Macerba, voluti glandes, cast ncar,serba, me pilum radicula, amylum, mustum, vinum aromatite, reliqua generosa succus iridis, hermodactylus, plat

Benefac

339쪽

Benefaciunt ficus siccae, seu carica , serita cariue zizipha, radix dulcis, bacca myrti.

sunt enim,ut Brielius notauit,semen myrti

cubebae eiusdem speciei Nec disne via dentur nisi quod myrti bacca ex satiria a

bore,cubebar vero ex sylvestri proueniunt. Trachia arteriae,pulmonibusq; nocent, thoracemq; dunt porrum, lento , casta neae, fructus aZetdrac, poma Auer. acor CLitri, allium . rubi canis fructus, puluis solio-irum platani,puluis di fructus scolani,& an helitus elaturi.ZOar. l auxiliantur fabae, fasicoli,cicera,sed prae- .cipue alba fauic, foenum graecum, succus tritici,hyssopus,spinachia,lactuca cum in Lle,thymus, origanum papauer album,sina

pis, cucurbita, seniculus, crocuS, Cinamomum punica dulcia,ficus, dactyli ziziphia, pastillat ab arilis mundatae, amygdalae dii ces, strobili, radix dulcis, lac,butyruin,pubmo Vulpis, rana, cancri fluviatiles, testudo. cochleae,vina crassa simulac dulcia prosunt

morbis thoracis, Gal. lib. de victu arx mccarum allivsar, Avicen. lactarum regum praelatorum,Mesile.

340쪽

de animi perturbationibus omnem motaderatae, moimeq; moeror, anxietas, pauor. Lae nocet habentibus cordis tremorem, Auic. coriandrum, psyllium, de catharticis aucebra colocynthis, genista, scamonium, me reum,Veratrum euphorbium. robo ant, eiq; auxilio lint, carnes perdicis, cochleae,borrago,bu ossa cariola,endiuia, menta, melissa, Oxalis, rosa, ros marinus, Ocymum, cydonia, mala punica acetosa, citrum, aurantia, limones, persica&pyra condita, poma acida, oxyachanta, conditum de pomisi syriapus, conditum

de ii ossa, Mes strupus liliorunt Miab.

Consectio de hyacintho,Αuic.diam garuton. N.margaritae Ser.xyloaloes Idem LLmatura auri aut bracteae, liab emblicae conditae, es. Vnguis aquilinus argento clausus & dc collo suspensus, carnem tam

Gullam laedunt potus aquae vehementer frigidae adstringentia, acerba, acida,aust

Gullariae istas scruatur iusculis carnis es linarii 5 vervecis cum glycyrrhizavel bras sca elixatarum, medulla ostium ouis se bilibuS,