Ia. Sadoleti De liberis recte instituendis, liber

1쪽

UE TI

diis

3쪽

LETI AD GUL

VRIPIDI S est,in Ana dromacha opinor,no tam formam foeminae Φ tiirtu tes esse quae delectent cos iugem . Te uero Gulielis me Bellai, optime amicos rum omnium, quanta oportet assici uolua Plate:qui eam uXOrem nuper duxeris, cusius ad egregias animi uirtutes atque dotes

species ac forma adiuncta sit digna electis, simis moribus quos habuit Ade illa unde disceret, nata in familia nobilissima, di in eis educia quotidians uitae consuetudinishtis,qus splendore ocelegantia optimi;

neris apprime redoleret.Sed tibi certe contigit ex tui animi sententia tui talem habeo res,qualem semper optasti. Nam cum etiatu antiqua nobilitate, Θ claris maioribtis Procreatus, plura, ac tilio praestantiora

α ornamen

4쪽

da FRANCISCI Regis nostri sapientia est,ta consilium summo principe dignum, qui quod caeteri fere in equisic canibus, ipse praecipue in uiris facit,ut prouidentia, Omnem adhibeat, quo ex spectatis utrincpgeneribus electi in hoc sanctum foedus matrimoni conueniant, ut ex bonis parentis hus nascatur progenies,qus postea dives gi oc patris possit esse utilis. Etsi in eo Praeterea necessaria esse disciplina quaedam uidetur, queadmodum domi ali tin instis

tui debeant pueri atm adolescentes . Quo de genere nos, cum nuper nescio quid conscripsissemus, uiam patribus, Θc rationem ostedere conati qua bene atq; ingenue erudire liberos possent,statuimus tibi deferre hoc munus, tiod filiuru esset montImens tum nostri in te amoris 5 si tu minime ornanium hultis itidem praeceptionis indisgeas. Quis enim est,de instituendis recte li

beris

5쪽

heris scribere aliquid uolens, qui no plurata potiora domi uestrae huiusce generis documenta reperi at,qua ipse ad instruendum alios possit asserre In quo spe solitus sum mirati parentis uestri felicitatem, an uirtutem,an uerius dica Utruncp qui cu plures sustulerit, aluerit liberos, sic eos omncis squaliter artibus optimis,5 prsclarissimis moribus expoliuit,ut cuncti ex eade quasi forma humanitatissimul ac dignitatis conflati, di quodammodo excusi esse ridean i tur Sed tamen non inacceptu tibi fore hoc cibi animi mei studiu sum arbitratus, quod Z iucundum amicitia, o opportunum reccStuum coitigium facturum sit: E quo Deuimmortalem precari no desino,ut te gignere prolem eam cotingat , quae paternam ocauitam uirtutis imaginem in omni posteritate possit prorogare. Verum ut ad ipsum iam sermonem de liberis,cete instituendis ueniamus: Cum sederem olim in meridie

domi ociosus, nescio quid tum de meis studiis cogitans,accessit ad me Paulus Sados ictus, adolesces sane quam deditus studiis honestissimis, que ego statris filiis, traditu mihi a patre, in filii educans loco,omnibus

6쪽

rationemq; propenseas tunc cum introiise set ad me aliquantum teporius in solebat, erat enim tempus diei certum constituti quo audiebat quotidie de me Aristotelis Ethica Sic eu interrogare ingressus sum. A si v s.Quid est Paule quod te huc tam maturet tum te fefellit hora aut aliud quid forte apportas noula in V L V s. Nihil quic j magnopere Patrue mi, aut si notam huius quae in corpore fit, si sanctioris in animo generationis ocines pietatis erga te propriti nomen quaeritur, longe iustius mi Pater Sed ego ad te accessi prudens aliquantd maturius, non ipse aliquid apporstans noui, sed expectans potius a te. I A c. Quid istuc quod expectas: age, eXprome, nihil enim recto studio tuo abnuet tins uoluntas mea. PAV. Scio ego istuc, etiam te tacentc,mi Pater:facile enim mihi declaratres ipsa.Sed modo percunelanti mihi cum cubicularius lixisset octu tibi esse,non incl

7쪽

DE 4 LIB. EG INsTIT. opportunu sum arbitratus petere a te, Ut de instituenda cclie adolescetia ea mihi in Unu praecepta componeres,qus sparsam Scintercise saepe edere ei litus: cupio enim

habere mecum tanc commentarium pro

ceptionum huiusmodi, e tio ipse me consformare ad uirtutem possim, ut talis fiam, qtialem tu me esse uis.Sed hoc nisi molestu est,ta si non aliud quid anteuertendum putas. A. Mihi molestuc aut aliud quid insteuortam con est quicquam omni rerum

qimalim,quam ted optimu,5 docilissismu esse Sic enim puto te hoc quaerere, ut quod Z ad bonos mores attinet, & S ad literas bonas totu tibi id a me explicari cupias. PAV. istud ipsum est quod ego cuspio. A. Atqui Paule si re tractare, eccxeσqtii ordine suo uoltimus , ab ipsa pueritia exordiendu est . Nemo enim institui recte potest adolestens, qui nequiter fuerit diis

et is puer: na ut radix indole ingenitim arboris,sic bene morataic composita ados Iescentiam pueritia ipsa producit. Hoc primum tempti aetatis, quod imprimis lubricum est atm anceps,minime est omnium legibus his quibus nuc utimur,animaduers 4 si

8쪽

Publice excolatur, cum maxime in eo uno ciuium boni mores,8 ciuitatum salus constituta sit De actionibus et cotrouersiis insi ter sese ciuili accurate iura constituta sunt: 1n quo autem ferme sint omnia, de genere uitae eligendo, de educatione liberorii, de officio parentum, de uirtute, de moribus,

quas quec sequi artes,o quas reiicere cos Uentat,mirum silentium est prstoc si qua sunt Pontificio iure ad doctrinam uirtutis ac religionis praecepta iuuentuti,uel generi potius certo, is uidelicet qui sacris uiistiati sunt,nec tamen ea ordinatim, neque a

Pueris,ut potius innuisse praeclara iisda, iii, diligeter exposuisse uideatur.Grsci diligentiores nec tam in agedo praecipiedom ea quae sunt uirtutis, in hac enim laude nulli omnino nationi nec generi prisci illi

maiores nostri concessere:quod ueterui

rum monumeta perspicue indicant,quam in conseruando Niradedo posteris ea quae optime essent statuta.Cu apud nos oc XLI. tabularum lex totius aequitatis ac iuris se minariti l uetera omnia plebisscita, S.consulta nagistratuu edicta, nouorum iuriss

9쪽

consultorum infinita quadam ubertate Hredundantia iam diu offusa Θc obliterata sint. At mehercule apud inscos no modo

Draconis ac Solonis ueteres quam plurismae leges uerumetiam Lycurgi rhetrae, ut

illi appellant,coseruatae perquam diligetersunt . Quod eo est miserabilius, quod ille

honam partem legum suarum,non in tabulis, sed in mentibus aic animis ciuiu suos rum inscripserat ut usu non seriptura persdiscerentur. Redeo ad Solonem,cuius legibus sic ad unguera prope curiose omnia perscripta lini,quod ad educationem quindem attinet pueroris, nihil ut omnino, stadia spectet ratione omissum sit. Est enim ille quaecunq; etia minima tenuissime perssecutus,qua de gymnasiis qua de paedagogis, quota diei hora, quos in ad ludi magiis seros ueniendis esset, quo etia uestitu oc comitatu incedendu:ac ne illud quidem protermittam, ut cum procederent in publisco intra palliu manus continere deberent.

His, ut mea opinio 8c coniectura fert, nesquacb indiligentius maiores nostros illos Ueteres accurauisse,qus ad disciplinam iu/uentutis facerent existimandu est: nam ec I illa in

10쪽

xo IAc. GADoL. B. illae in campo quotidianae exercitationes hoc declarat,& tempus militiae prsscriptu, regerendi mutandi uestitus diuisai σPOra,cura praetexta ad togam puram, inde

ad togam uirilem transitus esset quae huiuscemodi multa,no tam ex antiquis legiσbus, quaru scriptura interiit, quam ex ansnalium monumetisic rerum gestarum his

soria seligere Iicet:quibus promptu est conoscere, ex illis disciplinae bonae seminisus,atc illa tanquam novalium agrorum, sic recentium animorum diligete cultura, eas uirtutum Nisor optimorum fruges fuisse estusas,quibus prisca areas redundasuit.Nos ista cotemnimus scilicet, curam penitus liberoe paretum permittimus arbitrio Ast quotusquisis est sapiat re 'ecta aut liberos studeat essici quam optimos, aut etiam id si uelit nouerit tame modum S uiam instituedi non ne ignaris pleruo hominum mentibus lumen a legibus proferri oportuit, quod uolentes doceretur, di cogerentur inuitiae Nunc in hac perturahatione uitae at motu mihi uenit in menstem canticum illud quod usurpatum olim apud ueteres, cu esset laus iam priscorum

tempo