장음표시 사용
1쪽
s TIGELIUS. Soli homini numerare datu e i hac indidit artem Cum prima nobis religione Deii , Qua seu matre sata es, quae diuidit omnia puctis.
Semen ab his artes omne duabus habent. HG imtur merito geminaου Plato credidit alas, Quae no tros animos ardua ad astra debunt. Illa )iam ingenuas meditando munit ad artes, Per ques maiestas conlicienda Dei es. Communem, tae parit haec ciuilis ad semor rana,mechanica quaeque regenda manu. Quare,qua poteris duce, posteriore potiri, Frisiim hic monstrat Gemma prioris iter. Qui nescit numeros, numerari aut res uit artem
Eloquio , careat dignus oe iste fuit. ALB ERTUS.
me numeris constat romm pulcherrimus ordo, Quem,nisiper numeros,cernere nemo potes. Si iuuat ergo )ices natum n ere mirari
2쪽
Xciderunt mihi olim in G mae Frisi Arithmeticasobolia quaedamseu tyro ij rudimenta: quae iampridem,si mihi intorum seu, set, e pu blicosiubduxissem libentersed tame horam
praeludiorum recordatio delectare solet eos qui altius promouerunt. Ea quum prorsus non liceret supprimere, saltem recognoscenda esse iudicaui, praestertim quum opus imum ab auibore recognito in viderem post meam animaduersionem. Itaque expunxi de meo quod iam vacabat, alia quaedam obiter interieci. Gemma quidem suum L. Mum pulchris accessonibus locupletavit:
3쪽
sed juaedam proposuit magis quam expo-
fluit, maximὸ radicum demonstrationem, quae tamen boc loco a nobis non in explicata. Eam enim partem ad Algebrum retulimus Interim dum tu hoc munusiculum tempore metieris, maiora te a nobis habere memineris expectare non dubites. Ego quoad res meae ferent ,tuae expectati
ni studebo sedulo. Vale. Lutetiae, 4. 'lon. Sept. anno Christi is 18.
4쪽
merito venerando patri D. Gulielmo Rhetio,apud D. Michaelem Antuerpiae priori dignissimo, &c. Gemma Frisius S. P. D.
'Λ1nes qui bae tempestate elucubratio - num sisarum fructu aliquo Reip. pro desse volunt, nu Meti ornatissime,id mihi polliceri videntur, 'praestarei merito debent, uti omnino aliquid in. lucem proserant quod maiores naseros effuderit,aut minimu inuenta rerum seuperet,ac quodammodo emendet. Me veros quisipiam rogitet, cur post tot ferὸ misiades aut horum,qui de Arithmeticis rebus scrip serunt,iam tandem inum agere, penelope ue telam rotexere aggrediari huic candide in huc modum responsum volo.Quum sua quodque tepus proferat ingenia,multum sanὸ inter se di antia cneque id solum diuerso temporis tractu eueniat, sed uno eodemque die comperias mille hominum mores diuersa iudicia : sit binc Ῥt quantumuis Naris de eadem re ambores ab aliis atque aliis colantur oe expetantur, quia cert *t ille cecinit
Froinde nos amitarum precibus compuls sumus
5쪽
Arithmetices aliquam copendiaria rationem ac facilem, quam nescio quo argumento nos elycere posse collegerunt, in lucem multaremo quod nostra haec meliora iudicemus iis,qua a variis ante nos tradita sint: verum quod i is mastis arriseremt,quam ea quae saepe inter ricenau perivr rere leo quorum alia obscuriora , a fiant,nonnulla ni mihin Laconicὸ dicta: illa contra prolixitatis accusarida. suum igitur multis argumentis exploratu baleam,me in morum numero amicorum non posterim abs te loco babiatum fuisse semper,egoque te vicissim ab ea usque conpue ludine, qua digatheseos mutua inter nos, collatio primum peperit,Vnice amaturim ac coluerim, tuque adeo huiuste editionis incitator σ auctor fueris inter aliospraecipuus, praeter decoris duxi, ab Olficio alienum , tantilla in re abs tepotissimum atque aliis amicis conatu meum de id rari. Qui qualiscuque est,meritὸ tibi dedicandus videtur, qui harum rerum odeo nou es ignarus,ut siecundu tibi Ognouerim αν τοῖς sis , sin πηοις in bi nostris finibus,ne inem, Ni interim taceam lingustu meliorumsecrarumque literarum peritiam. Quae omnia ad miraculum a que 'mmi, non solum laboribus,Verum etiam cum bonae valetudinis non parua iactura consecutus es. Accipe stitur pro tuo in nos fluore haec quamuis exitua ac remisiis interim Grauioribus curis,ne tertiὸ nos aduersa valetudine oppre ius inuisis,haec leuiora perlexe,corrige,ac pro censeris officio omnia immuta. urepa reliquum est,fac ut rectius valetudinem tuam cures uneque vi Fles, amare non desinas: 'Vare Iouan ,quinto Calendra Ianuarii.
6쪽
Medicum ac Mathematicum,inquatuor partes diuis. PRIMA PARS. De speciebus Arithmetices.
V MERARE, At cuiusuis propositi numeri lorem ex primere, atque etiam quemcunque durum numerum Iisis ch ructeribus adsignare. Numeratione ego inter quatuor Arit meticae s ecies non cogoco. Sicut enim in aliis aseribus elementa quaedam praecedunt artis regula ita numerationem a Deciebus Arithmeticae morim si arandam puto. Duo igitur Junt praecipua,per quae cum Num ratis,tu quae sequuntur deinceps steries perficia
iunctaracilares aue elementa,ω eorum loca. ELEM a NTA sunt decemquorum nouem I
significati . num non signiscutiuum, quod ob
receptam consectu inem, CYPHRAM deinceps appellabimus cribiturque)t ytera,o,del cir-
7쪽
I, z, 3, 4, num, duo, tria, quatuor, quinque. 6, 7, ' 8, 9, si septem, OLEO, nouem. Hae notaeseia quidem tales obtinetsi uia Π/alores:atsi cum aliis coniungatur; et cum Ophra,
in itis modis augentum quod quidem si ob locisolum mutationem, quemadmodum dulgo dici consueuit, Honores mutant mores, isa nimirum hic loca notarum lorem augent.
Quislibet iritur notarum primo loco positase ipsam tantum simpliciter significa hoc es,quantum ex impostione ima )alet: γλ6. si 8 .oriis,c c. Primum autem appellamus dexterum locum, eo quod haec ars vel a Chaliau vel ab H braeis ortum habere credatur, qui etiam eo ordine
scribunt. Secundo loco qui deinde uuam desissequitur,nota quaeri seipsam decies signiscar: Ut 8 o,octoginta:7o, Septuaginta,mc. Tertio deinceps loco quaeuis Rura se centies auget: 8 oo,
In his ergo tribus primis locis quemvis sudiosum primum diligenter exercitatum 'elim. Nam illis comitis,facio quemcuque numerum expres serit,
8쪽
PARS PRIMA. sserit, etiam sit multis pluribus constet elementis: Quod quidem ita facile fet. Disingue primo numerum propositum disgula interisclapo t ternis singulis Rurisinitiosa io a dextris,atque ita adflnem. Vt 3lsue t 6ol78r. Iam contrario ordine, a uua exprime omnes figuras quae poni )ltimam irgulam habentur, secundum urarum oe k-corum 4uriatione: ita )t primam guram a ,segula simpliciter, secundam decies, tertiam centies enunties,acsi nudae aliae praeterea essent notae serum his toties hanc Liulionem milues,adiice,quot
sunt a principio huc )sique irguia. Quod tamen, Latine far, pos primam dii gulam, millia dices: post secundum, millena millia: po t tertiam, millies mitrena millia: po t quartam, millies millena millia: Atque ita infinitis deinceps modis: qui sane a quarta Pirgula Latinam fateor Acutionem haud facise admittent. Ve um nos artis potius quam Latin e linguae praecepta trudere doluimus. Sua etiam cuique arti phrasis. Ex sigratiasebiiciamus huius numersequotis 4alorem explicandum, et 34 634 678 .DHinguendus erit primum,)t diximus, interiesia Mi
Deinde simul connumerentur figurae duabus imgulis interclus hac ratione, Vicies'ter millies
9쪽
millena millia, quadringenta quinquaginta sex millena millia, trecemia suad NPnta quinque millia,sexcrea oe septuaginta odio. tque hic obi-
lusimul onuncientur, loquendi iis exigit. Ex his Linceps haud dis icile fuerit propositum
aliquem numemum seis chara ieribus annotare, habitu scilicet ratione tum figurarum, tum loco- .rum id quod exercitio disicentium relinquimus. Numeri in species diuiso,quarum notitia adsequentium usum non parum facit. N erum authores docant multitudinem ex Unitatibus conflatam. Itaque Unitas ipselictis inde pro numem habeatur, proprie tamen numerus non ei it, sed numeorum omnium pri cipium.Quemadmodum enim ex fluxu Puncili in longum linea describitur,ita ex initatibus accumulatis numerus efficitur. Diuiditur autem in Digitum, reiculum, oe
si ante Elimentasignificativa appestauimus. AR-
10쪽
PARS PRIMA gΥ i C V L V s es numerus quicunque in decem aequis partes diuidi potes,iasique inteI M. Hoc est, omnis numerus duabus aut pluribus consans notis,qui in sui principio, hoc es dextra part Ophra
s 1 T v s es numerus, qui ex Digito Articuloque nocitur talesique Funt omnes numeri pluribus noti cripti,quorum prima stura non es C phra. Verbigratia, 24,9 I, Ioz, I 3 2, IDO 3, atq-bsi modi in initi. Partiuntur etiam authores numeram, in Parem 3 Imparem: quorum ille in pretes aequis es diuisibilis, hic neutiquam Posuntque plures aliae numerorum diuisones 4 feri, ut in Perfectum et Abundante,in Quadratu, Cubum,Surdum, c. in Primu non primum. Sed quoniam hae citra sequentiumspecierum notitiam intelligi nequeunt, maluimus insisum locum tempusique commodum seruare. De Additione,prima specie. QVatuor omnino sunt Arithmetices species, er qum omnes Regulae quasionesque omnes fere perficiuntur. Tocamus autem species,Certas Operandi numeros , formas: quemadmodum in Dialectice, argumentorum formae, quamur cum-