장음표시 사용
271쪽
hendere satagis. ut cerno, primo ea persentilam desideras, .c propterea ipsius in Tacitum curas iterum Fosneriain longe inferiores esse iudicas. Miror autem, quod, cum tu ipse
α) eum acri pollere iudieio, β ipsi nihil de adorationis cultum, γ plura fortassis legisse dicas, quam alium quenquam, nec
tiam ipsi detrahas; non debitam potius laudem eiu . ditissimo isti in Tret umeommentatori tribuere ma- lueris, quam comparando cum Foerstnero quem ,
quasi cyno suram tibi elegisse uideris , secundum
quam omnes aliorum in Tacitum curas aestimare necesse sit, cum tamen δc se, tanquam hominem, Hon' nunquam humani quid passum esse, credo, nec ipse B. Fors rus negaturus esset, fi uiueret, eam sit ripere. Et an, quaeso, nescis, uirum multae lectionis, & paucae experientiae praeualere interdum i uiro multae quidem operientiae , at paucae lecti nis.Quod noto,non quasi alterutro caruisse ForEn 'um existimem,quod ineptum foret statuere,sed tantum, ut adeo magnam experientiam Prudentiae Ciuilis Scriptori non ab lute esse necesariam demo strem. Vetat se mox agnoscere coaetias es, dum Lentulum in suo Taciti commentario
experiendo Forsω- rus ipso fuerit felicior. Deinceps in eodem erem tionem malarem diris Germamri re iuris. ' Sed: unde nosti tu, illam ipsi deesse φ Forsen enim studio parcior fuit in iis exponendis ubertim, quae iam 3b aliis Rerum Germanicariun Scriptoribus cumulate tradita stiebat. Adeoque, quod Lentulus obserua
272쪽
α48 XII. COLLOQUIUM DE IUDICIIS.
.uit monente prudentia, id tu periterse ipsins inscitiae ac ignorantiae adscribis. Progrederis lII. ad
Opus ipsius de iure idque infia magnitudiis
nem Gotiani iudicii esse' censes, Quantus equidem Vir fuerit neminem literatorum potest latere, cum omneS, summi etiam Viri, incomparabilem ipsum iudicent, & propterea nec Cl. Lentulum refragaturum esse persuasus sum ; At cedat licet Lentulus Crotio in dicta materia tractanda subtilita. tis ingeniosae acumine,credo tamen, Grotium cede re oportere Lentulo uicissim, siue sententiarum ueri- 'talem ' spe stare uelis , quantis enim heterodoxiis scateat Groisi opus , uiros Theosophos iamdudum annotasse, supra ex parte iudicaui siue sensus expri- , mendi felicitatem, seu,si mauis,expressi perspicuitate. i Subinde namq ἰ Grotius illud σκοτη ἡ σκοτησον Obseruasse deprehenditur,tunc quoq;quando procul dubio aptioribus & clarioribus uerbis mentem suam potuisset exprimere. Miror porro TeElegantiam si NiIV. requirere in eo, cui non quidquam ad orationis itum deesse modo dicebas.Implicite autem contra
dictoria cum sint non quidquam alicui deesse ad orationis culium, O saepe ex dibus, ascitis
monis aliquid aspergere nec sing- n semper ingenium recte satis discernere posse, adeoque alter trum falsum esse necesse sit,malo ego prius,quam posterius pronunciare uerum. V. quod attinet Apicem Gloriae quatuor uideo a Te in medium productas esse rationes, quibus non conuenire eum gloriae litera lae fastigio probare contendis, ob defe
ctus scilicet r. ordinis ad curae 30 elegantiae
273쪽
cognitionis iuris Germanici. At enim uero, cum .
acri Lentulum poli ere scripseris iudicio, credo non defuisse ipsi causam, ob quam ordinem istum,quem . secutus est , elegerit. Curam desiderare nequis, cum, industriam Te non posse deprehendere, ipse sis fassus. Nec certe diffiteri id poteras absquesummatis uirum hunc laboriosissimum atque doetissimuni iniuria, cum tam illustri documento, quale est Apex iste Gloriae Romanae, in quo ab U. C. ad nostra usque tempora statum Rei Romanae explicauit elegantiss- me, suam solertiam uiris doctis abunde probauerit. Quod uocabula aliquando praeter morem Latinorum usurpata esse obiicis, ea uix usquam, certe non nisi paucissimis in locis , poterunt adscribi fiquidem pleraque non distuli sunt, sed Auctorum quorundam sequioris aeui, quos allegare opus habuit. autem ob nitorem di elegantiam linguae sectandimidium immutare, merito religioni fuit Lentulo./De cognitione denique iuris Germanici dixi iam an- . tea. Nec tu illos protulisti errores, quibus imperiis, tiam illius iuris in ipse monstrasses. Quin autem iratam amplo ratione materiae molis opere aliquis non nunquam naeuus occurrat, non refragabor; me-
. lius nihilo Sarinasi fecisses, si eos aut ea
-aminandos annotasta, aut ab atro calculo in cenissendo Lentulo abstinere uoluista. In reliquis, quaa Lentulum super ab aliis, non potest opinprobrio cedere ipsi, quandoquidem ultra humanae
naturae conditionem est, ita in omnibus excellere, ut neminem inuenias parem, aut superiorem etiam. VL
274쪽
πραγμαυν' est; at quam imprudenter res facias, ut cognoscas, quae te ipsiam refluce. Aut enim misviarum istarum scientiarum, quae in Lentuli feriptis comprehenduntur, es gnarus, aut ignat us. Si prius' est uerum, eodem iure, quo tibi licet, licebit quoque Iantulo, uariarunt doctrinarum generibus sodulam nauare operam : sin posterilis ; tet aerarius es maxi-ine, qui comparativam censuram instituere ausus es eorum, quae non intelligis. Sarcisas sed tua uenia, uerbum inter
H liceat. Habent Politis, quod agant, Theologis sua relinquam Oexistimatiom inposterum molius, atque hactenusfactum est, consi ant.
Merc: At multa de his,quae profers,essent dicem da, facilique ostendi posset negotio quomodo se inde necesse fiat, ut Politiei sese immiserant rebus, quas sibi solis, nescio quo iure , proprias uindicam Theologi; Sed, cum ueritas pariat odium, silentiirepto iam ea inuoluere malo. αNec etiam de Theologicis rebus hie agia, mus, sed de politicis. Quapropter nota prolixiorem disputationem de illis hac uice institui. Videbumus , quid porrosamat de R ACHELIO.
re m. facile debuius ingenio cognostet, qui commenterium in incia Ciceri Nuper editum pauid intentius lustrahit.
Apolis Variis equidem modi s in uissimo indocti mum hunc uti m esse animo prodis. Et primo,dum ad ustam M'i laudatum esse aries Bo Grum non in Racheliumtantum, sia in ipsum e uini Oecisum, iniurius es. Siquidem-huius
275쪽
uiri in Rempublicam literariam sunt merita, ut nunquam uix satis possint saudibus eXplari. Frustra es autem, dum haec a te dici, non quod hunc non cens as laude dignum, sed quia tam amplum iuris Gentium ambitum in cium unius cerebrum cogere, S ainst ritate potius . quam ratiore, niti tibAuolle uidetur Rachelms, causaris: Nondum enim, unde id firmiter possis colligere, quod amplum iuris ambis tum in arctum ut loqueris uitius Bbeciari cerebrues coegerit. Nec etenim sol um Rachellus in isto suci scripto laudata dieGrum, sed quam Plurimos etiam
tum antiquos, tum recentiores ac recentiis mos alios '
Me. Gratiam in PraeDE. ad Leet. uocat inprum .summum; Erasin. Roterodamum, uirum maximi iudicii, incomparabilem, in Programm. Corassum celabrem ICtum Τliolofanum appellat, in Prolet. D. Frid. IIormum, Utrum Ct. S. IIciliariis supra inuidiam positiam. Thomasium Acad. Lips. Pros. Virum Cl. sibique amicissimum, s. 27. Buspequium uirunt longe prudentissimum,; Conrisisti Cl. p. as . Iullam Parium magnum & F hilosophum & Ictum, p. 3οψ. Ah SL imprimis bonum p. 388. Vossium
maxima industria & eruditione celebrem. ut caeteros 4 taceam di Nec imoderate laudat, dum ipsum Germ niae &nostri seculi ornamentum eximium praedicat, eum tu ipso hanc Iaudem Melero tribuerisia Rut prudentem itaque di inuidum, aut selsum aut stib- dolum Teasse opor et, dum ea obiicis, quae ipse nondubitasti seribere. Fere cogor coniute parum accurate perlustrati Rachelitui OH -
276쪽
as1 XII. COLLOQUIUM DE IUDICIIS.
eia Cic. Commentarium, quia uel per transennam, ut dicitur, saltem inspicienti, quam laudabili conatu in omnibus ueteres illos prudentiae ciuilis an . tistites , . Platonem dc Aristotelem , & qui cum iis conservi meretur, Grotium , Alexandrum item, reliquosque & Aristotelis Interpretes quosque praestantissimos secutus fuerit, patet.
Quapropter optarem, apertius mentem tuam eXpois
suisses de ducibus illis, quos partim parum sdos, par tim plene mutos aut coecos dicis, secutum esse R chelium. . Me certe, licet cura in Rachelio qua suerim, eos non potuisse inuenire, fateor lubens. De animaduersionibus autem ipsius in Gotium, , quas propediem edere promist, quod tam Diuole iudicas, nae certe temerarium est, uel te ipso iudice, dum mox satius putas, &reete quidem, de iis,quae. non uidisti, iudicium suspendi. Merc. : Memini autem , me apud Rachetium
Ie*sse, quod Ciceronem Tacito longissime antep nendum dueat, scire aveo, quid tu sentias, Sares assiar κ. quod Ciceronem Tacito longissime am .
reponat . O infirmi iudicii se parum uersati in
Taeito hominis argumentum M. ApoLIo : omnino ipsa Rubelli uerba hic Inspicienda sunt, ut uidere possimus, quid statuendum sit; reeita itaque illa Mercuri. Merc. Rachelii in Progr. lauit. ad studiosis talonienses uerba sunt ista; Vix uideas, inquit, hodie
altam Principestuiro riuiti dignum siri'eo
rem habini,praeterpsam Tacitum, cuius ta-
277쪽
men Ie Iiopis ere detrimenti, quam emolu- menti, Eorum animis insinuare soler. o.
nim iste eampus soriri specios frefertis uti
ex quibus uti apibus mel, ita araneis uenenum ,
delibare daturpestilentissimum. ia enim in re, quaeso Politicamiuam prudentiam' admirabile acumen consumst, ni si in artibuae orannicis acpraestio aulicis subtiliter δε- pingendis 'malem igitur laudem mereatur histrio,qui decenter exhibet unonis , Thaidis, Cantharae , Dauipersonam; ita quoque fri-uissime nobis Tacitus describit Titorii obscurum pectus ambiguam linguam, stilis es' aliorum monis fas uolupta- tes, , infanda crudelitatis exempta ;Agrippinae astutiam , Messalinae portentosas I bidines Seiani impotentemporantium, tot reorum Maiestatisper calumniam delatorum supplicia, eiusque generis alia non inutura profecto, nisi ei, quiuerefuerit prudens se bonus. uuae uir- tus, constantia , integritas animi , cum in maxima fortuna fit rarissima, non dubitem paucas Ciceroniani uoluminis, de quo loquimur,paginas toti Tariti historiae anteponere, eo mognatum animos uia plana tutaque quam salebrosa eo a' Latronibus obsessa, aa ueram prudentiam du
278쪽
luis : quod igitur tuum, Mercuri, dehisR elii die is est iudicium 8Mere. quod uix ullum hodie Principe thesis eluis dienum scriptorem haberi Rachelius praetem
uam Cicero rem Sc Iclatum, in eo paucos, o uot, adstipviantes habetM Z ut enim nunc meteream um teres scriptoresciuiles Graecorum, quantum pra
'tet Tacitum Principi aut Viro ciuili conserre pos- .sit ex Latinis lectio LMA Sunonis, Trogi Pompei , euius Iustiniana Epitometiristribus exemplis pariter& praeoeptis abundat, teste Magno convivio de Qu. Prud. p. Caesaris, Cura . , qui istiis prudentia neutiquam isserior, Ammiam Mameellini, pacis bellique negotiorum, eorum praese vi quae in regnis sistent uenire usu, praestantis naristatoris, docentabunde Conriseius ι.ε. Bodi s method. Himr. -passim. Nec in-diani utilitatis fructu careest, recentiorum etiam tem-iporum nonnullos historicos, Cominaeum, Bia a
iure. Uresstrinum, Sisidarium, Maaxam
selerti cura legisse. Quod autem nihilominus Tae .lm istis praeseratur uribus, cause est, quod nulliuioantum iudicium Politicem tamque accuratam itractandi rationem inuenias cd quodque ron si tan Graecis aut Latinis. & sidenter dicam, non fuerit; qui prudentiae onmigenae laude huic se eomia Paret; adeo non ueremur, ne quis anteponati . lamautem omnino-ctissime' plussere Eetrimenti iis in mon ,quam emolumenti, Emmis in m
279쪽
ratum grauissamus deque Tacito optime meritus,
apud Boerier. Orat. I . loquitur singulae paginae, quid paginae singulae lineae dogmata, consilia,
monita fiant; sed breuia saepe aut occulta , &opus quadam sagace mente ad adorandum,&adsequendum. Sicut non omnes canes seram; non item le- ictores uirtutes huius dotesque aut indagant, aut captant. Viris opus est, ct cum ingenii quadam sub tilitate, iudicii rectitudine; &, ut uerbo dicam, ιurae bovitate. Qui eam non habet, tutius, ipse fateorvectione Tariti abstinebit, & ad infringendum. Contrariam Rachetii sententiam apprime facit si ni Je adductum, quo tanquam sito gladiose iugulat ipse. V t enim neutiquam dici potest, ex amoenis ac specio, ut loquitur, campi floribus plus detrimenti, quam emolumenti percipi, quod araneae pestilentissimum inde uenenum delibent; ita nec Tacito uergere potest noxae aut opprobrio, quod quidam ipsius abutantur exemplis,dum sequuntur,quae debebant fugere ; laudant, quae detestanda; approbant, quae reiicienda erant. Ipsa S. scriptura, licet sanetissimi ispiritus impulsis a Prophetis . . Apostolis literarum,
- monumentis consignata ipsissimum Dei uerbum, usramque illam uitae arboreis comprehendat; pessi me tamen prauos haereticos abuti subinde uideas. Vt uero contra flores non tantum apibus saluberri
AE mum ad progignendum mel suauissimum humanis. que usibus commodissimum, praebent cibum; sed insignem etiam utilitatem in ipsis nostroriun corpo
280쪽
tissimeFontes imperandi regnandique multitudinem detegit, consilia ad conseruandam selutem, Ze auer runcandam debilitatem,Reipublicae etiam in futuram praecepta suppeditu descriptionesque persisnarum. Meuratissimas tradit; ex quarum una plurium saepe
rerum momenta petantur, quam ex integro praeceptionum libello, quod autem politicam suam pruden- iam: ceu Rachelius dicit) in nulla re alia consumis serit, nisi in artibus tyrannicis ac praestigiis aulicis rshbtiliter depingendis ,3 noui quidem, ipsum quoque magnum Conringium nosse, ut Tacitum cerealem. dolis Se ad populi salutem instituendus Princeps legat, eum sui ait)parum absita scelera doininatus docente, cum Caios, 5e Claudios, de Nerones, portenta tyrannica nobis narrat , nec multo meliores
Ottones. Vitellios: Vespasiam autenu 3c N pom. tenta delibat , praeter illa Τyrannico sturui familiaisi Ha; Id tamen stiperest inter atque Racheliii Iudicium discriminis , quod ille tantum contendat, hon esse ferendos, qui urum Tacitum omnis prudentis,e fontem aestimant, immo unum hune omnia basin uniuersum principibus, & in principatu ui uentibus, unde uitae praecepta illi hauriant, solent
Commendare, quorum sententiam 3c ipse modo rei
ei; hic uero ipsum plane contemnat ac respuat. Astimmerito sune Quemadmodum enim iis, qui in foro utiliter uerseri cupiunt, Advocatorum dolos atque praestigias accurate scire necesse est, ita quoque - aulam sequens exae issime calleat obscura ibi uiuenis hium pectora, ambiguas linguas, astutias, dolos ac Mades, quae oni auon aliundo melius, quam eXTσ-