Acta Sarcmasiana ad vsum reipublicae literariae in vnum corpus collecta à Theodoro Crusio. Conradus Samuel Schurtzfleischius

31쪽

s SARCRMAS. IVDIC. DE NOVISS.

defendisse, ut jam, cluuinquam sero, mallet, se e. defensione abstinuisse, quippe qua dc Politicorum, Se repurgatae religioni addi elorum, offensam consauit longe maximam. Sed facta non possunt reddi infecta. In posterum, spero, cautiorem futurum, & aliis aliena relicturum. Nil hic dicam

de Certaminibus, quae cum Fure Consultis Argen

tinBisibus uelut alter Hercules, conseruit. Nam, ea, tantum abest, ut improbem, ut quoque com mendem susceptas pro salute cultioris literaturae dimicariones. Ad postremum eius in II. otium M aestimanda animaduersio est. Tametsi uero no

v. CGriseianus Graphim, doctor olina noster i. in Dissere. de Scriptorib. I st. Sec. XVII. illustr. p. I 4y. 'M. Schyreus in Suecia literata, p. 222.8 Mne. Plaecius in Theatro Anonyinorum passim. Heilbronnae tandem res per arbitros deeisa est, ita, ut Palatinus suo quidem etiam in posterum Privilegio, certa tamen lege, uteretur. Vid Araia compromissi, in Causa Iuris in i angiatus Rc. Α. t 66 . in f edita. q) Commentationem, puta, in s. Grotii de Iure Belli &Pacis libros, Arg. 1663. I 664.&seqq. editam , quae laudem mereretur maximam,quoniam ex ipsis rerum argumen'. tis Sententia exponi ur, si modo pari studio coeptum absoluisset opus. Sed substitit in C. VII. Libri a. ulterius, ob ignorata sorsan Iuris prudentiae Cluilis Principia, progredi non ausus. Quapropter longe praeserendae sunt m. Z gleri, in elandem Grattam, Notae, breues quidem illae, uertim selectae, ac uel eo nomine laudandae , quo erros res indoctrina diuiniore ab otio commissos diligentissime castigant. Vid. D. B. o. Dissilia Bibl. iur. Geiit. L. III. e. V. b. 19. P. 232.

32쪽

inv DENTIAE CIUIL. SCRIPTOR. - ν

lim insciηs ire, ipsum stladio antiquitatis ne nicon. cedere, de uel praestantissimo cuique in hac arena palmam dubiam facere; tamen, si ab elegantia styli peritia historiarum, praesertim Romanarum, discessero, haud fortasse dissimulauerim, multos aequales, plures etiam superiores habere. Certe D. Cassar Zglerus, de sanctiore Prouocationum Consilio, quod Dresdae est, & de Uitem Mensi Academia, iupra, quam diei potest meritus, cum neruosia scri- bendi breuitate, tum insigni& prope admirabili diuinarum humanarum que rerum notitia, Omnes in otium Anmotiatores, lil sum, si libere loqui placeat, Boecorum, facile antecellit. Nolim tamen ingratus esse erga Virum, fama meritisque Clarissimum, Se in seculi, ac ipsius germaniae gloriam, natum. Qui, ut maiorem laudandi, quam reprehendendi, . materiam praebet, ita documento posteris erit, summos quoque Viros, nil humani a se, alienum, putare debere. Satis-Boetier cuius iris ritare patientiam, audacis, laudes minuere, ingrati, poterat uideri .. Jam Cura alio uertenda est.

III. SEVERINVS DEMONZAMBANO.

Sub nomine ad Italorum linguam composito latere uoluit, ut & ingeniosius tegeret germanum,&liberiores Italorum in iudicando mores tutiori exprimeret conatu. Nitide omnia descripsit & su cincte. Mouet in eo diserta prudentia suos i ceratos, & dienum aliquid hac literarum luce promiti Formulas illas ex Schola non quidem nesciuit, sed prudenter negle&it. Hoc enim & mascula ueterum

33쪽

io SAR MAS. IVDIC. DE NOVISS.

connenit. Castigauit eum Schoohius, sed dignus qui uicissim castigetur. Fortasse tamen eum itarismitas ingenii , quam morbus, dum in Mongambaanum commentaretur, attulit, doctioribus excusabit. Scriptor Eleutheropolitanus impolitus & in rinis, - dc; propter ariditatem, taediosus est lesti, nec cum illo unquam in comparationem gloriae referendus, quandoquidem parum aut nihil in hoc deprehendo, quin scholam oleat & lacunas. Adeo omnia a natiuo prudentiae cultu abeunt, ut nil ibi uideam, nil legam, nisi stamim 3e elumbe, aut saltem astitum atque peregrinum. Proximus illi Pacificus a Lapide Gest. multis notatus, paucis intellestas. ' Miror, utrumque a mulus carpi & fideliter tamen a carpem

tibus describi. Nempe id hodie selenne ei ut

ω Is est . Andreas Oldenbueterus, qui . stricturas in Seuertnsem de Momambano edidit. Sarchmasium uero hiemeis cum a Lapide. Uam Hyppolino in Lapide , de cuius uero nomine uariae, annotante , circumferuntur opini nos, ebnfundere, nonnullos obseruasse scribit Cl. autor Conialeeltimis Librorum rariorum , P. II. p. 227. Quorum sententiis meam addo; quicquid etiam in contrarium asse. partem Meseerius Paranus in Initris Vindie γ. Conc rram ιι Notas. Ρraeter SMoostium autem & Paris,ina complures etiam alios habuit aduersarios, de quibus uberiorem haurire poteris eognitionem ex Dis sertatione, de Studio Iuris Publici recte instituendo, &d Seriptoribus eo p tinentibus p. m. editionise Vitemberg. I o8. . mendosissime recusae, r8 sqq. atque ex e-sdem eis eudita ad Commentatione excus. Stutgard 3687. in . Addatur Praefatio,Germano praemio ri Qui haud dubie custiso sua deoen ia

34쪽

scriptor scriptori tenacius insistat, &, dum ipse non

habet, unde se ornet, aliis plumis ueniat ornatus, aeritati δe omnibus bonis fucum facturus. Sed hoc . uio pertinet. Iam , quid iri MonZambano quo lue desiderem, est promendum. Sane uel stupidis- nmus colliget, si non omnia , tamen potissima ejus k quae praecipuam laudem mereantur, exfontibus

Ion rivisis s derivata, δc in eius areolas, alio

tui steriles futuras maxime recepta esse. Saepe eti-im sibi non satis constat, δc sine iudicio quosdam:ulpat, quosdam celebrat prout suo in quemque trao Non uidetur ipse hoe negare C nringi N, uti quidem I. Auior Collectionis Librorum Rariorum l. c. p Iap. necio, quanam adductus ratione, persuaderie nobis cupit. Lo- us enim,quente, Conringranu, a Grip. Henr. Riime οὐ Ielinst. 3 8. 12. euulgatis , hanc in sententialia 'profert, ton de sed de nouo quodam Monaeanabant o/to agit. Atque ea ipsa Conringit , quae p. 13 I. extanterba: Nouumi muloninmbainii Crisicum haud uidi qui sc. riticus iste nouus) ex meis potuerit sua promere, nescio t mutique a Monzambano risi me dissentiam, sitque tibeI-κs ille, ma Pirim ἱ-ice, aureolus S hactenus sine exemplo.

Hunquam ι mmspici nesingulari aliqua noua delectaris. e. Eoque aiatio moresperuersesseculi, exprAeesari cuiusque

ominis insectatione sibi famam aucupandi. Qui locus si cui ,rte obstiirior uideatur, dilucidio em ex iisdem Conrisoais, p. Ial. alium depromere licebit: Fama fera, ain tracta Statu Imperii Romano Germanici, qui Geneuise Miala ero mistis nomine Suerint de Monaeainbano seper imis Usiis es,'ipserim. . In quo mihi tamen int is iuria siuam. autor magnam parrem sua ex meis libris hinc inde desum. eris, Et, quod princeps est argumentorum , ipse Monam nos in Prassatetur ingenue multum sese Contingis

35쪽

hitur amore. In Palatinos de Aecos non obscuis, in ejus sunt studia. Parum saepe aequum in Au-sriacos, Sc mordax simul, deprehenditur. Saxo.

nes cur minus laudauerit, nulla fuit causii. Immo, . iis exprobrat quae non assequitur, reprehendit, quo tum abstrusas aut non uoluit, aut hon potuit, inintelligere rationes. Sane illam de Forma Imperii Controversiam non minus infeliciter excitauit, quam ieiune decidit. Hic temerarii Consilii fiuctus, hic Wrecipitati Judicii exitus est. Fortasse hunc Nicia calorem frigidus septentrio it) in posterum temporabit. Interim suam Monzambano nostro laudem minime inuidebo quippe qui tam polite scripsit, quam pulchre sibinde iudicauit, Palmam nouitioia 'rum plurimis praerepturus, si a describenda satyra' abstinuisset.

i Exemplum hominis ultra rtem audacis de non modo nimis libere, sed etiam saepissime minus recte, de rebus Imperii iudicantis, nescio, magis intempestiuam scribondi libertatem, an dictatoriam quanis , damo rangit hie iter, quod ex Academia Heia.delbergensi, in qua Primus Professoris Iuris Nat. munus &salarium acceperat, in sueciam parabat, ad obeundam ibi, in Academia Carolina recens tum instituta, prouinciam publici doctoris. Eo sub nomine latere uoluit Mil. Andreas Oiaenburgeri. νών, qui pacta Vestphalicae s. Monasterieusis tabulas sub preios. Rerum Illustrium Imperii titulo, de ficto tum Euserotiensii, tum Maremundia i ebeet , ac demum Francista Irenalis, nomine ori uit an onerauit. . Viri Grypέλι nocter

36쪽

dam animadversionem, ' prodere posteris uoluerit. Mirum dictu, quam expilet omnia, & compilet, caris

Pat Se decerpat. Si quid boni, si quid nitidi habet, ' .

non sibi, sed aliis refert acceptum. Duces, Lismnaeum, Conrinium, Mongam banum, G. Hornium M innumeros prope alios, ipse fidelis sequitur c

meS. Tum uero Autorum, quos exscribit iudiccium non semper capit.Nec stylus gaudet sua forma, A res ipsie sepe, ab eo sine delectu 3c cura congestae, limam omnino accuratiorem desiderant. Amplius obseruo, eum Origines Iuris Germanici ex rivulis . magis, quam eX fontibus, deduxisse. Reddere, ut .fama accepi, nobis conatur alterum For erum. Sed forte conatur. Sunt, qui censeant summunt in Aula mirtember ca gradum affectare. Alii, bomnem terram, quae ipssim amplexa fuerit, 'patriam fore, perhibent. Forte tamen-Ηol-miam nuper accito, mavult succedere.' Nam daambitu longe lateque percrebuit fama. Nisi . plura tam male cohaererent,dicerem,ipsum mei Con-ringium, seu me, siue manu, eum excoluisse. A mettenim quaedam observam digna, de a sanctioribus Imperii Teutonici arcanis non multum aliena. -Nec. tamen omnem ipsi laudem detraxerim, qsiam illi uel curiositas, uel peregrinatio, uel literarum cum grainuioribus administris commercia uel sermones cum aulicis,familiares,pepererunt. Antiquitatis Germania. me scientiam paene omnem debet,& paris 'tem ejus Boetaero, uiris in non huius Seculi,sed omis, nis quoque .aeui gloriam, genitis. Laborem, quem ,

in sanctionemes halica collocavit, non possum, . nisi

37쪽

nisi inuidus improbare. .: Nam, ut multa sint, quae 'ibi desiderem , tamen omnia simpliciter damnare, non, nisi insipientis, foret. ordini, quem exhibet, egregie insistit, rerumque cum ad salutein , ' tum ad fundamentum Imperii pertinentium causas praeis clarissime aperit,i explicat, illintrat. Ubere loquutur, siberalitqr cludicat, de fieto nomine inuidiam Douitat, periodosum esse, omnia arguere ex propinquo. Saepe tamen allegandis ex triuio, Se tam a sanctit te huius instituti, quam ipsius digniatate argumenti, alienioribus insudat, quae si praecia disset, & rectius, & sapientius, meo iudicio fecisset. . Scilicet non semper spernendi sunt .centones, cum

melior uestis non estin promtu. ω .

U. CYRI ACUS LENTULUS. Acri, ut mihi uidetur, judicio: pollet, nec qui quam deest ad orationis. cultum.' Plura fortasse . f

luit, quam alius quispiam. tamen & iexperiendo felicior , 3e accommodandis. exqmplis Ionge ipso superior, fuit. Berneuerint cure illipos sabeam, multae mihi causae suppetunt. . Nam, tit noster plus salis, ita ille plus centonum habet, & Perrogatis Parnassi sententus, meretur, .ut, p pter iniquam Pacis Pragensis 'suram σ) rerumqueat Credunt non nulli, non Altun og e-tillationem inuidiae, sed ob fastum animi , quo melius ipse 'ser; is suri uti posset acsuperbire, tam crebro nomen reperionam mutasse.

Obici ratum esse ab non nullis , sterneuerum iniquam

38쪽

imperii imperitiam, cum deridea. tuti castrum in rebus ciuilibuS, Poe clero in bistoriaRomana,Lentulus noster p roximo: statuendus loco est. Parum etiam,censeo, abesse quin inplurimis ad irati acrimohiam felicius ceteris accedat. In, Tacitum dum commentatur, minus astita diistione utitur, didiffusus dissarit. 3c conue nientissime iudicat. Verum ad lucem iviis Geris manici, quod Publicum dicimus, eius acies n0n minus hebescit, quam Schoo i ad Monetam rini. Eius de iure Belli a . Pacis opus infra magis nitulinem Grotiani iudicii est. .Stylum pulchra subinde imitatione expressit, saepe tamen aliquid exserdibus asciti sermonis aspergit, δc linguarum non . semper ingenium satis recte discemit. In qua parte cum Praeceptore Boxhornis i H paria non facit. i

Pacis Pragensi Censuram seripsisse uel edidisse nunquam, iatque adeo fallere & falli Saechmasium, G. Arutor Conlectimnis Libror. Rarior. l. e. p. 23 I. Opinatur. Cuius tamera dentaniae non omni ex parte subscribo. Quoa iniqua affernestri Pacis Pragensis Censura nunquam lucem aspexe-xit publicam, facile illi Nasturtioque concedo, quod autem nunquam illam scripserit, constanter nego. Καυγαμσηxemplum tale manu exaratum nro quo is , tradi ἐum s ait.Vid.mueris InitiaVIudicarum. - 9 Ut vulgci creditur non est alius, quam serius sed nos a uulgi opinione discedere iubetroelias ipse in Epistolis, ubi autorem stripti huius facie .lendam do. Δ'rellam, Bipontinum, Gallorum stipendiis in-τatiam. Vid. Placcius i. c. N. 27I.p-282. R. . Exiliis tram hoc Paris. 1636. in Batavis ad exemplar Parisien. ,

Cora ferantur ea, quae Vindox, in

39쪽

Αpicem Gloriae Romanae, quem sic inscripsit, uix dixerim, gloriae literariae fastigio conuenire. Pleis raque euim tumisit uarie compilata, quaedam comfuse inserta, alia aliis laborant modis, Industriam ta- 'men non reprehendo. In Ordine uero & cura multum desidero. Tum 3c quaedam in hoc opere ueluti primoribus labris attingit, nec ex instituto, ut par fuerat, persequitur. Adhibet etiam stibinde

nocabula praeter morem latinorum. Historicos ex

cerpsisse, si obtendas ; mosuisse, in rem fuerit, in 'hac parte laudis iunci a Lamberto Danaeo, felicis,fimo illo compilatore. Quae ex iure Civili, & Oratoribus collestit, gloriae D. God redi nulla expam

te respondent, nedum, ut aequari debeant. Cuius in Senecam scholae i. vulgus Locos communeS uo cat immune quantum postie relinquunt curas Letatul anas. In studio compilandi c) Poetas, i de husio, multis ueterum fasces subniittit. adius Pontificium annotauit, ne comparanda quidem sunt cum iis, quae meditatus est Ziglerus cd summum ραππὰτμῶ pro scriptus oris , Lentuli, contrariam in paristem assert. ιο i. e. colligendi ress m S condendi in unum, ut Mure smγanus in Initiis Vindiciarum, β. a. ex Festo interpretatur. Hine enim aduersarii eius colligebant, Lentulum furti accusatum esse a Sarchmaso, cum ueram germanamque huius Derhi significationem aut non caperent, aut capere potiuΕ nollent. Vid. Τπιρασπισμαο ν craptis Cyriaci Lentuli. d- Immortale prosecto, ob exquisitam Iuris Canon Ie Dctrinam, nomen est eius. Varia in hoc studiorum gene-

40쪽

mum mitembergae decus. In censura Patrum uix

olo, Hormo, iure meritoque postferendus. Sed, cum , ut a Politici officio quodammodo abhorret ita, ex lege prudentiae, eam a se alieniorem, cens re debuisset Habent Politici, quod agant λ The loris sua relinquant , & existimationi in posterum melius, atque hactenus factum est, consulant. V rum, haec iam exequi, mihi non est destinatum,. Laude interim sua nequicquam Daudauerim Priniacipem eius absolutum, Aulamque Tiberianam, Se alia Meditamenta Civilis Prudentiae. Quanquam nec, eius esse dignitatis , facile dixerim, ut que quam in sui admirationem conuertant.

VI. SAM RACHELIUS.

Fcicile de huius in nio compscet, qui commenistarium in ossicia Ciceronis nuper editum paulo inistentius lusi abit. In quo ad nauseam paene laudat Merieram, non, quod hunc non censeam .dignum laude, sed, quia tam amplum Iuris Gentium ambitum in aestium uniuS cerebrum cogere, & auctoritate potius, quam ratione, niti mihi uelle uidetur. Si que libere, quod sentiam, aperire instimerem, sine i uidia dicerem, maiorem esse titulo, quam esset tu, R. re edidit, ex quibus tamen locum sacile principem merentur eruditissimae Atius in Lanceis tum Animadversiones iv,ibus nuper explanator D. aliari multo dignissimus dexterrimusque, notationes, ὲngula. xi prorsus eruditione refertas, addere non est grauatus.. vid. quae Sarchinasius habet in Notiainuar. XL