Epistolarum Pauli Manutii libri decem, quinque nuper additis. Eiusdem quae Praefationes appellantur cum noua quoque accessione

4쪽

EPISTOLA RVM

LIBRI DECEM,

tiones appellantur: cum quoque accessione. L v G D V N I,

APUD CLEMENTEM

6쪽

M D ILLUSTRI δῖ

Principem. π II s artibus,quae merito Liber P j.'m Ies appellantur,excellere duis in pria' - - mis, Litterarum frientia' Cr rei miis litaris praestintiam n omni aetate omαnium consensu iudicatum est utra stea f

e M r)ex bis ipsis illustrior, utra magis

expetenda sit, Cr quaesitum aliquando est a magnis uiris, Cr minime tumen adhuc plane uidetur explicula deliberi ratio. Nam ut otium,er pax, slae quibus litterae non conα Ilun armis comparentur: tamet nec ipsa filiciter fatis arma tra lant rinisi adunt ista,quae magna ex parte a litteris petuntur, cam illu:u,ordo,presentia, animi praetereuita ratione temperata magnitrado, ut, sicubi periculum ociscurra metus pariter de temeritus absint. Itaque con tit, quae nationes bellica gloria claruerunt, in isdeni uiguisse uia doctritiae,ut in Graecia, quae Persarum innumerabialis exercitus non modo sustinuit, uerum etiam fregit, dis

profligauit:ipsa uero nunquam uinci,nisi a se ipsa potuit. domesticis enim σ diuisa discordijs, ex infirmata bessis, non tam Pbilippi, Macedonum Regis,uirtute, quam prorip ijs percussu retribus, ab is corruit. Romana uero gen

7쪽

- PRAEFATIO. te, quae fuit ulla unquam gens, aut belli gerendi scientia, ac fortitudine praesuntior, aut ijs praecipue litteris , quae

rudes animos humanitate informant, excultu diligentius hic illa manus ducum excellentium, quae Romani terminos

imperij quam Iongi fime protulit, catones, Aemiliani,SγLD,Lμculli, caesares,quos bistoria mirabiliter Iaudunt,nec

tamen ita, ut eorum merita laudes ullae sutis adaequare uiodeantur. Age, Macedonum tot uictoris, tot militaria de

cora unde fluxerint, si quis interroget, quid restodebimus

hoc primum, ut opinor, ab Alexandro duce is enim Asiam perdomuit uniuersum, cr ad intimos elidin Oceani recesse

sus penetrasse fertur : deinde illud, a phalange, que fuit acies in exercitu firmisima.quod utrumque si spectetur, ac

perpendatur accurate, non exiguam fortasse bellicae lauridis partem litterae s bi uindicant. Num Alexandrum a priniis annis disciplina erudijt AriIhteles, Cr ad eam tum animi, tum ingenij praestiritium, qua postea resistas, omαnium opinione maiores, Cr aggressus Ucσ confecit, praeαceptis pbilosophis pulcherrimis extulit. Pbalangem uero, eiust artem struence ab uno primum Homeri po ptae uerrisu mana te, domi imi homines memoris prodiderunt. Erαgo uissim Cr a litteris adiuuantur urina, ab armis litateraesustinentur. quod si,ubi quae situm armis imperium est, ibi artes illae uigerent,quae litterarum usu cognoscuntur:co seruarentur facile pulla ciuium, ac populorum: π in coramgni omnium concordia, nullus unquam externis uiribus

ad Iabes flandini publicam rem locus esse posset. Q Nodoontra Cr in Graeci Gr apud Romanos, er ubivis genuis accidisse, atque accirere quotidie videmus. Neque solum in una ciuitate, aut in una etiam gente multos, sed uix in Isingulis famili' singulas, qui utrunque laudem adamave*rint, Cr in utraque pariter excelluerint, reperire difficito limum

8쪽

PRAEFATIO. Ilimum est. Vnum quidem non modo nostra tempestite, sed muliorum seculorum memoria belarie celebrant, quemnere phoenicem inter omnes Europae uniuerse Principes licet appellare, Laurentium Medicen,proauum tuu :cuius, nescio, plusne uirtus in bellis, an in pace sapietia, ac moaderatio enituerit. Nam rem Florentinam, saepe aduersa fortuna nutantem, confirmauit, interdum malis prope exmstinclam unus ipse non modo restituit, uer n etiam uehera menter auxit. tranquil iis urro rebus,ornauit patriam, muraniuit Iegibus optimis, utque institutis iustitiam praeter crateros, ac temperantiam publice priuatimi coluit: liberarilitate,s quis unquam,delectatus est cuiussuma longinquas regiones peruagata, barbaras etiam gentes, Cr religione diuersicilli cociliauit,multosqaliqua modo uirtute, noα . billae arie os nes is urbem Florentiam perduxit. Et, ut alia uel in patriam, uel in singulos non uulgaria merita omittantur,quis miseram Graeciam, suissedibus Ot muαnorum iniuria pulsam , supplicem, atque egentem bostiatio excepit, benignitate subleuauit, perpetuo studio fuit,

ac tutatus os unus eam laude sibi uindicat, unus in Italia Graecus litteras,Gr preclara doctrinarum Ibidia Lauiatius Medices excitauit: chm Cr ipse pro ea, qua excequit, eruaditione acerrimus e F t ingeniorum aestimator, Cr natura quodam impu*u ad beneficentiam magnopere propenderet ut mirandum minime uideatur, si, tanto putre genitus, domestico tum illustri exemplo commotus, Leo X. Pontinax. omnes liberales disciplinas premijs exi lit atque

omauit amplifimi lyciis, ut aliquando Roma in lirbe

Roma liceret agnoscere. In trea uero paterna gerite cibo, er in materna Malalpina, mirabilis omnium uirtutum in omni aetate fuit exercitatio. Et, ne illa nimis uetera ex

Gnalibus Ade dignis repetamus, iam inde ab eo tempore, 4 3 cmii,

9쪽

cum,Graecorum Imperatorum aetate,oppidum pers, quod proxime Bietantium situm est, Genuenses obtinebant, quo tempore summis bonoribus, Cr copijs maiores tuos floruisse se constit:aut, cum Mucius ille cibo, plane ulter Mucius in tuenda patriae salute, triremibus priuato sumptu com*puratis atque instructis Pisanos,Genuensium rebus acriter in rufos, in Sardinia profligauit excenta preterea in Gennuensium Remp. merit in qua etiam Gulielmus cibo cruace rubea, publico insigni, uirtutis ergo deooratus est: haec ut omittam, Cr illa,que aureum nostrorum me moria gesti sunt, attingam : Arar: M, A aron in bi Bri' nominatus, equestri dignitate ornutus, Romani Senatoris titulo ius uis, antiqua iste qaidem suae gentis nobilitate clarus, multo tamen suis laudibus illustrior , qtti nihil unquam in

uita non egregium, non ampla, non ingenuo nobilis uiro dignum aut cogitauit, aut fecit,is, qua tempestate Renatus

Andegauenili AI onso Neapolitanoru Regi bellum int Iit, in eo bello, quecunque a summo duce munera postilanatur, ea forti fime prestitit, usque eo,ut Renatus, Neapoli potitus, eum pro rege iure summo, de potestite amplis sima constituerit. Quo in imperio ita se gesti abstinenter, ita iustitiam est complexus, ut, cum ad Alfunsum rursus uictoria inclinasset, afflictis Renati partibus, exceptus ab

illo sit bonorifice in primis, ac splendide : quems apud

Renatum antea eundem apud eum,quem saepe armis laesem rat, saepe in e fcrimen uitae addetxerat, Cr dignitatis, Crgratiae locum obtinuerit. Ex hac tantarI uirtutum prae inqua filius eius, ad optimam nutura optima uoluntate adium,documet i sump*t ad uitam laudabiliter instituen dam, Cr ijs artibus excolendam, quibus postea maximam adeptus Cr uirentis,er probitatis opinis nem,Pontifex,a probante Deo, fauentibus, dilue incumbentibus bominia

10쪽

buit:sed, quantum antea contendera ut in studio uirtuta omnes anteiret,tantum, uise ipse in omni lavde uinceret, er studuit, consecutus est. Itaque quemadmolini ei non modo ob obtinendam cardinalis dignitatem, verum etiamia Pontificatum, antiqua maiorum existimatio, er clarisi

patris memoria quasi uiam ex aliqua parte muni', adiatumq; putrircit. sic patris deinde tui fratrem, multis illum quidem animi bonis ornatum,musto tumen faciliuη ad codinatatum egregia Pontifcatus Innocenti fama perduxit. Haec est in tuu gente,magne Princeps, non opum, ac diuitatiarum, quibus etiam minime digni sepe astant, sed uirotuMIS er gloriae,perpetua multorum saecularam serie quasi per manus tradita, Cy ad te ipsum usque consernatabo ditasNec uero paternum tibi quidem genas praedicandum, maternum autem disimulandum videt. Vtroque licet , s ueteraspectes, aeque gimeris. Nam Hala inarum nobis

litas simul er antiquitas Etrusci poetae doctifimi, dc suapientifimi Dantis testimonio cognoscitur: lebilites in eo, quod illam Italiae partem, que hodie Luneiana communi uocasula nuncupatu Malustius olim uniuersum paruisese tradit: antiquitas autem, quod cum ipse annis ante nos ducentis quinquaginta floruerit, corradum tamen Malaristinum,non ut aetati uae proximum, sed ut multis antes calis nutum ronorifice appellat.Vides,a quibus uiris oriagnetem ducas, Alberice clarifime. Neque vero uides tu quio

dem , sed non imitaris, aut imitaris quidem, sed non ussea

queris. Versantur enim hu animo tuo cogitationes egregiae.

Inde emergunt preclare facis, i is maioribus, teque ipso digna. E quanquam tibi maxime propositum est militare decus,unde primum tuae gentis nobilitas fluxit:magni tante

facis eam doctrinarsim studia,qsae si ab iit ah taminum