De jurisdictione serenissimae reipublicae Venetae in mare Adriaticum / Paolo Sarpi ; Epistola Francisci de Ingenuis Germani, ad Liberium Vincentium Hollandum, adversus Joh. Baptistam Valenzolam Hispanum, et Laurentium Motinum, Romanum, qui jurisdicti

1쪽

ME IURISDICTIONE

SERENISSIMAE

REI PUBLICAE VENET H

.IN MARE ADRIATICuM EpistolaiFRANCISCI DE INGENUIS

Germani,

ERIUM VINCENTIUM

Hollandum, duersus

RAPTISTAM UALEM E O L A M Hulanum , Et

Romanum, qui furi ictionem istum non pridem impugnare ausisunt.

3쪽

Nimadverti ex novissimis siteris tuis, LIBERI VINCENTI, Vir Clarissime, legisse te, qua nouita pridem in lucem edidere dupsunensis, Troregis Neapolitani, mancipia, Ioh. Bapt. Valeno la Hisbanus, Laurentius Motinus Romanus: Nec segisse te tantum; sted sicrupusem etiam iude concepisse: ropterea quod iob isti s audaces homines , Pugnare non dubitarunt iurisdictionem, quam Restublica meneta in Mare Adriaticum optiamo re habet, aά tot jam secutissime interrupi, ne habuit s possedit. Cuiproposito conficiendo

τω ingeniorum modo vires vehementer acu

rant, Principi suo novam spem ais Flatium

ferre nixis sed calumnias praeterea varias, Iu- marum plenas, pro opinione sua tuenda intermissere hau sint veriti H;c quid mihi videatur in re tanti momenti, ruum pro amicitia nostra enucleate coguoscere, maiorem is modum a me petas, espluribus lisserere necessitas non postulet: imo operam Leum perdere videatur is, quii utilem ipsorums er Heam cophantis istis

informatiouem

4쪽

tifariam, ab quid tu medium asserre libet ex is, qua in privatum meum usum dudum olem vi colligi.

Velim autem ante omnia alligenter ar

mutes validum illud N potens argumentum,atet in omni re dubia et disti cisi maximi ponderis, a Trasicriptione ui mirum temporis. Hocsus locum pondus ve habet, crede mihi, h;c habet quam maximum. Etenim Senenissimam Rempub. Venetam in mare Adriaticum dom, nium potestatemos habere, non ipsa tantumem purientia diuturna, s intemerata fieries tot s culorum locupletissime testamur sedidem etiam

clare aute oculospouum mustarum statum probatissmi aliquot s docti miscriptores, omniau acultatum, furisconsultipraseerum 2 H, soraci ais Chorographi: qui 'alia urbium

eius praecipuarum pGmordi ura ais misia, quasi in amplissimum Mundi theatram pro- durita, literis memoriae prodiderunt. Certe furisconsultiri aut de in is, sed siumma aut horataleposientes,quorum ultra trigila mi retib* im,sopus sit, magni viri, uno ore, Meua voce, cti' summo cosseusis, nec uou motu ais instinctu propriis,

5쪽

proprio, omues testantur, rationibus etiam evidentis imis evincunt, dominium Reipublica in mare Adriaticum a multis retro seculis, ad suam uss aetatem constansfirmumet mansisse. Luare moti alii istorum dicere nou verentur,. Rempub. Heuetam in mare Adriaticum uouminus dominis babere, quam tu Venetias ipsas, urbem primam acprincipem: alij vero publice a alam profitentur, Adriaticum mare esse umbis Venetiarum territorium, regionem, distriactum: s lucusentam simul mentionem faciunt

legitima potestatis, quapradita sit Eeoublicase

reni, sabulendi s promulgandi non tam de navigatione leges, quam de imponendis vectiga-bbus, portorijs nausii, iis, qui per mare illud

navigant negotiantur, guam rem adeo illi extra omne dubium controversiamqὸ ponuUt, ut quenquam unquam extitissenegent, qui contrarium asserere ais obtinere sustinuerit. Et quanquam Clarissimorum illorum Vis rorum aliqui in argumento proposito terminis muntur generalibus, simpliciter ais absolute

tantum marismenetorum mentionem facientes, ines exprimente rarise, 'aliuam illud, quantumue mare fuerit: tamen alij, qui disertius loquuntur, illud Gofum indigitam: alij merx A s mare

6쪽

mare Adriaticum imum. stuo non βosium maris

possem tum definiunt s describunis magni

tudinem etiam eius re amplitudinem liquao declarant. Ex verbis autem illorum, quidiserte es ex se loquuntur, verba resinflus horum, qui generalibus utuntur terminis, sunt iste iagenda s exponenda. Motum enim tibi protritum Logicorum, ex locis synonymis' apertis illustranda sunt homonyma sambigua. 'uterim quod ad ijam alti uel ret, de qua quaritur, sub antiam medullam, omnes illi doctissimi viri admirabili inter se comordia cominentur. Nam ομαθυμιδον omues te lautur, post

occasum lueerj Constantinopolitani, aut eo ad occasum altem vergente, quum mare ADLaticum , aliquot annis estet derelictum , Ac, ut illud nec praesidio custodirer, nec protegmos sgubernaror quistiam, Remp. Venetam, ut Commeatum inde pisum haberet, ius dem protectionem, suam ipsum recepisse gubernaculum quinetiam eius, dominiumqus ibisumsisse. 2uo equidem facere naturali s gentium iure poterat : quum verissimumst, s cuivis compe dissimum pana mente praedito, ter π, maria salia, qua sub dominio aberius non seunt, seu potestatem

7쪽

festatem redigi eius, qui primus iDoccupat: qua

faue ratione primaeva Mundi Imperia terra maris occupabantur, hodies occupantur. Illo sic recepto,Respublica tumpraesidium, tum domianium gubernaculum Uus magis magis auxit, ammificavit propagavit, instruestis ad id malidissimis cia bus, impensis immensissimuvibus es profuse copiosi mo sanguiuera Charissimorum se delissimorum uorum subditorum: quibus quaprogressu temporis υ=ratis alijs, cum 'alia, tum adversii littoris accolis infesta π infausta obstacula interiecta fuere, R stublica magno semper an obseelici conatu severavit, removit, s delevit. Habes, VINCENTI, de ne proposita

sententiam, at asseritione uris onyultorum. Huic suffragatur ingens numerus Historicorum es Chorographorum, uou iudi uioris emistimationis. Nam, ut nihil dicam de Leandro, Historicorum 'talicorumsui temporis cor phaeo, de Sabellico, ω alijs praeclari nominis viris, qui non tam in cluta Venetiaru Vrbis initia, quam dominia athlura eius is mane Adriaticum raphice veret describunt,4plenis buccis prad,

cant: insuperperplures alios repertas, vimur

vesis historiarum ais antiquitatum peratos, qui

8쪽

-hi a mare non dubitant, Rempublicam

netam am ultra trecentos annos a navigant,

Myper mare Adriaticum naulum egisse: Gram quinetia edulo dedisse,utper classesa mitas vel acientes hinc inde nauta naviculariam suam exercere t os res possent. Ruod vilinum argumemum quam potenter dominium

illud astruat, idoneum s sit retundendis cal mni' sycophantarum i torum S tu pro tua prudentia judicare potes Vse. Merum mimvero quum exciperensiit aliquis, Historiographorum authoritatem minus som. talle ponderis bic habere: experieulia quandoquidem comprobet, aliossaepe amore, asios odio, alios ste aliqua, aut adulatione uritos, haec ρος illa fura at dominia in huius velit ingratiam Iroferre, praedicare- extollere: ob id animo te tuo per probe volvere velim celebrem illum, consideratione dignissimum, ais plane autheuticum a sum, qui accidit in Concilio generalia Leone Papa, anno M CC L xxIV. cflebrato. Euum enim Nervesnin Abbas, d legatus Papa, conitarum de libera navigat,one pratensionem tu medium pro ueret, vehementers urgere vellet: e vestigio Usime multis altercationisius, quasi e tripode promunciatum,

9쪽

sancitums fuit, pratensionem illam momenti esse prorsus nullius, proinde explodendam srepudiandam. Iniquum enim esse, iniquum, ut Ressubsica Teneta, qua mare Adriaticum

contra vim Saracenorum, spraedas pyratarum, sumtu magno adeo interdiu ρος noctu defendat, communi Christianorum bono, ipsa indebita siua legitima possessione interturbetur,

ais re optimo maximo illo, quo tot auris, ne mine refragant , Viso gavisa est, exigendi quectiga pravetur.

Hic in mentem mihi subit, aliquos, ut dominis huiuste jus instigant, aut in dubiumsaltem -- cent, de tempore scissitari, quo primus maris Adriatici Capitaneus Heneti s sit renunciatur. Equideri tempore Asopraecise non mustat quum Archivum, in quo designationes s consignat,ones tales continebantur, anno M CC xxx infelici igni sit ab umptum. Voc tamen interim alte tibi Persuadeas, a tempore illo, ad hoc avum, Capitaneorum isti Hodi continuam successionem sine interruptione ex tabulispublicis demonstrari possio Et exstant in publicum tabuca alia, quibus ab eodem illo tempore ad idem hoc avum, libertas mare Hud tra navigandi, aut cum navibus

B armatis,

10쪽

armatis, aut cu- personis certis, aut cumrebintadusum illarumpertinentibus,plene pianes eiu determinata: quam petere necesse habuerunt, petieruis Principes, Adriatici maris littoriaι habitantes omnes: Triuii Papa,Legati, Vicaris Gubernatores s Commuritates provincia Romana Marcana: Reges quinetiam Neapositani ipsi pro Apulia. Lua libertas num concesse, nunc negata sevit eis: re concessa quidem

nunc pleue, nunc vero tautum ex parte: out

Reipublica, domina maris, ere visum: quibus omnibus ac siugulis operose recensendis, ne epistola in Volumen excrescat, libens spontes sive sedectia

Sed indubiam huic assertion dem facit

illud Papa Triani M. Treve, in urbe Lucae ratum, quod ad Ducem Antonium Ven, erum direxit anno M CCC L Xxx TII Ladae X Jun. in quo gratias uagi , quod triremibus ipsius, qua mari Abiatico a prasidio esse solent, tamariam, Hungaria Reginam iuba ro- dio capti vam detentam, prompreadeo aras ex votosuo siberarit: quod duo etiam illa Gratulatoria carmina ostendunt s com firmant : quom unum praedicta Regina infiniaptum ere, alterum mera eius marito, Regi S