장음표시 사용
1쪽
Serensime Rex Dominς Clemensissim . Irari satis non potuit Serenissimus Rex ac
Dominus meus elementissimus Io HANNES C A SI MIRUS eum Senatatio, accepto primo nuneiocintrasse ex rcitu pay ris. Tae. Du- , ee mirienbercto finesRegni sui. Tum vero stu. Pere eti/In magis caepitacu pes satiatu. triti Tuae alio exercitu stipatam advenisse intelle Ut . t Me iturum Sere ssimus Rex meus, quam etiam Senatus ad Tuam Majeitatem delegare voluerunt, ut tantumnire possienus seu sttasit affectus&anunia inpetus, xl l MajestatemJuam eo Mye ininui riti Vehementem enim esse oportet, qui nullis hucusq; mediis, non de pa- . ce tractatibus, non legationibus in Sueciam missi non sanis pactorum ili induetarum vinculis eo hiberi potuit. Ad' iram 8 indignationem non satis causae videmus. 'inod enim tantum facinus vel Rex noster vel Resp. commiserunt, ut tam si vera ultψn illi , dicare Majestas Tua in animum induxerit Z Nos, Deo teste nihil ta- ' leseimus. Induetas semel sactas semper sanctissime eoluimus. Suecis in Germania bellum gerentibus, & rebus nostris paee tum florentibus, licet multoties in societatem belli contra ipsos invitare mur, nunquam publice nocere volui my: antiquior enim nobis fuit fides semper, quam utilitas. mod s privati aliqui hostium rebus favebant, multi etiam fuerunt, Mi Sueeis oper/m suam navarunt r,tot Borussi, Livones, utIandi, Regni Poloniae subditi, tum de ipsi 8qloni, probati nominis, in vestris castris militarunt. Testis est vel - frater
2쪽
.Dater meus gerinantis sigiis unam pretemsti;bene jessa it in notus, de jam tristi hoc bello no suo 1Barbaris nuper extinctus; vestego ipse, qui non tantum sub signis Gu ST AVI illius MAGNI,
Avuneuli Majestatis Tuae, tyrocinia mea exercui, sed etiam non ita pridemGalliae Regi,sveco foederato, non contemnendam polon
rum manum ad expugnandum Dunkerhum adduxi, nee inanem .ut eredo perbiennium operam praestiti. ' Caneellariae etiam errores, vel alia minutiora, non tanta fuerunt, ut armis vindieari debe-
.ent. Est igitur aliquid aliud. Dicerem, esse cupiditatem divitiarum; sed ieimus, hoc animi vitium longe a naturaMajestatisTuae abesse: & ex Regno tam misero, lacero &devastato quid jam am- plio extorqueri potest Z Octennium est, ex quo Regnum hoe bellis, di quidem atroci ssimis, assi igitur ,r & quot anni, tot vere clades, adisique exeret tus vel caesi vel dissipati, tot i; Rerum reparati. malo itandem est imperium, quod tantis calamitatibus non Iu ecumberet inales thesauri, qui non extenuarentur Intrassi, Rex potentissi. me, provinciam viciniorem, majoremscit. hanc poloniam, de eiviis tale ut ab incommodis belli remotiores,ita etiam felleiores. Considera miserorum hominum pauperiem, ec inde de aliis loeis, qui Hopitis malo siti fuerunt, Vel in quibu4 bellum geritur, judicata.
quantopere exercitus ex illis ditabuntur. Nullae hic urbes opulentae, non me te toros divites, non auri vel argenti fodinae. Divitia nostrae annui fructus sunt ex pecore & eampis': quae om fila si ab exereitibus tam Majestatis Tua quam nostris, consumantur,:gricusetura cessabit. Nee ullae unquam contributionea sperandae, imo metuendum, ne nobis & exercitibus tuissame sit pereundum. Si igitur nee sitis causae ad iram, nec multum incitamentorum ad cupiditatem Maiestas Tua habeat, suspicari cogimur, Majestatem. Tuam aliis stimulis adductam, it nobis bellum inferret i Fama nempe de gloria, verissimis humani ingenii oblectamentis. Sed quae haec gloriar Dum nos eum hostibus immanrssimis pro saluteis&vita decertamus, Tu, Rex potentissime,nos etiam armis occupas. si gloriam vis, veram, non vanam quaere: vera autem erit, si aliena non appetem suum eatq; tribuas. Rumor est apud nos, velle Te protegete Poloniam. Si hoc est,protegas gentem emitra hostes im-
intimos: pulo libero libertatem non adimas Regi Iegitime F a nobis
3쪽
1 nobis ele &Tibi sanguine iuncto Regnum ferires. Tune ergTe non pro Protectore, sia etia Benefactore habebimus,& Conser vatori nostro Tibi trophaeum erigemus. Majorem inde consequens gloriam, Pam si maxima Regna Tuo amplissimo adjieia, Re gno. Sed si Regnum hoc vide armis Majestas Tua in animum in duxit occupare, putatne, hoe firmum fore impetium , 3t Sueetae iungi posse Poloniam i Disiunctissima sunt haec Regna didivisit natura mari: di elavit constitutio imperii de religio: diserepant legibus, moribus, habitu, lingva : in nulla re sibi hi populi suci similes, nisi ferocia, distordiarum omnium fomite. in igitur par- tum imperium bonis artibus administrati posse , Ma 'stas Tua non speret, sedsemper adsecures Se supplicia recurrendum eriti inae vero haec gloria,ex Principe benigno & clement, mutari in emide Iem do truculentum Dominum t Aliam ergo, Magnanime princeps, ingredere viam, & nobis paree. Pacem jam petimus, depre eam urbeIhisti. 3c, quid a nobis Majestas Tua postulet, uva periat, rogamus: Nos intestati Tuae in omnibus satisfaeere stragemus. Gradum tantum sistit, cum armis ulterius non progrediatur , di de pace totiexoblata nobiscum tractare non dedign tu .
ER NESTI PACI ANICHRISTOPHORUM PRZIEMsΚIDE ORATIONE
sorias tuas pro pace vel indueris impetrandis rationes exa ctius perlustratas tibi rursus sisterent,ostendetem i, pro vo eo tuo implendo satis escaces eas esse non pine, quanquam Rhethoetea industria nihil non egisse videaris ; ea ea gente alias natus,
quae, schol si insuper habitis, tumori 2 minis propitu, quam
4쪽
apparet, ut pacem petendo bellum omnino deprecarem. Atqψe ut in eo accurati pariter judicii virum agere ae praeterea humaniter satis te gerere ostenderes, ad Inventionum de Topicorum loca con versus, tria praeespue argumenta mutuatus es, quinus magnanimo
Regis se eeiae proposito gloriae nervos succideres, aut pulchertim operi languorem saltem injieeres. Igitur, ut feliciter ordireris,ab admiratione auspicari caepisti: Regem Sueciae sei l. tanto cum exoereini in Poloniam mkrasse, ad id quidem te obstupescere.. Quasi vero Poloni nullisis eulpae rei; aut Senatorum Regni Sue eiae ad Se- . natores Polonicos literis non essent admoniti, vel deniq; , quod o bi universo tabulis publicis patefactum est, te unum fugere debeat; aut nune demum,quum Rex Sueciae arsa viam properet, expedi-.tio Suem ea ad aures Polonorum perveniat Τ Ego vero, pretiemshi, 'vereeundum duco, polonos, Regem Sueciae ubivis su pplantare
eertos a Palladium Regni dc Insignia Suecta sibi vendi eantes; illustres Legationum operas eludentes s controversarum ante LX. pr
pe annos ortarum lites inexplicabilioribus semper tricis, turbis de prorogationibus implicantes; quin insuper Externorum foedera in
detrimentum rei Suedicae sollicitantes; classem qu4q; externam in mare Balthicum ad commerciorum usum & antiqvam septentrionalium Regnorum libertatem frenandam penicentes; amicorum animos, quantum in iis est, avertentes; multaq; alia contra jus de fas agentes; domi adeo ociosos suiq; immemores esse, utis,
Quid aut Quibus hoc faciant, Quidve mereantur, ne quidem pe
lamni ucogitent. En pleriteq; servata faederis induciarumq; saeramenta, ad quae tam audacter provocas, Pigie mihi. Mihi crede, rem leviculam Mecis non videri, Polonu Regem nunc in Livonia, Oseatia, pom erania sibi vel attrahendis vel perdendis a nune in juvando Inimico, vel bonos vecorum eo natus impediendo, Majorum suorum male fidis vestigiis sie insistere, ut haec eadem in Meeorum internecionem dc contemptum vergentia non solum probet, de quibuscunq; artibus rursus premat & urgeat, sed etiam Instrumento publlio utrinq; probata improbet, pacta conventa susci; deque
habeat, Regi Sueciae clieet aliter nuper monitus,) Titulos Regios
di sigilluin, adeoq; Resnum ipsum, non dicam, invideati sed ipsi
5쪽
eari, tum negat sibi vero attribuat rudiu ritibus.ngeloqvu. bos coloribus tueri pergat:. id verpest. quod vel patientissimi Regi animuim laedere visceraque rumpere ac ad justam vi quelictam.
excitare possit. Sed publice polonos laesisse videri nolia Priatusiani ,
Curigitur reos non dediderunt ὶ cur proterviam non castigaruntiis, eum Ministri sveciei de facinoribus, avererentur F cur conniv runt Z cum se facta extenuarunt i curtaeendo dissimularunita in
sandigni visi sunt Sueci, in quos intolerabilia α erectis animis imdigna admitterentur, utpote quos Poloni sui Starovolscius palam, profiteri non erubestit . minimi. semper faciebant. - Non inepte ergo in oratione tua su piratus es, Praimski, ob has de similassas bonos sensus confundi, animosiadicari,cdium stum subna sci, d furorem tandem armorum erumpere,ad vimSacria Re ad gnitatique illatam fortiter arcendam, & nefas eviandum, donec. poenam extendi posse intelligatur, vini culpa &ludificatio a nuatim di sine fine augescit. Horum omnium si, ut belle suspicu tus, ita rationem subduxisses, Pretimski, opus non isset,advenatum armorum Sueci eorum tanto cum stupore mirari, utpote quin Polonus Lex primum merito suo, deinde per consensum doministerium voluntatis Regia causaeque inique favorem, spubliea ipsa in se concitatunt. . Satis enim, ni fallor, Regi Sueciae causae
subest arma rapiendi,ad se suamq; dc Regni dignitatem non in praesens modo, sed, quod Regis est, contra fiatura etiam ingruentia mala tuendum. si q vi causa, belli nunc omnes sedulo ignorat,quibu-cunq; occasionibus immineat, ut Regi Regnoq; Suariae inhiar
pergat. Praetorquere collum injuriae Oportet, quam ad te perveniat. Lentum praeterea ac sub somnolentum foret ,s, cum Prin-ceps iniqui actis&appropinquante perieulo lacessatur dc nrgea, tur, ad justam iram dc vindictam subinde non excandesceret, normanimum aeueret. Fructum vero tantae expeditionis, qyi praeelarrefacta eum justa aestimatione de conjuncto decore nunquam non eo-mitari solet, ut assequantur Sueci, non est cur adeo sollicitus sis, . nai mihi, quo nimirum Procuratore Sueci nihil quaerere statuerunt. Ipsis tamen prospiciendum est,ne operae suadipretioomnino defra dentur, totq; sumptus i in pendi sie, tot maria ac terras frustraobis isse perhibeanturi. Fallor enim,aut egestate non adeo premitu
6쪽
illa Ioniadipari, quam aggressi sinit, ut super fissentatIonem exeriseim 'nuul non pretiosi repperiant, quod ad plura dc majora animo calea d dat. Vivumadhuc Suecorum ii onnulli, qui sibi inia memoriam factu revocan quae ante aliquot annos a Polonis eluctando extorserunt. Ad ipsimet Polani scriptis de ore nunquam
non aureas chimaerii gemmas, utensilia dereliqua sua vasa argen .etea, phalerasq;&ornamenta cinaruin suorumq; splendorem h bituum, de reliqua non plane avararum manuum invitamcnta,a bitione quadamverborum iupra caeteras gentes jactare ostenta requialent: quae omnia eum bellica studia animent, adeoque luxuria Polonicae sineiann quin moderato in ilitum quoq; Suecicorun usui, eompensationi cedant faciantque, satis habenus negatum ruui est,nisi in quantum pro piria victoris clementia deditis salutem & patrocinium indulsit. Caeterum eo pia agroxum & terrae
Lecundae abundantia , quatenus praecipue Sueciae finibus conteris mina est, magnam utique spem militibus alendis deventurae securitati certum autoramentum monstrat, ne poloni, quod praedae suae diu destinarunt, impune devorent. QSanuam autem magna
pars hujus militaris expectationis procul esser, nihil tamen satisfa- ictioni Sueeorum deesset, quandoquidem ratio de conscientia rectEncti sitis loeuplesmerces est. Et habent, de quo Regi Sociae gratias merito agant poloni, quod, cum ingruentibus Barbarorum tempestatibus & Jnundationibus impares ipsi mei sint, aliquam Poloniae partem sub alay suas recipere,&adversus vim tueri iniuis per non habeat. Recteaenim atqsordine illi faciunt, qui, cum seia pses vel regere vel defendere nequeant, aliis sui tutesam commic 'tunt. Nihil etiam justi usa justo Rete fieri potest, quam si iis opem ferat, qui Iaborant de periculis objiciuntur. Necessitas quaedam vero imponitur, ut hoe faciat, si vicinus patitur, ne periculum incendiiunq; ad eum quoq; trajiciatur. In hisce procul dubio vera gloria reposta est, Praimski nisi, cum alibi gloriam se Mndam eontendax, suadeasq; Polonos tuos solos inglorios facere malis. Ego vero vel maximum gloriae campum apud magnanimos,ν ambitioses, propriari; laudi satil addictos Polonos quaerendum, se velim, ut distant , liquando, Sueeix quoq pectora animari
non ad sustinendum silum, vacilli inferre parant, sed ad anteve 'F 3, tendum
7쪽
tendum mala proposita, adeoq; eos ultro aggressiendum, &, quotiqvotiustae reluctantur subjectioni, debitis frenis cohibendu n. Id ,
ne non feliciter eveniat, nequicquam vereris, praimski, esca natio Polonaq; apprime differant habitu, lingua, moribus, i stitutis & religione. Nae sodes injuriam Regi Siniae verte facis, s iis versaris enitationibus, ut, cum Casiliaruna, suos Polonos male defendentem, nihilominus idoneum iudices ad inenda . fimul eum polonia Sueciam, cui etiam tantopere insidiatiis est ha- ctenus,de, si vires superessent, ultro appetereti Regem vero Sue simul eum suis ditioniblis poloniam regere posse verearis. vehe. menter erras,s nondum intelligis,Camlum industriae siue, miis dentiaeq; tam militaris, quani togatae, majus documentumdeprias dedisse acetianinum dare, qui ab infiniis propemodum militarium munerum ad altissima gloriae grassatus, exercitus in Germania non ita pridem sie rexit, ut multis virtutum argumentis probata inpatriam fide optimae Prineipi, Regiae j omui insigne ornamentum esset, mox etiam principali sedi summo eum omnium applausu destinaretur. Nune vero singulari Dei providentia seeptra impetu adeptus, unius spatio anni ea effecit, quibus in se suari; actiones multorum oeulos animos imum admiratione convertit. Nimirum Deus Imperiorum auctor & stator, quibus ad imperia provehenda 'pro instrumentis uti eonstituit, iis plerumque sceptra peculiarimo. do tradit, suceessumque coelitus largiri solet. Caeterum qui Suecones dimanos aliquos ermanosq; acLivones,&Russo moribus,tingvis de longo intervallio differentes moderatur, dissidendum non est. quin polonos etiam sub aequabili placidoqi obsequio guberna possit. Legibus enim suis quem ei; vivere permittita praeter me habitus nee lingua multum turbabunt, si caeterac cordant. Ea enim sens est utraq; , ut in alterius instituta dc consuetudines iacium igret. Leges vero,lingvasdcinores alienos adeo iselle addistit, utroq; miscet, o sic componit, ut brevi tempore pro nativis agnoseat. Neutri nune quicquam externum aut minus conveniens vis deri debet, ex quo utriusque nationis juventus per peregrinationis experientiam aliena mirari desit, nihil ; novum arbitrari. N nune exemplk adducere necesse habeam Regnorum &Rerumpu.
8쪽
disertis,eomplexae sunt . hodieq; complectuntur. Qui benignitate aequitate de clementia imperium suum temperaverit, ei candida defaeta omnia erunt; eru, iam hostes aequiores, quam aliis cive . De Rellitione quid dicam revoeandis seductis animabm, quibus vocisis erit, laetabimur bristin . sin vero in fatis adhue furitae, Mi uir quibusdam lucifugis Evangelii opes, non est, eur propter paululum diversa in Relligione sentientes justitit hon, regatur PoIonia, quae hactenus pIus, qVam ullum aliud Regnum, reli igionum variet te luxuriavit. Diuturnus etiam usus satis suis perq; doeuit, servata cuilibet sui libertate sensus,imperia sobri ge- ri, salutemq; populi sub germano regimine proeurari possc, si habenae in manus tam prudentis & benigni Regis inciderint. Sed de eo in futurum, cum de obsequio conventum fuerit, solliciti erunt . Meet. Nunepizimshus quid in te artis est, eum reIiqvis Poloni, hoc age, ut pxx cum aequa satisfactione militantium,& autoramen. inde amplius non offendendo, Suecis primo quoque tempore rem datur ut per infestas&dolosas inducias bellum deprecari desuri
pro suscipienda tutela & patrocinio
Gothorum, VandalorumI; Rex, Magnus princeps Finiati. diae, Dux Esthoniae, Careliae, Bremat, Verdae, Stetini, posmeraniae,Cassubiae& Vandaliri Princeps Rugiae, Dominus Inoiaeot mest aliae, nee non Comes Palatinus Riani, Bavariae, Iuliae, Clivia dc maritum bux, dcc. senatoribus, Dignitariis da
9쪽
universae Nobilitati, Terrarum In'alatinatust adienti, gratiam de
favorem nostrum singularem. Non potest vos.latere, qum gra-xibus eausis moti simus, ad ea pienda adversus Regem pcloniae at-m , praevenien q; ea mala, quae Nobis, Regnoque nostro Pa dicto Rege jamjam imminere vidimus. Huic armorum nostrorum Justitiae ita suffragata est Divini Numinis bonitas, ut, sine ullo impodimento, non modo nostrae potestatis fecerimus urbem sedemque Regiam mariaviam, sed etiam felici progressu magnamr artem Poloniae victrici nostra manu peragrati simus, spe certa freti DEUM Op T. MAx. consilia actionesq, nostras porro prosper
.eventu beaturum. Quamvis vero arrna nostra ulterius proferre
possemus, atq; eo, quo datum est, modo victoria uti adversus eos. . ivi partibus se nostris non adjunxerunt: tamen cumea sit indoles nostra, ut Clementiam & benignitatem potius nostram , quam iram de indignationem testatam facere velimus; proinde vos hisce Elementer serioq; invitamus, ut viso lectoq; hoc Diplomate propere ad protectionem tutelam de patrocinium nustrum confugiatis, δε omni cum poloniae Rege commercio renuncietis, intraq; diem o. MLvet. proxime instantis mensis Oeobris Narsaviam vel ipsi veniatis, vel Peputatos vestros sussicientibus mandatis instruct mIttatis. Quod si feceritis, promittimus, libertatem Religionis Immutabiliter confervatumari. Deinde ivilites nostroςab .oni Ptoeerum & Nobilium,Civitatum, Castrorum de subditorum vio. lenta invasione, depraedatione ac direptione inhibebimus, atque commereia eum finitimis, quantum ob injurias temporum fieri poterit, tuta dc secura praestabimus, ac postremo eorum desiderio rum, quae statum, Pignitatem dc Jura vestra concernunt, eondignam rationem habebunus. Si hane gratiam & benignitatem nostram aspernati fueritis, nec vos . Rege Poloniae sep ara veritis nev quiete vixeritis, vos pro hostibus h bituri de possessiones bonaque vestraFisco nostrosubjecturi sumus. inibus vos Deo elementer eommendamus. Dabantur Casi miriae ad Cta viamis
10쪽
LITERAE REVERsALEs De Fide, Subjectioneq; EGIBUS ET REGNO SOCIAE
UNHersi di singulis,lias inspecturis& lecturis, ad perpetia
am rei memoriam notum testatumque faeimus : Quod eum majoris partis Magni et ucatus Lithuaniae , patriae nostraexharissimae, ii Moscho occupatio &oppressio , tum a Sacr. N. Majestate Sueciae, post belli contra nos declarationem, imminens summum perieulum, nec non a Serenissimo poloniae Regeia, IOHANNE CR SIM IRO, omnis consilii, auxilii atque opis, aliorumque omnium necessariorum mediorum destitutio ae defectus, eVidentem nobis imponerent necessitatem communi nostrae saluti invigilandi, de de modo in tuto eo notandae publicae rei pro- spieiendi, aeserenissimi ac potentissimi principis ac Domini, Do mini CAROLI GuSTAVI, s vecorum, Gothorum, Vandalorumque Resis, Magni Dueis Finlaudiae, Ducis Esthoniae, Care- liae. fremae, uridae, Stetini, Pomeraniae, C., siabiae&'27endae, prinis ei pis Rugiae, Domini infriae dc mismariae, nee non palatini Rheni, Bavariae, Iuliae, Cliviae ac Montium Dueis, gratiam fle protecti nem expetendi: Eadem vero Sacr. Reg. Majestas Sueciae elementissimum suum in nos animum paratamque in avertendis discri-