De barbarie depellenda oratio habita a Paganino Gaudentio ... 1633

2쪽

Mnes qui liberales 'disciplinas in celcbr bus

Alliensis, aut docendo tradiit, aut auctiendo percipiunt, in hanc metam dirigere dicuntur arcum, ut barbariem a consuetudi ne mortalium depellant, vel si depulsa iam sit, ad nostros mores

pedem rcferre non patiantur. Non c quidem tuerim insitias reperi r i aliquos,qui tantu abest,ut praestent,quod prsse ferunt, ut potius ruditatem volentes nolentes pariat, foueant, atq; propagent. quorum peruersa agendi

ratio socci fit ab ijs , qui publici saporis sermonem no habent,quiq; bonς menti, rara felicitate litauerunt.Horum labores dum gratulabundus intueor, suspicioq. cogitationes,qus fugitivam sapientia honorisce detinet, atq. exornat, huc orationem deduco, ut de barbarie pro figada in hoc doctissimo,eruditissimoq. consessu verbasin habiturus. Nec enim in ea versor opinione, ut putem Etruria, quq omnis doctrini, omniumq. elegantia tu semper filii mater, regnare barbariem. Quinimo ex ijs quae maiores nostri in eliminanda imperitia gesserunt,

quomodo alij sese exercere debeat ut ipsis qua si millimi

evadant, indicabo. Si namq. lateri volumus quod res est, aciem mentis ad beata tempora, quibus Atheni florebat,extenderuta Acceperint sanEGrscia Syris figypt is, aliisq nationibus rudimenta qusdam. Hoc ramcneorum capiti laurum deuiciae ignorantiae non detrahit, cum satis superq. conster, vagam quam da,& fluctuante effatoium farraginem apud teliquasgetes inccrtis fere auctoribus extitisse, qua velut indigestam molem acceptam pelasgi diuino ordine, di pulcherrima claritate di.

3쪽

. 4 gesserunt,digestamq.in excelsa sede conspicienda collocarunt. Non aliter certe cim meliu Chaos e latibulis tenebrarum eductum est a Sumnio Nu mine , machinal l

quam venerationis plani teplamur,affabre facta, ait lconstructa est. O sortunatam medicinam qui tantum limputat diuino seni,e parua insula prosccto,ut si dictata

fuisset ab Apollinis filio, sublimius,grauiu instar non

obtinuisset. Ita certat in ipsius scriptis cu pondere ratio num breuitas , cum robore argumentationis maiestas. Et nesciunt sapientes priushe allecti percellantur auctoritate,an costricti permulceantur dissertatione. Vt veth Cous Heros E limine amoenitatis pleno, in quo ab aligero Aligerio exteret animae collocantur,Fernelios,Leonisi cenos,Fracastorios, Mercuriales,Septalios,Laurentioris Gorraeos, alto'. in hoc quoq. Gymnasio adhuc supelai stites,germana germina agnoscit, & toto pectore copla - ctitur: ita si caput extollere, coetibu'. interesse posset, aut colloquio non dignaretur, aut increparet illos, quii velutAgyris forent medicam panacea cauponantur,ad plebeculam vocabula seno timenda consertuminant,ut auribus insidias sectant, videanturq. leges satorum refigere apti. Hiccine vetus disciplina, quam prope inter mortuam Pergamenus ciuis instaurauit,liberaliq.causa manu asseruit ξ ubi accurata illa, & argu ta locutio ξ ubi cauta prouidentia ἰ ubi de salute aegroti sellicitudo Z ubii Hippocraticae meditationis reperitio λ Nescierim quid

pronuncie,si quaeratis: barbaries sicne excutiatur, an I

uocetur Nihil speremus ab ijs,qui quicquid,discursat,

garriunt,pollicetur,opes Galenicas interpretatur.Iniu rato

4쪽

rato credere fas est,nihil secere ad exitisi barbaris eo,qui

vicuq.instructus paronia facultate, n5 alia de causa, quam sacculus sit plenus aranearu,domo egreditur.Sed a tem mihi velli sentio ab admonitore, ne principem locum in narratione Medicorum silijs eam tributu quasi multum referat, cui agmini quis adscribatur, modo stationem locumq. commendet virtus. Nam nec Phil

siphos reliquis postpono, nec Theologis subtraho primos gressus, si Iureconsultis ob oculos ponam aureum seculum, quo Eunomie plenos radios diffundens v sebat Imperium Romanum tunc, quando Neruam excipiebat Traianus , orbis illustrabatur ab Adriano,Anto. ninorum pietas micabat, Seuerus humano generi delitias faciebat. Ducentos plures annos extincta iacuit Barbaries, & iucuntis vices occupauit in Vlpiano, Sciuola, Marciano, Paulo, Papiniano ciliti, dimissa Astraea . Quisquis es, qui me audis, legum

interpres, verbis perspicuis respondere te cogam,si scire velim,quo existimes tempore iurisprudentiam iasIuisse ut sibi omnes numeros adesse posset gloriari y non transites ad aetatem supra dictaturam Caesaris . tunc bis sex tabulς prostabant cum edictis ,& Sanatusconsultis, plo

ii'. iussis . Iuris rudentum subtiles nondum emer. serant commentari j . neq. ad Constantinianum aruum pedem conseres, cum schola respondentium de legibus tunc evanuerit. Gothicas, Longobardica'. selitudines execraberis potius,quam ut inde Romani iuris exe.

plar petere velis. Si Lotharij initia, subsecuto'. pro. gressus iactes , praestd erit, qui verE contendat coepisse tunc restitui amissa bona, sed obscurae diligentis pluti-

5쪽

.mum defuisse Extolles Clasti Iubens merito p serilam,suq a Traiano, aut Augusto ad Di euanum v . pro sperri ine excurrit. Si verb inuidia seculorum luculeis tadsistata, exactat volumina interuertit, at Thracio. Iare iubente superstitata sunt per quinquaginta libros ex lacrimabili naufragio fragmenta , quae qua ui gaza sunt pretiosiora, quouis auro splendidiora. Nunc ut iudicitam instituatur de nostratium Iureconsuli rum praestantia,componantur utriusq. partis scripta ad

imaginem priscorum, quorum: nomina extra controversiae aleam posita sunt, de quina a barbarie m agis sint tremoti, apud quos certiora vetustatis vestigia signen- lturparuo negotio reperies, oculisq. usurpabis. Frustra ita me quorumdam obduratum animum emollire nit, .mur, cum statuerint, quidlibat potius negare, quam 'semale didicisse fateri , aut quae non didicerunt laudare. a quibus dum discedo ,inque aliam partem me verto,

E Perip. ito immensam lucem erumpere, non ab .sum

mo gaudio video. O sblis exortuna, ὀ clarissimu me ridiem, b in occiduum splendorem. an e gente Lucifu- lgarum,quorum scire quam angustum est,extiteriliqui lei tenebras offundere se posse speret, Sc aciem praesti guere eorum, qui tutannos indefessae teistionis ei impen ideruntῖ An balbariem euersum ibunt, sincerumq; pro lpinabunt philosephiae liquorem, qui turbidos Ma - ,rum riuos sectantur, qui fontes illimes Attici sermonis, quo usus est magni Alexandri magister, ob linguae in- is itiam coguntur auersari Quisquis admirandu Deam' li

6쪽

bibus tuitatium; aut patis ensium consalia attonum strepitu concussum consulis,si te baibatum nonappel- lauerit acrimonia Censoriim n limine exoticarum QDdium haerere Iutulatum,sponsionem facere erit par ta. Felices ter,& amplius cum Aphrodissu qui incedui, Themistianam perspicuitatem complectuntur , a Simplici j tecto tramite non dessectunt, aut si placeat italoisium recentem opera commendare,Pendasium circum. stant, Zabarellam comitantur,a Piccolomineo discunt,

Cremonini latus stipant , Bonamim indiuidui adhorent. Qui omnes tam bene meriti sunt de Nicomachisbo, ut si Pythagorica transanimatio vera foret, vere rum peripateticorum animas in i s immigrasse non dubitaremus. Iactetur san ab alijs nomen Aristotelicum, non tamen glaucoma obijcient ijs, qui norunt. Zantum ab Hipanii distet Venetus Eridanus. Sed relio ab expostulatione, quam fas foret instituere, nisi scirem, insaniae eo argumentum, si unus homo, cuius visa perbrevis est,bellum gerere velit, cum integris Re hvspublicis . ordinibusq. perennibus. Praesertim cum Barbarica hydra a luteconsultis,philosophis, Medicis .

concisa ali contusa, ad Theolosorum aspectum non liter obrigeat, qua viso Perseio scuto marina Gorgon. Exuratur sanies, hauriatur veneficus languis a terra,c5 putrescant repullulantes vertices, incondita ruditas,qua iubinde erumpit, contumuletur,&saxea mole tanqua Balista latro aeternum obruatur. sacrarum literatum germanum sensum expiscamur ingenui homines cum

undonensi HieronImo, per Octavum eloquij pandut

7쪽

vel cum Graecis Basiliis, Vir Gregorio, te labanne

Subtilitatem profundarum cogitationum sic repetunt ab H xpponensi Antistit ut decurrentes per arcana Aquinatis aliorumq. fateantur diui ignati,discipulos sessu dia, quae a Deo nomen habent, tractasse , ut in ipsis solidam doctrinam cum nitore omnis barbariei experte coniunctam deprehendant , deprehensam'. laetitia pleni exosculentur. Tantum potest oratoria ticultas ,& exqu sita eruditio, qua qui prςditi non sunt, tria verba non tantur, quin illico ab argutis ingeni)s in f ibus

barbariae versari non dicantur. Sive igitur, Auditores, diuina effata exponamus, seu responsa Iureconsulto interpretemurmve quomodo aegro e corpore depellandi sint morbi, doceamus, aut natur via es indagemus si prosessoriu mimunus obire pro dignitate volum uv. balbaricas nubes dispellamus,animum ad sublimia intemus, cu paucis sentiamus,scriptores vulgo aut ignotos, aut inuitos consulamus: & si qui sint, qui glandi bus frui velint, cum pioeild sint fruges, nos ab illis dis.

sentire, palam profiteamur. Fremam,frendant, furam, ut mater Penthei,ut Mimallonu chorus, mu ipsorum malesanos mores sust deq. feremus. Ego certe vive sciam meas dissertationes,& congre ssus nonnullis estis molestos, quod ipsorum vellicent crassam Mineruam, tantum .ibest, ut doleam eiusmodi vices, Ut nulla de is magis g:orier, quam quod odium internecinum, quo prosequar Bar riem, odium capitale mihi conflauerideorum,qui ab inueterata bat te non dilaedere manse