Diui Basilii Magni ... De laudibus eremi, vel Solitariae vitae peroratio

1쪽

illhic diuersarum virtutum germina, diuersis Venusta coloribus rutilantur: & perpetuae viriditatis gratia incomparabiliter vernant. O Eremus sanctarum mentium dei ectatio,& intimi gustus inexhausta dulcedo. Tu caminus ille Chaldaicus, ubi sancti pueri feruςntis

incendij vires, orationibus reprimunt, SI ardore fidei crepitantium circa se stammarum globos e tinguunt, ubi scilicet & nexus uruntur: SI ardorem membra non sentiunt, quia& peccata soluuntur, H ad hymnum di-ilinae laudis anima prouocatur, dicens: Dirupisti vincula mea, tibi sacrificabo hostiam laudis. Tu fornax, ubi su perni Regis vasa formatur, S ad perpetuum nitorem malleo pinnitentiae percussa ac lima salutifer e correctionis erata perueniunt. In qua nimirum di lutae animς rubigo consumitur & s cabi ea peccatorum ac scoriae deponuntur . Vasa liquidem figuli probat sornax, & homines iustos tentatio tribulationis. O cella negotiatorum coelestium apothec . in qua videlicet illarum mercium summa reconditur: quibus terrae Vi uentium possessio compar tur, commercium, Ubi terrenis coelestia, transiriorijs mut)ntur aeterna. F lices, inquam, nundinae, ubi vaenalis aeterna vita proponitur ,

ad quam emendam etiam si est minimum quid, solium susticit quod habetur: ubi breuis amissio carnis emit coeleste couiuium, exiguae lacbrymae visum capiunt sempiternum. Postlassio terrena distrahitur, M ad mere ditatis aeterme patrimonium peruenitur, O Cella spiris tualis exercitii mirabilis officina, in qua cςrie humana anima creatoris sui imaginem in se restaurat, & ad suae redit originis puritatem : ubi sensus obtusi ad subtilita

tem sui acuminis redeunt, & pro vitiata natura sinceri' latis azyma reperitur. Tu das, ut ieiuni js, videantur otiupallentia, od mens diuinae gratiae sit pinguedine saginata. Tu das Vt homo mundo corde Deum conspiciat, qui suis obuoluta tenebris, Deum, de seipsum prius ignorabat. Tn hominem ad suum, facis redire principiumta de exiiij deiectione ad *ntiquae dignitatis reuQcas cel-- .l situdinem

2쪽

studinem . Tu lacla, ut homo isti mentis arce constitistus, cuncta sub se videat terrena defluere , semetipsum quintue in ipsa rerum labentium prospiciat decursione transite. O cella sacrae militiae tabernaculum , procinctus triumphatoris exercitus,castrum Dei, turris David, quae aedificata es cum propugnaculis, mille clypei peti- dente te, omnis armatura fortin m. Tu campus diui ni praelij, spiritualis arx certaminis, angelorum specta culum, palaestra sortiter dimicantium luctatorum i 'bi spiritus cum carne congreditur, & fortis ab infirmo superatur. Tu virens vallis In expeditione currentium. tu munitio fortium, tu praesidium nescientium cedere bellatorum: fremat, licet, hostiuiti circumfusa barbaries, vibrantium gladiorum sylva indensescati. Nam qui in te sunt, lorica fidei privmuniti, sub Imperatoris sui inuicta protectione tripudiant de hostium sit rum certa iam deiectione triumphant. Quibus nimbrum dicitur : Dominus pugnabit pro Vobis,& Vos tace. bitis. Et si unus est, noli, inquit, timere, plures enim nubiscum sunt, quam cum illis. O Eremus mors vitiorum ac proculdubio fomes,& vita Virtutum, te Lex attollit, te Prophetia miratur, &quicumq; ad persectio .

nem peruenerint, tuum cognouerunt praeconium.

Porto tibi Moyses dedit bis acceptae Legis decalogum. Per te Elias nouit Domini pertranseuntis excursum. Per te Eliseus duplicem Magistri sortitus est spiritum. Et quid amplius dicam 3 quandoquidem Saluator Mundi in ipso redemptionis humanae primordio praeconem suum,tui accolam fecit, quatenus sub ipsa iam seculi

venientis aurora ex te, Lucifer veritatis erumperet:

postquam plenus Sol veniens, Mundi caliginem splendoris sui radiis illustraret. Tu scala illa Iacob, quae limmines vehis ad Coelum Angelos ad humanum do ponis auxilium. Tu via aurea, certa, & compendiosa, qua homines ducis ad patriam. Tu stadium, quo bene

Currentes prouehis ad coronam. O vita eremitica balneum animarum, mors criminum, purgatorium sordi-A 1 dorum.

3쪽

dorum. Tu mentium secreta purificas, sqiualores diluis

scelerum, atque ad Angelicae nitorem munditiae peruenire animas facis. Cella nempe est conciliabulum Dei,& hominum, compitum animarum, & corporum in carne degentium,&spirituum supernorum. Eo siqui dem superni ciues ad colloquia humanae conueniundvbi non tam linguae carnis verba concinunt, quam sine strepitu vocis facunda mentium arcana , patescunt:

cella siquidem conscia est secreti consilij, quod habet

cum hominibus Deus. Quam pulchra rerum species, cum frater in cella constitutus nocturnas peragit pialmodias, oc quasi pro diuinis castris militares custodit excubias. Contemplatur in Coeso cursus syderum, decurrit etiam per os eius ordo Psalmorum. Et sicut procedentes ac lubsequentes stellae,ad diem suas vicissitudines alternando perueniunt, ita psalmi qui ex ore eius tamquam ex quodam oriente procedunt, ad suum fine paulatim velut parili cum syderibus coniuratione d currunt. Iste suae seruitutis exhibet ministerium . illae delegatum sibi exequuntur osticium. Iste psallendo intrinsecus ad lucem tendit inaccessibilem, ill ae sibi inubcem succedendo eius exterioribus Oculis visibilem reparant diem. Et dum utraeque ad suum finem diuerso tramite properant, seruo Dei S ipsa elementa quodammodo iubieruiendo concordant. Cella siquidem testis est quanto diuini amoris igne cor serueat,& utrum periactae deuotionis instantia ciuis Dei faciem quaerat: n

uit quemadmodum mens hominis coelestis gratiae rore perfunditur,&compunctionis, fletuum, ac lachrymarum inundantiam imbribus irrigatur. Vbi&si exca neis oculis lachrymae non erumpant: ipsa tamen amaritudo cordis 1 lachrymarum fluctibus non elongatur,

quia quod ex ramo interioris tristitiae seu poenirentiae non tollitur, in ipsa humidi cordis virenti radice seria tur. Susticit enim si mens sit flebilis, etiam si iugiter nere non possit. Ceila est instrumentum , quo preciosi lapides polluntur, & est ergastulum, ubi preciosi lapides

reponuntur,

4쪽

reponuntur, quatenus instructura templi coelestis silexilo cudentis mallei sonitu postmodum disponuntur. Cella Dominicae sepulturae propemodum aemula, quae peccato mortuos suscipis, & per afflatum sancti spiritus

Deo reuiuiscere facis. Tu es ab huius Vitae turbida V. . xatione sepulchruma sed coelestis vitae pandis introitu. Te portum tranquillitatis inueniunt, qui naufragium mundani fluctus evadarit. Te potentis Medici conclaue decernunt,qui Vulnerati in praelio hostiles manus es fugiunt . Mox enim vi tui culminis umbrae perfecto com de succeditur: omnis sauciatae animae liuor,omnis certe interioris hominis plaga culatur. Te Hieremias aspexerat, clim dicebat: Bonum est praestolari cum silentio salutare Dei. Bonum est viro, cum portauerit iugum Domini ab adolescentia sua. Sedebit solitarius,& tacebit, elevabit enim se supra se . Habitator etenim tuus se eleuat supra se quia Deum esuriens anima a terrenurum se rerum obtutibus erigit, in diuinae contemplationis arce siispendit, a Mundi se actionibus segregat, atque in altum contemplationis coelestibiis desiderijs pennas librat: climque illum, qui est: sup mnia, com icere satagit, semetipsum quoque homo clim reliqua mundanae vallis deiectione transcendit. O cella s iri. tale prorsus habitaculum. Namque de superbis facis humiles,de gulosis sobrios, de crudelibus pios, de iracudis mites, de odiosis reddis in diuina charitate feruentes . Tu odiosae linguae fienum,tu luxuriosis renibus nitidae castitatis adhibes cingulum, tu facis ut leuesquiq; ad grauitatem redeant,ut iocosis scurri itatibus parcant ut vaniloqui, & procaces se sub districta silentij censura castigent. Tu ieiuniorum ac vigiliarum nutrix, tu patientiae pacis perfectissime custos, tu purissimae simplicitatis magistra ac omnino frauduletae duplicitatis ignara. Tu facis ut vagos quosque Christi catena coercear, ut indisciplinati moribus a sua se prauitate compescant. Tri nosti homines ad perscctionis culmen euehere, atq; ad consummatae saaictitatis fastigium sublimare. Tu f cisa

5쪽

eri ut homost in ecatque tolundus, ac nulla a semetipso morum inaequalitate diuersus. Tu etiam facis lapidem quadrum construendae videlicet coelestis Hierua salem moenibus aptum, ciui nimirum non ex morum leuitate se versatilem praebeat, sed fixus semper in iam religionis grauitate consistat . Tu homines a semetipsis extraneos reddis, & prius vasa vitiorum reflorere virtutibus facis. Tu nigra sed formosa,sicut tabernacu luna Cedar, sicut pellis Salomonis. Tu lauacrum ton, sarum. Tu sicut piscina in Esebum. Oculi tui sicut c lumbae super rivos aquarum, qui lacte sunt lotae,5 retia dent iuxta fluenta plenis lima. Tu namque es speculum

anima rum, cuius cotem pia tione se mens humana per

spicaciter intuens quod minus est,impleat: quod super fluum, reprimat: quod obliquum est , dirigat: quod deforme,componat. Tu nuptialis es thalamus, in quo sancti Spiritus anulus tribuitur, &coelesti sponso soclix anima mederatur. Recti diligunt te :& qui te fugiunt. veritatis luce priuatiquo gressus ponere debeant, non agnoscunt. Adhaereat lingua mea faucibus meis si non meminero tui: si non praeposuero te in principio laetitiae meae. Illud enim cum Propheta Dauid te alacri v Celicet cantare: Haec requies mea in seculum seculi, hic habitabo quoniam elegi eam. in iam pulchra es amica mea, quam decora in delici js tuis . Sis filia tui Rachelem decor venusti vultus ornauit, & Maria Optima

partem elegit,quae non auferetur ab ea. Tu areola armmatum, tu sons hortorum, tu malum punicum es odo ris. Licet enim vescentibus amara videaris in cortice rstd magnum est,quod intrinsecus latet, cum peruetum fuerit ad suauitatem medullae. O Eremus Mundi per sequentis saelix effugium, laborantium quies, moerentium consolatio, ab aestu seculi refrigerium, peccandixepudium , reclusio corporum , libertas animarum. Te Dauid petiit, cum Mundi mala perferret: cum tinabdi,de tenebrosi cordis tedium sustineret. Ecce, inquit,

elonga ui fugiens, & mansi in solitudine. Et quid amplius

6쪽

ψplius memorem quandoquidem Ula Saluator omniuin exordio suae manifestationis inuisere, ac propria te dis gnatus est habitatione consecrare . Postquam enim Daptismatis aquam, qua lotus est, lauit, ut Euangelista leuatur, statim Spiritus expulit eum in desertum,& erat ibi quadraginta diebus, quadraginta noctibus, temtabatur a Satana, & erat cum bestiis. Debitorem tibi Mundus agnoscat, unde praedicaturum ac mirabialia facturum suscepisse te Deum non ignorat. o Ere .mus terribile malignis spiritibus habitaculum,ubi cellae Monachorum Velut tentoria ordinata castrorum, 'uasi turres Sion, q'asi propugnacula Hierusalem erigui tur, aduersus Assyrios, S contra faciem Damasci, quod tunc fit, cum vno eodemque spiritu diuersa geruntur ossicia, dum videlicet hic psallitur, ill hic oratur, in alia scribitur, in alijs vero varijs manuum operibus insud tur . Quis non verba diuina huic congruere videat, quibus dicitur: Quam speciosa tabernacula tua Iacob, dc tentoria tua o Israel, ut valles nemorosae, & orti iuxta fluuios irrigui, ut tabernacula quae fixit Dominus, quasi Cedri prope aquas. Et quid amplius de te dicam 3 O viata eremitica, vita sancta, vita angelica, vita benedicta,

vivarium animarum , exedra gemmarum coenestium, curia coelestium senatorum, odor tuus cunctorum armmatum fragrantium superat, sapor tuus super distillantes sinos, super omnia mella cordis guttur illinit, Scobdulcat,atque ideo quidquid est, quod de te dicitur,

dignitatis tuae meritis non adaequatur, quia nulla carnis

lingua exprimere sufficit, quod de te noster spiritus inuisibiliter sentit. Et quod tu sapis interiori gustu, atque

medulla cordis, numquam explicat organum vocis.

Illi te nouerunt, qui te diligunt. Illi praeconia tuae laudis agnoscunt : qui in tui amoris amplexibus fideliter requiescunt. Ceterum qui se ignorant, quomodo prς- ualent nosse te 3 Me etiam tue laudis imparem fateor:

sed unum pro certo scio so vita benedicta in quod Sc indubitanter allirmo : quia quisquis in amoris tui desiderio perseuerarc

7쪽

perseuerare studuerit, ipse quidem habitator est tui sed eius inhabitator est Deus. Diabolus qui in eremiculam pluribus tentationibus Quit, atq; Hlhuc eum tendere, unde dei us est , semit. Victor itaque Daemonum stacius inicitur Angelorum. Exul Mundi, haeres est Paradisi. Abn Nator sui, sectator est Christi. Et qui nunc per eius Vestigia graditur : peracto cursu sine dubio ad eius gloriam prouehetur. Hoc porro ausim dicere, qui singularem ritam usq; ad finem vitae pro diuino amore tenuerit, de habitaculo camis egressus ad aedificati nem perueniet domus non manuiactae, sed aeternae in Coelis. Amen. in