Grammatica latina summo compendio scripta in usum illustrissimorum clementissimorumque principum D. Friderici & D. Philippi, fratrum, ducum Slesuici & Holsatiæ, & c.

41쪽

GRAM. LATINA.m industritis incurius, proprius idoneus, crisius Sissimul simium quaepe periphras tantum intendi emittis pq sint c,magis indu rius maxime indurarius, aut i m per adoerbia minus es ms me Exsant tamen pyp tr e te mus aptus,exiguissimusabexiguus, quaedam hab, poste Appendi de varia acceptione comparativit superlativi. ut ma Comparation superlativus in collatione. i. cum i- Dii, bu cesseruntur, astas es doctior Petro, Ovqbis Pirgilius est doctis imus poetarum. Disserunto escen Ruum Paulus es Actior omnibus , di Paulus est

Visiimus omnium. Verum extra collationem compa 'Utidus aliquando minussignificat quam ostiTus,ut usu es mihi tristior i. subtristis et nonnun tuam cedit superlativum inestio casu postu, ut Es mihi LRr imus,suove tamen carior eris,si hoc fecerit.

perlatitus in casu suo alae significat suprap tivum,ui Vob doctissimus.i. valde doctius. 'ers sub in compostis augent ac minuuntsignis alum, ut peramarus,perarduus,pertenu 1subamam MLsubtri insubtenuis, sic.

DE DECLINATIONE.

Que adprimam secundam, quartam, quintam is declinationem pertinent, ex Rudimentis peti possum de teretia tanture hoc loco quaedam tradenda venioni, tabun F herudimentis Ueri ob in itutam brevitatem non

urum, pytuerunt.

42쪽

ANTO CAUCO Formatio genitivi in tertia declinatione.

recubile s. cubilis. sermo s. Fermonis. Sed homo, nemo turbo,cupiado ordo cardo, margo, Apollo forum

mutant o in is, ut homo hominis,s c. siro carnis facit, Amo, Anienis Nerio Neriems .

Propria graeca inigenitido, habent, reliquis ca- ibus,,ut Sapho Saphus o,o,o,o. Halic haletas lac lactes. assumitus, ulsabalino solis. Sed dices melis lis etfelsis. Ad, adde is, ut Tian, Splen Delphiu, Daemon.

Excipe lamen,pecten, cano composita syneutra quae en in inis vertunt Musta in o. sumunt iis, ut bison, chamaeleon, horidon, Pha elon, Acheron, Phlege

thon, sc

cipie Oater,materfater, uter verier, accipiter, re-

iny mutant. Item, in oras migrat in robur, ebur,f-mur, si iecur, quod iecoris iecm-rii iocino is da-cit. Variant autem a farris lar iri nomen la, tis hepar hepatis seu hepatos iter itineris Iupiter

sitis: cor corius.

As exit in alis, utpote vi potestatis Demtisas ase is stias a Demas maris, O quibusdam quae diffaciunt m vas adis cum foemininis graecis ut hebdo- uarias olympias Pallas, Cyc. nam ma culina per

entis

aspi

lamposi

43쪽

entis

GRAM LATINA . antis moetentur,ut Atlas,adamas,e phasgigas, Ei mutabis in is,ut caedes caedis.Sed vertunt inlatis penul brevi aries paries,ste es, teges,abies, interprea, I pes, indiges, teres hebes sest en longa quies, Ioc phi, mansues cum plurimisgraec:s, ut lebes, ta es, ma- graci, res, Chremes, Dares, Sc Verum propria regu- m quoqueservant, ut Chremes Chremetis, sychremit,eyc. A sedeo nata disfaciunt, ut praesci, ob- si desse Prae autem haeres,o merces eius longa pen.ffra mpe corripit Aesaris: Ceres Cereris. Reliqua masculina aut comunia genititium inutis ormat, ut gurges optes, limes,dives,eques, ede , SP manet, ut panis hujus panis. In idispen. bredi odentur lapis cuspis casiis, pixis, par fili chlamys, pii,aliaque graeca: et Dis,hs,Samnis, Uuiris inutis pcn liva. Per erisformabispulvis,tan;S,cucum S, vomis. Possis pollinusangui anguinis, S mi Saa minis, iugliris semissem n Simois Simo entra, Opori oentisci contractempus Opuntis. Sunt graca quorum genitidius in eos et os definit, ut poetis poleos delpolios genes genesos Urgen os, sic que Latini ad regulam reuocant. Sic Erinnys ErinnJos

Ino genriiDum in ore formant ut moS, honos. suadam instra,ut os, dos, nepos sacerdos, comps1, immpol, monoceros, rhinoceros, Sc. Hariantis o sic bos boTH. custos cubi odis heros herois Tros Trois quipns

simile est Minos Minois,pro quo latinis es in Mi

nonis.

.usgenitidum per ori faciunt, ut tempus sorpui

44쪽

ulius, desius, Tenni, detus, Discus, Tulnus.

sma, retinent mutant stati in ris ut tellus si sis noni ita rater grus gruis sus suis: Velinae , ut palus, incus, ubcus,hac pecus mel invii, ut virtus, salus ervitus udentus, senectius ntercus Compo- ita a purus in odas vertunt, ut tripus tripodii. Utradamgraeca locorum nomina per untis flectuntur, ut Amathus Amathuniis opus Opuntis. Laus laudis frausfraudis.

In bs,ms, Ops assumunt i antes, ut trabs trabis; plebs plebis:bem hyemis. stirpsstirpis Se obstabaetiam e in i mutant,ut caelebs coeobis princepa principis est imilia: Auceps tamen ancupii ficit, es quae a caput ducta putantur in capitis exeut, hanceps ancipitis, raecep praecipitis. Inus, nser,santcs inserunt ii, ut puli pultis . amas dens fons ars, iners,mors Veriem finale in dis mutant glans,nes ens,lens,frons ibripeni, maior composita, ut concors concordis, S c. An euntisequiens queuntis cum compositis praeter

ambiens quod regulare est a mutatur incis, ut pax acis, arx fm, vox nux. Multa polysyllaba in ex moventur in cis, ulsilex silicis .codex codicis pumex pumicis, Sc cum deridatis a facio si adjectietis in plex. Sed, in is vertunt harpax rex, lex, rus x,mam str X, Phryx pha- nx,fru conJuxpro quo iniectis conjunxfrequen

tius

ta, c

na aethe

aliut d quo fort

45쪽

GRAM LATI, A. iis , ut

oliaba

tius.

Variant nox nostis: senexsenis: mmmdis:

ellectuis: onyx onychos sic sardonyx: Bryaxε axis Hyla Hylae iis, S GAccusativi sing formatio. Accustitius regulariter in em desinit, ut firma sermonem,amor amorem. Sedim recipiunt musiis te-rla, a b gelueis, radissita, tus is, Tiberi Horae imbi brim cum graecis multis inas, pleure sp ur m ct graecep ursin, si Admittunt em y mfebris, puppis, resis scuro,

hiperenti, turris, ut nam ct sementi qua usitatius in

em exeunt.

Graeca quaedam accusatidum quoque in a termi- 'sint, ut aer hunc aerems graece aera Sic rhetor,

her,crater ampas,chlamys, Sc. quae in latum' genesis genesin Erin s Erin es c. in quibusgre qm normamsqui conden et e i. n. multa varietas. Mi Pari, Paridemo Parin. De Ablativo. Ab titius exitine, uisermo sermone elat fur, hepar Jubar,nec Iar, pauper possie propria ex adiectiois orta, ut Foelix,Clemens. aec. Per j Ablatitum formant quibus accusativus est traim velin, ut is, Dim, oi enem genesin agerae L/ram cetera neutra inti,ahar,ut mare a mari: dcc ι-

Issia vectigali calcara calcari os mensum nomina ut SNtius Septembere c. cum adiectibi in is auter quorum neutra in cadunt,ut hic et haec fortuo hoc

f*rte,dforti hic saluber, haesi lubris, hocsalubre, a s salubri.

46쪽

ANro. Au CII salubri quibus imisa sunt sub antidata quae tua jectro naturamfacile recidunt, ut molaris, natalis, familiarit,as u confinis sic. Ablatibus in eos desinito accusetidus in em trafuerit,utfebris febre febri: resis a recte re

Terminatio quidem utraque tributa est his reber, amnis,anguis,adis,ionis cidis,postis supellem, ecZis, tridens,derum pilis cut strigilis reeitit i quam e .

De nominativo plurali. Nominatidus plurales si a genititi ingulari mutando is et os in es, ut sermo sermonis, sermones lapis apidis apides.

Neutra in adesinunt, ut corpus corpora Sic vetus vetera, t omnia comparatida,ut mehul meliora c. Heri minua exibunt ablativus in i aut e Pisuerit,

utShcia,victricia fortia. Sc Apta ratamen aptu ria usus probavit. De Genitivo. ominati:oplurali detrahe stela, ubstitue m. st erit omitiτus, ut sermones sermonum. Sic erus, memor,digit, polysilaba in bi ps ut caelebs caehbi , princeps principum supplexsupplicum, ut deserat a nomine supplicium, i cum iis quae a facio formantur,nt artifex artificum s omnibus comparativis, excepto plurium. Ium genitio habet caetera quibus in ablatioofuit . ut ignis ut ig

si pa

plus

dees

47쪽

iua tralis,

vetus Sca erit,

derus,

uelibit, erat a

uita, ignis GRAM LATINA ut ignis ignium fortis fortium felix faelicium Aem

tibus clauduntur,ut ars trabs, stirps cmc quibus accedunt caro,cohors, linter, uter, Samnis, O utris, dia se si partes. Ium quoque faciunt quorum genitidus nora crescit, ut mensis auris ades,cades syc.praeter Uatet eneia Oenis,panis,canas, volucris sub antidium

plurale opes opum. Perium quoques cluntur, iret, manes fles ardesidi . . quae usus docebit. Viroque modo formant genitidum apis Penates, Vinates Ossimilia, etsi quidam I ncopen esse contena ut apum pro tum dra quae figura magis si conjicua in hoc emi ichio: Coelestum is magna iubet ing . Aen. Bos, boum peculiare es. De Dativo.Datitius in bis terminatur,utsermo ermonibus. Boi tamen bobus habet, I graeca in ageminum dati-TAmadmetiunt, it poema poematibus poematis: vigma aenigmatibus es aenigmatis si c. ubi terminatio is elegantior.

De Accusat vo plurali. Accusatious pluralis nominati Osimilis est, ut hi

s hos ermones. Sed es et eisfaciunt quorumgenita Pluralis in tum terminatur, ut has arte aut ricis: plures delptureis imbres aut imbrei cyc.que depra-hculi etiam perus lotaumscripta, uigr U:iprogra deis auigraves. aca quorum accusativus guteretia sinit,acchfanidum

48쪽

ANTONICA ut Isaitti pluralem quota stas edunt, ut heros heroem c heroa, heroes et heroas lampas iampade iam pata, impade s lampadas etc. Deco ripositorum declinatione.

Compositasquuntursimplicium declinationem,ut amicus inimicus:faelix, in felix etc. Exanguis tamen genativo non mutatur icet sanguisset inis habeat. Sic in ablatio dissentiunt causis et unicausis, ut declinatione cornu et unacornis manus et corio taenodus et enodis e milia discrepant. Detectio composta ex duobus rectis utrimis lectitur, ut esubia Reipublicaesae, Rempublicam luessandum, iuris urandi, iuriiurando etc. Sola tamen posterior par modetur in alteruter, rosmarinus Olu atru, Leopardus, Leonardus e milibus. Solus reἰIus casus in compositis inflectetur, ut Iurisperitus Iurisperiti etc. Tribunus plebis Tribunip his etc. Hinc actita censentur qua ex obliquis constituuntur, ut cuiusmodi risu odi, hujusmodi etc.

DE DERIVATIONE.

Patro mica, ut Aeneades. Eriseis. Posses da, ut Euadrius Ciceronianus. nomini metitia, ut Roman uatinus Atheni iribus ut siminutida,ut cultellus pecula. l Denominatitia, ut susicia a jusus etc. Afri V rbis, ui Sio et lectio a lego.

49쪽

GRAM LATINA . De Patronymici S. Patronymica a patr)is mimbus proprie sunt. sua in es aesinunt primae declinat uni et masculina: reliqua feminina, inas detinuentur ut lampas, in is ut xis, in neut Epitome. Masculina a primititisprima lecti . cformau-tur, Aenaeas , Aeneades. rari etsi ad casum ini additur dei, ut Priamiaini, Hectorides pen. breuei assumunt a quibusgeniti- Tui exit in ii Moenetius, i, Moenetiades quibuig nitivus es in ei reiiciunt, ut Peleus, ei Peticus pen. V . . Figurata videntur Anchisadra, Lac tiades, Amphitriomades Atlantiades, ut et Aeneido pro Aeneades, et Peliades pro Pelides Finientia a te is sunt plerumque a masculinis miles, re: Ia dae, ut Iliades Ilias, Peliades Pelias, A missis Aeneis, Priamides Priamis sed longum penu tin et mutatur in ei Pelides Peleis Magna est in his

rietas, nam a Brases sit Brise:s, Chrses Chrastis,a res Tems, Thebae Thelais, Libya Libysiis etc. v n cformantur Adrastus, i, Adra sic AAeram i, eri nepen. longae Acrisius, ii, Acrisione.

DE PRAETERITIS ET

supinis verborum in o.

Prima coniugatio. rima coniugatione praeteritum exit in adis A

50쪽

Oaeno,caenadiis coenatus sumiacoenatum. Poto,poredi potatum et apii sporum. Labo, di, ladatum ostreotii s lotum et utum. Neco, necavi, nccatum necu ,nectum.

Plico,phcavi,plicatum O hcui, lictum. Sic composita applico , compuc , culico, implico, rephco,eyc. Herumsupplico regulare est, cum compositu exis

mine, ut duphco, multiplico. Do,dedi,datum,Stodieti satum. composita siti situm faciunt. Praeteritu ui vinis itum faciunt cubo, domo,s-no, tono, veto, increpo, cuiui compositum inorvo pro obiurgo increpavi etiam facit, ut d discrepo, disre-

Seco ecuisectum Frico, ficu frictum. Mico,micui a suo ino. Dimico regulam me' his, et nitur. judo, iuvi, tutum. Pro nexo potius dixeris necto,ib, quo alioqui prae

teritum mutuatur.

Inprima conjugatione definunt in eo eo, creo meo, naurio, calceo, enucleo, laqueo creo cum compositis. Secunda conjugatio. Secundae conjugationis praeterita in ut desinunt supina inutum ut moneo nonui, monitum habeo, habui habitum. ExceptioneS. Smnis tantum variant, doceo,doctum tenet, tem