De hæmorrhagiis dissertatio inauguralis quam in antiquissimo C. R. Archigymnasio Patavino ad lauream medicam rite assequendam publicæ disquisitioni submittit Antonius Nicoletti Venetus Valvasonensis

1쪽

DISSERTATIO INAUGURALIS

QUAM IN ANTIQUISSIMO C. R ARCHIGYMNASIO PATAVINORIT AsSEQUENDAM

ANTONIUS NICO LETTI

PATAVII

TYP. CARTALLIER ET SICCA

3쪽

DOCTORI . MEDICINAE . PRAECLARISSIMO PHYSICEM CHEMIA . NATURALIS . HISTORIAE UTINENSI PROFES8ORI . . . . DOCTRINA . VIRTUTE . INGENIO . NEMINI . SECUNDO PATRIAR TALIAE . ORNAMENTO QUI NEPOTEM . GENITORE . ORBATUMI . ARDU . STUDIORUM . CURRICULO ALTER . VELUTI . PARENS SUSTENTAVIT . REXIT AVUNCULO . QUAE . ERITISSIMO

FAUSTA . DIE . QUA . EDIC . CINGITUR . AUREA OBSERVANTIAE . GRATIQUE . ANIMI PIGNUS SOLEMNITER . IcAT

5쪽

sangui et ρηγνυμι rumpo, profluvium anguineum aut cruentum, juxta ejus etymologiam, sanguineae effusionis ob continui laesionem prodeuntis deam praebet. Vocabulum hocce Hippocrati jam commune pro epistaxi intelligenda, quam summus ille Μedicinae pater a vasorum ruptura Solum repetebat,

ampliore temporibus nostris significatu gaudet; et

omnis, ex quacunque essiciatur causa, sanguinis evasis suis evacuatio morbosa sive copia nimia, sive loco insolito, sive tempore sanitati alieno contingens, haemorrhagiae dicitur TaIi idcirco sub titulo satis dives morborum series complectitur, quorum in nonnullis sanguinis effusio veluti accidentale symptoma vel tamquam praecipuum Signum retinetur, dum in caeteris, relate ad media investigationis D

Strae, ut morbum totum per se constituens putari poteSt.

Quaevis autem sit viventis organismi pars ex qua sanguis effluat, ipsius sanguinis e vasis suis evacuatio modo propter sensibilem continui laesionem si- v fortuitam sive factitiam accidit, modo absque

manifesta, fluxum explicante organica mutatiorio oritur. Primo in casu compellantur haemorrhagiae chirurgicae traumaticae aut externae; in secundo medicae, spontaneae et etiam internae denomin

6쪽

Lae fuere. Utrarumque pro praxi magis minusve m mentogae statuuntur distinctiones, inter quas illae vel maxime generales spontaneas haemorrhagias

spectantes sub duplici hacce serie diopathicarum nempe atque symptomaticarum redigi possunt. Idiopaillic nuncupatur haemorrhagia absque visibili texturae mutatione procedens tum in parte Sedem essu sionis sistente, tum in quacumque alia quae vel propter analogam compagem vel propter mutuum iunctionis commercium in prioris circulati nem influat Symplomatica e contra ea quae ab insigni organica alteratione proficiscitur; et prout o ganica alteratio vel in organo ipso sangui fluxum exhibente aut in alio plus minusve remoto occurrat, haemorrhagia haecce primariae aut secundariae ninmine proprius insignitur. Ad primam ex gr. ha mopto ex bronebitide, ad alteram haemop sis ipsa propter cardiectasim refertur. Ampla symptomaticarum haemorrhagiarum, tio ad affectionum, e quibus derivantur, historiam pertinet. AEgre interdum earum natura dignoscitur, ob mediorum in nostra potestate existentium imperfectionem ad intimas, diversos inter organicoStextus intercedentes, relationes atque morbosas detegendas vicissitudines quas primitus et originarie pars adsecta aliaeque caetera sympathico vel antagonistico modo junctae subount; necnon ob facilitatem qua Primariu morbus praetervidetur. Cumidiopathicis ideo Repe confunduntur; pSarumqυς manifestatio non Rutum sanguinis exhalationi, quod Communissimum 'strum, conditionibus positis, ex

7쪽

vasorum laesioni a nonnullis tribuitur. Haec ubi eveniat, vel cito interimunt vel summo vitae eis riculo sociantur Haemop sis in phthisi ulcerosa Bayle instar exempli recen Setur. Circa idiopathicas nunc pertractandas haemor rhagias antiqua erat sententia, eas, quemadmodum

traumaticas, a vasorum 8anguiferorum aegione, m

do rupturam diaeresim , modo eorum ab acri quosdam erosionem diabrosim sistente, pendere. Rupturae speciatim opinio, iam a primo edicinae ortu sancita longoque recepta aevo, illis quoque jam diapedesim s. sanguinis per distentos vasorum

parietes transsudationem, jam anastomosim id vasorum finium a sanguine adpulso superatorum dilatationem ponentibus adeo communis erat ut tam quam ejus indicium potior haemorrhagiarum numerus haberetur. Verum post nonnullas iam pridem aΜorgagnio susceptas anatomico- pathologicas disquisitiones, quas accurate reiteravit Bichat, hic auctor statuit, medico sor pertinentes haemorrha-gias, tala post re in textuum continuitate laesionis εigna relinquere, neque aliter quam e capillaribus actis, Processu veluti exsudativo, sanguinis effusi nem fieri Hoc sequentibus ille confirmavit observationibus i.' Si mulieris menstruorum periodola sunCta uterus examinetur, nulla cicatricularum Umbola inveniuntur, quae sane haud deficerent ubi menstruatio propter vasorum rupturam prodiret. a.' Per pressionem utero factam in foeminae menstruis Pollutae cadavere, sanguis ex rius superficie ubguttularum forma elicitur, quibus efficcatis, Super-

8쪽

ficies eadem integra remanet. Huicce argumento

singularis iacit casus in Anglica edica Encyclop

dia enarratus, et a D. 'mamilton denburgensi collectus, qui in foemina persecto uteri prolapsu laborante, catamentorum epocha, turgescere capillaria vasa superficialia vidit, e quibus mediante digili preMsuncula, serum primo anguinolentum et deinde sanguinis stillas in rivulos hinc illinc sese congregantes obtinuit. Huc quoque reserri possunt cruentae cutis transsudationes sine ulla continui solutione emergentes, illique haemorrhagiarum habitualium casus, in quibus maiorem muci copiam sanguifluxum praecedere, mucum dein Sanguin lentum excerni et tandem purum sanguinem ab uberiore muci secretione iterum exceptum subire observatum est. S. Disticile cicatricularum efformatio conciperetur quoties exiguis temporis intervallis haemorrhagia continuat, demoratur, et novitus p stea recurrit. 4. Accidit denique perraro, et hoc inaneurygmaticis tantum vasis, nunquam vero si de

idiopathicis haemorrhagiis agitur, quod in organis, e quibus prbnuebat sanguis, cadaverum autopSia notabilem detegat laesionem. Sic in individuis ob

Copiosissimam astro aut enterorrhagiam morte mulctatis, accurato interni alimentarii tractu exa

mine instituto, nulla superficiei solutio, nulla, quam quam exigua perceptibilis texturae alterati repe viebatur so mucipara membrana modo maeul'Sεanguine repleto obtulit modo pallida ac translu-eida notabatur, ubPQΘito e contra vasculari Ple ut urgescente in te dum hic plexu quoque decolor ex

9쪽

vacuus aderat tandem nonnullis in casibus timu- mera rubeo-susca corpuscula arenae granis similia,

sanguinisque procul dubio coagula sistentia perpres-

filonem scaturire ConSpecta sunt. Ex hisce omnibus

igitur aeque computatis legitimum erit cum Bichat

Concludere, spontaneas haemorrhagias ab iisdem capillaris systematis vasis exhalationes reliquas admittentibus emci, unde rite morbosas inter secreti Des prope hydropes, fluxus mucosos etc. locandas osse Neotherici autumant. Ιdiopathicae haemorrhagiae in humana tantum specie singulare phoenomenoni sine laesione obviae, ab omnibus, quotquot existunt, humani cor poris extubus, si densiores veluti ossa, ligamenta, tendines et forsan aponevrose excipiantur, prodire queunt ast in mucoso adparatu frequentiores et copiosiores contingunt. Et reapse potior haemorrha-giarum stricte morbosarum pars salutares Aic vo- Catae, menStrua, haemorrhoides, epistaxes, et sero cunctae eae inter criticas vel acriticas recensitae a membranis mucosis proficiscuntur. Quaenam unquam tanti discriminis ratio erit Non exigua istiusmodi membranarum vitalitas, quarum laxum Parencbyma magna pro parte capillaribus vasis ne vorum potestati immediate subjectis construitur; facilitas qua eas sanguis subit; conspicuae praeterea vasorum majorum ramificationes quae serpentino fore modo dispositae undique superficie tenus manifestantur; maximum denique cum agentibus extemmis commercium et forsan specialis ipsarum unctio, Pro saepissimo a ueos adparatu haemorrhagia-

10쪽

rum adventu satis Superque monent. Sed praeter hance sanguinis versandi iacilitatem muciparis mem.

branis propriam peculiaris in quibusdam individuis ad cruentos fluxus pronitas viget. Talis pronitas aut si melius placebit praedis positio, non raro

haereditaria, radicari videtur in sanguineo- nervoso temperamento, cujus notabiliores charaeteres delicatulam sistunt cutim, atque arteriosum systema valde evolutum per nervos conseStim commovendum. Hujusce temperamenti praedominium una cum periodico sanguinis fluxu, quibus obnoxiae mulieres fiunt, fluxu non adeo inisequenter anomalias subeunte, praecipua quoque videntur momenta, cur in foeminis prae masculis cruenta profluvia frequentius enascantur. Pro aetatis autem, vitae generis,

climatis, annique temporum diversitate quaedam insuper organa an is alia disposita conspiciuntur. In genere localis in haemorrhagias proclivitas, quae pariter haereditaria esse, organis singulis per se aut evolutionis aut periodicarum lanctionum tempor specialius competere, vel morborum essectu adquisita adesse potest Ralmann), tum ab organorum singulorum vasculosa structura exhalantibus vasis imprimis divite dignoscitur, tum ab eorum facili cum noxis illis congressu quae capillarium vasorum Pro

prietates potissimum modificent. Quamobrem epi- staxis infantili aetati et pubertatis periodo potissimum convenit; haemopto juvenili; haemorrhoides et haemate mesis Virili media6, et haemorrhagiae oburopoetico γε temRx senibus communiore evis

dunt, hinc od mirum, metrorrhagiae durante flux