장음표시 사용
1쪽
Νihil unquam, Λuditores humanissimi, iam praeter EXPe- elationem accidere mihi posse existimavi, quam ut ex meae Vi-iae rationibus in hunc locum do humanioribus latinis litteris ad dicendum amplissimum ascenderem: hoc Vero non medioerinae ipsum admiratione assicit, quod inde animos mihi sumendos ducam, unde ceteri fortasse perturbatione concuterentur. Cujus quidem rei causa non indo repetenda est, quod minime sentiam quam exiguae sint mei viros ingenii: sed hinc polius eam habeo, quod ex nobilissima hac doctissimorum hominum corona aliquid mihi splendoris adfulgore videtur, quo se ipsi conspiciendos exhibent; quodque vos ipsi juvenes Ornatissimi, pro ea quam fortasse fidem in me reponitis, usque adeo meis viribus stimulos additis, ut vestris explendis volis pene me satis esse arbitrer. Νon equidem mihi tantum indulgere solitus sum, ut salsa pro veris, cupiditate quadam inconsiderata, complectar, nec sane dissiteor nequaquam hunc locum, quem tanta cum laude postremis hisce temporibus Clampitius et Luci anus obtinuerunt, antea vero Joannes Baptista Vicus, immortale illud patriae nostrae decus, dissicillimi Im luendo esserit, puro mihi esse adsignatum. Λttamen num Ostieio, quod huic flationi natura sua
adnexum est, deesse possim Τ Ecquid aliud huc vos ipsi me ni nituri convenistis Τ jam vero muneri iungendo, quod ipsa haec
2쪽
l- 4 dios postulai, me adesse cernitis, eoque libentius quod nihil unquam milii an liquius sui l. nihil ardentiori animo amplexus sum, nihil aeque carius mihi conligit, quam ut meam Observantiam in 'umque Obsequium latinis classicis scriptoribus imponitorem, qui bins interprolandis nunc demum ludus, qui d cena jam annos interclusus fuerat, per me orit reserandus. At voro de classicis latinase linguae auctoribus verba factur is, quid aliud voti m. quam ut in eorum amorem adolescentium animi cxciion turr Uuam quidem ad rem nihil Opportunius esse puto, quam ut de Porum praPstantia pauca disseram, quantoque Studio sint colendi: quo sorte paelo continget, ut qua diligentia nobilissimos scriptores interpretaturus aggrediar, Vobis, ampli simi viri, in antecessum probem: quidve emolumonii Inois auditoribus obvenire possit, juvenes ipsi, quo pollent acri ii genio percipiant. Reliquum Psi, Audiit ros optimi, ut pro Vestra humanitate benignas mihi aures primum dicenti praebeatis.
Nomini dubium est, quin plurimae ante populum romanum g ntes rorum gestarum gloria ubique ierrarum ex olluerint. Uuis enim Medos, Indos, Persas, Λegyptios nescit IIoc lamon intor rei oras Omnes nationes ei populum romanum maxime inter si, quod illae ruina sua obrutae jamdudum jacent: populus Vero romanus, Pirius Oxcidium pro mole sua vastiori graviori- quo casu accidisse comperium est, ipse sibi supersios osse vid tur: ita quidem ui absens majori admiratione universum io rarum orbem complevisse dixeris, quam praesens olim compi verit: eademque admiratio aetatis progressu et Vetustate ipsa, quae Omnia consumit et deloi, in dies magis augeatur. Hujusce rei causas si animo expendas, haec certa tibi erit sententia: omnem cujusque gentis saniam binis nominibus eisque dissonis Diuiti by Corale
3쪽
ut secum pugnantibus oriri posse: altera quidem opes, magnificentiam, impulos armorum vi subacis prolatumque quin cumque modo imperium sequitur: altera ex ingenii aliquo b uesicio in omne genus hominum collato ducit originem. Illa porcellit sensus, haec animo excipitur: illa fortunae innititur, haec virluli. Quapropter salo etiam discreponi inter se, nec 'ssu est. Illa enim fugax variisque vicibus obnoxia, temporis arbitrio intercidit: haec immortalitate alitur saeculorumque m moria viget. At vero quis insiciabitur populum romanum utramque hanclamam oblinuisser Illa lamen Romanorum celeberrima Respublica, quae sere in omnes gentes, lingua, moribus, cultu r loquo dissilissimas, victricia signa intuli l. neutiquam imp rio quod iam late protendit, consecuta est immorialitatem quam Opia erat. Sero quidem, sed tamen barbarorum undique ii ruontium concursu impulsa est, labefaciata deiectaque: ejus vero ab obitu sejusmodi suorunt hominum mores. ut . ne si poS- sunt quidem, manum admou re vellent, ut reviviscer i pristinamque sibi vindicaret dignitatem. Contra ea manet adhuc aelo numque manebit pra clarissimum illud benescium,quo sibi universam hominum familiam devinxit, omniumque gentium pD- steritatem, veluti scriptos haeredes, ditavit. Duo quidem beneficio, quanta ei gratia habenda est 3 Quis enim luculoniae ha reditatis commoda expertus parentem aul patronum excidi sibi memoria pati uiui , queis Optimam suae vitae r indili noui rosortaceoplanar Cujusmodi autem haec haereditas seu beneficium suerit, neminem sallit, opinor; classicos scilicet tali nos scriptores
Qua quidem in re hoc vobis, Λuditores humanissimi, in mo-
moriam revocate: tollurem quam incolimus, unde etiam quidquid ad nostram vitam sustentandam alendamque Portinet haurimuS, nullo unquam anni tempore tristiorem aspectum faciem-Disiligod by COOste
4쪽
enim naturae Iogos nondum usu didicisset: num non compagem rerum dissolutum iri, totumque mundum praeceps ruiturum, ingruente hieme, existimamir Nec gramine, nee ulla segetum copia lune solum virescii: frondibus exulae arbores, telorrima velut alicujus morbi vi percussae, pallescunt, nudi rigent colles, aculo gelu numina ipsa consistunt. Interea nunc nive, nunc nebulis, nunc essusis imbribus, nunc ventis invicem decertantibus, tempestales, impetu facio, lPrram aggrediuntur, nunc eam ingenii fragore fulmina concutiunt, flammis micantibus exurore vasto in 'Pndio minantur, praecipitique casu urbanas qua quo aliissimas aedes montesque sublimissimos rescindunt. Quis maris procellas reserat, quis naufragia, quis innumeras Omnis generis calamitalesΤ Maxima pars hominum, aeque ac armenta
ei pecus, frigore, sumo, aegritudine laborant: aves aut mollius e tum quaestium alio commigrani, aut gelu inediaque pene
enecantur. Solem ipsum diceres oculos a terris a eriisse, ne s dum hujusmodi spectaculum intueatur: tam exiguo temporis spatio, aliquantulum nebulosae lucis, quae vix longas tenebras noctis discutiat, 1 Plut invito animo, mortalibus praebet. At Pro quemnani fugit, naturam, Optimam rerum omnium par 'ntona, hiemali nempe tempestate majus opus moliri, quam
coloris aliis anni temporibus Uuidquid enim viridi talis et sorum, incredibili quodam luxu et magnificentia, ver ubique exerit: quidquid maturae segolis et fructuum aestas asseri: quidquid 1 indemiae autumnum mortalibus jucundissimum facit: tum quidem natura rarai, quum hiemali tempore ipsa se colligit,
viresque omnes intrinsecus congregat coagmentatque , ut suo tempore iot rerum miracula laniasque divitias in usum pro mal omnium animantium. lloe exemplo latinas littoras universo terrarum orbi a Deo optimo Maximo paratas esse existimonius, ut quo diuturnicii Dissilirso by GO Ie
5쪽
graviorique labore conceptae essent, eo solidiores uberioresque fructus loli hominum generi assorrent. Et re quidem Vera clarius est quam ut monitore indigoat, Romanos ab Urbe condi in per quinque Saecula litterarum gloria Omnino caruisse. Praeclaras majorum res gestas publicis monumentis, rudibus quidem, ut primaeva illa aetas serebat, nec artificio nec magnitudine conspiciendis interdum mandabant, interdum sacris solemnibusque diebus assignabant, saepius Pontificum inscribebant fastis: g neratim vero quasi per manus traditas committebant mem riae, eorumque vivendi ratio magis ea intendebat, quae laude bonorumque existimatione digna essent, quam quae Vanis laudibus animi jaelanci iam excitarent instarentque. Rempublicam enim magnam volebant, quod nisi bonis artibus, diseiplina, in destia legumque reverentia obtineri non posse inlolligebant. Hinc quidem factum est, ut celeberrimae immortalisque gli riae, qua deinceps apud Omnes genies latinum nomen meridiana luce splendidius clarescere coepit, causae non aliunde sint quaerendae, quam ex primoribus quinque illis saeculis. Τunc enim
Romani a finitimis populis bello exagitati, lanioque illorum odio petiti, ut ad certum interitum sese impelli intelligerent, pra terea nullis sere curis rei familiaris administrandae impediti,
omnem Virtutem, consilium, Omnesque conatus communiter
contulerunt: ex quo accidit, ut primo inter vetustissimas gentes I Va Romanorum gens adnumeraretur, tum ceteris vel nobili simis praestaret, postremo omni hus populis et nationibus terra marique imperare videretur. Imperavit certe, quum tot tanta que nationes armis domitas beneficiis sibi devinxit, sapienti simis legibus ab immani seri late revocavit, pristinam temeritatem consilio temperavit, romanos mores illis intulit, romanumque eloquium cum iis communicavit, ut postea coalescerent in unum eorpus, cujus caput, unanimo omnium consensu Roma
6쪽
Hoc igitur omnium lolius orbis gentium testimonio statuendum PSt, ROInanos prae celeris omnibus populis, qui vel maximam dominationem in terris exercuerint . quam latiissime protulisse suum imperium, tantumque fastigium alligisse, quo sa- stilius inaestimabile culturae beneficium quam Plurimis coi
Quae si ad veritalis rationem sunt exquisita, prout nemo unquam dubitabit, prosecto de latinarunt litterarum praestantia atque utilitate causa jam acta est. Cum enim tralaticium sit, linguam, poliori autem jure litteras, quam simillimam imaginom resurre uniuscujusque populi: tanto digniores utilioresque lalianae litterae habebuntur, quanto celeris populis Romani digni-
late praestiterint, majoraque contulerint in omne genus hominum bonostria. Liceat sane recentibus aliorum Populorum scriptoribus, linguae qua utuntur aut suavitatem, aut flexibilem indolem, aut vim, aut copiam laudibus efferre: latinum et
quium, classicorum aliciorum opera, tantam suavitatem conlinet, quantam Catulliani Hendecasyllabi, aut Bucolica Maronis carmina praeses erunt: iam flexibilem indolem, quantam Caesaris Commentarii, Oi lilii Elegiae, et Flacci sive Sermones, sive Epistolae exhibent; tantam vim, quanta ex Horatianis Lyricis carminibus, ex Crispo Sallustio, praesertim vero ex Tacito p losi inferri; laniam denique copiam, quantam quisque in Livio,
Tullio. Virgilio miratur. Qui quidem latini classici scriptores
disiicillimam hanc metam tam bene auspirato cursu lamque na- iter attigui uni, ut ab eorum aetate samplius decem et novem sunt saecula plurimi eumdem callem Si ui ingressi, nemo autem c idem pervenire potuerit. Duo tamen adhuc sunt quae in eorum legendis libris singularem faciunt admirationem, quamvis in commune ad Omnes roserantur latinos seriptores: scilicet ut eorum o loquio nihil omnino aut inveniri aut excogitari possit, quod nobilius spieu-Diuiligod by Gorale
7쪽
et ad Omnem sermonis pulcritudinem, seu animo concipiendam seu scripto reserendam, iam exquisito sensu praediti suerint, ut divina potius quam humana ope laclum esse dixeris. eos ipsius pulcri ludinis extremos fines statuisse, quos nemini unquam impune liceret praeterire. ΙIoc igitur sine ulla controversia certum est. quemadmodum Roma omnium in toto orbe terrarum gentium, nobilissima et
prope divina dignitate, Regino, tot populos suo imperio ideo
adjunxisse visa est, ut eis cultum humanitatemque largiretur; romanos classicos seri plores et ejus majestatem, Velut pro Suo olscio sibi repraesentandam sumpsisse , et divinae illius virtutis haeredes prodiisse , qua populos a barbarorum I ixendi ratione abduxit, ut omni tempore eadem virtute nativam barbariem aut ingruentem, aut jam populis illatam discuteret. Quint quidem ex rerum eventu mirum in modum comprobatum est. Agmina enim barbarorum postremis Italiam temporibus depopulata, captis passim incensisque urbibus, romanum imperium diruerunt, sacrumque ignem illum cultus et huma nitatis extinxerunt. Ecquid tamen Rus ignis quae supererant
reliquiae liceat mihi hac in imagino perseverare lantum adhuc
caloris diis indebant, ut aenea illorum hominum pectora emollire valuerint. Miliores enim mores visi sunt induere, ut quod Venusinus de Graecis hoc de Latinis praedicaretur: Lalium capium vicisse serum victorem, barbarisque dominis nobiles artes civilis cullus intulisse. Ita sane: barbari undique irruenlusingontem illam romanae gentis molem everterunt. Num Vero romanae reipublicae salo latini classici scriptores non superfuerunt Per eos igitur romana virtus, non illa quidem militaris, unde saepe eVersiones urbium, magnorumque exercituum interneciones caedesque immanes Ortae sunt, sed civilis scilicet, plena sapientiae plenaque humanitatis, adhuc manet
8쪽
- l0 aeternumque perseverabit. Em tamquam nobilissima exemplaria animis Prudiendis anuo ad Omnia studia humanitalis in sormandis ubique docti homines. ex maximis quibusque beneficiis a Dola in commune omnium bonum collatis. et habent ol tuentur. Quaecumque demum sint litterae cujuscumque geniis, par iillae quidem aut nihili onmino existimantur, nisi ad latinorum apprime classicorum scriptorum regulam eXquirantur. O incredibilem classicorum latinae linguae scriptorum vi tutem l O laudoin omnium hominum ore ubique terrarum Praedicatami Populus romanus confitetur nonnisi armorum vi suum in populos imperium late protulisso: plurimas etiam identidem ab sua fide defecisse, quos rursus armis opus fuerit ad bonam
mPntem revocare. De I Osiliae ossicium desererent. At classic
rum latini eloquii auctorum ultro sese homines subjiciunt imperio ne potestali, nec solum ex gentibus quas olim Roma in suam ditionem rodegerat . verum ex illis etiam quas nunquam antea imperio suo complexa est. 0uinimo Asia quae postremis demum hisce saeculis nobis omnino patuit Romanos autem . si ridentalem oram excipias . latuit ex maxima parie), ipsoque duplex America, quam immortalis ille Columbus noster Iirinius prodidit. veterique terrarum orbi velut novum orbem adjecit,
quin se contra classicos latinos scriptores de senil re conarentur. eos benigno Vultu exceperunt omnibusque cumularunt honoribus. Populi inter se lingua. moribus, institutis. coelo disserunt. quisque vero plurima praesesert ornamenta dignitalis. quae ita
sibi asserit propria, ut nunquam ab aliis sibi eripi patiatur.
Omnes tamen studium in clivssicos latinos scriptores ducunt esse primum suae dignitalis ornamenium, eosque tamquam humanitatis praeceptores et habent ot eo nomine coluiit quam maximo : ila sane ut ipsos dumtaxat ad Omnes nationes perlinere, ei, que omnium gentium pomis affirmare. Uu arsum enim Tullium, Livium, Caesarem, Virgilium. Horatium, Tacitum ma-
9쪽
- ll gis Germania sibi vindicet, quam quaevis alia gens, aut Anglia, aut Gallia, aut Hispania, aut ipsa Λ moriear Duae cum ita sint.
quisnam de singulari elassicorum latinae linguae scriptorum praestantia ambigei, quam omnes omni tempore populi concordi animo sunt confossi, docti homines praedicarunt, tot clarissima
rum hominum istiusmodi clarissimos latini sermonis scriptores ad summum litterariae gloriae apicem evectos esse; hoc tamen confitendum est, nullam gentem nisi ilalicam eos potiori, aut ut Verius dicam, proprio sibi jure vindieare. Hoc enim perinde mihi certum est ac si assirmem, solem quidem ad effundendos radios
suae lucis in omnes ierras a natura rerum esse constitutum: coelum tamen esse ejus sedem, unde tam praeclarum et singularo sibi beneficium homines expectent. Cum enim summus
honor qui illis impenditur, inde scilicet est repetendus, quod et
romanam majestatem reserant, et partes instituondae humanitatis divino consilio Romanis demandatas usque adeo exerceant,
dum stabit genus hominum: quis unquam eos disjunget ab Italia Praesertim cum aut ipsa in Italia magna ex parte ortum habuerint, aut alibi natos Italia exceperit litterisque instituerit. Qui quidem ii tanto in honore in Italia praecipue sint habet di, hinc patet, quod semel et iterum effecerint, ut ualia ubique terrarum totius humanitatis magistra communi omnium plausu laetitiaque appellaretur: primum quidem, Vigento impuli r mani Republica, cujus dignitalem eximiamque Virtulem, Velut
imaginem in speculo, totam in se exceperunt, ut rurSUS quam fidelissimo aliis exhiberent; iterum vero cum, post longam temporum noctem, majores nostri, saeculo decimo sexto, em ad Disiligod by COOste
10쪽
- l2 pristinum revocarunt honorem. et pone ab interitu vindicatos, quasi splendidi miniam sarem ad tenebras Omnium populorum dissipandas sustulerunt. Quo quidem argumento satis superque
declaratum est, Romam, saera classicorum auciorum phalange illa supersilio, morte omnino non excidisse, idque dumtaxat amisisse, quod inlii atque invidiae sibi apud populos armis exercitibusque suis pepererat. Vivit enim, quando omnes late populos per
classicos suos scriptores sub ditione sua hodie dum conlinet: 'iusmodi vero imperium exercet, quod certatim quisque amplecta iur, quumque intelligal nunquam se gratiam ei tantam referre posse, quantam debeat, laniam Sallem habeat, quantam maximam animi capere possint. Latini enim classici scri ploros pleniissimam faciunt sidem, vel oris Romae non inde magnitudinem repetendam esse quod armis lol populos domuerit: sed exmquam maxime, quod, cum ad humanitalem populis inserendam divinitus sese incita lana senseril, in eum Sane scopum lotis incubuerit 1 iribus. I antum enim saeeulo XVI de barbario triumphum per classicos suos scriptores, non militum copiis, nee raedo
hostium retulit: quod quidem illustrius est, quam ut olim r mani duces, direptis deletisque oppidis, raptivos reges ante
Suum currum in Urbem agerent, quos aut carceri in Iaert,etuum manciparent, aut lictoribus laqueo traderent nerandos.
Quo igitur pacto cum classicis nos latinis scriptoribus agemus Cum doeli homines ubique locorum certant, ut sua in illos studia infinitis prope modis declarent, num nostrac partes desiderabuntur Neminem enim latet, nobilissimum quodque ingenium, in Germania praesertim, hoc pensi sibi jamdiu sumpsisse, ut eorum opera quam diliguntissime mendis librariorum
sex purget, sententias ad c aevam historiam exquirat, sensum explanet, omnigena praeterea muniat eruditione. At illi ia-men classicorum ingenium exliondere possunt, vi dicendi ni canaque ea hirtute allici, qua animum inusitata suavitate por- Dissilia 6 by Corale