Tractatus de his quae vi, metus ve causa fiunt...

31쪽

p'R EAMBULA. ex sententia animi cadat. At Cicero in TuL

culan.qq. lib. .n. 11. & lib.3. I. 3.dicit: metum esse octuplicem , dicendo: sub metum autem subjecta sunt pigritia,pudor, timor,terror, pa

HO exanimatio, consurbatio, formido.quem sequitur Lucas depen.in.l.exceptoreS. C. de nu-1Nerar.actua lib. I 2.14 2.Vbi ex ponit aliqua ex-

praedictis dicendQ:quὀd timor est metus mali

apropinquantis .paubr est metus mentem loco mouens. Xanimatio est metus subsequens, &quasi comes pavoris. Conturbatio es metus cxcutiens cogitata. se ido est metus permanens .eadem q; uesert Angel .indocon it. 2IJ.n.3.14 Metus & timor licet videantur esse una eadem q;rres. tamen diuersa sitiat : nam metum causat terror. timorem vero causat amor. ita dicit tex. in .i. IS.6.13.par. 2. Cujus Verba sunt: E como quisr que temor e modo es naturaimente como una cosa, perose gau Naitoia' departisviento a enue elissaea tu rementia Visis de elamor, nimis

do nace de est to depremis, qui es como defampa.

13 Timor est duplex: naturalis & accidentalis

32쪽

Naturalis est cum animus a corpore distralii non vult,ob naturalem eam mutuam affectionem,ac neces citudinem iam inde ab ipse ortu ab opifice ipsi insitam: quasit, ut naturaliter pertimescat, dc angatur,ac mortem recuset. alter qui ex rrationum proditione,ac persidia cofatur,atq; exeo quὀd quis mortis horam ignorat: Vt cum noctu Oboito aliquo strepitu timore afficimur, qui quidem timor praeter naturam est.ita dicit sanctus Ioan. Damasce. lib. 3. orth odoxaesidet.c. 23. Dicitur metus a mente: quia amentem tenet ut Sebastian.Brant in expositio.titui. jur.titui ff. de eo quod met. caus & Couarru. in. 4. de

i De materia metus habetur titulus indigesto. veteri: de eo quod metus causa. &in. C.d his quae vi. & istum titulum in decretalibus. S: similem in lib. 6.decretalium.

38 Est enim metus homi nibus maiore stippli-tio,si si ne ipsa male assiciatur teste Xenopho ne in Pedia Cyri lib.1.quem rrefert & sequitur Petrus Plateanus Angolis. in.d. g. qua drupli. B 3 inst.

33쪽

P RAE AMBULA

inst. deachio .n. 3. quod patet in lib. Iob. cap. I.&.L. ubi satans adnihilum deduxit tentationem bonorum rrespectu persenae. Item praemitto qliod non omnibus metum passis subuciait Plato sed his tam tu1n qui danum aliquid passi sunt ex metu. tex. in .l. scum exceptioneanprin f istotit. Cujus verba sunt:

sicum exceptione aduersuyte perpetua tutus essem coqgero te aceptun 3 mihi facere, cessare

hoc aedictum: qiaia nihil tibi abes . hanc con es usione firmat Couarru. in . . decreta L i. par. c.'. f. . n. I. licet non alleget litam legem, sed aliam,quae mihi d non probat. Iic praemitto ψ no semper est desubstantiat metum in serens lucretur aliquid ut patet in. c. r. isto titui. susscit enim, q, metuam in fercs satisfaciat voluntati suae: quia satis lucratur qui suae Xo luntati pbsequitur pertex an. 3 .praeterea insti .deacto.& Marcus Mant. in singui. 327. n. I.& Bae a de decima tutor. e. t. n. O. SI MOlina de maiorat.in proliem.n.3AEt non obs iat nos irae conclusioni teX.in. d. tisicum exceptione.*.inhac. isto cit. Equae videtur innuere et sit necessa

34쪽

pRAE AMBULA.

cessarium,q, metum in serens lucretur aliquid. quia ille. .loquitur rrespectu tertij, qui conueniri non potes ,si aliquid lucradus no est. E quo insero Bariolum male summasse illu 3. Sc

in tract.de probatio.2.pα5clus1O.IOSI. D.I3. quicum sequuntur Nam dicut, qui agit hac acrione duo probare debet. scilicet: metu illatu, & ad inferentem metu commodu peruenisse, quod textus ille uota dicit sed Q is qui conueni tur,& si1 non in tulerit nietum lassicit habuisse lucria.& sic loquitur textus rrespectu tertij, qui non intulit metu.Vnde veru summarium illius 3 est: q, isqui habuit lucrum ex metu illato potest conueniri licet non intulerit metam ei qui passiis est metum. Item pra mitto i metus cs ditionalis exclu dii libertatem consensus.Abb.in. c. costillationi. de sponsalib. n.f.& ibi Praepossit. n. t. & alij dd. Vt rrefert, dc sequitur Euerar l. in Consit I9. n. I8. 3c talis metus excusata dolo ut Abb. in consit. .pn.par.n. .dc. q.

35쪽

PRAE AMBULA

τι Item praemitto quod metus qui operatur est is: qui injuste infertur: nam justo illatus no

23 Item praemitto quod solus metus cadens inconstantem virum dat actionem quod metu causa, caeteri autem metus ossi xio judicis implorato rreparantur vel pςr condictionem ex lego .lox in t illicitas in prin.is. dςosfprpesid.l .f. g. i isnerator ff. isto tit S ibi. Bar n. i idς par.

36쪽

nact.de rrescissio.contrach.glo. I 2.D. . Rosi e-dus autem Beneuentanus intrach. rdijuditiar. pri.par.titui. de utili uetuedicatione quae datur metum pasib.n. i.dicit: v quinq; mCdis sucurritur metum pasb.Primo per actionem directam,quae competit ob metum mortis. Secudo per actionem utilem,quae datur ob metu seque limitem .vt.l .isti quidem .ss. is otii. Tertio scrconstitutiones ut .l. si per impressiCnem. C.is. to tit. Quarto judicis of ut in medico scr.l recdicus.Ede var. S cxtra ordi. crimini. Quinto ex generali clausulasquamillai justa causa .c T. . l.mulier. 3.s.cis otii. Baldus citans aliter di- citin.l. interpositas C. detraNsaritiC. T 7. Siram hic non rrepeto: quiaeab omnibus habetur.

Libellos in hacm,teria pollit Specullator in

lib. .parti .I. i. dehis quae vi metus vis causas ut Roffredus ubi supra.

. Item praemitto,iactio quCd nacta scatas 1

' C in l

37쪽

PRAE AMBULA.

in . . naetum Ia. 3. g. animaduertendum. eoti. &

quod est intelligendum pro ut infra dico in.

Et quia nostra praesens materia est de inuoluntario pei vim, & metum , necesso est schequid sit inuoluntarium s de voluntario optime tractat sarustus Bona uentura superi 2 del)te tadisi . 1 .in prin .n s.& in secundo principali q. r. 17 M.30. ad cujus examen praemittenda est inrellia gentia

38쪽

ΡRAE AMBULA

gentia multarum dictionum,quae sunt sinonon a cum vi,& metu, Nam quod jus nostrum vocat vis Philosophi appestant violemum fmpliciter.&Theologi coactionem absolutam. S: Dcchores nostra vim praecisam. Et quoiuus nostrum vocat metum. Philos hi vocat violentum mixtum,& Theologi coactionem co- dixi Onaram.&Doctores nostri vim codition lem, dicetiam metum. ut videre est in Rubri.

dum stiste terminus inuoluntatium est aequiuo LM:quia comprehendit factium per violentiam,&factum p ignorastiam ut Aristote ubi supra & sanctus Ioan Damasce.lib. 2. Crilaodoxae fides c. Ση. & Marius Salcmon vita si si a.

39쪽

PRAE AMBULA

hoc est permetum) ut praedicti tres Doctores, o ubi stupra proxime. 'Violentum simpliciter es illud cujus principiuinioris est in quo nihil sis ini agit, aut patieur)confert: ut si ventus aliquot ulli ir aut homines potestatem habentes. Violantum mitrium idest metus, dc vis conditionata es quan do maioris mali vitandi causa aliquid sie: ut si Tyrannas quempiam aliquid agere turpe juberct habens in potestate,&pareteS& libetos laac lege,ut si illud agat, illi sint in columes,si non agat; dii pereati t. tale quid etiam accidit,&circa jactus eos, qui in tempestiitibus fiuia propter si iam, caeterorum ci; salutem. ita- dicunt praedicti tres Doci ores.& quasi omnia supradicta dicit Angel. in .d.co l. LII. n. E. Vnuest notandum quod dicit sanctus Bonaue tura

n ung tollit rrationem voluntaris. Cujus verba sunt: ad illud vero, quod obi j citur; et, coactio excludit rationem voluntatij: dicendum est, mello verum ubi est coactio sufficiens, sed volutas nune cogitur coactione sufficieti,ideo coactionunil tollit uationem voluntatij.idem tenet. S. ThO.

40쪽

Tho, relatet a Nauarro in manuali lati prae lud 6.n.7. Caetera de inuoluntario per ignoratio-32 nem omitto, quia non est tara materia. Sol una modo aduerto,q, istam ignoratiam dupliciterponit Angel in. l.c5s1l.113.d. ubi videre poteris Vltimδ,& pro coplemeto praemitto, P me 33 tus est ita exosus, ψ etia gentilibus fuit odiosus nam Cicero lib.1.ossi.n .dicit:illis promissis

stadum no est, quae coactus quis metu aut deceptus dolo promiserit. Et getilis Praetor proposuit aedictu dicens, quod metu gestu est ratuno habebo.ut habetur in l. 1.ssisto titui. Qua voce alui Doctores Ypiani taTheologi qjuris prosessores) fuisse dei postpa in ore praetoris .ut Rainer de Pen. forti, quem rrefert, de sequitur Bal .in Rubri. ip Controueri inuestit. in finalib. verbis de Phrus uia nihil cosensui.ε de Negui. jur. inpria. de Hipolit. de Marsil. in pracst. .ex