De metricis graecis disputatio altera [microform]

1쪽

MICROFILMED 993 COLUMBI UNIVERSIT LIBRARIESINE YORR

is a partis the undations os ester Civiligation preservation project

funded by the

Reproductions a noti made ithout permission rom

Columbia Universit Library

3쪽

ROSSBACH AUGUST

PLACE

4쪽

COLUMBI UNIVERSIT LIBRARIES PRESERVATION DEPARMENT

BIBLIOGRAPHIC MICROFORM ARGET

Original Materiat a Filmex Existin Bibliographic Record

TECHNICA MICROFORM DATA

5쪽

Conti meter

ili illi illi inlisistis silis sis siliis sis sis is

μlis 2 8

6쪽

. t.

C DEX LECTIONUM

7쪽

RECTOR ET SEΝΛTUS

Quod nuper diximus veterum metricorum memoriam nondum esse accurate exploratam, id non temere dictum esse ea quam de Hephaestionis Alexandrini libris instituimus disputatione demonstrasse nobis videmur. Cuius nobilissimi metrici vehementer dolemus nondum in Germania rite perpurgatum esse et illustratum enchiridium, in Britannia vero ne id quidem supellectilis criticae genus a Th. Gaissordio conquisitum quod nostrae et posterae aetati uiascere possit. Foedior etiam reliquorum quae metrici Graeci scripserunt commentariolorum conditio est adeo ut ne edita quidem omnia sint, ea autem quae sunt edita velut membra Absyrti dissipata leguntur. Cui incommodo nonnihil nune succurrere eonabimur de iis commentariis graecis exponentes qui aetatem tulerunt, praetermissis tamen scholiis quibus Pindari, Aristophanis, tragicorum poetarum metra explicantur. Atque quum in litterarum tractatione nihil magis sit appetendum quam ut res dispersae et disiectae maenera digerantur Communi- . que rationis vinculo constrictae ad origines reserantur: quaerere nos oportet non solum qui sint commentarii illi quasque res contineant, sed polissimum etiam unde sint prosecti et quo pacto aut sint pares aut dispares. In qua re quamquam magnifica et illustria non pollicemur quid enim in hoc toto genere grammaticorum illustre exspectari potest ), tamen ostensuros nos arbitramur haud pauca vel ad homines novissimae Byκantinae aetatis e praeclaris priorum

metricorum scriptis fluxisse. Et ordiri placet a scholiis Hephaestioneis quibus reliqui de arte metrica libelli commode adiungi possunt. Seholiorum quae in Hephaestionis enchiridium scripta extant, duplex genus est, alterum

eorum qua vulgo minora, alterum quae maiora voeantur. Et minorum quidem quibus singulae enchiridi voces et enuntiata lemmatis praepositis explicantur, insignis pars eo confecta est tempore quo larorum in arte metrica magistrorum nondum aut interierant libri aut

8쪽

Certe aditus ad eorum doctrinam non prorsus erat obstructus Hinc frequens Heliodori et maiorum Hephaestionis librorum commemoratio ex quibus en chiridi eximia utilisque acta est accessio. Neque tamen scholiorum scriptorem necesse est credamus ipsum ad limpidos illos fontes rediisse veterumque metricorum libros suis oculis omnes perlustrasse, immo vero pleraque eum probabile est e commentariis copiosissimis derivasse, quos Longinus philosophus in Hephaestionis enchiridium composuisse traditur et in quibus non solum Heliodori et Hephaestionis libros maiores, sed Philoxeni etiam scripta commemorata esse apparet pag. 142r

Του δε περὶ μετρων λογον πολλοὶ πολλαχως ηρξαντο o μεν πο στοιχείων ως δειλοξενος, οἱ δῖδα του μετρο ν ορον ς Ηλιόδωρος Horum autem commentariorum partem aliquam librarii nonnulli enchiridio addiderunt hoc nomine ει του orrίνου φιλοσοφου τὰ προλεγομεν εἰς τοτον Ηφαιστίωνος εγχειρίδιον, plurimi sane aestimandam illam quidem, sed ita tamen conturbatam ut et singuli codices mirum quantum inter se discrepent et quae sint Longini, quae aliorum interpretum ne diiudicari quidem ubique possit Nam ut uno tantum exemplo utamur, quae in codice aibantiano pag. 49 e Dionysii arte excerpta leguntur 'Iστεον ε ώς προ

si φωνηεντων Iον καρ, βους ἀλλ' ἀπο τῆς ἐν εἰδει σνλλαβῆς οιονεὶ μακρας καὶ βραχείας καὶ κοινης. . . haec igitur, si temporum rationes omputaveris, tantum aberit ut ab ipso Longino Zenobia aequali excerpta redere possis, ut aut alibrario aliquo illuc illata redas, aut commentarios illos Longino philosopho scriptos esse omnino neges. De qua re certius erit iudicium si quando plures enchiridi eo dices et si accuratius quam factum hoc a Gaissordio est, collati erunt. Νunc tamen praetermittere nolumus, nonnulla quae Longino tribuuntur, in aliis quoque de re metrie commentationibus reperiri, apud Draconem pag. 124 lin. 4-8, in commentario

metrico quem Th. Gaissordius e codice Harteiano evulgavit pag. 32 I, lin. 24 - pag. 322, lin. 6, in Ambrosiani codicis C. 122 Dagmentis metricis quae H Keilius in analeci. grammaticis edidit pag. II lin. I - pag. 12 lin. I, ubi quae pag. II lin. I9-23 leguntur, pleniora sunt quam quae Gaissordius in altero habet enchiridi exemplari pag. 148. Eiusdem Ambrosiani eo dicis fragmentis illustrantur ea quae in Longini protegomenis pag. 146 de Ulixemetrico referuntur quibusque ab hominibus doctis fides denegata est D μετρον καλειται καὶ στίχος καστος ως ταν ιπα ἡ προὐτ' ' ιηρου ea φεδία μετρα εχει ν τονι δῖ 'οδυσσεν ὁ

μετρικος ἐσημειωσατο. Illi enim quum de Ulixe metrico nihil se compertum habere dicerent, denumero versuum quibus prima'Odvo σείας rhapsodia comprehenderetur, non de 'O Ivσσει metrico ea intelligenda esse rati sunt sic mutantes ἡ πρώτη ' a eo ραφωδία μίιρα εχει μοῖ τουτο da GJvσσεως σημειωσατο vel aliter. At non de Odysseae, sed de Iliadis prima rhapsodia haeo dicta esse, Ambrosiani codicis verbis demonstratur pag. 12 Καὶ ὁ στίχος μέτρον λεγεται,ως φησιν Τυδνσσεν ο μετρικος, τι προὐτ' ἐαφωδία ' ι eo μετρα χει δέκα καὶ Raκoσια. . Etenim sexcentos decem vel undecim versus Iliadis prima rhapsodia eontinet, quare in Longini prolegomenis numerum illum ci χι mutari necesse est. Ergo nihil est quidquam causae cur Ulixem metricum cuius eiusdem menti sit subscriptione Od. Paris. 183 apud Cram erum in an ecd. Paris. I, pag. 59, fuisse aliquando negemus. Praeter Longinum alii etiam πομνηματα in Hephaestionis enchiridium scripsisse seruntur quorum vestigia non plane evanuerunt, sunt enim in schol Saibant pag. 147 haec: νη-

σιον δέ ἐστι το παρον συγγραμμα μναιστίωνος πρωτον μῖν ἐκ τῆς κοινης μαρτυρία των ἡ Ομνη- ριατα ποιησάντων εις αντον Iam quae ex hoc veterum Commentariorum genere in minora

quae dicuntur scholia confusa erant, ea plurimi Byzantinae aetatis librarii minutulis pusillisque rebus amplificarunt et dilatarunt, multa quae erant gravissima prorsus omittentes. Quod quam foeda ratione acciderit nuper cognitum est quum Saibantiani codicis nobis est patefacta notitia. Eiusmodi autem scholiis et veteribus et egregiis instructum erat Hephaestione enchiridi exemplum, quod Tricha metricus ἐπιμερισμους των Θ μετρων componens expilavit. Expilatum enim a Tricha esse Hephaestionis enchiridium, quum utriusque libri consensus docet, tum inde lueet quod ephaestionis nomen vicies ab eo commemoratur. ariterque Trichae

locos qui in enchiridi desunt velut de ionico pag. 33, 34 et de anaclomenis pag. 38 e scholiis petitos esse nunc eo dicis aibantiani, ubi in scholiis eadem leguntur pag. 6 et 3 ope

cognitum est. Neque secus existimandum videtur de illo loco quo disserens de metrorum

ordine Herodiani nomen memorat pag. 26 ἡμεις μέντοι τοῖς παλαιοι επομενοι μετρικοῖς, Πρωδιανῶ καὶ Ηφαιστίωνι καὶ τοι αλλοι το χοριαμβικον μέτρον των,λλων προταττομιεν, non enim

Tricham ipsum Herodiani librum inspexisse, sed nomen una cum reliquis a scholiasta quippe qui praeter ephaestionem reliquos etiam metricos testes vocet sumpsisse redibile est, es. pag. 30 ἀπ ἰάμβον πρωτον 'Hφαιστίων ἔρξατο, καίτοι πολλων μετρικων το πρωτα εἶ δακτυλικι παρεσχηκότων re τιμησάντων το πρωτον τρεγεν της τέχνης προεδρία.

Longe aliud genus est scholiorum maiorum quae orationis perpetuitate scripta et in duodecim apita divisa aliquod artis metricae loeos ita illustrant ut enchiridi nullam sere habere videantur rationem. Quorum neque origo neque conditio intelligi potest nisi comparatis sex aliis Bygantinae aetatis libris, quibus eaedem res iisdem fere verbis eodemque ordine tractantur. Et primus quidem liber qui . Hermanni opera e eo dice Parisino prodiit, nomen

prae e fert ρακονεος Στρατονικέως περ ιιέτρων ποιητικων καὶ πρωτον περὶ eo νων, a ludi magistro FZantino, non a Dracone vetere illo grammatico conglutinatus. Alier est Λαακίου του σοφωτάτου μονόχου περ μέτρων ποιητικων, a L. Baehmanno in nec dolorum graeeorum

Ol. I, pag. 16 sqq. e codice Parisino editus, cuius libri partem exiguam iam ante Baeh- mannum me deus eyron e odie Taurinensi excerpsit, de qua re subiuneta Orionis Sturaiani Etymologico appendix pag. 236 conserenda est. Tertius est commentarius de metris codice arteiano 336 a Th. Gaissordio luci redditus alterique enchiridi Hephaestionei editioni adiuncius, euius libri exemplaria iacent in bibliotheca nostra Rehdigeriana, lilonacensi,

Bernensi. Ex hac commentatione ante Gaissordium nonnulla quae sunt de versibus isehIor-rbogicis TyrWhitius in dissertatione de Babrio Londini 1776 et postea Erlangaea 785 emissa delibavit, unde a G. Hermannus libro de doctrinae metricae elementis pag. 142 inseruit.

9쪽

μέτρων a Francisco de Furia e codice Florentino et Veneto Trichae libro sublinictus. Hui libelli altera pars etiam in codice Ambrosiano C. 222 post Septem ad Thebas continetur, ut ex iis apparet quae . eilius in analectis grammaticis excerpsit. Qu/nto loco est Manuelis oschopuli Cretensis parvula περὶ μέτρων commentatio edita a Fr Nic. lige in eius dem oschopuli opusculis grammaticis pag. 43 sqq. Sextus libellus de metris legitur in eo die Ambrosiano C. 222 saeculo XIII seripto, post ubes Aristophaneas, cuius posteriorem partem in analectis grammaticis edidit H. Keilius. De his igitur Byzantinae aetatis magistris nunc dicendum est. Iam si quis taediosum existimet, cum fatuis his hominibus rem habere, is meminerit, talem esse antiquarum litterarum conditionem, nulla res ut spernatur quae nondum sit pervestigata, neque ullam rem sic esse exilem, quam non permagni intersit e situ et caligine erui, ne quidquam in iisdem litteris aut turpius esse aut inanius, quam ut voluptarium aut trapegi iam ad lucrum deIectationemve referre omnia. Sed una simul harum rerum lex est et simplex et communis omnium, ut parva aliquando eum magnis, singula Cum toto genere connectamus neve eorum sequamur perversitatem qui dum minima quaeque e mari gloriantur, nunquam animo revehuntur ad id, unde omnia pendeant quove recidant, nam hae sola ratione iusta fit artis alicuius disciplina et litteris bene consulitur inanitatisque crimen effugitur. Omnes autem hi quos enumeravimus libelli et Miser a et cum scholias ad Hephaest onem ma/oribus Ia conspirant, ut ex eodem Ar tanquam apographa licet variis diversisque τί

es sint, atque ut ii qui nomina iis imposuerunt Elias Monachus, Manue Moschopulus, alii, non scriptores censendi sint, sed operarii et seribae qui calamo potius quam iudicio utebaniatur, nihil agentes nisi ut alia resecarent, alia alio loco ponerent, alia denique oculis nonnullis mutatis paulo aliter efferrent. Et ubi deprehenditur aliquid quod ipsi addiderunt, quamquam id rarissime actum ernimus, semper id est ita Omparatum ut prorsus vanum sit et inutile. In qua re magnam adhibeamus oportet cautionem ne in hune Incidamus errorem ut eorum grammaticorum iterum ab altero mutuatum esse aut unum ex pluribus conflatum esse

librum putemus. In quem errorem C. Lehrsius incidisse videtur, qui in Diar antiq. a IS 40 de Draeone scribens posteaquam de priore parte quae est de prosodia erudit disseruit, haec de altera quae in metris versatur protulit pag. 47r Es is aussallend das das Capitelrb. 6. avsse de Bemerkung am Ansang, das Anacreontische Versmaas habebo einem geriisse Anacreon Seinen amen nichi gana mit Isaac Monachus liberetnsiimmi. Denn Alles as uber die andere Versarie gesagi ist, o 16 I, 2 an siimm mit enen orilich, auch dimenige Capite sI64, 20 - 167, 10 Melche nichis in at die Ansange de enisure-ehende Capite aus ephaestion . . . oher nun unser Capite vom Anacreontischen Vers-

quidem recte est animadversum quod Draco, Isaac Monaehus, scholiasta Hephaestionis consentire dicuntur, sed consentiunt etiam alii quorum praetermisit Lehrsius mentionem atque hoc ipso consensu qui latissime patet demonstrari potest, non alterum ab alier multiatum esse, sed omnes rediisse ad communem sentema. e. ad librum aliquem qui illa aetate extabat, nune autem aut perditus est aut in bibliothecis latet, nondum luci redditus. Proponamus primum exemplum quo eam rem illustremus idem illud, quo Lehrsius usus est metri Ana

creontei.

Res igitur haec est. Apud scholiastam primum enuntiatum deest, apud Isaac Monachum secundum, apud scholiastam et Draeonem ultimum Draco omisit exempla, habent exempla Isaac Monaehus et eholiasta, sed non prorsus eadem. Exemplorum maior eopia apud Eliam, qui multa decurtavit, unum enuntiatum quo molesta repetitio continetur vers 17 sqq. de suo addens anaclomenorumque versuum legem liberius consormans Moschopulus et grammaticus uarietanus paucissima tantum excerpunt, quorum alter ut solet per totam scriptionem Pindarica exempla inserit. Aliter aliis locis rem agunt, sed ex hoc uno exemplo quod proposuimus apparet, libellum istum prototypo quem omnes expilarunt, plura habuisse versuum exempla, ex quibus alius alia in usum suum contulerit. Ea autem ipsa exempla in viam nos deducunt ut quo fere tempore prototypos liber sit aeriptus colligi possit. Etsi enim carminum Byzantinorum poetarum magna multitudo in bibliothecis latere videtur nec omnes illi Anacreonte versus ad poctias suos referri possunt, tamen . Matrangae aliorumque sedulitate effectum est, ut de nonnullis certe iudicari possit.

Si S. Sophronii quem ipsi illi metrici libri memorant, hi sunt versus

et χαριον μεγαλον παγκλυτε κοὐρε,

Constantini Siculi grammatici

ἀπο μουσικων μελαθρων,

quo versu carmen incipit quod idem grammaticus in parentum fratrumque mortem scripsit, editum in P. Matrangae necdotis graecis vol. II p. 689 et in h. Bergkii poet lyr. p. 843. Hi autem Constantinus de quo Matranga in praelatione pag. 25 disseruit, aequalis fuit et familiaris Leoni philosopho imperatori qui regnavit ab anno S usque ad II. Unde

librum illum prototypo ex quo Isaac Monachus et eleri hauserunt et in quo Constantini ille versus fuit, non posse seriptum esse manifestum est Bnte saeculum nonum. Sed potest etiam eius libri indoles ac ratio illustrari. am quum omnes illi grammatici ho habeant commune ut de quatuor metris eadem sere praecipiant omnes, de heroo, elego, trimetro iambico Anacreonteo, de ceteris autem metris si quid tradunt, aliunde id ut infra ostendetur petiverint sequitur ut liber ille prototypos non continuerit metrorum doctrinam

nisi quatuor eorum quae modo diximus. Ea vero quatuor metra BFEantina aetate sola requentabantur, neque poetarum Byzantinorum quos nos quidem novimus quisquam, si στίχοικτεχνικοῖς utuntur, non πολιτικοῖς, ullis aliis usus est. ec enim Tricham metricum qui omnium simplicium metrorum exempla propositurus hymnum in sanetam virginem ex omni numerorum genere conflavit, erit qui in poetarum gregem reserendum ducat Iam vero quatuor

illis

10쪽

Περὶ rio υνακρεοντείου. μἐν Ἀνακρεοντειον o αρχαῖοι το δίμετρον ἰαμβικον φασι τὸ καὶ καταληκτον περ καὶ ὁ κτασυλλαβόν ἐστιν, ἐπιδεχομενον κατα μὲν την πρωττὶν καὶ τρίτην χώραν αμβον καὶ σπονδεῖον os εθος, καταδε την δευτερα ιαμ ν γνον, κατα δε τὴν τεταρτην αμβον και πυρρίχιον δια et αδιάφορον τῆς τελευταίας συλλαβῆς ο δε νεαπεροι διαιρου- σι αυτ εχ τε κωλα ερ καὶ εἰς δυο καὶ τα μενε κῶλα φασιν οἴκους, τα δε δυο κουκουλιον.

καὶ περιττην συλλαβήν Ioν ἀπ του λίθου τὸ ρεῖθρον καὶ

α δε τουτων κουκουλιον συγκειται ἔκ τε του ἐλασσονος των δισυλλάβων ποδων τουτεστι του πυρριχίου καὶ ἐκ του μείζονος ξηοι του σπονδείον καὶ χει ἐν με ταῖς περιτταῖς χωραις - ἐλάσσονα, ἐν δε ταῖς ἀρτίαις τὸν μείζονα, οῖον καὶαρετῆς εὐστεφάνου ἄνθεα δρεψας ἁγίων περσιδάμυ κοσμου ἴ- Ζαχαριο μεγάλου πάπαυτε κουρε. Περὶ του Aνακρεοντείου. T 'Aνακρεοντειον μετρον παρωνομασται ἐξ 'Aνα-χρεοντος τινος, πρωτος γαρ ἐκεῖνος αυτ ἐχρησατο. o δε ἀρχαῖοι τὸ δίμετρον ἰαμβικδ υνακρεοντειον φασι τ καὶ ἀκατάληκτον περ καὶ ὁ κτασυλλαβόν ἐστιν, ἐπιδεχομενον κατὰ μεν τὴν προπην καὶ τρίτην χώραν αμβον καὶ σπονδεῖον ἄλωος, καταδε τὴν δευτεραν αμβον μονον, κατὰ δε την τεταρ- την αμβον τὶ πυρρίχιον διὰ b διάφορον τῆς τελευταίας συλλαβῆς. οἱ δε νεώτεροι διαιρουσιν αυτὸεις τε κῶλα ερ καὶ εἰς δυο καὶ τα με ε κῶλα

καὶ Ἀπιδεχονται οἱ μεν οἶκοι ἀνάπαιστον καὶ δυο ἰάμβους

καὶ περιττην συλλαβήν. G δε τουτων κουκουλιον συγκειται ἔκ τε του ἐλασσονος των δισυλλάβων ποδῶν τουτέστι του που - ριχίου καὶ ἐκ του μείζονος τὶ τοι του σπονδεω. καὶ ἔχει ἐν με ταῖς περιτταῖς χο αις τον ἐλάσσονα, ἐν δε ταῖς αρτίαις τὸν μείζονα.

χωρ ἀνάπαιστον, ἐν δ τῆ δευτέρα και τριτη Ἀμ- ν καὶ μίαν περιττην συλλαβην ἀδιάφορον λε Mxκραν εἴτε βραIεῖαν, μακραν με οἷον ἀπὸ μουσικων μελαθρων βραχεῖαν δε οἷον ἀπω του λίθου το ψεῖθρον.

G δε τουτων κουκουχιον τριμετρον ἐστι κατὰ διποδίαν και δεχεται ἐν με ταῖς περιτταῖς χώραις πυρρίχιον, ἐν δε ταις ἀρτίαις σπονδεῖον, πλην της τελευταίας. ἐν ταυτ γὰρ ἐπιδέχεται με καὶ σπονδεῖον, ἐπιδεχεται δε καὶ τροχαῖον διὰ τὸ ἀδιαφοροντης τελευταίας συλλαβῆς. Παράδειγμα του πρωτου ἀρετῆς ευστεφάνου ἄνθεα δρεψας

Ζαχαρίου μεγάλου πάγκλυτε κουρε. ἐπιδέχεται ἀναπαιστον καὶ

δυο ἰάμβους

καὶ μίαν περιττην συλλαβην ἷον

ἀπὸ του λίθου ὁ εῖθρον Ἐκαστος δε γίνεται κτασυλλαβος Λεγονται δε ιὰ μελους ἀνὰ δ', οῖον φίλε, μη λάθης ἐμεῖο,

ἀρετης τροποισι λάμπων, ἀγάπης ρους φυλάττων, μονάχων αριστε Μαρκε. To δε κουκουλιον γίνεται ἐξ ἐλάσσονος καὶ ιείζονος, τουτεστιν ἀπ πυρριχίου και σπονδείου οἱονἀρετης ευστεφάνου ἄνθεα δρεψας. Ἐστι δε καὶ ουτως μετρησαι χωρα ἀνάπαιστον,