장음표시 사용
1쪽
2쪽
AB ILLUSTRI PHILOSOPHORUM ORDINE
Migrant Irientiae non Deus ae populi. Baeci de dignit. et augm. selent. II. 4.
4쪽
Illustris philosophorum ordo iusserat, huius anni certamen literarium
ingressuros inquirere in instituta literaria in Hispania, quae Arabes auctores habuerunt. Equidem, nolui praetermittere vires experiendi occcasionem, ac fortassis nimia fuit audacia qua me ad illam quaestionem. si fieri possiet, soluendam. aecinxi. sensum quaestionis ita accepi. vi argumentum mere historico-literarium interpretarer . vi colligerem summa diligentia notitias de singulis institutis Arabum in Hispania, quiabus res literarum bonarum fructus capere potuerit. Nil ex coniectura addere apud me constitui, nullam lacunam philosophando supplere. Auctorum locos, hac de re agentes colligendos, ordinandos, disponendos duxi. non mea placita asserenda. ita operam aggressus eheui laborem arduum neque una tantum
dissicultate obstructum non praeuideram. Deerant fontes, siue potius oeelusi erant studiis nostris, latentes in bibliothecis Parisiensibus, Escuis rialensibus et Vindobonensibus. De auctoribus nempe Arabicis hic seriamo est, quorum alii, qui in Hispania aut in Mauritania scripserunt, aut interierunt ira et studio Christianorum, ut Ximenis illius, qui serro et igne Muham edanos ad Christianam religionem adegit, atque consuItius censebat, vi uti, quam inueteratam consuetudinem paullatim abolere; alii latent in bibliothecis supra memoratis, hactenus saltem, quod Orientalium literarum cultores, cum res ciuiles Arabum ex ipsis script ribus populi tractarent, illius rem literariam plane fere neglexerunt. Seriptores Atabiei ex Asia oriundi vix his de rebus aliquid attuIerunt, quippe quge memoria non satis digna illis viderentur. aut plane non innotuerint. Christiani autem illorum Arabum coaevi, nil de institutis literariis eorum reserunt, quippe quorum cultum, et simul studia, odio persequerentur. Quam ob rem frustra perlustrauimus chronicorum scriptores, frustra historiarum Hispanicarum auctores, frustra plerumque Arabes auctores et Syros, quos typis expressos habemus, frustra bibliothecarum orientalium haud exiguum numerum, ita ut saepius
Costri solus fuerit, quem sequeremur. Quae reperi, diligentissima in
5쪽
Hae e scripseram in Academia Georgia Augusta. Iam commentatione mea ab illustri philosophorum ordine praemio ornata. iussu eius
operarum manibus typis exprimendum opusculum qualecunque, mulistis, quae superflua videbantur, resectis, quantum fieri potuit perpolitum, correctum, emendatum atque auctum, trado. Ea quae addidi
pleraque debeo insigni humanitati illustrissimi excellentissimique de Dira Augustissimi Borussorum regis ad Osmanorum imperatorem Olim legati, qui beneuolentia, omni laude superiori, ingentis bibliothecae thesauros mihi aperuit. Spem, hoc illii strissimo Maecenate adiuuante, Cois dicem historiae Mauritaniae et Hispaniae, auctore Abu Mohammas Abdoluae heb Em Ali a I Inusimi, quem cel. I in ch, Prosetar Gedanensis, Lugduni Batauorum descripserat, usurpandi, immatura mors huius doctissimi viri, cui Musae orientales illacrimantur. fefellit. Seripsi in Viadrina d. XVll. Iun. Cl l CCCXI.
b ollatiphi compendium memorabilium Aegypti edi d. White. Oxon. Igoo. 4.- idem liber gallieer relation de l'Egypte par Symestre de Sacy. h Paris i 8so. 4. Abeahami Eehedeos catalogus librorum lyriaeorum Ebed lesu. Romae I 633. S. Abulfaragins historia dynastiarum arab. et ist. edidit Pomest. Oxon 67 a. d. Abul edae an Rales mos lemici, arab. et lat. Opera et studiis I. I. Reia ii edidit L. G. Chr. Adter. Halaiae I 789. SVOl. 4. Ae rem n. I. G. G. , studii medici Salernitani historia. Stendat Iroo. Aadias deli' origine. progressi e stato attuale d'Ogni letteratura. Parma Irga. U. In q. Aetonii bibliotheea hispana vetus s. Hispanorum . qui ab Octaviani Augusti im- pestio usque ad annum MD floruerunt notitia; ex edit. Frauesse. Areae Eanr. Matriti I788 a Vol. sol. X sumani. Ioh. Sim. , bibliotheca orientalis clementino - Vaticana. Rom. III s. a Vol. sol. Bantituri, Iof Ant. . libro de agrieultura su autor y doctor Abu Zaeliaria it dacido at Castetano. Madrid. I 8oa. a Voll. sol. Rarioloeci bibliotheea rabbini ea. T. I - 5. Romae I 675 - 94. B e mann , Ioli., Mnrue Σουν Gefchlehte der Er dungen. Lei pz. I 7 gr. Bd. r.
Brue re historia philosophiae. Franeos. et Lips. II 64-I776. 6 UOII. 4.
6쪽
Euhis ad Aristotes Is opp. omnia. -- in Comme niat. societat. Goeti. Vol. XI. de studii graeeariam literarum apud Arabes initiis. Cardonne histo ire de l'Asrique et de l'Espagne, laus la domination des Arabes. P, iis. V. 8 Carter's Rohe naeh Gibraliar una volae s. I77y. g. Osiri. Mich. . bibliotheca Arabico- Hispana Escurialensis s. librorum omnium Mis. quos arabite, ab auctoribus magnam partem Arabo - Hispania compositos bibliotheca eo inobii Eseuriat Ensia complectitur. T. I. Matriti I76o.
7쪽
Leonis Aseleant δε seriptionis Asrieae libb. IX. L. Bat. I 632. Ia. Lopeae. Francife.. syllabus corruptarum vocum arabicarum, quae in lingualli Inica usurpantur. Id . Mariu storis ei vile e politi ea dei commercio de' Ueneziani. Venis. 1789. 6 Uol. 8. Masdeu. Gian Francoseo de . storia generale di Spagna. Foligno I78 l. 4. et mu-t,ta in seriptione: Moria critica di Spagna e delia coltura Spagnota ete. Fire e l787. 4. Auctor ipse opus suum hispanice interpretatus est hoe titulo: historia eriti ea de Espana y de la coltura Espanota. qua interpretatione ego usus sum.
Saty. de . Chrestomathie Arabe. Paris I 8o6. a Vol. 8.Samasius tabula Cebetis. I. . B. I 64 . 4. Maliger, Dis, epistolae. Francos. I 628. g. Sthote. Andr. , Hispania illustrata. Francos I 6o3-I6og. 4Voll. sol. Se denitis, Ioh. , Eutychii originea ecclesiae alexandrinae, arab. et lati Londin. i 642. 8.Mrengεl, C . GVehulite der Mediem. I7ya - Igos. 5Thle. 8. ives. Ah. Ludov. . Opera. Basil. Is 55. fol. Vocabios arabigos introdueidos en la tengua Castellana, reeopilados en Granadapor et Santo officio. Vosius, G. Ioh. . de philosophorum sectis. Amstet. I 6so. 4. de natura matheseos et constitutione. Amstelod. Ioso. 4. Qui aliquando nistoriam litoratiam Hispano . Arabicam seribendam sibi proposuerit, libri praecipue erunt adeundi hi. quorum usus mihi non suit coniae essus. Primo sex auctorea arabici, quos Dombu in praefat. operiae Gesehiehu der mau, Manishιn Κύηιge Uol. I. p. VIII. laudat. Porro dua opera. ab omnibus certe literatis studiosissime exspectata, alterum Angli Murrhy the arabianantiquities os Spain; de quo vid. Lei z. Lit mit. ι8 Io. IntelligenZθι. St. 33.,
ait Mum Hispani D. Posephi Antonii Conde historia Hispaniae imperantibus Sara eenis; de quo vid. Θlv. de Sata praefat. version. gaIl. Abdollatimi p. vllI.
8쪽
Ommia ditarum chalisa malid regnante, Arabes, Musa et Tarili d
cibus, Hispaniam cepere, initio Christianorum saeculi octaui. Imperio ineunte Christianis omnino pepercerunt victores, quia care. hant sat magna hominum copia ad omnibus regionibus militum praestidium imponendum, agros colendos a) et mercaturam exercendam M. Quare etiam Multam edani, odio magis magisque sedato, matrimoniae inierunt eum Christianis c , arcesserunt multos Africanos, non tantum qui Moham medi nomina dederant, sed etiam so Oo Iudaeos et multos nobilis stirpis Syros d). Longe resistentes, denique victi Christiant. foedera inierunt cum victoribus, et procedente tempore Arabum moribus, linguae et vitae institutis assueverunt. uno verbo Mo Zarabes eγ
in facti sunt. Maxime dolebant templa christianae uersa s , aut Muhammedis cultu profanata, et libros sacros ab Ar bibus combustos g).
Rebus publicis magis magisque compositis, ab armis ad Iiteras 'transierunt Saraceni, non enim barbari, nec omnium literarum bona. tum rudes Hispaniam adierant. sed variis disciplinis exculti, ornati. In omnibus enim regionibus, quas Arabes tenuerunt tempore medii aeui, floruerunt literae eorum studiis. Syria anno Christi so expugnata hin, Graeci victi victorum doetores saeti, Scholas i enim illa in terra florentes inturbatas reliquerunt Saraceni. Bagda densem cha Iisatum mox principes tenuerunt, qui liberalium artium fautores se praebuerunt. Talis erat Almansor 1 , qui iam auctores graecos ara.
biee reddendos curauit I , Harvn at Raschia m , quo mandante sociviti
9쪽
viti docti itinera literaria suscepere; Alma mun n . qui instrumenta astronomica confici, terram metiri mathematicis e regionibus remotis arcessitis et graecos libros, a Ilichaeis Basso ad eum missos, arabice verti, iussit. . Iterum iterumque rebus in Hispania turbatis viri docti in Asticam se receperunt, ubi, praesertim in urbe FeZ literae lanam a diligentia tractabantur o). Et in Africa Maecenates floruerunt. Abdalla Bre a
Inquirenti in instituta literaria Arabum in Hispania necessario nonnulla praemonenda erunt de literariis institutis Arabum in Oriente et in Africa, ne nimia admiratione abripiamur, incrementa considerantes, quae literarum bonarum studia postea, auctoribus Saracenis in Hispa nia cepere. Plures nempe et in Orientis et in Africae nobilioribus op pidis, floruerunt, imperantibus Saracenis, scholae et academiae ηὶ, initio sortassis compositae ad exemplaria eiusmodi ludorum, quorum a uetores Christiani Antiochenses, Berytenses. Edesseni et Nisibeni no minantur t . Iudaei eodem modo in Syria et Mesopotamia degentes, multas et scholas et academias instituerant v . Joannes Ben Mesuae Syrus, iubente chalisa Arma mone, Bagdadi scholam aperuit Q. Vrbes Cula et Balara simili modo florentissimis gaudebant academiis io , de inde distidio de rebus grammaticis orto, claris Io. Etiam de scholis Firugabadinis. Samarcondinis et Damascenis nec non de Tondisaba-rensi Σ in finibus Arabiae florente inde a septimo usque ad decimum saeculum . praecipue studio medicinae et theologiae. narratur. ALmamon, qui singulari literarum amore tenebatur, etiam in prouincia K horasan academiam instituerat, conuocatis viris doctis Graecis, Persis, Coptis et Chaldaeis a . Praeter nomina horum institutorum uix aliquid, quod narremus, reperimus. Tamen memoratu dignum videiatur, Talaros, has regiones expugnantes, incredibili sere humanitate illis Musarum pepercisse sedibus. Tantum enim abest ut deleverint, ut potius summa cura nutriuerint. Singulos enim inter eos seientia nollentes viros eiusmodi literariis institutis praeesse' voluerunt. sicuti
10쪽
N reddin Tu sensis sub imperio suo habuit omnes scholarum publie rum reditus b). Nihilominus et Seldschu kidarum, barbarorum nomine insignitorum, princeps Gelas et Daulah, et qui ei a secretis erat, Ne sum H mlh Bagdadi gymnasia instituerunt c . Aegyptus inprimis inis
claruit scholis et academiis. quamuis et reliquae Africae regiones, quas Saraceni tenuerunt sub arbitrio, iis non carebant. Alexandria plura habuit Gymnasia, quorum unum ao scholas complectebatur d). Cairi Leo Africanus plura vidit collegia, et antiquiora et recentiora e , quorum unum Halemus princeps e gente Fatimitarum, initio saeculi XI. obseruatorio astronomico ornauit Ceterum in Africa memorantur
scholae Hubeddensis g , Sigil me seniis h) Constantina iv
Tunetana fi), Cairensis ' , Τripolitana I , Fenna m et Maroeeanan , quarum duae posteriores prae ceteris excelluerunt, atque antiquam laudem ad nostia tempora usque propagauerunt o , ita ut Mauri pueros educandos erudiendosque Fessanis tradere soleant scholis, in quibus. praeter elementa literarum, religio, leges et poetica ars tractantur. Concedamus, multa eiusmodi instituta, initio saltem, originem potius debuisse studio religionis Multam medanicae propagandae, quam amori literarum, quo auctores fuerint capti, tamen et illud prorsus laudabile atque ita comparatum, ut egregie literarum commodum promoueret. reddinus p verbi causa. Aleppo, Hamae et Damasci academias funis daverat, in quibus praecepta Schasei et Hanisae exponerentur; ilia a autem scholas usui orphanorum accommodauerat. Quod attinet ad bibliothecas Arabum, etiam de his multa apud auctores occurrunt, e quibus pauca libabimus. Omnibus omnino Asi ii eis et Asrieanis scholis et academiis, plurimis porro templis Muham danis bibliothecae adiunctae erant. Ne longior sim, de quibusdam Asticanis modo reseram, quarum fama adhuc superstes et . Multa quidem praedicant de bibliothecae graecae alexandrinae thesauris, a Chaia lita Omare, comburi iustis q , quam tamen narrationem fictam nomnulli existimam r . Hoc autem nil facit ad nostram rem. Sed res runt de bibliotheca altera Alexandrina, Arabum studiis, literis et in Asti ea diligentius excultis, collecta, cuiusque thesauros maximam paristem sere ad nostra usque tempora seruatos esse contenderunt, quam