장음표시 사용
201쪽
tio ptogirent Catholici, quorum causam deserere ipse non poterat, iueii nolebat s Eiusdem quoque iussu sequenti die occluduntur po ii , ignaris, quo ea cura spectaret, Antuerpiensibus. Quum repen- -
ie vicino tormentorum strepitu exciti procurrunt in moenia: vi- o . ..Hia.
dent ad Osteruelam insessis armis cieri pugnam, agnoscunt virtus - . que exercitus sulgentia per ripam fluminis vexilla, ipsas propemodum caedentium, caesorumque voces exaudiunt. Nec iisdem votis v
illum martialem ludum spectabant omnes, sed varijs tamquam, in theatro studiis & clamoribus adstrepebant, modo alacres hor, tantesque, modo suspensi atque incusantes, manibus innuere, comporibus niti, ceu pugnae immisti tela ipsi iacerent, aut declinarent. Donec fugari, proterique Tholosana coepere. Quippe improuisa
Beauoiij celeritate circumuenti vix indutis armis adsigna concurrete , vix super aggeribus explicare ordines, aciemque conserere potuerant. Restitere tamen aliquandiu numero primum seroces,
dein abscessu in domos ae munimenta seeuri sed admoto domibus igne pars intra tecta combusti, pauci pugnando in acie trucidati, plures e ripa in subiectum amnem praecipites acti, aut dum aquas tranant, pilis certo collineatis a tergo traiecti: ipse Tholossius in D. s . . horreo, quo se desperatis rebus sorte antulerat, crematus est. Petiere in ea pugna, quae prima cum rebellibus commissa est in Belgio, Gheusorum mille ac quingenti: capti circiter trecenti, iugulataque paene omnes Beauorij iussu, uod erupturi Antuerpienses, opem que reliquiis vidia factionis ahaturi crederentur. Et vero ubi socios nindi, ac prostigari conspexere Caluiniani, Lutheriani enim odio eo..-L ,, . Caluinianorum, a quibus longe acrius quam a Catholicis disside
bant, non ea sane cura tangebantur ) armis repente correptis , ad pontem , ut laborantibus sociis adessent, recta iter intendunt. Sed ubi hunc excisum, portas occlusas videre ; lymphati per urbem ar- . :- miama conclamant, quatuorque horarum spatio, quatuordecim hominum millia conueniunt, nullo certo Duce, nec satis certo consilio, eruptionem ne sacerent portis vi egractis, an iram in eos , a quibus elaus attinerentur, essunderent. Aiunt ad haste turbas contulisse plui imum Tholosi coniugem Aniuei piae relictam. Quippo ....., inaudita exercitus clade, virique sui periculo, mortem nondum rescierato mota mente per urbem volitasse, Caluinianos aut ad
opem, aut ad ultionem, eiulatu , ac precibus concivisse . Et iam critim o furentibus occurrerat Orangius cum Hoc sistratano, ratus Maiestate tantum,& qua erat apud eos gratia, facile se concitatam multitudinem complacaturum : coeperatque causas intercisi pontis exponere : ne scilicet victor exercatus urbem inuaderet, adflitusque partibus omnia permisceret. sed inconditis vociferationibus,ac ma-
202쪽
.. -- . . ledictis plura dicere prohibitus, appellatusque palam partium pro- ,
dator, e et pertus est, APUD furentem multitudinem parum tutam
esse Maiestatem sine viribus. Quin etiam fuit eae Caluiniana illa iace, qui minaciter in Orangij pectus siclopetum tamquam explo-surus admouerit. Vsque adeo CREsCIT ignavo cuique confidentia ex aliorum contagione. Ergo inde euoluere se satius Orangio visum cris ἡ eati; augebatur enim Caluinianorum numerus, atque audacia. Iamque ιε' Us L oecupato marino ponte & curulibus aliquot tormentis illuc ex ar---. F. mamentario comportatis, inuadendam Curiam, Magistratum in -- - alios transferendum, Clerum omnem, ae Religiosas quasque familias ex urbe amandandas insine ferociterque conclamant. Nec mi-
e. retia 'o nus ex altera parte Orangius periculo suo doctus, sex praesidiatijs urbis cohortibus circa sorum , ac monetales ades distributis, ingentem Lutherianorum multitudinem trahens, ad Catholicos se se adia iungit, qui non pauciores octo millibus induerant arma. Ita Catholici Lutherianis immissi, eesplicatis signis in curiam vadunt, insidentque, parati armis eam tueri, si quid attentarent Caluiniani. Et hi agmine instructo iam in conspectum venerant, dispositisque tormentis pugnae sgnum expectare videbantur 1, quum Clangius cuncto Senatu , validoque militum manipulo comitatus Caluinianos adit, imperantique propior monet, Arma deponant, si quid postulent . sine tumultu sicilius impetraturos: secus si faciant, ho-ssem se Caluinianae factionis perpetuum iurat. Ad ea submisere animos Caluiniani, quas id honori Principis Crangij darent, quum re vera longe impares se se conjicerent Catholicorum, ac Lutherianorum copi js, ad quas institores Itali, atque Hispani magno armatorum numero stipati passim consuebant, veriti ne ipsi denique praeda solent Caluinianis, ea gratia tumultum aut aggressis, aut certe finituris. Itaque data utrinque acceptaque securitate, certis conditionibus a Caluinianis, atque ab Orangio Principe iureiurando firmatis, tune quidem ab atmis discessum est. Ad quae tamen arma, coniunctis animis, breui rediere Caluiniani Lutherianique, ubi de obsieta iam pridem Valencenae periculo nuncium accepere. Et ea quidem res ita se habebat. ὰ, k h .6, 1NTER Vrboa , quae post sacrorum depopulationem gerebati tu . adhuc contumaces spiritus, valen cena erat, quippe validis haereti-e... , , Corum factionibus incitata,& suapte natura, quemadmodum reliqui Hannoniae populi, Dominorum impatiens: adeo, ut superbo gentis prouerbio iactetur ; Deo , ae Soli μόjectum esse figannoniam . Et pars libertatis erat Galliae vicinitas, cuius causa mollius, sed attentius regebantur Valencenates. Atque hinc Margaritae sollicitudo, ne Belgicarum ille prouinciarum limes Gallis, si quid moli
203쪽
rentur, opportunus prae ceteris Videretur . praesertim quod stiret, 'R G cinctium nescio quem N rbonensem Caluiniani Euangelii ininistrum, prosessoria lingua in ea ciuitate permiscere omnia : & iam commercia inter Valancenates &Gallos plurimum accinuique Magistratum ea super re tape ante commonitum, postismo stili is in iis ubi se satis viribus firmatam videt Gubernatrix, script impri iubet, intra urbem accipere praesidiarios milites, quos Icarmius i Sancta Aldegunde, qui pro Marchione Bergens in Hist-niam mi Hannoniae Presectum agebat, illaturus erata CO Cnnihil aliud spectari, quam ipsius Magistratus authoritatem , C pq puli concordiam , tranquillitatemque. Nor carmio aci Urbem ψ enti occurrere sub vesperam a Valen cenae Magistratu Oratores, affirmantes sie Regi, ae Gubernatrici fidos suisse ad eam diem, atque in posterum futuros: simul interrogantes quot mou-cturus esset: rogantesque, ut quam paucissimis contentus ellet beamane , quo tempore accepturos se praesidium polliciti erant, alii a 4 an, primis Cratores veniunt narrant, haereticorum opera per videm ea nocte volitantium,effectum esse, ut populus mutata sententa araecre. uerit praesidiarios non admittere, causas Gubernatrici perscripturus . Enimuero ossensus ea inconstantia iniuriaque orcari ius, urbique multa interminatus abscedit, legatos interim secum trahens, . , a 3 quCs tamen, quippe contra ius gentium retentos, Margaritae aussu
quarto post die remisit Et causas quidem non admissi praesadis at serebant, tum quod metuerent, ne ab eo inclementer, ac prope hostilitet ob Religionis dissidium tractarentur: tum quod tibi persuaderent, praesidium illud imperatum esse ignaris Orangio, Egmontio Nornano, atque Hoch stratano: quibus quatuor sponsoribus si secuti redderentur, illico se imperata facturos. Quae sane verba& Egmontium pupugere, qui solus e quatuor aderat, dum hae lit- itiis, terae legerentur in Senatu, ideoque grauem sibi collegisque fieri ab O -.b. --.1llis iniuriam testatus est: & Margaritae contumeliosa inprimis vi a sunt, quas post illorum Procerum authoritatem haberetur eius Imperium. Itaque implaeabiliter o ensa,eoque certa armis ulcisci contumaciam ; non expectandam Regis sententiam amplius existi u. .... . , Uit: euocatoque ad se Norcarmio, una cum Cressionerio, nobili . s alis. bellicorum operum machinatore, cum his de obsidenda quamprimum Valencena constituit. designatisque Tribunis, ac reliquas ob-sdioni necessariis, littera, squi stilus est irae o perbreues ac decreto -
Iias Norcarmio tradit, quas Magistratui mittat,antequam militem circa urbem explicet. In his iubebantur Regis nomine Vale ena- a ij, ias. xes,quatuor equitum turmas,totidemque signa peditum protinus accipere, ac Norcarmio prouinciae Praefecto parere: si abnuerent, pro
204쪽
pro Regis, ae patriae hostibus habendos. illis obstinate recusenti- is εν, .... bus, ideoque edicto Regio proscriptis, ac bonis eorum publicatis, scribit ad singulas prouancias facti rationem Gubernatrix ab M. G g Amonitos Valencenates , ne paterentur, saereticos olivistis, tontra M. tibὰ jum sederatis Nobilabus conuenerat, Catholico, tim templis , festi contionari: seditisnam principes, ac praecipue citra iam , festimque ante annos quinque Tornaci Amnatum, se alerent. sise cuia.
si mitiis, p. mi ipsi per fisi, prae Uiariis ciboriri ιι hanc causam ab
dretirmio tactas acciperent. mirumque contemnentes, Regis nomine
pisati/sses ab se iudicares, atque iaci fiam 9am contumaciam ob isne
renelusis Euamobrem edicere, Ne quis eo tis, armis , cunia, aliaue ope Valencenates tauri: ne e per agrum ValeΑcoistem rem telo an e tat , aut coetum cogat intra eorum fines .secus qui feceris, eum aduersus Ἀ- -ὸ ,ur gregem, ac patriam secturam. Commouit eius rei nuncius uniuersam Gheusorum nationem :& quonaam momenti plurimum inerat in eo euentu ad factiones frmandas, multae e multarum Consistoriis ciuitatum ad Valen cenates illico datae sunt litterae; Forti ac securo animo essent, breuὶ & auxilium obsessis superuenturum, de obsidentium copiolas, edicitato alibi incendio, distrahendas. rcRNAC . NEC minat ex vano iactatari nam paucis post diebus circa Tornacensem agrum quatuor Gheusorum millia sub fgnis apparuere,, si, duce Ioanne Soreano. Consilium ijs erat, insulas urbem Gallieana , , asis i. ' Flandriae principem inuadendi: Et spem secerant consistoriales aliis qui mercatores , qui in ea urbe plures ac ditissimi. Resque ita comis posita, ut certo dae, quo Maximilianus Ramn ghemius insulatum
Gubernator absuturus erat, procederent ad agrarias conciones Cal-umiani solito frequentiores: in reditu miseerent se, quos dixi, milites Tornacenses e curam penes mercatores futuram, re redeunti- οι ais, buS portas occluderent Insulani ciues . Distinendo autem inteream orarios . Rassing hemio, cohortes aliquot ex Oppido Armenterio deduehaen , ,-- ν,. erant, quae agrum Insulensim insistae obtinerent. Horum, quae parabantur, omnium admonita in tempore Gubernatrix Norcarmio scribit, cum parte copiarum , quibus ad Valen cenam allidebat, occurrat hostium conspijs , remque cum Rassing semio ante com-sas, a Misiti, municet.Et Rassinghemius de Armenteriensi milite iam inaudierat nihilque moratus , selectis centum quinquaginta peditibus, & equitibus selopetariis firme quinquaginta, prope Valerioum pagum pugnam committit. Frant Armenterienses paulum supra trecentos , plerique militiae rudes , duce rudi ori Cornelio nescioquo Caluiniano Magistro, qui edi fabro serrario factus repente conci nator, ex Concaonatore miles , non magis perite tunc arma , quam aini. Euangelium ante tractauit. Nam primo congressu turbatus, relicto
205쪽
116 praelio fugam lepus galeatus arripuit: ex eius militibus ducenti aei iginta intersecti, ae protinuS armis eruti, incruentam Ralsingbe- .. Qim, i, cmio uictoriam concessere. Qui laeto milite, ac spolijs hostium onu ius oerari . . sto, Insulas ingressus maiorem ciuitati metum ex inopinata clade,
qujm sibi ex hostium ignobilitate gloriam peperit. Quamobrem
de eotistia consistorialium disturbata sunt: & Tornacensis exercitus, audito Armenteriensum sne, ab insularum conspectu Lanotum diuertit . quod oppidum occlusa munitisque portis expugnare dum frustra nititur eius ductor exercitus Soreanues, spatium sua assequendi Norcarmio dedit. Sed antequam Norcarinius superueniret, Ra15ngliere ius audito ex Armenteriensibus captiuis aduentare Gheus os ι Tornacensis , collectis quas maxime poterat popularium rustico--τ iumque cohortibus, hostem adoriri quampr1mum statuit, igna is. - . ius ex Valen cenati obsidione adesse Norearmium idem agitantem . Aeciditque, ut praemisti aliquot a Rasiinghemio equites, qui viam uti iam .Qu.
viresque hostium , vii assistet, eYplorarent, in equites fere totidem myr-m η tW , inciderint, quos eandem ob causam Norearmius praeire iusserat. Atque, ut nox &suspicio animos turbant, tali alteri alteros hostium exploratores esse, explosis utrinque iclopis, uno alterove saucio, terrentes pariter, ac territi recessere Ea res dum Rassing hemium suspensum habet, Norcarmius aliunde certior factus hostem
prope La notum esse, eo confestim aduolat, aciemque instruere aggressus .animaduertit Gheusios campestri apertoque pranio impam .. risa ah,.
res, in locum impeditum clausumque, ac saltui proximum paulatim abscedere. Ergo tres immittit illuc selopetariorum cohortes, manipulis aliquot hastatorum immissas, ipse cum equite secuturus. Sustinuere Cheusj non instrenue impetum a principio, explosis aliquot, quae gisposuerant in aditu, minoribus tormentis: quin licet deinde multi eorum caderent, submissis tamen alijs atque alijs facile inter eas loci angustias Norcarmianos ingressu arcebant. sed aperto tandem hastarum vi aditu irrumpentibus equitum peditumque signis, illico pedem reserunt, confusisque ordinibus terga vertunt : in fuga, in qua plus periculi, quam in conserta constantique irarum pugna, pecorum more caesi, paucissimi ex tanto numero diuersis per saltum itineribus euasere, cum Duce Soreano. Norcarmius sextantummodo suorum desideratis, nouem hostium signis, viginti campestribus tormentis, dolijsque duobus nitrati pulueris potitus,
opportunitate utendum ratus, militem successu ferocem incitatumque ex se se ad victoriam , Tornacum admouet: missoque tubicine, iubet Gubernatricis nomine, Tornacenses praesidiarium militem nunιμν. protinus accipere: si abnuant, aut morentur, se armis victricibus
Vsurum. Tornacenses, audita ab ijs, qui profugerant , suorum
206쪽
stage, ac tepentina armataquQ NOrcarinii denunciatione perculsi , iues' quum spatium rationemque consultandi & victor ad portas, &intra animos pavor excluderet, Ducis se se fidei clemetitiaeque com stitistit. Ille triumphanti similia urbem nigressus, statim populum exat redit, missis qui per urbis domos quod etiam postea per Tortiaeense tertitorium ficit arma, telaque. omnia inde avfitrent, atque in arcem comportarent. deini rebellionis incentoribus in cataeetem es breptis, Episeopol& clero in locum gradumque reuocatis: postremo consistorijs , atque huiusmodi cretibus, plerunque sedi- iotium ossicinis, serio disturbatis interdictisque, haereticae factionis neruos in ea ciuitate omnes plane succidit. Exinde iusius a Gubernatrice Tornaco pra cere, pro Montinio in Hispania degente, Ioannem Crotum Musi Comitem, atque octo militum signa in urbe relinquere, praeter quadringentos & quinquaginta arcis prasidiarios, ad Valen cenae obsidionem contii im rediit, oppugnationem aggressurus, si Gubernatrici videretur . Sed haec Regem con- ών - . t. -- fultura statim post receptum Tornacum, illi seripserat una cum , Hrione Vrbis Gu- nuncio, consilium suum de Valencena armis aggredienda: sam ιη μοι. quoniam obsessi addentes culpae pervicaciam, etiam urbe hostiliter
egredi, illatisque interdum praeliis Regios quas per contemptum
lacessere auderent. Rex etsi obsidionem non improbauit, ostendit RVUM' i iamen, suturum sibi gratius suis, , si incoepta obsidio non esiet nunc, quando eo ventum erat, famae quidem interesse, eam non omittere , ad clementiam tamen suam,caritatemque erga subiectos sibi populos pertinere, ut a quatienda machinis urbe, ferroque inuadenda abstineatur: ne militaris populantium furor innocentes reosque iuxta inuoluat Iniret itaque Gubernatrix vias omnes, quibus sine pugna ac caede ad deditionem obsessi alliciantur: idque non
dissicile suturum exemplo Tornacensum. Quod si rebellium obstinatio non nisi armis frangi possit, nolle urbem oppugnati nisi se
ante eonsulto, ac duabus e Germania legionibus euocatis. Verum haec a Rege frustra monebantur, gliscente in dies obsessorum con u/ Gώιεν- tumacia. Quare Gubernatrix Norcarmio mandat, arctiore urbem obsidione circumuallet, commeatu commercioque intentius intercludat, tormenta atque acies tamquam aggressioni paratas ostentet: ae tempus terrendo hostem, fatigandoque trahat, donec euocatae e Germania legiones, Tribunis Ebet stento & scauemburgio, ad-θ-ω. uenirent. smul Regi seribit, Ctim tia nihil pro sti . Sibi quidem , , , λω.ae Sematui mecessarium iitri, Θυνιε- ικυώ/re, Am κtistis auxilijs -- mata rapugnari po fit PQorea j iuuitio , iatra dies octi . Mora merendum esse, ne per Re itim =mὸrit m GLiise, Mitimisque Gallis ιpatium daretur exere tu, cynt,atina Neque propterea dimouit a sententia
207쪽
sententia Regem , festinatis praeter selitum litteris monentem hor tantemque , Cunctarentur adhuc, atqu/ inserperent metu potitis quam
e urmis numquam pro sura mitrottir, in quo nandum esse iud hibris praebentem Mimantium o haec omkiab seruiarat in aggredienda irιe. Primum admotis aggeribus , di istisque tormentis, ακthnti essent hisce quasi tentamentis, atque fraudi' ontignationi j statiumque interim ala qtiod poenitentiae relinquerent. Deinde si id iis non squeretur, inua aerent quidem idem, quodque malitiam est, a rahi a caedastis tamen non puerorum modo , senumque, ac mulierum is merent ; sed ci tittim ,tistis, nisi dum inter propugnandum si hostem gereret, enecaret*r His permota Gubernatrix, quamuis intelligeret. haec dici clementius , quam Opportunius: quippe per eos dies Valencena egressus sacrilegorum manipulus, ala quot coenobia non procul ab urbe iuccenderat, praeda Valen cenam relata; tamen & Regiae moderationis memor & suae, nihil intentatum voluit. Audierat Valencenates odio in Norearmium pertinaces esset visum est ad eos mittere e Pro Mis3 D. ceribus duos, La moralium Comitem Fgmontium , & Philippum s. βω- Crotum Arescholi Ducem si serte, qua erant authoritate , ad saniora consilia retrahere illos posient. Et hi quidem euocatos ad colloquium Valen cenatum legatos blande hortantur, Feracram , ac rati, p/rtinaeiam eaeuant, hon profutura, si tormentis quam moenia imper , .is Aia.... retur. Euippe aὰ eam a Em tieti Hem Aon es m minute , sed Gubernatricis Fregisque elementia. Externum iEro I sitiuum satis expertos esse, si stra as se expellari . Gallos nihil moliri, diu si moliantur,
eorum miti meterum hostium opem nee Selgis Leorum , nee salutarem f-re. onmerpiensium consistoria factionibus scisia quid aὰ e . dij se prirnarensis mouisse at quia, sed simul oppressus Fuscoheensis, alio que asmi suae satis hahere, quod curent. Spem omnem in Thol jo sup/r
tuemia tori .giti cis os . Euem iam, aut inde I seratorem istaenitirum 'Itaque contumaeiam paenitentia reaimerente ac Principis indignissioni, excidioque pistria, ob/dientia, dum licet, atque os equioamretierterent. Haec praefati, conditiones recitant sibi traditas a Gubernatrice: Vt .... Valencenates urbem dedant, praesidiarium militem accipiant:
urbe dedita, ac praesidio accepto , qui Regi obtemperaturi fiunt, ijs Valencenae esse impune liceati alii statim ab urbe iam tradita decedant, permissa illis omni translatilia supellectili. Legati, quae audierant, reserunt ad Senatum populumque occupatum iam ob -srmatumque prauorum consilijs, ac potissimum Grangit concionibus, hominis malo publico sacundi. Iuuit pertinaciam rumor I UM. Tholosanae victoriae , fugatique heauorii, sctus opportune ab A a L haereticis,
208쪽
haereticis, ut nuncio de Tholosi clade sdem aut praecluderent, is aut tamdiu certe suspenderent, dum legata de restituenda urbe consultabant. Qui, re insecta, ad Areschotum, Egmontiumque redeuntes , quum nihil pacati retulissent, ab iratis manantibusque proceribus , quod nihili se factos a Valen est natibus viderent. 1llico di- inlisissent . Et fgmontius cuius militarem animum , Ossensioni que propiorem acrius irritaverat obsessorum pervicacia eo ipso die, secutaque nocte cum Cressonerio moenia contemplatus, atque ipsas Vibis fossas ingressus, Margaritae assiimatiit, breui Valencenam expugnari pos5e . illa, quoniam admotiendo, terrengoque videbat satisfactum iam Regi,& aduentate Germanorum copias nunciabant: irata praesertim, quod inaudisset, nocturna nuper eruptione cohortes aliquot Valencenatum subitaria pugna eastris obsidentium insultasie . iubet Notcarmium sine ulla cunctatione contractis obsidij claustris, urbem, sed ex praescripto Regis, inua3ere. Situ non / valido minus, quam amaetio stultui Valencena paulumque alicu'bi assurgens, cetera aequo planoque iacet loco : moenibus, turribus, sotiis, de Scaldi sumine mediam perlabente, unaque cum Onella ri uo moenia circumuallante,externis prope viribus inacesia. Sed Nor- carmius haud ignarus imperito cum hoste sibi agendum : urbique ceu robusto corpori inesse imbellem animum, lustratis alicubi angustioribus fossis, campoque per incuriam propemodum exaequatis; magno sdentique animo oppugnationem aggreditur . Et reuocata copiarum parte , quas ad obsidendos viarum aditus,atque ad arcen-D ,ra, Misis das commeatuum subuectiones,ductore Gaspare Billio, sparsim ha - α ,h: ης-ρ ι οφ - bebat, Monten sis portae saburbium nocte occupat. Inde cum aliquot signis Hannoniorum militum praegrandes tubos assidue displodentium , dum hostem per muros dispositum continenti pila- ' phoeella pioiti ibat, ac distrahit; Cressionerius admirabili celeritate ad moenia producit aggerem, minimaque suorum iactura, ante hostis oculos stationes obsidentium eY castrorum disc)plina communit. Ergo distributis urbis partibus inter Maximilianum η soli hi, i Comitem, Carolum Mansset dium Ernesti filium, & Egidium Hiergij Dominum, oppugnatio coepta eprimum decem mu-
ratibus ingentibusque tormentis, dein viginti, praeter minores bombardas, tanta impresione, ut intra quatuor horas, dieiecta, quam EMQM., a, in muro constatuerant, praecipua munitione: territi eo principio 22 .... ciues , misio Tubicinum pari, Norcarmium rogauerint, Ne granti . Daretur audire fide publica Valen cenae legatos de tradenda urbe mox acturos. illis permitiis, ut venirent; nihil tamen a quatiendis iram Dibus propterea cessatum voluit. Quo .celerius oratores viginti omnino erant o sub vesperam aduenere, deditionem urbis polli