Rectoris pro tempore Academiae VVitebergensis Iohann. Iessenii à Iessen ... De moribus et legibus, ad studiosos in solenni statutorum recitatione sermo

1쪽

Industria, arte, diligentia Opus gis hominum et animalis adeo varii& intractabili S.

2쪽

ominem socium esse animal nec sistas ipsa coegis. In tanta enim imbecilliatate, tot π tantam rerum inopia sibi nemo soli cum sufficeret, urgente mutua opis indigetia: Contiguas pieta j it habere domos, ut inquit illi. Addidit glutinii mus 'huic societati, animu benetorum. Haec quidem ben volentia foras aliquantulum ebulliit, mox vero amdore hoc restincto, intro rufum sese recepit, ita ut seipsum tantum tenerrita qui se amet, in alios ri ridus atque asper. Foret hocpra tisi a SV vis tumultuum in vita caussas ad si as utilitates V delicias, quantum viribus suis quisque valeret, o e trans erre permitteretur, nisi in locum mutua bene lentia justitia succes isset, qua avidas

manus compesceret, atque ab hominum conta fu . injuriam omnem arceret. Haec tamen etiam cum

G ipsa non raro ignorantia obruatur fa etiam ex μnimo a pectuum turba propellat, publica ut pers- seret, qua sine hac non valesia incolumitas, majori

potestate oe vi justitia continenda fuit. ἱuod ex

3쪽

m MORIA ET Gα usis igitur esset omnium ad quietὸ ct jucunia v - . venia, permissu communi iis, quoscensebant Ostia entis imos esse, magni judicii σoedatis isse ibi concessum est, ut i quam aequitatem mentis si lumine essent intuiti, ad pHo cum usum edergrae De si videretur, acciperent hominum coetur '

rent. Ergo principiocoalita hominum con et tione, cum veluti moles quadam rectore in rael,

dum adhuc nemo sib umere has partes audebatiae , eo corpore aliqui prudentia oe pros 'μ vos quaa si in undiopes,oemaxima potentia ueretur bonos, coerceret malos, Ius diceret, oe i ius intreritate unusnuis

Uerstum seu γ --r oe voluntates continebat

ut EC iato quoque Magitatur in hoconcupatam um curam esse Iubet, ut cives asinia bonis desectari, aversari crodissemati se

4쪽

cuto, non esse opus multis legibus, quando unusiquis γι intra se legem sibi aquis imam circum erat,

moderatum ac recte constitutum animum. Vnde

porticus legum tabulis replere non fore opus, quidem in hominum mentibus aequiti defixa exsat. Alias male educatu atque edoctis, legum nusiam quamlibet exacte praescriptarum reverentiam esse, cum contra probe insitutis solism bonis moribus recepta se sciant. Credo ego, hinc Solonem de parricidiis legem vulgo tulisse, uti nec Lycurgum de adulteriis quicquam ca isse, quod vel tale facinus

in quenquam posse cadere, non arbitrarentur, auς saltem ιι sepulta hujusmodi crimina excitare minus viderentur. Ap deinceps postquam crevit comtumacia, nec amplius fatis esset quippiam prohi-ε beri, leges lata sunt, ct potesatis loco denuntiata retio ad terrorem omnium, ne se essunderet in potentia. Inde tot hodie diligenter hancita leges, tot - injuriis, sceleribus, designata poenae, tu litium gen ribus indita judiciorum nomina, tot loca judiciis

exercendis consecrata, ut nulla nunc civitas tam

quieta sit, cui unum forum salsi. sius argumento sunt omnia,pravo homines esse ingenio pra- A s va

5쪽

DE MORIB. ET LEGI s. cma educatione: cogi videlicet Magistratus, alias super alias accumulare leges, dum vitiis multis riam erumpentibus tu es quasi obices o ponunt. Sed

nedum 9rsi dolor ha obterenda s restinguenda malitia sui ficiunt, adeo justis me ingemiscens e

clamare qui querisiit: O felices, nati melioribus annis .Hominum nunc genuου in rebus omnibus quotidies nius ais inertius , mirum quam in malis omnibus subsiciat: bona artes γ dsciplina univer se, ingraniis N sapientiaprofutura, jacent, culti

re siunt hodie quam cum primum oreretur; Ldeas ta omnia sicut Poeta ait) in pejus ruere, & retro sublat a referri. Omnes pravae artes,c in mutuam perniciem ab hominibus excogitata, a&gentur, excoluntur, vigent, inveniuntur semper magi irarum, semper dis puli alii aliis puccedunt,im. v

ro magno proventu succrescunt. Sapiemia υ pistas deserta ac neglectae, nisi paucorum quorundam opera s diligentia fulciremur, brezi conciderent. Ergo novum virtutis genus jampridem nullam emtitit, nova vitiorum qisiorum, sic eorum genera quotidie tiamcum rem credebamin ad usti m esse terductam, nμ locum amplius novo inventosve

6쪽

esse. sius praeteriere secula, cum majores nostri conquererentur, ad fastium scelera pervenis erat proximum quoqueseculum demonstravi ne ad medium quidem assendisse, cum severiores in cacumiane clamarent consistere. Haec certe aetas prioribus sendit, nimis praemature istos esse conquestos, vix c

pisse nasci agitia, cum ipsi tanquam adulta des nent. Oui non perD Eu, immortalem quotidie

novae vitiorum, improbitatum, scelerum facies seunt cum maximo gemitu steritandaZ intueamur vel uniacam gula intemperantiam, nonne haec nunc magis, quam antehac nunquam, nostram praesertim gemtem, qua si perpςtuo ου diro servitutis par sibi habet . Bruta, qua D Eus omnia, demisso in terram ea re,pastui nata condidi obviis ac a natura paratis cibis contenta, potu etiam isto ubique exposito perfruuntur. Solus homo Pectatum coelum er Ectus,admissi animi divinitatis ac proinde immoritalitatis creatus, naturas ulria, λδ Deirectius munera oernit, atque ex ultimis terris, mari Lmo, quod delicatum ipsius palatum exsatiet , vel potius irritet, accersit, deplorandum corporis mamcipium. Aqua, exsaturiginepui a hausta Galum

beres

7쪽

Dε Moars. Et LEGI P. berrima bestiae , cum utantur, non eadem homini satisfacit, imo nec minum, quod Paulus Timotheo sevo, ex ventriculo laboranti, modicum indulsiit, o

dilutum . sed quia vel Hi ania genuit, aut ex G

ta, oe ultimis oris advectum. Nobis vero qua coluntur, quod proveniant tenuiora, ais ad inebria andum minus potentia, calce, sulphure, alumine,D aliis abominabilibus, quo facilius caput petant, mentemque ipsam feriant, adulterant, quibuου tantum abdis ingulis ut sitim restinguant, ut magis e iam accendant. Dc vero, oe ubi ne sitas imp rat vini penuria, excogitata cerevisia est, quam ex lacunis plerunque, vel, in quam cloacae in an obscoen ima aqua coquunt, cui ea quoque addunt , qua que validam ad ebrietatem reddant, quam quodcunque visum π quocunque loco natum.Tum demum vere beatos rentur, si hisce potus generibus sese expore s infarcire. itaque mutuoaccia

prire liceat, quo discedant sic distenti, ut parum a sit, quin rumpantur, nihili toti insit homini, quod suum facere possit os tum, beluas recedat, qui h

mo a Denerat. O pudendam mentium caritatem,

tam steritum videri, hominem de mentis potestate

8쪽

exire, induere beluam, imo vero si rem γ saevo furorem caecum, ire se perditum, nec se hominem si mare, nisi quotidiestas bestia. Ogulam ill

ratam, qua rixa s, content ones,plagas, caedes, a L

leria designare solet, s alia id genus impura mater fori mam sobolem rcundisiime procreare. O

mnes namque virtutes, quemadmodum connexione

quadam sibi juucta sunt: ita vitia tauquam annuli in torque mutuo sese devincire, a sapientibus' intum eH. siuis igitur, quaeso, non videt depi randam hominum invidiam, seuperbiam 8 siuis rabiem irarum, si multatum, oe impotentes in D uM Ha hemias, horrenda perjuria, tristes execrationes Z quisfraudes, imposturas, de quibus omnibus in praesentia non vacat, neque libe gistatim dic re 2 In hos corruptos mores iratior si invehor, famctus me id virtutis et Ahujubet, oe hoc, quo sustineo, munus injungit: oesi unquam, certe nunc adversus has labes, ne foetius strepant, insurgendum enigravius, ut si forte hoc modo a beluino victu homines δε- territi, ad pientia innocentiai confortium uestianent. Tot etenim hinc Roma olim γ Athenis etiari sapientes, quid libera ungua pravum disto B tum

9쪽

Da MoaI3. ET LEGIMium Omne discerperes di ianiare liceret. Integrum in crescentis Ecclesia exordio erat, peccantes increpire, ut quos timor DEI meliores non redderet, vere

cundia mundi quantumcunque id esses ad peccam dum signiores saltem essaret. At tanto hoc per verso seculo periculo a nobiscum agitur, quod pauci nunc Verona, plurimi Placentia a rueniant nes s Gnathones egregis,qui blandis adulationibus facinora fovent, imo quod omni pernicis imum, laudem etiam atque commendationem addunt. Ab si id, quodvirtuti inproprium, ad vitia trans emiur, quid bl ei in reblaam miserrimo hominum g neri, ad sagitia alias proclivi, nis ut emta ab minatione , qua deterreatur a sicelere, ruant omnes in capitalia facinora, de quibus etiam perinde glorientur ac de Ormicta 8 Audet hanc jactant a quod tanto ferendum iniquius, non rudis solum si minorarin vulgus, sed majori cum protervia staria doctrina addictus, nescis, quomodo tam sui prorsus obsitus, noster carturi equo plurium quantus sit, , quibus in literis profectuι, mores testantur, non is hi cilicet atriis sapientia praeceptis institutos,sed iura lentia scholis tabernis furor correptos, quos

10쪽

pontanea eo frequenter agit demetis asius, uinoctis praesertim, ve ertiliones hi patrare ea non vereantur, quae immanissima etiam quavis belua non amriat. Excellentia tamen adhuc ex hac ita ins ni a quaritur, o praestantior i e aliis haberi sum Ius temeritas ulteriis progressa est. Hac nostrorum sunt pape studia temporum: Hujusmodi h die ingenia miserrima, π,mea sententia, ad pale a m liq-as, arastra, non ad frugem nata. His ne putes, eos penes quos seumma rerum quondam fuit potestas, exemptiones, S singularia privilegia imdu se Z Non arbitror. credo magis reversum ab inferis FG DEEicua imperatorem,oeplerorumque eorum, qui a disciplinarum cultu pudimn s eappellant,vitam intuentem, missam Constitutio, nem suam emendaturum quod sciojusti Ome ropositurum: si uis, inquiens, eorum misereatur, qui onte a mente exules, facti de divitibus pauperes, semetipsos exinaniunt, vita seuam temere multis poriculis exponunt' Quid diciturum facturum Fe

D E RIcuari a divinarum humanarum, rerum dio Sa p I ENTE M ι ognominatum, Saxonia Electo