장음표시 사용
81쪽
cATAPOΤIORUM. melles plicia xxv. Illa uero quam Nicolaus cimi triagini tria implicia cim me e recipit. s E . Igitur non est in Logad s BRA. Non, ut uidetur . Eadem ratione illa quae a Serapione citatur non est Logad , nec illa quam
dicit essesecundu descriptione Philagri , Cr alia fecunaedrem Pauli descriptione. s E. Deinceps compositionem istum hoc modo parabo. BRA. Non errabia, nam sumaeniam utra Aetium imitaberis . Sιmplicibus igitur in punxerem redactis,un catapotis forma reduci posseunt, uel ex melle rosato colato, uel ex aliare ecundu exhibetis inaetentione. s E. Suni ne illae descriptiones probadae, quae ab Avicenna restruntur BRA. Nesistas probare, nisi Aetsi modo corrigantur, que imitari studeu, quoad meisliora biruenta sint si inueniri poteri ni s E. Quibus actaectionibuου succurrit haec compositio)BRA. Mult s. nam conuenit locutioni impeditae ex quacunque fat causa, modo fit ab humoribus. Atram bilem, Cr pituitam expurrigat, epile iue conuenit,paralyticli, tremorem membro rum habentibus, doloribus capitis cum diutinis er toetum occupantibus, tum hemicranicta succurrit, uertigiani constri,oculorum obscuritati, pleuritidi . Ischiam
patientes adiuuat, Cr arthrit:m, uarius corporum macuatus, ex leprus emendat, menstrua prouocat.
tionem quam nuctus stre pharmacopola eundem habet cum allo. Dic tu quam copositionem parata seruus f E. illam quam Mesue in principio describit .HRAs. Est
82쪽
EXAMEN igitur prima ex tribus quas refert descriptionibus. s E. Non ex illis tribus, quae statim se consequuntursed illa quae in ordine omnium suar ii pitularu est secunda deri
scriptio, ex quam dicit stomachum emundare, Cr iecur,er sensum membra, ais iuncturarum instri endit, quae tam bilem atram, quam flauum, ex pituitam eduαcunt. B R A . D escriptionem eris affer. s E . Haec est. Hierae picrae 3 V . Trium mγrobalanoru 3 iij.
Scamon Fac pitulus cum penidiarim 3. iij. Cr succo scariolaru .dosiis 3. q. B R A. Iain noui quas stomachicas pitulas in tua oscina seruessimis Graiij pharmacopolae qui easisdem confici t. Medici vero re non per ecta nes conis fiderata,un omni fere uetriculi assectione, cir poti imum in imbecistitate, stomachicus pitulus instituunt dandus:
cim tamen praeter euacuationem hae uentriculo mire obissint. Sed compositionem istam preflvi contemplemur. s E. Quomodo intelligis obesse uentriculos B R A. Quia ipsum perturbant, Cr imbecillliore reddwnt: nam magna turbiih copia hanc copo itionem ingreditur, nempe DX. At mire uentriculum peruertit turbith, ut nonusti ignari
putarint, turbith i turbando dictam esse: adde cr Lais
83쪽
C ATAPOTIORVM. γι=nonium non constrae ventriculo, imo ualde obelle, eragaric , CT quamuis multa ingrediantur quae ventrisculum roborare posint, tamen ab his quae illum pertae aebantsuperuntur . sed cur tu diligent me Senex, hanc compojitione sequeris,climulis pharmacopolia descriaptiones alius habeant f sE. Ita didici a praeceptore meo antiqvo seplasiario. BRA. certus non esse tres seα plusiarios Ferrariae qui eundem compostionem feruenti Nam Cr tu, Cr alter, eum quam retulisti descriptionem seruatis: nonulli uero is suis osticinis descriptionem haribent,quae a Mesue positi est, ex dicit stomachum er diis gestionem adiuuare: cerebriam Cr stomachum a corrua piis humoribus purgare, Cr appetentiam excitare. Hiere picrae 3 π.Triwm mγrobalanorum A
Nasticis Anthi Bellerici Embliei Agarici Gingiberis caryopbγsto Salta gemmae Squinanti Turbith Confice cora succo absinthis, er da 3. q. vel iij. s E. Non uidetur esse inter nostra ex hunc descriptione in gna disrentia. B R A. Imo in his quae soluat nur nisi in
84쪽
72 EXAMEN simpliciora pondere. In his uero quae roborant, dictae
ruest quia in ea,qua uteris copositione aliqua Dit que ita ista non habentur compositione: er e contrario aliqua in ista,quae non sint is tua:tamen ex sexdecim rebus ista quum nuper attulimus descriptio constat. Illa uero qua
tu uteris, ex tredec . sE. Cuperem omnes pharmacoae
potius idem genus seruare. B R A. Imo Cr hic est magnus medicoris error. nam instituut stomachicas pitulus deis glutiendus,sed quam compositionem instituant,nesci t. Non desunt praeterea qui pitulus illus paratus feruent, quas Moue secundo loco descripsiit, Cr dicit esse in inaetentione prioru,id est,istar quus nuper addux mus.s E. Neq; descriptione istam praetermittamM. BR. Em N Trium myrobalanor- ana 3 iij. Rosariam
Cariamomi Ligni aloes Sadaloru citrin. c ubebarum curγophγllorum Nucis muscaloe Squinanti Rauessceni Turbith Aloes ad pondus omnigm. Confice cum vino odoristro. sE . A praedictis non multum differunt. BRA. Omnes idem celsint: tamen simpliae cibus confideratis,quae virusq, copositiones ingrediunα
85쪽
CATAPOTIORUM. PStur,cr simpliciu poderibuo non part difrre uidentitur,quamuis in intentione non siit magna diserentia. Sciato tamen maiorem pharmacopolaru numerum pilulas illus stomachicas paratus seruare, quas Mesuesuus ese dicit,quae caput Cr stomachis expurgant, Cr omni tepoα resumi post t. earum autem descriptio haec est, W Turbith S X. Massicis 3 itis. Rosarum 3 iij. Aloes bonae ad pondus omni . Confice cum succo absinth .s E. Non me fugit quaplures hanc copo sitionem paratam servare, CT quado opus est 3. I .uel 3. l. s. praebere: tame ego potius descriptionem prima secutus sum, tinni quia ita imbutM sum a pueritia,
tum quia multa uentriculu roborantia recipit. B R. Exietat ex alia apud Mesuem piluturustomachicarti descriaptio,quae caeteris leuior est, ex a nullo paratur pharmacopola,quod sciam, ipsas caput etiam Cr stomacha exin purgat,quam ne des γderes, referre statuimus. Aloes 3 Vi. N asticis
confice ct succo solatri. sEN. Ex tot cim uar scompositionibus quam praecipuesequi debemus B R A. cum hae pitulae stomachicae nuncupentur,stomacho poistifimum opitulari debet. Optarim ego, ut probuo mediaecus non segniter cosideraret, qua re indigeat stomachivi,
quaq, afctione sit luce itu3:proprie autem stomachus uentriculi os etiam Agnificat: quamuis Cr plerunque
86쪽
74 EXAMEN protundo ipso accipiatur. Nunc tam pro fundo, miri
pro ore, CT Omni alia parte accipitur. Si ergo stomachus
male affectussit, a Mectio ipsa con sideranda est, qua allicitur, an sit sola qualitus, uel etiam fit cum materia. Si sola qualitate asticiatur,alterare solum opus est, Cr non evacuare, idque fit per oppositus qualitates tam intrinseaece quam extrinsece .Si materia adisit, genuε materiae considerare oportet, an pituita, an bitri, an atra bilis, an mixtae materiae tuncq exacuandum, ut materia exigit.
Scito autem hic fermonem non fieri de materia,quae in cauit te sit uentriculi, sed de illa qu e continetur in Medinis cir eiuε ruginitatibus nam quae in cauitate est facile educitur, ex plerinns natura ipsa thonte per uomitum illam expellit, quandoque per instrus sedes. Si vero materiria in his uesticuli uemd Cr m sensibilibus meatibus contineatur, fecim tu materiae gentin eo medicamento uti deabemu3. Si ergo materia it pituitosa,medicamelis prompinamuε pituitam educe, i biliosa, bilem si atrabitaria, medicameto atram bilem educente utamur si materia fit nuxta,eν medicamentu intret nuxtu fit. Adde, si eadem materia in capite abundauerit, ea addeda est , qttie a campite eductit. s p . Quid isnserre tetus per hwnc tum tam prolix et sermonems BRAs. Hoc solum quod quisque nonare debet, Medicis primo componendi regulus adrediscere. Addiscat ergo,addiscat uere medicus simpliciunaturam, cir consscendi modis, ex secundum humoris genus, Cr membri peccantissimul in ceat simplicia, crinedicamentam ad suum commodum ex ad aegri salutem paret. s E . Non erit strinentatis tam brevi tempore.
87쪽
CATAPOTIORUM. Tin RA. Non indigent strarentatione bulas generis meridicamenta, quae ad una tertia frinam non deducuntur, sed uim quodq; simplex medicamentu per seipsum educere debet, o i unum simplex post aliud sumeretur, nihil restrret. s E . Si per huc ordine incederet, non indi
bo, ut in oscinis sint pauci ima coposita medicamenta, praesertim excatharti .sed medicus propius esse debet,Er doctus tui iras ex simplicibM copo sim parare, ut aeαgritudini couenit qua curida suscepit. De egreg s vero illis medicamentis,quae tepore logiore indiget priusquacococtasint, qualia Theriaca, Mithridatu,secus dicenduest: num illa parata habere praestat.Vndelibus pitulas
ad ungue contemplemur, uentriculo paru conuenire viis dentur, ultima descriptione dempta. Tame in praesentiaαrim copositiones ipsus ad uerbum examinemus. Primo recipiunt hierae picrae Galeni 3.vij. Est illa de quas peritvi in uarijs locis apud Galen. descriptu est. sE. Nonα ne haec Galeni hiera uentriculo couentis BRA. Imo uι Galenuε in septimo Methodi mededi lib. restri praerii imu est hoc medicamenta ad uitiosos succos, qui in tunicis uelriculi habetur. s E. Hoc Galeni medicamet leue uidetur. B R Galen. praecitato loco docet ese leue, mediocre,cπ Νrte secundu quantitate quam accepimus: nempe mediocris moduε est, si eo sicco ex aqua utamur duoru parvoru cochleariu mensura. est uero maxima smodus duoru magnoru cochlearium esura, si teperetur in tribus aquc c athis: in nimus modus e t unius parui
cochlearil incnbura. Itas hoc medicamelum feri potest,
88쪽
76 EXAMEN Cruehemens, Cr debile, π mediocre nosti s Galenum dicetem ualere ad succos uitiosos. Sunt uerosucci uitiosi, humores praui cuiuscunque generis. unde σὴ aloe bialem educat, tamen e tunicta uentriculi omnes uitiosos huis mores educit: feriq potest ex aloe elota Cr non elotta,
uisuperius dictim e t. Ego igitur quat in me sit,suaaederem hanc Galeni compositionem pro stomachicis pilulis parari.aliae uero,quae turbith recipiunt, dimilitantur. SE. Haec compositio aeque non educit, ut ita aciutque turbith receperunt. BRA. Imo egregie educit absolutista sinus ille praedictus ex Galeno modus . SE. Tamen non aeque ut Mesue compositione ciunt. BRA. Vltimam Mesue compositionem praetermitto, quae no recipit iis aloen,inastichen, Gr rosus:aliae omnes educunt hamores,
etiamsi uitiosi non iit. Compositio autem Galeni solos uitiosos insequitur. Mesue igitur compositiones a capiae
te contemplemur . Primo recipit hieram hanc Galeni inplicem nuncupatam,quae omnes succos uitiosos eduiscit postea decem drachmus turbith, de qua radice in simplicium examine disseruimus. uolunt authores tenuem pituitam expurgare,quamlita experietia duce, Cr crasse
fum sit mi expurget. Quod ut exquisitia ciuita nonis
nu/yta gingibere comi licetur: tamen ut ipsi Arabes turaebith inuentores dicunt subuersionei icit, Cr nauseam, quae in uentriculi afictibus euicanda sunt,nisi com nobis institutum fit per uoitutum euacuare . Recipit praeterea tria mγrobalanorum genera, id est citrinos, chebulos, Cy mdOS. s E N. C ur potius haec genera intelligit, qui ubellericos, Gr emblicos A R A . Quonia Ilint persectiora
89쪽
cATAPOTIORUM. genera: o Serapio que ut' secuti fumi isn uno capite de his tribus uerba secit inscripto De Myrobalanis. in alio deinde de his duobus,uc sit non mi ister mγrobalanoram genera computanda. Recipit etiam Marict ,
qui pituitam crassum educit, ex bilem crasam, Cr uenm triculum mire perturbat,secta quacunque praeparatione. Experientia obseruauimus implicem substantiam agarici potui dare,loge minus ob le, quamsi gingibere angema,stica, Oxγmelite, uel alia qualibet re ninceatur. Epitrinitim recipit, qui atrabitarios humores educit, erscamonium,quod bilem purgat. Ex hta intelligere pomtes nos hac compositione solum uti possee, quando omnes succi fuerint uitiosi, cir non quando unuε solus. SEN.
Nonne magis unum hi orem educit, quini ali B R .
Omnino: nu turbith quod pituita educit, in maiori copiacopositionem ingreditur, quum alia, Cr etia Maricus. Sed a te petere Senex prudet inre, quid in his pitulissciat penidia. s E. Penidia exsacchuro fui in aqua dissoluto propterea iudico appo ita esse, ut copositio costet: nam saccharum ita dissolutum seruat, ne adeo distine coaepositiones exiccentur. B R A conuenientiu3 igitur fulisset dragagant- accipere, praesertim cum in scariolaesrrem succo disoluat. s E. Quid intelligit per scariolus fBB A. De his in simplicium examine satis dictum est, nam intubi Jecies est,sed γ luestus: a Graecis feri diciestur, nostri seriolam, Barbari corrumpentes scariola uois cani: hics recentiores affirmant apponi scariolam, ut ii nanus calida compositio, ac si tam pauca succi quantitasim tot tamque rebus calidis aliquid posit. Dic iterum
90쪽
EXAMEN hi priscit me senex, quid intestis; per fui indum' enquid pro eo accipiss s E. Sal nigrum accipio. B R A . Et quid hoc est nigrum suis s E. Nostrum quod in usu haribemu3 sal,quod nigrum est, id est imitus album aliis. B R. Hic est maximuου error: nam ad quem finem huic compota sitioni sal adderes s E. Certe nescio. ego compostiones paro, ut trahi instituitur . quid ergo accipere oportet pro sule indos AR. Scito indum sal e se antiquor*m sacchais rura, quod intra cannus concrescit, de quo er Avicena tractat, ubi agit de linguae asperitate, q. canone, Fen prima. Cr inquit habere colorem fatis, er esse in dulcedine messis, de quo in simplici examiliae perplura. s E. Placetne tibi haec compositio es B R A. Non solum non platacet,sed cr istam quoque suspectam habeo: nam cum incido compositiones,quae plura simplicia recipiunt sub uno pondere, ex alia deinde sub alio pondere, postea aIta sub eodem podere, compositiones mihi funis ectae,
ne omnia pondera praeter rationem posim stit. Nunc ad secundum stomachicar pitularum compositionem descendentes, dicimus a prima non multum disrre, eripsum aeque omnes hunetores educere,quisunt non tantatum in uentriculo,sed etiam in omni corporis parte: una de non fisi huicsoli membro statuta, mo ut ipse restri Nesue caput Cr iecur expurgant ἰquin omnia membra expurgare certumst in maiori copia fumantur. De ferita compositione idem iudicium est . Quam compositio, quum dicit essesuam, Cr ipsa pituitam er bile educit. Cninta conuenit quodammodo cum fimplici hiera Galeni. s E. Dic igitur quas pili Ias stomachicas sermo