장음표시 사용
2쪽
A BES Lector, in duo bus libellis Rhetorica elocutionid& actionis
ab Au domaro Talaeo non tantum e Rhetorum officinis deprompta, sed ex Gloquentium hominum spatijs Obseruatam, & legitima in primis methodo coformata. Quidquid enim Aristotelis vel Isocratis arculς quicquid Ciceronis vel Quintiliani iαυρο- de hac arte complectuntur, id totum hic copiose & integre propositum est. Hic insignibus poetarumdcoratorum exemplis, id est usii ipsius eloquentiae magistro, demonstratum & illustratum, quae sit in tropis gratia , quae delitie sint in figuris verborum, qui in figuris sententiarum nerui ac thori, quae Vis in Voce, quae suadae medullariit ingestu totaque actione: corpusque artis V niuersu impartib' ac ni ebris a piissime coposita A et atquc
3쪽
atque collocatum denique vitiarai quandam eloquentie imaginem Apelles hic noster tibi repraesentare voluit,'quo facilius praestantium indicendo hominum Rhetoricas vi tutes & intelligeres, &intellectas Lmitando & commentando tibic parares. Qua laude Gramatica omnium artium apud Omnes scholas, de quibus quicquam nosse potui,cumulatissiima est,paucis praeceptis,e ercitatione frequenti & assicua Gramaticos innumerabiles informado Rhetorica si ita doceretur, si1 ita e
erceretur, Oratores tam multos exhiberet, quam multos Grammatbcos Grammatica quotidie nobis exhibet. Si quid autem rhetoricum in ipsa Rhetorica praetermissum put his, Rhetoricae in Ciceronem &Quintilianum scholae ibbi satisfacient.
4쪽
et AP. I. QUID RHETORICA, c, quid ElocutiolHETORICA est ars benedicendi: cuius virtus prudenter adhibita, mirabiles effectus habet. Ideoq; Plato s oh istis Graeciae & Rhetoribus iratus,hanc ipsam artem οψοποιικD, κομιμωτι , κολακικὴν, γοντι κ νquandam obsonandi, fucandi, adulandi, incatandi,peritiam appellat.Platonem quoq; s eutus Ari stoteles,totum Rhetoricq facultatis 3rtificiu, in bene morata ciuitate superWac nesi esse iudicat: tantumq; ob a aditoris per uersitatem inuentum. Deniq, Romani Roma Rhetoricam expulerunt, hodieq; Turci Tu cia tota e liberalibus artibus Rhetoricamyuer santur. Et quidem nullum est vel condimenti vel laci, vel adulationis,vel incantationis genus,quo rudes illi & imperitia ditores e quibus totae ciuitates constat facilius, quam Rhetoricis ornamentis ad idonea
sententiam accommodatis capiantur. Ait
men uterque philosophus e Rhetoricae artis mas
5쪽
ornatum etiam corporis & dignitatς:lic verbi modificatio instituta est inopiae causa,fr quentata delectationis. Delectat aute ideo, vel quia ingeni j specimen est transilire anta pedes posta,vel quod is gaudit,alib ducitur
cogitatione,neq; tame aberrat: quae maxima ςst delectatio. Haec igitur prima sunt condimenta orationis,primaq; fucati medicametaruboris & cadoris.Sed tame verecundus d bet esse tropus, ut deductus esse in alienu locum,non irruisse:atq; ut precario, non vi V
nisse videatur.Quod si durior vel iniqualior fuerit, καrαχρησις abusio dicitur. os ολογia Grammaticis dicitur, . Aeneid. Hunc ego potui tantumsterare dolorem.
Sperare pro timςre. pro Marc. Gladium , , v gina vacuum non vidimus, dixit orator. Que ex Liuio nudum diceres. Audacia aute
σολε superlatio appellatur. Sed
eum troporum singulorum ornat0s magnus sist , tum continuatorum & coniunctiorum multo maximus: quae continuatio si lubet inuersito nominetur. Sed in alio goria tenedum est illud ,ut quo ex genere rorum coeperis, eodem desinas:secus incons
queptia foedissima fuerit, ait Quintilianus. CAP. 3. DE ME TONGnsia cause. Troporti genera duo sunt. Primum est Mi tonymia & Ironia. Metonymia est trop' ca is ad effectu,subiecti ad adiunctu, Vel cotra. A Met
6쪽
Metonymi ac mis est efficientis aut materiae Efficientis,ut cum inuentor &author pro Npsis effectis rebus usurpantur. Aeneid. I. Tum Cererem corruptam viro, Cerealiat arma Expediunt. id est fruges. pro Marc.s Quos amisimus ciues , eos Martis vis per- ε, culit non ira victoriae: Martis, id est , praelij.
Atit dulcis niuesti Vulcano decoquit humorem. i id est igne. Terent. Eun. Sine Cerere θ Libero friget Venus.
id est, sine cibo & vino,amor friget. Alleg ,, ria hic est. Vulcanum pro igne vulgo audiui- ,, muS: Et vario marte pugnatum: eruditus est sermo: Et venerem quam coitum dixisse magis decet. Ita Liberum & Cererem pro vino '' ct pane, licentius quam ut fori seueritas forat, ait Quintilianus lib. 8. cap. 6. Est pinerea hic valde usitatum,imo quia verbum deest)necessarium, scriptores pro scriptis operib appellare. Sic Mart. i . appellat Liuium proo historia a Liuio scripta. Pellibus exiguis arctatur Liuius ingens. Quem mea non totum bibliotheca capit.
Non domus o fundus, non aris aceruus ct auri. ACroto domini deducit corpore febres.
Hic aes & aurit, pro nummis aeneis & aureis at Vlurpantur. 1.Leg. Aes & ferrum duelli insu gma sunt,non fani. Hicae, & ferrum pro a
7쪽
nia strata, argentumq; expositum in aedibus. AArgentum significat hic argenteam supelle- is clitem. CAP. . DE MET ONYMIA, essecti. - . Metonymia effecti est, cum ex effectis es ciens significatur. Agr. 2. Nolo suspensam reis incertam plebem Romanam obscura spe , re is
caeca expectatione pendere. Spes obscura dicitur,quia reddit incertos sperantes:& expectatio caeca, quia caecos & ignaros expecta tes reddit. Horat.I. lib.Od. ι .Parida mors aqua pulsat pede pauperum tabernas Regums turres beate Sesti. Pallidu proprie dicitur,quod pallescit, sed
in hoc exemplo pallida mors dicitur, quae pallidum mortuum efficit.Item Aen. 6.
Pallentos habitant morbi risiis1 senectus.
Sic orator praecipitem iram, hilarem ado I scentiam: segne ocium dixit, ait ibi de Q sin- tilianus.Imo vero hinc Ec oratorum, &po taxum plurima epitheta sunt. CAP. s. DE MET ONY-
Metonymia subiecti est, cum nomen proprium rei subiectε ad significandam rem adiunctam traducitur: ut cum ponitur contines pro re contenta. Est vero metonymia haec lo-ge frequentissima,cum locus pro ipsis inc lis usurpatur.Aeu. z. m
8쪽
,, 3. Catil.Urbs pulcherrima, florentissima,po- ,, tentissima. in Pic inod in me carcerem effu- distis, id est,qui in vinculis & carcere erant,
P vel digni carcere. Pro Pomp. Testis est Italia, quam ille ipse victor L. Sylla, huius virtute con filio consessiis est fu i si e liberatam:Testic est Sicilia;quam multis undique cinctam periculis, non terrore belli, sed celeritate si iij explicauit.Testis est Gallia,per quam le- gionibus nostris in Hispaniam iter Galloru,, internecione patefactum est:Testis est Hispa- nia , quae saepissime plurimos hostes ab hocis superatos prostratosq; conspexit. Hic Cic ro Italiam,Siciliam,Galliam, Hispaniam posuit pro Italis Siculis, Galli , Hispanis. Alter
etiam locus ad res locatas traducitur.I. de ,, rat. Age verbi ne semper forum, subsellia, r
,, stra,curiamq; mςditeris:id est, actiones rh i, toricas in foro, in subsellijs, in rostris, incuria: quae allegoria est, ut rursus ibide. Quod ,, quidem si erit a vobis impetratum, magnai
ri habebo, Crasse, huic palaestrae&Tusculano tuo gratiam,& longe Academis illi ac Lycio
tuum hoc suburbanum gymnasium antep Minam. Hic enim per Academiam, Lycium,Tuis sculanum, intelligimus doctrinam celebratari in Academia a Platone, in Lycio ab Aristotele, in Tulculano a Cicerone. Ex hoc genere etiam est illud, cum ex possessore possessa res intela igitur. Aen. 2. Iamproxium antet
9쪽
RHETORICA. is res On--id est, Vcalegonis domus. In prosa lope frequentissim e est .Horat. ud me ed. i d e st , domi mea Cicero: Ego cum triduo cum sompeio, & apud Pompeium fuissem . Malo te- ycum apud te ambulare, id est,domi tuae. Sic radicimus hominem deuorari , cuius patris Minonium deuoratur, ait Quintilianus. &sic
uid te futurum censis,quem asit lue exedent' sic au Annibalec fa apud Cannas sexaginta
millia Romanorum dicimus, Quia ab cxercitu,cuius dux erat Annibal, cssa sunt. Sic litigantium clientum aduocati personas suas Pro clientum personis usurpant. pro . Caecin. ' rostituisse te dixti: nego me edicto pra toris ' restitutum esse. Sic Cicero Piso hein aduocatum partis aduersae alloquitur, tanquam butius id diceret Caecinnae.
CAP.6. DE MET ONYMΙΑ adiuncti. Metonymia adiumsti est, cum ex adiunctis
xes subiectae significantur.Sic nomina virtutum ipsarum pro bonis viris, & vitiorum pro malis, & multarum aliarum rerum, pro personis, quibus adiunctis sunt,usurpantur. I. Verr. Quas rςs luxuries in flagitijs, crudelitas in supplichs, auaritia in rapinis, superbia in contumelijs efficere potuisset,eas omnes sese hoc uno Praetore per triennium pem tulisse. Luxuries pro luxurioso ponitur, cru- delitas pro crudeli, auaritia pro avaro, su-
perbia pro superbo& continuatio quatuor
10쪽
H AVDOMARI TALAE T. metonymiarum allegoriam facit.Sic signum ,, pro re significata ponitur , ut pubes pro i
uentute. Pro Mil. Cui omnem Italiae pubem. ' Sic adiunctu temporis pro subiectis. O tem-'' pora,o mores, pro perditis temporum & m u moratis ciuibus. i. Catilin.
Astera tum positis milesionisecula bellis
. ' i. Aeneid. Ex hoc genere metonymiae sunt illa Cic ,, ronis hyperbolicuo scelus,o labes, haud ac iam incredibilem,& similia. Locus ille in Pisonem, insignem quaestione ex intelligentia metonymiae huius exprimit: Non vlla tu,; bi inquit inuidia nocuit,sed xersus tui Nimis magna poena, te consule , constituta est' poetae siue malo, siue libero Scripsisti enita
Quid tum Haec res tibi fluctus illos excita- vitiat hoc nusquam opinor scriptum fuisseis in illo elogio, quod te Consule in sepulchrori Reipub. incisum est: velitis, iubeatis: ut nonis quod M.Cicer. versum fecerit,sed quod vin- , dicarit.Veruntamen quoniam te no Aristar-elium , sed Phalarin Grammaticu habemus, '' qui non notam apponas ad malum versum, ' sed poeta armis persequare, scire cupio qui '' tandent isto in versu reprehendaβ. Cedant arma toga, Τuae dicis inquit togae summum impera- torem esse cessurum Quid nunc te asine, lit