장음표시 사용
11쪽
camentorum calefacientium usu, quae in morbis e.
quiruntur praedit is ex obstructionibus4 lentore natis,4 humorum crassiti profligandis sanguis contaminetur, ac rationem causae princ palis acquirat,&proinde morbum excidet sanguineum, ergo sanguis nunquam educendus, nisi sanguinis vitium aliquod occurrat. Hae inquam sunt rationes ad quid agendum attinentes, qua me ab huiusmodi praesidio non debere abstinere persuaserunt. Circa alterum indicans, quod respicit id pro quo agendum Scias mi Domine, si consideretur venae sectio, quatenus est evacuatio facta tali modo, primsidio scilicet magno,i subito euacuante indicatur morbi magnitudine, quoniam proportio debet esse inter morbum, remedium extremis enim morbis extrema remedia sunt optima ait Hip p. Aphoris Aphor 6. omne agens ex philosephorum se tentia agit in determinatum ergo quo ad id, pro quo agendum venam pertundere licet in morbis magnis.
Idcirco Gai acutorum com tu.&lib. de curam di ratione per venae sectione cap. g. 1 3 inter primos scopos venet sessionis enumerat morbum magnu . Propterea Idem in6. Epide oram ct 3 circa fine
non mittat, ait hoc ideo factum luisse, quia illa pleuria
12쪽
tis erat debilis. ideo non indigebat vene sectione, ut vehenae illi, valido auxilio Dubitabit vero aliquis non ex sanguinis ab udantia fiumendam esse indieati nem mittendi sanguinis, Ut inquit Gai meth. cap. s. sed ex morbi magnitudine, virium robore ergono debemus materiam sanguineam conliderare,sed morbi magnitudinem cum virium robore dumtaxat, licet alia quecunque materia peccet. Cui resipondendum mihi videtur per ea, que supra attulimus, in curando ducis elle scopos quid agendum, & quo agendum; quid agendum sumitur a materia peccante, si vero
non consideretur quid agendum, sed quo agendum, idest an debili, vel valido auxilio agendum sit, hoc
non sumitur a materia peccante, sed a morbi magnitudine , es viribus. Nam si morbux magnus est,m
gnum indicat auxilium, si debilis, debile auxilium, propterea Gai loco re allegato non respicit quid agedum, quod a materia peccante sumitur, sed considerat, quo agendi im, hoc est agere magno auxilio indi. cato a morbi magnitudine ciui quidem nona materia peccante sanguinea sumitur . quia materia peccan
sanguinea non semper in dic it venae lectionem dem
per quidem indieat vacuandum sanguinem sed an sectione venae , an alio quo vis auxilio vacuari debeat non indicata quia sanguis peccans non modo poteste uacuari venet sectione, sed inedia, cli steribus, minoribus, cucurbituli 4 alijs huiusmodi Amateria ergo
13쪽
qui agendum sui nitur , id est esse euacuandum sed qito euacuandum sit, id est quod sit euacuandum hoc valido auxilio, quod est venae tactio non indicat uti materia , sed a morbi magnitudine , in viribus. Ei licet sint ali grauissimi viri, qui aliter sentiant in incidenda vena, ut Augenius,&alij, videiicet venae in- eisionem esse adhibendam in morbis magnis, ubi semper sit Canguinis vitium citra ullam animaduersionem aliorum humorum, non damno illorum opiniones , si quidem, quae scribuntur in hoc opusculo ingratiam sanguinis mensura ita de vitarpate probeq, a
me administrata tantum odo proponuntur. Si igitur a morbi magnitudine siue fiat avitio tant si sanguinis, siue aqua vis materia contrahatur, venae se istio indicatur, meae erunt partes tibi aperire, quot m dissumatur morbus magnus Morbus magnus a Gai: pluribus in locis sumitur ex propria vi morbi rationem stantiae partis affectae,in ratione tolerantia facultatis totius corporis gubernatricis, deinde dicitur magnus ratione propria essentiae, quatenus morbus re cedit quam maxime a statu naturali,& dicitur magnus in habitu , denique dicitur magnus ratione causarum, quatenus pedet a causis activitatis Mappellatur magnus ratione resilientis; tandem morbus magnus nuncupatur ratione symptomatum quatenus cun morbo coniunguntur plura, graui symptomata, di adue tenda quod per morbi in magnum 115 solum morbli
14쪽
presentem, edri futurum intelligere debemus, ideo Gallia methi Cap c. in illis qui cecideram ab alto absq; ullo anguinis vitio venam secabat, quia imminebat morbus magnus ut insammatio. Munus enim medici midentis est dirigere suum cosilium non modo ad id , quod praesens est, sed ad futurum, ad euius prouidentiam te in vere venam secare, re leuiter pu gari iussi. Hactenus declarata sunt duo indicantia principalia morbus magnus, sanguinis vitium, quia
agendum, Mid pro quo agendum respicientia, non silentio preteream, quae concurrunt in curando non primo per se, sed secundario coindicando queq; im dicantium vim non retardant, imo potius augent, nimirum anni tempus vernale, aer non summe calidus,
nosus, fere quadratus, vene amplς,4 late temper mentum calidum, lumidum putredini facile obnoxium, errata in cibo,&potu commissa, unde coinplura mala emanant, ex Hip sententia lib. de morbis,&ex Gai: libro de caus proca tarticis Ne ergo tuam vitam perieulis innumeris expositam sine auxilio relinquerem, quoniam in presentiarum alicuius morbi in te grauis metus imonebat, per Chirurgiam, pharmaciam tempore veris presertim curare sum aggressus, iuxta Hip auctoritatem sectione, Aphorasm quibuscunque venae sectio,vel purgatio cum medicamento conuenit, hos vere purgare, Vel ve
15쪽
nam incidere oporter Regione etiam non abnuente, in qua non viget intensa caliditas,is intenta seigiditas, ad disserentiam partium Septentrionalium,&l eorum Arabiae, in quibus formidabilis est venet sectio, consuetudine etiam haud neglecta, nam dum Romae
fuisti id auxili inon omisisti, habitatadem aeris rati ne, nec calidi summe &sicci, nec stigidi intens ut
nobis enuncia Galenus 4 acutorum Om. I9. v
decimo meth Cap. t p. ad Glauconem Cap. o. Ratio est, quia sub Euiu simodi constitutionibus si vires sint fortes, incisa tamen vena paulo post debiles evadunt. In prior quidem ob aeris summam caliditatem summe digerentem fit maxima spirituum resolutio. dissipatio, in posteriori vero ob frigiditatem summam, auar spiritui, calido innato ita aduersatur, ut quamQuam sub hyeme ob caloris conee tractionem corpus robultissimum si nichilominus tamen ea tempestate, quia aer igidior ad coctionum loca penetrat plurimum pituitae generatur. Ecce quod ex coindicantibus etiam planum perspicuum cs est, Opportunissima esse in morbis magnis vena sectionem. Expeditis ijs a me priore loco propositis, videlicet, quae nam sit sanguinis lectionis definitio cum quadam illius ponderatione, & in quibus morbis commendet venae detractio non derelictis scopis indicantibus,. de coindicantibus reliquum modo est de illius pondere seu
16쪽
re seu mensula verba facere quod preeipuum mihi
consilium fuit. Pro huius explicatione Ecie te non lateat, quo sanguinis quatilitas latendi debet respondere quam citati illius, qui copia, vel qualitate noxius mittendus est, modo sermur a viribus. Est autem adeo incerta,
vi a detractione fanguinis mediet etiam clarissimi
uandoq; deterreatur. Etenim nihil aeque artem me oicam coniecturale me Incit ac cuius' remedij quantitas, ut ait Galetici libro de vena feci ione , qualitas
enim ibi, tempus, quo sumi debet, euidens est. sed quantum dari debet maxime incertum , unde Calenus in sua meth luculenter scripsit, si naturam, cuiuscunque remedi quantitatem scirem , qualem
Eleutapnim ita ille mente concipio, talem me esse pu
tarem,veluti Galenus ignorauerid certare me vij quantitatem. Nec mirari debemus Asculapium in deorun umerum receptum fuisse cum adeo diuino ingenio preditus sueri ut ad veram: absolutam remediiqualitatis cognitionem peruenerit, quam Galenus plane, Auleentias, ali medici recentiores non nouisse fatentur vere , exacte, & persecte nisi coniectura, ob hane enim causam medicina dieitur ars coniecturalis, certe certa sanguinis mensura cuiq; apta
exquisite vix calamo scribi potest,aut verbis explicari. Fuerunt quidam medici priscis temporibus Gai teste lib. de curandi ratione per vena sectione c.
17쪽
qui sum ni dus ad sex libras moderatum ad
duas , minimum ad nam contraxerunt, quod noupatum admitationis blattulit partim quia nostri se- euli medici in factitada medicina lauiuscemodi detractiones non comprobant, partim quia rationibus d mostrativis carent in assignandis tinmodicis his fit
guinis ponderii bus Itaque hi sunt ut mea fert opinio e secta medicorum negligenti vi methodum per
indieationes progredientem , quaesumum a causia, a morbo,&symptomate , quae sunt indicantia primcipalia ex Gal sententia in suameth citra ulla mani
maduersionem indicantium, quae concurrunt adibicinii naturam via ni tempus vernale, aer, regio, temperatura aetas, consuetudo, &alia id genus. potissimum vires, quae sunt expendendae Nin venae in eis tondi de post venae ancissionem, ut fortes seruentur,
quippe quot una cum indicantibus principalibus nullo
modo perferre queunt illas immoderatas sanguinis euacuationes nisi maxima egrorum iactura, Ac hi nul-hura inerentes demonstrationem in pertundenda venas eminarum instar a me habentur,&hac hominum aetate non desunt, qui magni aestimantui apud vulga res, wsepe senius, vel in morbos chronicos illorum
culpaegri incidunt, vel ex hac vita discedunt non se uata in venae sectione debita quantitate Antiquiore Medici, vesternit nos praescriberent ultra quos non licet summas extremasq; sanguinis vacuationes moliri, a indi-
18쪽
indicia quaedam appotuere, ex quibus En perue tum esse dignoscere quas possit,ubi ulterius progredi nihil
atra sit, quod hominem ccidere ea vero sunt colo
cis mutatio non in grotantis latum iacie, ted de in famguine,& pulsus quoque mutati , δε animi deiectio. Verum nisi peritus artifex assistat, de natur alium erit optime gnarus, ubi ad extremam euacuationem usa;
progredi oporteat, pro morbo vita ipsa exulabit, α summo medici dedecore inter ipsius medici manus
eget deficiei itenim ubi uniformiter sanguis assectus
sit, nulla coloris attendenda mutatio est, quod qui
non attendit carnificis potius quam boni medicin men meretur Coloris itaque mutatio profluere an guine attendenda est ubi vena secatur inflammai: parti propinqua,&hoc nos docuit Hipsin curaticine
pleuritidis, si enim secatur vena exegione laretis infla mali prΕcipit, ut sanguis exire perinittatur da mutetur color, ita ut qui luxerat albidior matruber &qui ruber appareat niger . Nam qui sic mutatus es.suit emanat a parte inflammata ideo sistendus cum illa iam exausta sit spectabant etiam coloris muta tionem in toto corpore in cicolorum aflectibus,&in oculis praecipue nullai ijs existente instimmationes mssidue tangebant arteriam aperta cubiti vena,&dum color totius corporis, de oculorum mutabatur, pulsus enim time etiam mutatua debilisq; admodum redditur aedaliquando miseri egrotantes ob tacultatems vita
19쪽
uitalem maxime debilem, vel ex hae vita migrabant, et ob nimiam largam sanguinis effusionem inmo bo, tagidos incidebant civibus nunquam superstites vitiebanti. Abeant 1, infausto omine, siqtii dentia
repentinae omnes Inutatione sunt naturae inimicae teiasti, est Galenus y meth Cap. x. in prima sectione Aphorismor Aphorism 3 extremae euacu,tiones sunt periculosae, cum non posticita medicus exacte ac minutatim virium terminu noscere, Nideo nec mirum est, si ab hac euacuatione nostri temporis mediet prorsus abstineant. Quinae Avicennas cap de phlebotomia est, diminuas in phlebotomia quantum possibile est, quoniam potius infra modum, quam si pra modum per ipsam evacuandum Ego autem animo meo resoluens veteres Obscuros, an sussicientes fuisse inperquirenda, de inuestiganda vera sanguinis mensura, ne iuuenes hoc nostro aeuo se confundant, neque timidi sint in medicina exercenda gratia facilioris, dilucidiori doctrinae hoc opusculum in tu, eem edere existimavi, ut nullo labore sua ingenia di rigant ad sanguina quantitatem decernendam, quae lieet di illima sit, ut ait Galenus libro ad Glaucone,
reddatq; artem coniecturalem, quoniam Medicina non versatur circa corpus quantitatiuum, ut scienti emathematicae geometita, intithmetica quae sensu, de aliquata revussi tria demonitration tractati va,
quirantur, sed versatur ch inimi sanabilatio Liam,
20쪽
bile est, in quo si velimus scopos rerum agedarum ad hibere, nil arduum reperitur, quam quantitas temedij, attamen ipsemet primo Aphorismorii com 3. 4. LI. t . 13. sanguinis mittendi quantitatem ex quantitate reqitirentium x tolerantium a medico coniciendacii proponit. Ceterum ne tecum tempus teram in peria pendendo vero sanguinis pondere , opere pretium esse arbitror sedula diligentia animaduerdere quid ii telligatur per requirentia, per tollerantia,& per ipsam quantIza m. Per requirentia intelligini cur aut ei morbi, per tollerantia vires,&quar ad vires reseruiuia per quantitatem vero quandoque quantitas continua, quandoq; discreta intelligitur. Quantum spectat ad requirentia duci in te quam Amplissimo viro reperio, Empe maximam sanguinis opiam, quae non est corrupta, neq; qualitas aliena sanguinis morbumq; imminentem magnum, quae quidem copia sanguinis requiritur, ut copiose extralaatur, ut nimie qualitati in te redundanti respondeat, natura enim exoneratasa cina, qua premebatur, redditur vegetior, talacrior. Verum quia mensura triplex est ex antiquorum sententia, libro de venae sectione, summa , mediocris,&minima, de inmma, quae erat ad sex libras, de medio-eri ad duas nolo ieeum sermonem habere, agam de minima, quae est hemina, dimidium, de est summum pondus apud nos. Ita e summum huius no