Hieronymi Bardi D.S. iatrophiloeuchymici Theatrum naturae iatrochymicae rationalis. Opus dogmaticum theoricopracticum ... Ad illustriss. ... Cassianum a Puteo

1쪽

Imprimatur, si videbitur Reuerendist. P. Mag. Sae. Pal. Apost

Fr. Vincentius Fanus Mag. S Socius Reuerendi . P. Fr. Viacentii candidi Sac. Apost. Pal. Mag. Ord. Praedic.

2쪽

Anatomes, Bolanicae, & Medicitiae in Romano Archilyceo Professor.

VSTI quisquis es parumper , dum legis , iudicium , nec me praeceps censura notet . Audax fui, sed quid inde . Audaciae comes est Fortuna: animi ardorem exitus probabit . Cireuis iamdiu in priuatis Laribus . tanquam. in vase hermetico , Iatrochymicum opus,clarissimorum Omnium, tum δε- bis, tum orbis , Medicorum consensu vitia iii 'V-e Pro elimato, persecto , omnibusqς numer' absoJuto acclamatum i de tamqn ut amicissimos, ita erit- dixissimus Bardus, Continuis amicorum obstilus precibus , tantosae tui vitalem huc usque negat auram . Scit vere Aquilam pulicis firmatis alis advolatum impellere. Quid est hoc, timet fortasse Haud quaquam . Non generant Aquilae columbas. Antiaquila sit ad contemplandum veritatis Solem Medi ei nae Saerat Idea edita testatur'. Suam sobolem, sicut visa, semper Luet, sem

Expectaui satis .i stactis ob hoc amicitiae legibus huius operis SP nopsim , amica fide ab eius ereptam manibus impri ndam ct raui. Sic nobilissinum foetum quasi ab ubere rapui. Ad hoc enim me , Arciliatrprum iissimorum censurin, V V ad excusandam,& cum amico , & cum lectore audaciam in. lucem protuli, impulerunt . Probabunt Philiatri, Ac Philochymici traquam in Sumposio , quas delicias, quae bellaria , qux mella , quod suauissimum

nectar contineat. Anacephaleosim hanc merito Illustrissimo D. D.Cassiano a Puteo consecrandam censui, tum quia virtutum indefieiens Puteus t tius Europae sitim extinguit, tum quia communis Uxteratorum Mecoenas Excellentissi ini Bardi opera, & amicitiam benigne protegit , de fouet ipsusque imperio doctissimi Seuerinj , yon oboeta naris viri, iudicium extra Censorum sententias addendum necessarium putaui; cum ipsis enim tanquam cum Milsis Apoli' al. ter concentum perficit. Val ete, choreas a ite . atque ex ungue agnoscentes Leonem simul impellite . ut absolutissi init in , - - disiamumque latrochymicae opus ceseri editione communicet. Haec sint vota.

3쪽

Lib. I.

Lib.II. Lib. III.

Ρ RIMAE PARTIS

Quarti& praecipui medicinae instru

menti .

ONTINET Iatrochyngae originem,

progressum, utilitatem,praestantiam, necessitatem, antiquitatem , purit rem , propagationem , usum , Obiectionum S difficultatum solutionein , di cnodationem, essentiam, definitionem, S constitutionem ipsius.& Iatrochymici eiusdem ministri, qui debet eam praecognoscere, & exercere,ut primum,& Prae cipuum, quartumque medicinae instrumentum ἰ cuius o casione inuentio, operatio, dispositio, di i nstrum enta ipsius Chymiatriae propria methodo a nemine, quod ego sciam pertractata breuiter enucleantur, di cum ea philosophandi libertas d tenebris, & carcete vindicatur, & naturalis Philosophiae, Medicinaeque Magicae thesauri reserantur. Opus Encyclopa dicum omnibus Palladis, tum profanae, tum sacrae studiosis Alumnis, Apollineis, di Mercurialibus Viris Aesculiapaeis,& Artificibus Chytonicis, ct Metallurgis maxime utile, & necessarium. Subiectam ipsi Iatrochymiae materiam in genere Pa dit , reuelatis materia prima, quatuor elementis, tribus communibus, & homogeneis partibus, Sala, Sulphure, di Mercurio; partibus etiam heterogeneis ; tota substa tia, quinta essentia, de spiritibus ; partibus item crudis, re excrementi iijs, & praeter naturam I rerumque qualitatibus in propatulo ad amussim singulari inuentione evo sitiS . Animalia , eorumque partes similares, dissimilares, Nimproprias I excrementa item, & res praeter naturam . proprietate sque singulares , quae ad sinem, usumque me A dicum

4쪽

Arcana chymica in genere prosequitur ; & ex arcanis Lib.ι animalium propriet1te deducta eadem proponit contem -i Planda; ubi, & singulas animalium partes medica vi pol lentes enumerantur, dc practice easdem excolendi, & e laborandi modi panduntur, & pulcherrima corol alia colliguntur, nouaque, & curio la philosophica inuestigatione

pertractantur . .

vegetabilium eodem tenore naturas, & proprietates, Lib. qualitatesque Theorice pandit, enucleatis singulari unia vegetabilium partibus dissimilaribus, & similari hus : liquidisque ipsiorum,& solidis succis , gummatibusque , &lignis , corticibusque Indicis, praesertim vero Chri in Chi. nae licet impropriE ligno, dc cortice.nuncuPato, nouissime ad usum medicum uti subrisugo traducto, licet etiaua alijs temporibus nobis communicatio, a neotericis medicis singulari usu bene accepto, trutina, philosophi ea, & persecta analysi , de de Nasturtio Mexicano in soribus aliqua passionis Iesu Chrilli mysteria pMeseserent eis

nephrytici doloribus praesertim, lienis obstructionibus, di febribus subueniente aeqiilibrata lance, Anatome spagyrica examinatis; rebus demque ab iisdem vereta- 'iabilibus dependentibus pro congruo medicinae usa lingulari indagatione enarratis . CAE Vegetabilium mirificas virtutes explicat, ubi de flori Lib. VI.b is, loliis, radicibus, & lignis , stactibus, & seminibus, succis, de liquoribus fluvidis , &coiicredis . rebusque abnsdem dependentibus multa curiosa padundar.& practice horum omnium fabreiaciendi sormu.ae edocentur, dc efri

doxam , canones, aut bonos mare uuent. Inueniuntur

5쪽

Lib. vII. . Lib. VIII.

6wppocratteam, solidamque Medicinam , atque ad se myamperierghia penant, consciatis in cinum in toto opste argumenti noustate, doctrinae pol=daedala Oarietate, verborum D etrica proprietate, methodo , Lbis, ct Oenu te, ideoque non typu tantum , sed cedro , ct auturnitate dignum exisimo.

Ego Io. Benedictiis Sinibaldus ex Vrbis Archia tris , & in Romano Athameo Medicinae Pra ricae Professor ordina

rius .

SECUNDAE PARTIS

ATROCHYMIAE opera primaria, di secuta.

daria exponit, quatuor elementis singulatim, partibusque. homogeneis . seu tribus principiis chymiciω, partibus, ite ni heterogeneis , quintis essentiis, seu spiritibus , re busque exaltatis , de qualitatibus translatis per analysim patefactis r praeterea &. compositorum apparatus , dg productiones . operumque disterentias . instrumenta denique primaria, & eorum usus , operumque secundario rum administrationem Canonice particulari contempla-tioni mancipata dilucidat . . 'Mineralia , & fossilia singula Theoricὰ explicat, occultis naturae essectibus enodatis, ubi Iatrochymiae inle menteς terrae , succi fossiles liquidi, dc minerales, ac me tatis , aquae etiam thermales,earumque causae, dc effectus aperiuntur r Balnea insuper Pisana in genere , oc in specie conlicua , α manifesta pro eorum virtutibus , di dor

6쪽

tibus fiunt: succi item fossies concreti , & salis communis essentia, qualitates, & usus, & effectus admirandi, desectae hiiiusce dilucidationes; Salis insuper Gemmae, Nitri , Athali, Armeniaci, Thinear, Aluminis , Vitrioli, &eorum omnium specierum , Sulphuris item, Bituminis cuiuscunque speciei, Succini etiam, Electri, & Ambrae, dc

Bituminosarum Gemmarum,omniumque horum vires, &dotes eximiae enumerantur, & denique pro usu patefacta omnia, edorta natura cerae obsignantur.

Praeter haec etiam lapides vulgares, Magne'. in specie speciose,& basilice explicantur, Lapides item pretiosi, SGemmae in communi, & in particulari Medicinae usui accommodatae,Sardius scilicet, Topaetius, Smaragdus, Carbunculus, Sapphyrus, Iaspis, Ligurius, Achates, A me thystus,Chrylblitus, Onyx, Betillus, Chryseprasus, Hyacinthus, Adamas, Lazulus,Armenius ; praeterea, & Chrystallus , Corallium , uniones, Bezaar, Hebenum , &E-hur dilucidantur. Vitrum etiam ut materia Chymico necessaria, & Specula diuersa, aliaque conuersa in lapides , S gemmas ab arte, addita Lapidis Philosophorum curiosana editatione patefiunt. Metalliconum, Fossilium q. siue Mineralium corporum Libon materiam practicis operationibus perficiendam aggreditur, ubi eadem methodo pro ijsdem elaborandis , dc ad usum medicum deducendis, S pro morbis de medio tollendis idoneis iisdem efficiendis multa curiosa , & arcanahiliusque Brian ignota exhibentur, & soridis consecta' rijs insignita occupantur. I Atrocbmiae Dogmatirae , 7 Moricae, ct Praesica nomenclitura nuneupatrem Abrum, celeberrimi ae CD-ribsini Domini Hieron3mi Bardi, enixὸ intuitus trutia hiaui ,sse mihi iniungente Reuerendissimo Patre F. Vimeentio Candido Sacri Palatii Magi o, qui ut fecundam obtinet partem , ita nulti secundus apparet; eandemque tam rite Eet siue ritibus conformari inspectaui, nia ariuersum Fidei, nil aduersus Canones , optimc ue mores mihi animaduertere datum fuerit sed nobilioris Philos- sh penetralia reserare, arcana detegere, ae quae sub&A nebra-

7쪽

nebrarum latibntis latitabant clara,propatria este gerri, indeque is Hi pocraticam sapit doctrinam , 'blaeumee is nectuγ , vel Hymetti Iariter ambrosiam ; Nu enim optari potes, quod humanum non expuat captum, quod Atticum non habeat leporem, quod non β ασμα,

fi=lo, neoterico themate, mattira methodo, doctrina profunditate , ιndeque eu em quam primum typis committendum censo, Ct audiorι gloriam, orantibus Stilitatem nou mintas afferat.

Ego Iulius Caesar Benedictus a Guel fallone ex Urbis Archia tris, & in Romano Ard .i gymnasio Medicinae Theoricae

TERTIAE PARTISI ATROCHYMIAE.

Lib. X OELVM terramque maritat , dum Chymiatriae causas emcientes praecipuas Solem nimirum , Lunamque , eorumque, & Caeli influentias, di qualitates, di constitutiones, i -- Medicamque Astrologicam contemplationem , Planetarum, Stellarumque fixarum influxus Media: o-Mathematice, Lunae itcm aspectus varios, phases, phenomena , canonesque, & obseruationes Pro aegrotis, di eorum decubitu recta animaduersione enarrantur. Pr, mar item rerum qualitates, earumque gradus, & disse. rentiae caloresque , & ignis variae species latrochymico in seruientes enucleatius examinantur, & multa philosophicam lucernam suaveolentia prosequuntur.

8쪽

. Metalia, de Metallica in genere, di in specie Theorice Lib XI propalat, dc septem Metallis, Auro, Argento , Aero ,

Fetro , Stamno, Plumbo, & Mercurio, ac eorum excrementis Molybdena , Lithargirio, Cadmia , Thulia, Pomphylide, viridi Aeris, S Cerussa singillatim explicatis,

de Fucis cuiuscunque generis, ec Metallorum transmutatione peragitur, & cum Alchymistis pro hac studiosa in- l stituitur velitatio, & multa erudita conspiciuntur. Metallica insuper Auripigmentum, Arsenicum , Sandaracha, Chrysocolla, Borax , Marchesita, Cynnabaris, Antimonium , de Artefacta dilucidantur. Metallorum, & Metallicorum corporum Vires, Do- Lib. XlLtes , modique, quibus haec soluuntur, di praeparantur,

cum Golgummatis longa discussione practicὰ explicantur. ci violarijs,Rosetisque conspicua fiunt. REuerendis ni Patris S. A. P. MassiIyri mandatis

obsecutus Iairoebmiae excessentissim, D.Hieronymi Bardi tertiam partem usque deque reuolui, ac per lustratii. Librum reperi Auctore suo iam in litterario theatro celeberrimo non degenerem; non tristari, feds' lida doctrina , non υtistari, sed recondita sapientia refertum . Nihil in vo Catholicae Fidei contrarium , nihil bonis moribus aduersum ostiendi. Dignus qui ad doctorum omnium desideritim explendum quamprimum in tu tam prodire permittatur.

Ita sentio ego Paulus Zacchias Medicu&

Romanus manu propria .

QVAL.

9쪽

QN ARTAE PARTISI ATROCHYΜIAE.

ABET operationes Iatrochymiae singularestim supremae quam infimae sortis, ipsius scientificat artis primarias & secundarias. Instrumenta omnia Chymiae inseruientia describit, eorumque materia simplici, dc composita ilia genere, de in specie, Vasorumque cuiustoque generis apparatu , & dispositione, & medus pro eorum recto usu

propalatis. Compositas Chymiatriae operationes , & earum singu- darem digellionem tam ex propria Obsertiatione , qaama ex varijs manu scriptoruin monumentis depromptas , de magisteria ex singulis recensitis modum praeparandi docet; itemque qaoad arte, re industria fieri debeant α. ponit.

Elixiria ex singulis hilausique dictis singulis humani

corporis depellendis morbis accommodata, digestaqueis exhibet , ubi quomodo , qaaue dosi singula singulis humani corporis membris applicari possint, & debeant, de

innumera alia naturae mysteria medicae praxi inseruientia curio D Lectori condonantur , & apta medicamenta in uniuersali, re in particulari, ex unaquaque Naturae n. milia deprompta pro morborum complicatione maximo

commodo soluenda, & e propria sede humoribus infestis deturbandis praescribit. O Variam banc Iairoebmiae partem a Doctissimo Hieroumo Bari mirabicli ingenii acumine perfectaque methodo, ratione, ac experientia inummis labori bus conditam, ct undequaque absolutam de mandato

Rouerendissimi Fatris Fratris Vincentij Candidi dii genter vidi, ct attente perte ei, omniaque huius operis dogmata, ct Catbolicae Fidei, ct sacris Canonibus, sthm moribus consutauea reperi, rnuenique hoc opus

10쪽

quam urimis artis Medica thesauris refretum, eumfax ma dexteritate facile demonDret, quomodo , quodlibet medicamentum praeparari tossit, Ut siluis viribus manentibus medicamentum es, cacissimum, Utitissimum, actutissimum , maxim Mue superandis morbis aptum prae set , unde in hoc opere fummam Medicina perfectionem, ct nobissimum per medicamenta Ch3misa Medicinam faciendi modum reperies, quare dignum iudico,ut quam primum ad humani generis utilitatem iure perfruatur.

Gabriel Fonseca Medicus secretus Sancti

limi Domini Nostri Innocent ij X in sapientissimo Romano Panathaeneo Medicinae practicae Prosessor .

IN TAM PARTIS

AST R US A & recondita particularia Lib. XVII. naturae. & artis arcana reserat, Indicaque orientalia , & occidentalia, Persicanata,& Aegyptiaca a Religiosis Carmelitis Teresianas. Dominicanis , & Soc. Iesu praesertim,di insignibus naturq inuestigatoribus eommunicata;ab Eminentissimis,&Reuerendissimis Carisdinalibus, Serenissimis Ducibus , Excellentissimis Prin-eipibus, de alijs Illustrissimis 3c doctissimis Viris litteratorum Patronis augustissimis, S a nemine hucusque e uulgata , vel rudit. r de hs simpliciter sacta mentione apruditteratis, di studiosis viris digna, ut rectὰ elucuri

brata Diniti et re b