Oratio pro erigendis animis in hac reip. Batavæ constitutione Frederik Spanheim

11쪽

Uotiens Magnisce sector iurator Acad 1mis Illustris Urbis Proceres , ii-isciplinarum frofessores eleberrimi, sterique quotquot adesis huju Athe iri vel Fautores Eximi , vel Hospites Honorati, et Studiosi longe Desideratissimi quotiens hominem reputo cum animo meo volventem mente res magnas molientem ardua, cogentemque

si ib eges suas quae mox fata intervertunt, totiens cernere mihi videor sollicitam imbellium formicarum gentem, quae in futurum providae nec futuri praesagae discurrunt, accervant, fatigantur, molitae maiora Viribus, mox seu mole opprimendae, seu aquis obruendae, seu conterendae pede inimico, seu titione succense aut conceptis flanamis in favillas abiturae. Ita sane est, fertur gens hominum rapidis briiafatis, Incerta sui: Concipit ille animo, concepta usque Lusque fovet, jam partu proxima , quem in ipso laborum ac ni suum apparatu aut vita aut fortuna destituit, fugaci inanium sperum imagine. Proram iste portui ob vertit, portumque animi quadam pi sumptione tenet, qui mox gravi tempestatibus coelo , colle nis

imbribus, collisis nimbis, oceano intumescentU, ac tumultuantibus ventis, vel in portu naufragium pa' titur, vel mutata velificatione ac cursu retro grado et a a

12쪽

in oppositam jactatur continentem Ade eventum heri ortalium praestet , fatalem semper soondentem cogitatis non Hominis sed Numinis, istoteliei mobilis instat Sphaeros inserioris orbis, rationalis maxime , vi quadam arcana duci e-

ueitque Aliorsum ista spectent sortea haereti

Auoi TOR es, suspensi animis ac cogitatione . Nec ude nostrae a uisset oratio, nisi fallacis pruden-iaei obnoxiae fatorum legi cum ipsemet ego forem argumentum, quem multa nuper in usus vestros,

Tirida pub c agitantem objectis nor: repu

gulis&fractis exanguis propemodum corpusculi 3-ribus, stitit Slinimus rerum Arbitcr, ac intra stragula Luatis compescuit tum vero tristi eiusdem oculo, nostros imagine pascerent publicae, in quas repente desierunt malano a calamitates, inclinata momen

di re artes Provinciae ut visae sic victae, Munimenta4

hi, sed i adita, simul de Flumina superata hostium Vota , hinc Gx 4x0iis V,

compedibus Miles, missus sub iugulo Civis, Pallasta in Martem versa , Virtus ser omnis ruct aria exhausta, Animi constum xi, * et tii, fratribus Syllae Cinnaeve, haud lon

natione, mox nati civiles motus,mixtaeque diffidus a

13쪽

turbis Societates. Proh vocum, sed magis cogitationum acerba Ergone , quando hodie proximus ardet Ucalegon, tantum non Hannibal ad portas, extrema terra marique comminatus, nec nisi bellorum quaquaversum apparatus est, fugam nos trepidi meditabimur Ergone, Musis valere jussis istae in Florentissima hac sede ut in deserto quodam versarentur Laut dissiueret studiosa cohors anxia futuri sollicitudine es cui hostis Gallo Britannove far vior incumbit otium, voluptates , comessationes, &quicquid malorum improba Siren

ac mollis inertia in animos diffundunt. Me, sene,AuDITOR 's, potiori jure his cancellis, hoc acroateri, his studiis prohiberent non quidem attrita laboribus, iiqn aetate languescentes, non otio enervatae, non senilibus curis consectae, aut moerine quodam depasta vires, sed tamen longiore morbo ac diuturnis languoribus haud ita pridem adflietae, ac in medio aetatis, quod Literatorum saepe fatum, propemodum interceptae. Sed vero absit deinceps omnis aut incursuri in nos militis , aut ingruituri rursiam mali sormido absit inferiores simus velani mi vel studiis vetustae Laconum genti, qui praeliis 3 com-

14쪽

committendi, tubas inter classica , Musis nihilominus immolasse traduntur imumque mala nostra attentius apud me pensitarem, duX pretium perae, illis ipsis quibus me munitum sentio erectumque animi sulcris vestris Lectissimi Juvenes, formidinem excutere omnem, ac metum inanem abstergere, animosque hac oratione facere , non certe apparat , ut quanto supra meticulosum vulgus sapimus, tanto etiam erectioribus mentibus, velut ex arcis quodam munimento, non despiciamus quidem, adspiciamus tamen minacem hostem , vel onani ex parte imminentem, immotique ac coelo defixi probemus Sapientum illud effatum, quo timοm minus eo minus periculi. Ignavos quondam cives trepidantesque infamia, quo poenae genere nullum atrocius, notavit Lacedaemon Avocari molles 5 sine corde viros segregarique Lex divina jusserat , ne pessimo exemplo sociorum corda pari ignavia colliquescerent. Nec averterent Dii immortales infelicius omen contendebant Omanorum vota, quam consternatum terrore militem, Crassis, Pompejis, Antoniis, Maxentiis, aliis que proximae cladis certissimum vatem. Et ero mirari desinent, quotquot ficta sibi paventium magine intelligent, his ipsis anxius quos nictus invasit

15쪽

glaciari derepente ac rigere animum, cor flaccessere,

judicium turbari, obtundi ingenii aciem , balbutire linguam, caligare oculos , ora continuo pallescere, comprimi omnem corporis motum, remitti artuum nexus, solvi frigore membra, totamque hominis compagem luxari, inopibus consilio, verbis, opere, ac minime natis rebus seu statuendis provide seu agendis sortiter. Adeo quicquid hoc fonte vel a istionum vel consiliorum proficiscitur turbatum semper, perniciosum ut plurimum, faustum ac salutare nunquam. Atque hinc susi totiens insana formidine invicti alias exercitus, aetus in sugam miles, pessundata res publica privataque, dc nondum conclamatis rebus itum ad desperata consilia, atque hostilibus armis, ruina quasi facta, permissa in Provincias, in Urbes, in Castra, in dulcissimos Lares exitialis invasio. Nec in detrimentum modo fit vitae fortunarumque quicquid metu fit , verum Dinnocentiae, peccarique ut imprudentia solet sic conscientia sceleris, nec quocunque modo subducat sese discrimini pensi quicquam habet sormidolosus, per fas laesas qua data porta evadere gestiens quomodo vel cre dentium Patrem formido induxit conjugis ut pudicitiam mendacio prostitueret, Jonam ut deserto Vadimonio ventis sese potius quam Deo crederet, Pe

trum

16쪽

trum ter ut illum abnegaret, cujus superbire debuerat insignibus ac disciplina , Nicodemum ut simulata

impietate nesciret interdiu quem noctu venerabatur, strenuos sepe Duces ut, nulla perjurii, nulla ignomi-rtiae artemtim inurendae religione, hostibus turpiter

concederent, innumeros autem omni aevo ut desciscerent a fide maiorum, ac Christo Domino, non uno illi sacramento obstricti, trepidantes repudium it terent, quandoque etiam Heroes etiam Origenes,

Eusebii, Marcellini, Viri id genus in Ecclesia principes. Quapropter id sibi quoque datum negotii jam

olim crediderunt apientissimi Legumlatores, fortissimi Duces, ac summus Christianae militiae Imperator Christus, ut a suorum animis illi quidem civium, isti militum, hic discipulorum metum omnem summoverent, ac tristia si quae essent omina inlaeta, pavorisque argumentum in fiducia aliud prudenti

consilio converterent. Ita enim fecisse legimus micantia in aciem fulmina Periclem , Epaminondam mugientia tonitrua , luminarium deliquia Phocionem, Crassium hostiae viscera manibus elapsa Scipionem exta deficientia, Graccum quassatum terrae motibus in Piceno campum, rubentes sanguineo colore clypeos Sertorium,tristes occursantis filiae lachrymas Emilium, pronum in terram casum Caesarem, cAfri-

17쪽

Africanum tenentem Britannicum ex Normanniaditus Guillelmum Sedri ecce nihil territum summis dissiculatibus Mose, res suae Gentis oppido angustas in subsidii divini praesagium,&Christum Servatorem afficta Ecclesiae tempora, cruces, labores, certamina in virtutis stimulum, constantiae trophaea, triumphandi hostis fiducia, haud vanis auguriis commutantes. Ut omnino quod de Leonis indole tradunt rerum Africanariam Scriptores, fugiententem sequi ac trepidantem discerpere, contra vero insectantem dc qui

modo fortis apparet sugere, id ipsi inarae a gressorum ut pridon sic nuperrime Hostium in ni experientia non una comprobarit. Nihil nunc dicam,

' terreri nos ut plurimum non erile diallaci specie, quodsinxere timent, malum nos absens, frequenti in perniciem nostram commento, praesens sistere, alienum ope, ut mu- gas Atheniensium naves Thrasyllus, ostium du- , miseros ante calamitatem, quando oktquam necesses qui anile dolet quavi necesse eq. Nihil urgebo pariter serresi e comparatum cum hoc assectu tremoras, Laevientis belli qualiter grast an is conta rios aut temporibus, quibus sit a re nulla metuet dum imagis quam a trepidantium metu , ut quos hujus

18쪽

formi lo, hos ipsa am pestis quadantenus incesserit.

Vix enim mali species ac terroris imago phantasiam subiit, quum ecce fugaces versum praecordia , ut vitae quandam arcem, spiritus velocius insequitur inque partes reliquas velit exangues exanimes agit vis imaginatrix sortius, imprimitque ut molli cerae concepi ammortis imaginem. Nisi sorte placet sulphureus fomes, pyriusve pulvis, qui ut ignem admotum illico concipit, itari corpus repenim metu perculsum admotum phantasiae vi trudam attractrice

infestum ac pestiferum ignem. Nihil quoque rei e

ram metu quandoque seu intempestivo seu immodi co prodi faucias occultis ictibus mentes, quas terre- facit non jam mors ipsa sed mortis phantasma , utctiam formidinem quidvis inducat, ut metuant tuta omnia, omnia ducant inimica in perniciem veluti suam conspirantia, vel inanem umbram, vel phantasitae spectrum, vel fallacem rumusculum , expri mentes trepido animi motu trepititionis illum de quo Astrorum disciplina, ac reserentes pectoribus volumen illud explicatum divini Vatis, in quo nil scriptum m-tos a tergo praeter lugubre carment lamentantivimVoces. Sed neque prosequar verbis haud quicquam esse libertati nostra metuendum, quamdiu eram intellio inius libertatem, quam studiosissima huiusta prae

19쪽

prae caeteris Gentibus, in aequabili mente animo ob firmato , ferre nato qua cunque vices ac vincere opes, cupiditates, lenocinia, fortunam ipsam, ac denique mortem, Spartanorum scit illa,collocavit. Veruntamen istud dicam, quod familiam in hoc ordi ne ducit, quotquot ita sunt affecti nec Dei providenti amnec res humanas satis assequi cogitando. Quid enim si qua hae reguntur providentia, nec incertis vagatur fortuna casibus, si quod Reges in ipsos Dei imperium est, cuneta nutu moventis, quibus, obsecro adspiciemus oculis minaces Principum dextras, populis terrisque superbos Regnatores, omnium quas adeunt dixit ille o latrones Gentium, totique modo posia sent humano generi exitium machinatoses nisi illis ipsis quibus saevientes quandoque divinitias pestes,

aut ferientia fulmina , aut depascentium locustarum eXercitus, non tam vindicis Dei flagella quam castigantis Patris flagra , sed tamen vultus velut ad vindictam componentis, ac ventilantis subinde hominum genus, ne altissimo otio ac luxurie nimia labem animis immedicabilem contrahat. Qui Vientcs Oceani fluctus claustris ac repagulis sistit, suasque intra marginc ac crepidines molibus coercet, huiciae forsan operosius esse putaremus constringere ferocientes terrarum Dominos, clavos figere i clatis

20쪽

elatis nimium verticibus, timentes spiritus compesceres, ac ponere modum affectibus, ambitioni metas, regi. e piraticae terminos quos ista vi nulla copiarum, nullis Cederibus , aut molitionibus excedat Qui sua singulis fata disponit, passerculos, apillos, gramen in numerato habet , hunc ne opinaremur permittere alienae quantumvis impcratoriae libidini hominum vitas, ortunas, libertatena, Gentes m-tcgras. Respublicas, Civitates , Castella , unicipia, quorum ista periodos pro arbitratu circunas cliberet ' mo ridet quo laminod Deus conssilia mortalium, versatque celeri turbine ut risit quondam instructos in perniciem Pharaones, ancheribos, Hamanes, Antiochos, futuros tiam hostibus in quos moverant imprudentes salutis adminicula&instrumenta. Quamque ducat hominum mentes, insiimmo etiam fastigio dignitatum , vel subitaneae

conversiiones rerum omni aevo docuerunt, illorumve

exempla Principum quos repentino animorum motu in opposita consilia flexit, quique imminentes primum ultricibus armis ferroque minaci, ut Hieroso lymitanis quondam Alexander, Mamertiis Pompe-jus, Romanis Martius Corollanus , Antiochenis Theodositus , Genuensibus Ludovicus Francoruna Duodecimus, nec plura congeram, mox, exanimi