Secundus discursus, nouus barbari sequis: in quo, ex Hippocrate et Galeno recentioribus atq[ue] rationibus probatur ...

1쪽

usi is ut

2쪽

AD LECTORES MEDIC os

ingenuos, quibus, noua ad Seniorum mente elaborat amon displicent.

OM NE S ILLI, QUI A TEN ERIS

anni g, assidiae, in de se sive '; praestantiu in stans imauetorum te stioni incumbunt, illi inqtia, qui per multas horas quotidie, noua attere legi mr, ct qui sempernotra is cunt,qiudiintrum,si noua cogitent, noua meditentur, nouam typis dare, unaquaq; hebdomada, post iliginta annorum i pati uin, satagant. Qui vero opposita in e dia metro sectuitur semitam non dubium quin coacti,conL trictiq; si in publicum, pos multos an nras Exire coga tur Argenteri uin Tri incauelliumq; ad litteram tra scribant, centonem l , seu pallium mendici pannis hinc, indoq; constitisina veterrimis, cornicula furtiuis nuda damplumis, coloribusq; referant , & sine nomine scum non sint illorum dare typis i sudores, ac viris perpetuo euigilantibus, nouitatem squar ipsis est laus objicere audeat& Hispal. huic igitur hominum generi, in talicissimi ingeni j sterilissimaeq; Mineruae, ne Appollo quidem cum musis sitis medebitur.

Quos ego; sed motos praestat coni ver vultur. M .

, Verum illos, qui artem venalet in non habent, qui mi- Vertit.nisterium stium adimplere exoptant Citales sane pauci sunt pcrpeii dentesq; , si non in orbis hutns republica,

in caedit tamen, malis medicis legem Branei Iam, obstero,ut me snoua doceant, ij enim, qualiter artium omnisi procer S, conatus nostro Moirca nouos discursus, notia Q; Cudenda , ac b.

adjuverint, scopius lectitarundii Nam ut a litreris huma iniribus quibus suidi Platon chri, Afistotelem,Theophrao istum, Hippocratem , Dioscoridem, Galenum , Cevi m. A et aliosq;

3쪽

Lih de arte in ivitia.

aliosq; nunqilam assequentur) initium sumam. Plinius,

& elegantium,& togatorum praest 1tissimus,ne circa noua desperemus,fauet, sic iscribenS. Res ardua, vetustis nouisa randare, notiis auctori utem. D risio telas fici ' me inue . tis addire, a rit. Sicq; artibus factima esst , ndriq; accretinent una, scit his iliclicant, & quotidian i Expcri Entia, an

licebit ij rcfiagari Aeccedamus ad nostra. D Diuinus lcgatur senex qui artem & inodestiam docet, atq; Vaticinans praesentia,& multa futura in alijs saeculis cecinit

sic. sunt qui artem putavi, ruiqiras artes turpiter inrcssetido, de bove lare, atq; id qNidem veluti putant, non transigunt, ut ego sane Gyero, sed propriam cognitionem, ac scientiam ambitiose ostentant. Mihi Mero inuenire esiquid eoram, quae nondum in uenta sum, quod ipsum notum, quam occultum esse, praessat, 'tetia votum,ac opus me videtur dim litern, o femi perfecta a finem per Acere,atq: absoluere. .At vero verborum inhonestorum arte, ad ea, quae ab at is inuenta sunt, confundenda promptum me, nihil quidem corrigendo,eorum vero qui aliquid sciunt,inuenta,apud ignarem calumniando, no sane scientiae votum, aut opus Usc Nidetur, sed proditio magis natara fuae,aut ignoratia artis dolis enim artis, ignaris hoe ipsum factum conuexul,qui contentiose quidem ripiunt ac conantur, nequaquam vero possunt malitiei sufficere, adhoc uel aliorum operet, quae quidem recta sunt, calumnientAr, rursus,Gr melius. Medicina E autem, iam ab antiquo ei istit, Ur principi , ' Pia inventa, persuam inuenta multa,ct pro be habentia comparata 'vi, per m tilium adeo tempus, S reliqua deinceps invenietur si quis sufficiens sit, di inuentorum gnarus, ct ex his , ad perquirendum procedat. Our cum et: vero omuibus his reiectis aec omni, te reprobatis,alia via, aliae: forma inquirere, conatur,es' quid inueniae,sriatur, falsus est, fallitur. ictentis Hipp.quot aute,& qualia, huius vestietis insistens,invenerit Galenus, no huius loci, temporis facultatis ve meae est opuS, referre. Coeterum, ae pusillanina es deficerent, inter multa hoc unicum testimonium est illius scribentis. F Plurima namq;.

. inueniun

4쪽

inveniuntur hodie, etia apud maiores nostros non fuere hiauerita a Iuti nunc Rcomae quidam ea cogitauit,emc. uorsum enim multosv veluti Ander nacta, de notui & vuteri medicina scri piisse referam siauti ex nostris Gomediu in Pere iram Legere etiam per me licet, illius nunquam satirum laudati viri (Rcgis potentissimi Gallorum Henriei quarti Artachia tri) Andreae Laurentij. Novum argumentum, nec urarare, de mirabili ctrumas sanandi vi Gallicis regibus diuinit syco ore Ia, hoe anno luci datum. Deniq;, Thorriae G Roderici a Iu h aefat.

Velga cordatissimi,Doetissimiq; medici verba post mul a. lib. deditia alia consideratione dipnissimae, non praeter mittendis se, si , censui. Non diffidamus largiatvio Oibri, quasi effata iamsit natura, aut abbreuiata manus domini, cum fons ille aquae vivae,mulio plura scientiarum 'stenta, sebi recondita ,habeat,vht Iibuserit in 'pus eros effundenda, quam bactenit; im illos Cuderit. Haec ille,

horum igitur sapientissimorum consilium , ut iam pridefit, in sequens nouam,&promissam lucubrationem, de vena in imminenti pleuriti de eligenda . Deo fauente, aggrediar, cui tale (iuxta totius operis connexionem, fundamentum substernitur) tutaminis tam futili quam prolixae fabricae omnino oppositum. I Ex quibus manifesturii est,&quasi certum apud omnes, quidquid sit de incoepta pleuriti de (quibus verbis B. ex Trincaucilio recantat pallidoniam, e q; suo cardine extrahit controuersam, ut post ca) in imminenti tamen pleuritide in qua supponitur causa antecedens ad huc quieta, sed quae minatur mouerr in aliquo, in quo, quotannis, & cirtis quibusdam temporibus, in aliquo laterum consuetae est pleuritis, licere, imo oportere egeodem mittere sanguinem, ob imminentem magnitudinem, neutiquam vero ex opposito. Nullus enim timet, quod ex eodem latere missos sanguis, imminete avocet pleuritidem (nisi is, qui facultates maturales negare au

deo sed fieri prohibeat. Asserere enim. venae se etionem

5쪽

reuulsoriam evori sito, se issis nisi caelia initas venis proficere. l. longiori tepore nam scrC cst ala sentcna alloqui,& causa anteccidetis per se nullum alium modum spensati, pensatis, S prout acuti, vel chronici moibi natura postulat futuriq; temporis interuallo) detrahendi ian-gia inis, situs seruata indicatione exposcit. Sic enim prae- uisio fit, debita rei uilsione, ex eode alere, adhibita, cui

imminet, sic e X mora periculii imminens euitatur. Sieq;n Oud asscrtici, quae ta male multos iam diu habuit habebit q:, illoroq; mente Co Vsq; VCXauit, 't ante totu opus tempusq; eain exposcant, primu in proxiinorta utilitate,

incredulo ruq; ae ilicium, in publicuq; bonu excudatur. conti'. ' i ositio fluxis , creprimente frigore M Dudente resore

membranam costas succiarent vi impetens , imminens pIetiritis, ob circuitum, idemiam, eatharrum me, ex ipso latere trauato, doloreq; fosito unicam retractionem expostulat

i Antea taenen . quam ad huiuu dogmaticae curationis, verissimaeq; methodi vim probitda iuxta Galeni, mea litandamenta accedam, Obiter secundiani suppissita.B. e tiam cae latere dolituro ut ita dicam venae s Eetionem

stabilire, opero prae titim futurum existimo. Et ne conqueratur cum suo Trinc auellio, me suam etiam frequentem ex vena caua pleuriti dein conteinpiluc,sicq; totum truncatum apparcns tutamen , fingant iustor gratia, plerumq; si e Gye, fluxio me: sanguineam, pluram inuadere , atq; ex caua, ut volutar, non E in pleuriti de (scuti in quovis rheumatico assee ui est nec Osi aritim assignare etiam partem debilem recipientem, i tui sus e totius c xistin te pleniti Idi-nc, si EX. g. del)ilis plura dextra, atq; ex picnitudine uni- .

uersale incipiat lateris dextri facultas grauari, inquiro, , virum est rationi magis consentaneum e ac Hippocrato,

& Galeno magis dignum Venas lateriis dextri aggr tu,

6쪽

tas, ahi pletho a evonerandas in ramulos nutrientes k l, illa illud littus partemq;,ut porc vicinam, consentient Cm an vero inittent in dextram debilem sinistrae iniperabunt de tris, ut albiis int,cedant, obsequarii r. locu seruitutemq; praest Ent viciniores , dum sinistrae ret motae plenitudiniem deponant Distanat proiacto ae cononitae, operiq; in antis Ddi. Nain II opus aut surae di opus intelligent a pieteterea aduersiis philosopitiam, insinuatur cluti quae dii I penset ratio dimensiosi, a , bd dc vi terri gare oportet abs

tractrire inaximini si vir iust sareris pleura debili ne dis posita similiter, mitrcnt ne partes dux trae in sinistra q&o contra an deestrae in dextrus, Nisinistrae iri sinistra ut ratio, & omnis te holae in edaeae tenensi cini in primi in ed cipiatur,cla Orcae, saltus,eire utiq; in cis moribus nostris initimantur dextris in sinimas mittetiribus,& h conuers ,, in vorta, nobiscum deder iit,devitas in deviras, & sit ini-liter sinistras in sinistrus see di iris rectitii sitiis antiqua doctrinam; viciniae, cinis passi lini sis regulas,sc se Uxonerarti, eo im argu mcnto elinae quetia I conciti denti it Fatori accogent in in uno latere, quoddairi in troq; atq

in duplici plauritide, qliod in una simpliciq; euelli Et,na oppositum irridens L Argeii terius, interrogabat (vt late ibi est videre residensq; ; Per quas quaeso hi s justi Ioeo, Ha e ille se d quid hisce est optis in Galelio I. Persa

iis, in comiti unigetieratione in inflarnationis,astabre sic d Escribentis. D cui sus in ei, vere , fued de fac talibus naturalibus edidimus, oenam esse saeustatem,s quam exorito fiam dic mus, ei suo munere it sic fungitur, cum triste aliquid sentit , viti ne vero exiis, quae eam coutrissant, est ipsa quae dolore excitat causa, Paecumq: e sit. Ranc igitur ei cere, dum properat, phlegmonen interdum se partim a veitat: 'dumehuem primis suis conatibum vi-hil profeeit, rughelaetitius aggressa, quod infectiat e.i pellere anguinis aliquid . di sertim in afflictam simul eahrimit, atq; hinc fit, eu id ex dolone particuletero portione confluentis lilaeam humoris.

7쪽

-- rem attollatur,rursusq;. sile enim est quadam ratJo eo- vum, In qui re natura aliquid violenter ea cernit, eo sanguinem, ac Diritum te dere, quibus duobus vi Iuli instruinctis natura ut es, ea quae infetiant, per vim rapellit, hae ratione igitur, dolentihue partibus inflamationes adueniunt natura excernere,ater: expellere

eaasam diloris properante,ut vero hoc fac i, sanguine,ater: stiritu Iocam repleAte. Hac ensis GaI. passim hanc do strina iii stati ic ns, ex qua ex proximis vicinisq; venis, con intibus ope in ferre dolenti, incrementum maximum inflamatas

partes, non vero adistantis imis, nedum adistantibus

acceptura S.

Sed ad assertionem de praesenti picuritide, rejiciamus plei riti qm pleria pricasn ipsi sta in niuitu vertitur, taq;sonuerratur styliis 3 i i inminxti em pleuritide L proboq; in ruma, detrahenduin sanguiuern, ex eodem latere simili-tcr ac incipiente praseu tui; pleuritide. cauod, ut melius

praestem , subjicere oportet,a flertioncm Vtramq; , pro imminentis cautella, pleui itidis, E p; a sentis curatione, ita inter se se coalescentes, utra US; lia, altorii tram confirmare coi roborareq; ut intelleci iis, sequetibus lecti rum, non possit non acquiescere. Si naq;, immines pleuritis ex latere tentato fluxione, dolereq; solito, retractione

tix, vel fluxuri humoris gratia, quomodolpraesens s leui itis cin qua est sstix uni, fluensq; retractionem euacuatio ille nam secundum rectitudinem indicaret Nec vero minus, imo mu Ito magis imminens piQuritis ciet sua.versamur modo, totum suum esse a praesenti pleuritide accipit , cum enim inter motum, fluxionemq; sappello sie

imminentem pleuritidem a tq; iam plauriti dena , quae est terminus illius minius, nihil aliud juter sit, quam Na

aliquam

8쪽

qnam firmatam, impactamq; esse in pleura. sequitur& bene, ut adeo sint permanae assertiones imminenti, praesentiq; pleuritide dicatae, in tantum is, cum praecipuum assumptiim, tum una alterius veritatem ita comprobet reum ab unico continuatoq; motu oriantur) ut correlativae, nisi geni ellar dici mereantur. Deniq; si fluxio, cum latus pungit petitque pleuram, retrahentem

phlebotomiarii non indicet quomodo cum pupugit, pu-gim; si evulsioni addita euae uatione) seruanda est rectitud itidicatione situs perpensae Et si flues , ct fluxu humor hare remedia hanct itudinem indicant aes deni incedenda via cur in imminenti pleuritide,par

pari non referendum atque haec relici iuncula satis, superq; erat via regia insequutiae',& veritatis amabirit,' i. Sed agerum veri stis nouitas danda, atq; ad Galenum me recipiam. absitq; a mente,& verbiS arrogantia, atq;fulvo omniti in istorum honore squos semper veneror iam diu est, ex quo vetustorum doctrina alimentoque reficior ex quibus prius osteda,istam assertionem, discipulis Galeni veram indubitatamq; fuisse doctrina, qua uirum nonnulli illam, illiusque auctorem mistra tamen obscurare conentur, estq; non minus verum, documentum hoc ab Hippocrate, alictose onium bonorum medicorum emanasse. neq; minui multos scriptorcs, ta in diu hoc praeoeptum fletuisses eos praeserti in , qui suas horas, in euoluendis famae minoris libris (Hippocrate eo, dem, Galenoq; a longe .salutatis) male collocariint, iis

vero, , pergameno teste,qui sese m mnibias antiquis er t. acut. r.

cumint,pauca omnino obscura fulit, haec GaI. sed istis misertari inis temporibus (sectis multo ac praeteritis) innumeros antiqui sim umentis in ellante inuenias,non sanx multitudinem,ssedi quia viri iunii: qui numerari possint, & adeo stupuli sudit, ut Galen u,illiusq; sequa, e es' sion colapi,dolendum ess aetate habent, adpeium, . lL. B quod

9쪽

Inserihi. quod volucrit o Hippocrates, in inini ineti morbo magno, pleuritideq; , sectandii in rectitudinem c uacuadu in ex rc petitis Lipet verbis constat, dum ait. Si vero dolor ad

cI.r vincul impri tigi r aut moli illa sit, Mel brachso , vel mammae, vel parat has septo traiisit os superioribus graui .rs , eluti ita CC at tetrito in Em illam Ctiain sicuti factum iam morbum vidulicci pleurit idem ad venam secandam respicit, suod vero, in maxim gentii nis libris P Galenur, Ut scopuni, ad x enam secanda grauitatem eligat, fulum an toto sed in parte, in libro de sanguinis missione passim legimus, quod, si verum est, & hae c nimirum pleurit idcin immi-nlantem praecedit, cur ex illa ead in parte , non sit de-m Unda grauitas, non video, est enim illa grauitas, ubi

est multitudo (vel titillatio,& sensus alius in caccochimia 3 nutium pleuritidis iam proximae, viri enim sermonis latini periti quos idiotae grammaticos appellant & qui Galeni lectioni invigilant, inter imminentiu morborum prouid Entium,& veris temporet repetentiu praecautionem, longis sit num esse in toruallum, facile percipiunt, tunc enim dicitur morbus imminere (in stare vel impendere)in petro . v.g. pleuritidi obnoxio,pleno, vel caccho chimo corpore, consuetoq; pati tempore, grus sanie plei tritide,& si vulgetur catharriis , vel plura ex his concurrant, in lioc casu, aut similibus concursibus, ac si iam adesset pleuritis deliberandum, nam cum con

sueto carmine. H i . H

d.od pariis diRat, nihil distare videtur. A C. a iuris peritis saepe audiuimus, Proisne accingendum, pro accincto accipiendum. In taIi enim statu , ad latus idem affici solitum, ac plenitudine grauatum, vel vitio lacessitum, statim accedendum ostendit immines magnitudo cum ratione, arq; Hippocrate dices ite. e Neg;, xt copiose sanguis detrahatur, est Punctandum. Quod amplius

explicuit, dicens, Gravita. R sit molesta. Intelliges id ob

10쪽

affectum Athletarum,similem imminentiae sin quibus

citissime praecauetur grauitas dicente S Hippocrate, His de cassis, bonum habitum statim soluere expedit, dic. Qua amplectit in Gal. I in commentario, atq; eleganter, in per quam cleganti,utilissimoq; libio repetit, sic.

etiam remedia, ut purgationem,, venae fectiouem adhibemur . ea morbus quidem non adest, sed futurus timeatur,ut exempli causa, chirurgi,in his, quibus ramea est ea ectus,facere cosueuerunt, cum eos valde humorum plenos vident,venam solutiet. Hortatur etiaHippocrates,ut exquisite bonus habitus soluatur non tarde, 'Iulio autem per remedia sit. Haec Gal. neq; sol uni in his vrgE-tissimis, ocissime id praestandiana,& in iis, quibus extrahendus est e vesicca calculus, secundium rectitudinem prius sanguis detrahitur, Sed ante dentis ea tractionem, cum Ioanne V Maesueo latus perprusa fluxuri quantitate inanitione fatig uitiis exoncratur ager. Id ipsum voluit Hipp. X si qua fides Galeno) illo cenigmate admirabili, ubi habet. Decubitus, tu quibus facta tollit, haec ante facta prohibet. Cuius solutionem sic T commentator tradidit. Decubitus in quibus morbis sacti, eos discutere taeniant, si praeuentcnt, iisdem ne favi, impedimento funt, Et statim uniuersalitas,signo in . quam, uniuersiliori. Confideratio quidem est, omnia, quae possaliqua orta liberant, eadem si anteesertant (in posterum se rua anteuertant Ficri prohibere. Haec ex Hipp. Gal. & ut cogitationi Galeni robur adjiciamus his addere duo verissima oportet. Non folum inuare abcessus simpliciter, sed secundis rectitudinem factos, id praestare, fecundo, abcestus etiam natura factos artem imitari posieq- artcm abemus efficere. Primum sic docet Hipp. Z obseruatorum maximus, & duae. Secundum rectum, cossarum dolor, St. Illud vero, idem innuit, in illi' sementiae, celeberrime calce,ubi thabet. Coctiones eae crementoIum uendiq; tempestua, cie, In cuius enarratione Galenus inquit. At enim , tu fine ortitionis, quidam pro coll-

siderandi, scribunt faciendi, sermonem esse nou dignotionis, sed B et actionis S