장음표시 사용
2쪽
MEDICUS ASTIGIT ANUS, CLARIS-simo Doctori, simulq; sapientissis imo, Ioanni de Luna Vega, Medico Hispalensi, a colim primam Apollineae facultatis Cathedram regenti, suo antiquo
amico,ac conterraneo, coae uocis
discipulo. S. Ninu AM MECUM IPSE,
tegerrime Doctor ibenter statuissem, quidquid tu,mae te virtutis vir, in qua uis nostrae tacui talis materia, sci iberes,me aequi boni q. cosulturum,Sc quas tipis madares proprias sententias, pacato animo amplexurum: quod me& antiqui amoris nexus de bonarum tuarum litterarum auctoritas ad haec coegerint, attana en, circa hanc, quam de non secanda vena in statu morbi, exercitationem ad me muilli,non potui non, ad te licet praeceptoris loco semper habui, habebunt ii singularis riti ingenij dotes, apud me maximam auctoritatem) aliquantulum dissentire. Traxit me ad hoc inuitum ferme ac repugnantem, viva aediscendae verita istis cupiditas, traxit nae, quam erga Vallesium attolli classicos auctores, habui concepta opinio , moveor 8c in super poemitentia adductus, non instar eius quam habuit fetitiam & sucatam, ille aeternae veritatis scellestus proditor, sed vera certa, ac fixa. N a fituis firmissimis rationibus Galeniqi,auctoritatibus, prostabili edo tuo dogmate. Adducor ad credendum,me a juventute errast , Ω a certa veritate discessise,quoties instatu morbi sanguinem milias (missi equidem pluries & hoe quia no nocturna,diurnaq; ma nu, libros Gale. euoluerim, eat an in ultimam viui senectam in interest, cortaedio ac mestitia afficere, Se dolore alta mente repone, re, quid hucus' i egimus, quid deinceps agendum ut hominum saluti in pol erum prospicientes , simul nostraeco ricientiae, tibiqpi edetissimo magis to via veritatis vere docenti, facis faciamus .
3쪽
Sanguinis missionis, quae inter omnia artis instrumenta ab Hypo, de hunior . tex. - .nomine auxilis meruit insigniri, tanta est vis,tam salubris in medendis corporis malis, est eius refectus, ut sanationes Gale. vocaverit, quod Hypo. remedia . Tantum hoc saluberrimum auxilium simulq. generosissimum, quod ev securitate de primatu Se iurisdictione, purgationem multis nona inibus suis perat, eum ab ipsa natura veterrimis fluxit let, pulchrae satis, de eo dixerunt sanguinem stillaunea mittere nouum no est Sc quod ipsi putarunt, nouu este omni fere niorbo competere , nosti a aetas vetustissimu sudicabit quia ritae ac congruae ex artis preceptis antiquis, omnibus fere conuenit. Ob id, merito apud medicos multiplex dicitur, nam modo hac, modo illa ratione multifari sim multis q. modis, omnibus prodeste compertinus. Vt recte deducitur
ex Gale. s. de locis ali di c. d. lui pol quam docuit, Melancholia tria pliciterseri aut redui dante metu urbolico succo uiolo cerebro aut bapocoudrijs, aut in toto cori me. Addit 'per trans unam doctriua, non paruum habet in curatione momentum ,si quidem uniuerasum corpus fatiguinem metaucholicum continet curationem a venae sectione imi re oportet,vbi schini cerebrum infirmius, Quod ad hanc dispositionem attinet, si detentique non indiges. 2Aamuis ob aliam suam pium causam furiguis imitu possit i enim euacuans eii auxiliti, di euocans,& reuellens, Se de obstruens Se refrigerans, 3c ante uertens mala,& tentans sine nocumento, quem morbum a quavis materia pendentem,assignabis in quo eius non pateat .vsus nam in
phreniti de asola bile in lethargo a sola pituita, in eryssipelate cerebri vena secant Galenus, Paulus, Trallianus, Avicena, a Zoar& quamuis, Gale. 6.e y p. s. mn eis detrahendum humorem per venae sectionem latNat, quando iam in gniter ad alterius humoris naturam conuersusestsed solunt qualido sanguis ess copiosus, Constat autem hoc dici indicatione ab Eumoris specie,ob quam in ijs mitti
sanguis, in illis ex purgans medicamentum dari debet. Verum hoc nihil prohibet, verba sunt. Valle in eodem loco,quin in eis etiam quibus mutatasit ejusspecies mittaturali tiadosanguis,Secudum alias de tmittendo languine preceptiones, haec compendio retuli quia mi- hi utilia videntur , &si ab alijs diffuse satis tractantur noster la- bor nostrumq; opus eriti quod maius facessit negotium nostras i. vires superat maiori indagatione per quirere, an hoc tanto prae si id io,rite ac recte in omnibus morbi temporibus, uti possimu Sc an
illo abutamur tatus,& declinationis tempore, ut in .s . 3 q. cou-clutione
4쪽
elusione tuae exere itationis mirifice probas. Si nos non oporteret, transgredi terminos quos posuerunt putres nostri nan iere semper sociantur, ire 'perda do noue lail, ouorufide aut laoritate & experimento, tota medendi ars stabilita est, non est quod unus aut item alter sub oscurus Gale. locus, nos conturbet, ut a vera & usitata medendi via semueamur nani preter hoc quod est contra tanti auxilij authoritatem Sc necessitatem, velle instra duos tantu limites, coercere manca in super erit & inops ars, quae illum e medio tollat, si citra principium Sc augmentum, magna se osterat occasio. ne cellario id ipsum&no aliud auxilium ex postulas quorsum illa luce meridiana clariora Gale. verba l. de sangui misse. c. ao. Qt cuinq; et eritim die mittetisti sangui uiuscopos, in aegrotante inueneris in eo pr Uissium hoc ad bivetur, etia tu svipe sinatis dies ab initio ni orbi tierit, finiem terminum ad quadrages
simu in diem extendit Aui, orsam Gale . de ligna Uit vltirnum acutorum limpliciter Se Auic acutorum ex decidentia. pla rasis es h lioruomnium auctor si v litatissima. Ad mentem Hypo loqui . hi morbis acutis seu omniae trahes , cetera, in laoc tex. illud est certissimum& induis tabile opinor, quod illud verbuiti eo ceterii l. enim die quod AElias, transtulit sequeritissisi glebus)nullum morbi diem excludit,
in quibus si eth pol sibile inueniantur illi duo ne cellar ij scipi, tieis
q. tu integerrime doctor inficiaberis venie lectione. Nam & si verissimum est. Quod temporis progressu amittitur occasio. sanguinis educendi, non ratione dierum primo, sed intercedente alio virium nempe dissolutione,magna ex parte labuntur vires durante morbo, sed quia non semper. Ob id doctissimus Asena . Quanta quam haec attendi debeant a persto medico, non adeo deterreri
debet, ut si adfini scopi,qui cogunt ad sanguinis missionem, dii
In hae difficultate si probauerimus. Ex sententia Galen. quod
sanguis mittatur cocta atqi euicta materia, quod in statu accidit,ae quod hoc ipso tempore adlin vires non prohibentes venae secti oram, omnis tuae imaginationis vis corruet.Si in statu morbi noadsunt vires ad fauguinis rarisionem neq: ad purgatione possunt
adesth cum utraq. auxilia aequas vires ex postulent poli habita sententia doctissimi Menae maiores requirentis, sed perte exerto ergo in ea su necessurio debetur sanguinis missio. & quaqua
Gale .ipi. nos docet vitalis iacuitutis roba per pulsum metir ru
5쪽
ut tactus simul eu ratione si iudex huius negotii,l.de sangui . micsic remanet haec causa volaviqi conjecturalis uersas O,s mouet, attame probatur ex verbis Gale. adeo lucidis vical unia nopatiatur licet pretermissa sint cu pastosint obuia veluti alter Gale. locus de optima secta. Morbo aut pco ere, inquit. 2. apho. corni a P. superfluu est euacitare,cu propter alia, tu quia vis axumali, inagna ex parte eo tepore es aligata. Ergo non semper,sed ad rem, licet quani inaxime duae aliae vitalis ae naturalis fortes persistant. quid obsecro clarius si enim non persisterent fortes quo pacto ad victoriam usq; conquo queret quo paelo praescriberes purgationem hoc tempore familiarem sed ex his omnibus ad sanguinis missionam qua
5ed pergamus demonstrare ex sententia Gale. posse & debere cocta materia sanguinem mittere desit locus, pro onmibus, unicus. l. artis medicae .c. 88. to enim se ita contingerit, in humoribus pua trescentsbus accendi febrem,indicatio inhalus modi, quia euacuatio a te; alteratistiniec quidem, quae patredinem ut,manente substantia, euacuatio vero quae totam e corpore subitansiam educat sed dicta quidem alterationisseties, concoctio ex tit. Itaqi prius debemus cono quere materiam febrile me ad cuius preuiam dispositione pertinet an prinecipio ma norare, ne natura onere pressa succumbat, vel sanguinis missione vel purgatione vel utrismi, pro rei indigetia oportet de obstruere,abscindere,corpus quieti permittere,ungere aequaliter contegere cocta iam materia & superata quid agendum c illam, que ad segnigna, ut aiunt, reduci a natura non potuit,e corpore pellere, quibus inscrumenti sy leges statim Cale multo aliter actu doctissime doctor, rem disponentem, nam subdit, Euacuationes ante flant persa telais i ii sione, Ieris 3 sum, peruri me vias, O 'cii Id hoc genus pertinet citate me nitrua & haemorroides aperrire, eg quo loco non parua lis est inter au tores,&expostici res quomodo pretermissit expurgationem,quam tu solam cocto hamore debere ais, sed quia large doctissimus , eg a. Aloysius Mundella,&Lemosius,ea disputant lubens pretereo, sat est scire quod
in febribus continuis suspecta et , ita ut raro eis competat, sed ad rem haS omnes evacuationes, quo tempore morbi, Gale. prescribit 'in principio , augme uto absit quin Isios , conem quentia, etiacuanatia de innit. quod optime confirmat AEt ius. c. de sangui . mist sequutus doctrinam uniuersalem Hipo. i. pho senteu . a Q. eso quod
natura vo integre raputat in tu morbi per menstruat purgationes, quia
6쪽
l. exta ut scit febris l. iii his remi sit 'u . ni ue licebit
rigenda venit, qua opret sui a ii per Languinis vomitu aut mi elu,
quis formidabit vene sectione in statu, si sanguinis duo te diminuto sier narem in jecorris inflamatione aut in causo, quis similiter
illam renuet si natura conatur expellere humorem & non expellat, superueniat q: in conata simplomata periculosa, ut quotidie experitur inuariolis& morbilis, quorum materiam natura valde grauata conatur expellere, c. non e Xpellit, quis non eam , san guinis missione adjuvabit ut potentior reddatur supra residium, quae omnia complexus est Avice. unico verbo, Si natura voti metuet, moti e substra in tres citis,atit saltiva postra se, ut notat Gentilis icap.; . de ite possium us legere ut Mena. Si nou moti et hora Moatas eias,in sue tu. Et non solum propter asset g nata causana sanguine mittit Avice in statu, sed ob permixtionem humoris cum sangui ne vi c. de quartana. seu. I cum ergo aegritudo digesta es tunc bc quis
dii phlebbiomare ex basilica dextra aut in pra .secundum indigentiam, in quo loco haec Harculanus aliquando sanguinis missio negatur in principio, quae conceditur in processib, quando materia per dia gestionem est subtiliata admixta sanguini, Se tunc urina efficitur rubea grossa,& hoc dictu es . . s. c. de ptheliot.&a Uale. l. de pthebotomia,quid moror, perpetuae igitur veritatis est: in doctrina Hipo. de Gale. morborum tempora nunquam indicare, avi postulareeon ducibilia,neq exse edocere quid faciundum sit,nisi inter uenatu alterius, nam l. de opti. se est ad Trasi . loga oratione refellit eos, qui tempora indicare a liuexabant, probatqi tempora idonea auxilioris
inde accipi, Odo expostalantia ad hunt, absunt vero prohibentia, ob id iin principio morbi sua es maxima, precipua occino Sed pol. contingere quod in statu ad lint affectus ex postulantes, de vires sortes non prohibentes, ut dii use admodum probauimus, ergo hoc ipso tempore exerceda est,quae omnia mirifice comprobat. doctor Mercedo protho m. l. i. de indicatione comu .c. fol. Iy8. Non cauepit intellestus pos multa ad hanc rem )qua ratione dimi ob aliquod in eo ueniens pretermissi fuit, debitum etiartiatiovi tempus mitti de iuceps non possit, resertim cum maius sepe immineat periculum, morbis
7쪽
perperam in principio ea ratis quam si qui ob iustam causam p ps,ut
procrosiluat insantui vis nisi si omin, ob id presentibus, aut instantiapbus,criticis accidentibus anguine in non mittes, in alos temporibus aut accide itibus anguinem non mittes in aliis temporibus aut accidentibus,ppscente usui facultate consentiente libere id aetas, Hoc ide perstrinxit Valle. libello illo methodi. omni laude dignissimo,non es ta- men ab alij; temporibus rei j cienda, si adhuc necessitas urget. de tquod vir ille accerrimi ingenij (sic eum nominat Collado, de ego mihi persuasus sum, quod populus medicus qui ambulabat in te- inebris, ab eius scriptis, vidit lucem magnum,)libro illo aptior isti- leo exarauit, mustis alijs in locis larga oratione probauit,& silc pret identissime amice si non piget legere, accede ad eum probantem i
. de ratione vi. arculo .ubi curatione febris ardetis legitime, prop tter more solitum, ad amus im persequitur. ibi. Salgiunm mittit, par
ce hi principio, copiosam iusive quia virum qi scopum, in ea polle inveniri, probat. T contro. c. 8. quod si medicus eii imitator nain recte operantis, eaqi fluxu sanguinis nariti largiter, soluutur multa ex Hypo. 2.epi sed .r . text. 16.8c in ipsa de qua agimus curatione, tex. Io. Et senaribus fixerit salutiis soluitur aegritudo. & I. epyd.set. S. te X. 2ofuerunt alite febribus ardentibus hae passiones quiabus bene cir largiter sanguis ex naribus sitiebat, ob hanc causam maalme, seruabantur,o' nullum scio bene anguli iluxisset,in hac confli tutione
mortuum esse, in tex .s s .eiusdem operis. m. si recipue bilis seruabautur, in hac cosi tutione, quibus ex uaribtisfluebat, O c. Et paulo Inferius quibus aute aut hora ali nid beneflebat,aut intiliebria largiter appareabant fer haecseruabantur,oe iudicabantui tartitillior noui moritium, estorum,quibus borum aliquid beomebat, quae,1 dicationes cocto humore inquit Gale. in co superius citato ex . . de ro . vi. debent super uenire, ut morbu sanent. cur inquam si medicus est imitator naturae recte os eratis. i. apho .co m. a. ipsam neq: recte aut e Ogrue ostrantem, non adsuuabit Heraclides Sc alij permulti aeruginosi. I. de epi. p. s. text.22. etiam quod peius erat,& fere mortiferum. o.
die, no ne ab orci faucibus erepti sunt, cui sanguis enaribus largiter sexerit, ecce innumerabiles morbi, a sola caco chimia orti, adjut non ex purgatione, sed sola sanguinis missione, post coctionem eueniente quia si peccans materia, sanguine permiscetur invenis, quod dum coctio viget fit, cur hac secia vena, non pariter foras exili et cocta iam&superata. quid refert, sit euacuatio a natur vel ab arie, cum utraq; ad suas obeundas euacuationes, forte S vi- ' rei re-
8쪽
res requirant, alioquin in erisi optima, ob fluxum immoderatum succuberet eger,& esset pugna Cadmi ea, presertim,quod sanguinem euacuan S vel ars, vel natura omnes quatuor humores simul euacuant, qua ratione Trallianus cum A aetio c. de nae lan. i . Niachil ititur ininus juvabis parte salignitaem detraxeris, chire omnia ut euacuentur tex. Hi po dicente. Confluxus unus, conspiratio una, omnIaconsentietitia. Ex quibus omnibus non inualidum sumitur argumentum, si ex hoc quod euacuationes symptomaticae aliis qua do prosunt, utimur in principio expurgantibus medicam et is, ut fere omnis medicoruschola probat, cur euacuationes sanguinis criticas, quae semper prossunt non insectabitur medicus sicuti ut semper adhortatur, inquit Gale. I. apta O. c.
medicus imitetur, ne festatore unus debari dra strat siqui nec satiguinis supres potuit imitari.
Ex dictis, vel mihi cae eo est apertum,quam euidenter summa cum monstratione concludit Gale. P. metho. I ii non tempore sanguinem esse mittendum,quia cum tempus non designet auxilium. vi ab ipso dictum est, Presentibus Busi uiscopis, quoacum qi tempore morbi, sanguis mitti debet, absentibus vero, ne i in principio, de quia morbus a suo principio prosternit vires,& quato magis pernoctatur tanto magis labascunt, ob id Gale. quoties preeipit sanguinem mittere, semper addi pa sit Ilirium robii p. lila ad medicum singularem, arteriam tractantem, pertinet tale juciatium.
Sed quia rationes & auctoritates, quas ad probandam tertiam conclusionem adducis se uigilantissime doctor ita te persuasum tenet, ut a communi ni fallor, M vulgatissima praxi, digrediaris, non equidem vulgares sunt, & momentaneae conliderationis, quae non meum in becillem sed astiorem intellectum, pro earum dilutione, efflagitabant, attamen, ut tibi ab ortu fere amico, more gerana, mihi jubenti quid de loco illo Gale. r. apho .co m. 2 O. sentiis
Interpretatio Gale. ad litteram tantum intelligitur de morbis salii bribus, nam inquit, Iii quibusseramus aegros conualituros. Cum enim ipsa natura potens eli illos superare, ope medica non indi get. ob id Cale. Neutru oportet aXhibere, quiasti erfluum es euacuare, , Nam ta simplices possunt est e pleurithides,& si legitimae, ut ne q. ad venae sectione nos cogant etiam presente sputo sanguinis . 6.epi. p. s.co m. vltimo. coim equidem quae procedit in humore qui cturis
9쪽
nente iubilantia, ii do morbus summe coctus est, iam ad anitate perductus est, ro huc causis neutru oportet adhibere nisi aliae indicationes o utilitates risurgant, Et quod doctrina Gale. non fit uniuersalis in hoc loco vel ex ipso coni at, prohibente timui in s a tu sanguinis missionem,& ex purgationem, At dubito quomodo ex duobus fimul exclusis,damnes unum,praedestines alterum. N a vi ex Hi po. probas, Concorea medicari solum eo incedis instatu purgationem. Gale. vero . O. metho. curans febres synochos, eum periculia naaximum minentur,vehementissimaeq. sint. Ob id in quo cum ii tempore morbi et disci. ad animi dili suium sanguinem mittit, imo eum sint harum se bitum tres species in qualibet earum, verificatur nostra veritas, na in o motona, quae iocipit ab urina cocia,&totum eius sensibile tempus, status est, videas obsecro an sanguinem msttat,necne
Multo plus, me judice, torquet locus alter Gale de optima see tradTrasi. c. o Se I. ubi uniuersalioribus rationibus probat, quod in morbi vehemeiatia, quiescendunt si, quia facultas valde laborans adhuc remedius adhibitis magis o primitur,ed 'propriis opibus direptis iusir
mior re litur, et Odentibus ea Fri magis succumbit, nulla testus ex ellere potest, Mam rationabilem sententiam libenter amplector obseruabo li, dum non casus aliquis interuenerit, maius cisterens periculum,quam ex oblatis remedias in ipso vigore,nam & tu ita uniuersalissimam, de inuiolabilem sudieabis sentetiam Hipo t aps o. tex 8 au se morbus in Do vigore consistit, tune victu tenuissilus uti a rortet. Iam probat Gale .licati preterita, eisdem fere verbis, propter casuu magnitudinem, liquia no oportet distrahere naturam ad alteram coctionem, sed neqi auctorum ne q. regularum authoritati detrahunt idoneae exceptiones,quo circa Sale. in eodem loco lai sis etiam morbi vigore ubi ea ius aliquis iis teruenerit, robur natur e dissolues, nutrire cogimur est perpetuuin arte: quid est, quod aliter fieri non possit Verum si Paulo sublimius de exactius, rem istam cotemplemur
inueniemus etiam apud Hipo.&Gale. non omnia eum consit ut ac vigent, syrtiora esse,nam quamuis l. de opti. sec . ad Trasi. dicatat ni bibi summus impetiis facultatis imbecillitatem .ma infestat, tuc enitas cause vaZetessunt facultas vero lagaida bio vitalis, uaturalis, dic
tum est antea. ) i leo quiescere jubet , sed ne q. haec littera ut jacetetit intelligenda ne vi in uniuersum , nam , esst autem , stuibus incipitase
10쪽
tne tens mitius, eremi, re reuertatur, set uagantenus alim rursum subsilit.,rca juditin m ag jugitium, Accidis aute, his fieri in omni febre in omni morbo. I. epi. p. s. tex. s.& 6.quo loco probat
ex professio Vadestias, stia rationeseri possit visebres quae lis circa, diciam, 'simul cum judicio, extenuptur,ti Chris ophorus a Vega. r. de di .febr conari . suidam vero morbis i nsummo vigore mi ne res in quibus humor non seruatur ad judicium, negi aceruatur adsu apti rationem, ut morbus iateratio, sinstes inflammationes, quae membra
via integuntur temirere,. quibus perpetua aliquid resudat, , multa frabres,quae ante summum vigorem diminutas quasdam Ocinni juZicatio, tu gnibus humo ensim discutitur, ac diminuitur visit adflnem,
In horum morborum summo vigore,cum non omnia sint fortiora, nemini dubium erit,quod tunc ne q. causa: valentes sunt, neq;facultas languida, cu iam non tanto onere pressa,coctione S: euaeuati e leuetur, si inhoc statu,inquiro, accidat,quod fere freque ter accidit,(ea esst natura morborum aeutorum ut non sint tutae
praedictiones salutis Se mortis) ut pulsus humor qua,vel quo non roueniat, vel iam minetur abscessum ad superiora vel phrenitti de vel fluxum sanguinis narium diminutum vel superfluum, vel hemorroydas dolore egros torquentes vel menstruas purgationes similiter diminutas,quis adeo timidus,hoc ipso tempore venae se ictionem formidabit, spectatorem naturae,&non imitatorem de adjutorem, ut decet se ostentans Authores classici. quos citas. sequuti legitimam, & ordinariam curationis viam,sanguinem copiosum in continentibus, in principio denuunt,& cum ad sunt euidentes eo et ionis notae, non negantes neqi prohibentes venae sectionem, ad frigidam se conuertunt, sed quia non in omnibus, ne q. semper tuto exhiberi potest . sed maximo cum periculo,tot ac rama sunt a Gale. proposita impedimenta. t.' .metho. c. s. ob id exule Valles. si ganio dieZortim aliquid.dest At minus dari pssit copiosus asuae frigidae potus, tunc in ardentibus savguinem inittitvssi ad animi deIs ahim, Et Aetius repetens ipsi lima Gale. verba. Nonsolum sexta, in ptimo die venam se bis, sed sequentibus etiam diebus, quos tu, domine doctor,non oportet intra priuatum te pus coerceas,sub pretextu impossibilitatis virium, de nos ipsis presentibus venam secamus, deficientibus vero minia me, de quod tempore status non semper deficiant, preter dicta demonstrant, in fine morborum frequentes hemorragiae, semper
in salutem finientes, & quotidiana experientia, quam ab ipsa