Articella

81쪽

o se vero talubres es que dicta est corrigentes disj1osition inoquidcin capitulo ut apprebendaturquecunq3pcrsectam et velo. cena digessionem operant Scom partem vero imoderatis motionib et cibis et potibus et somnio sunt materie quidem motionun):sunt suspensiones et deanalui'ationes isticationes et lauacrs alo. Tumultum meliores adduc ianuad consueta opera paulatim A. attingat. l . Ibonim vero in principio quem humidi et bene digessibilao et no Astias li:postea vero magis nutrient s. tr. DOtus vero aptus vinia est:erate quidem medis: forma vero purusti cidun in colore eo aut alim aut subrubet :odore eo suaue:in cunu vero nec aquosuria otiaonccalsqualchremetes qualitate osscdenor nec stiplicanunce amaranunec ruIcena. 213. tum est autem ut modo dixi in eradentica facultate amplius

L Galeni pergam ei Hripua inter prete haurentiano floretino viro litteratissimo. Gubsequiitur coplura alia sypocratis Galeni opera per eun

dem interpretata.

Silaurentianus florentinus fracisco pandulphino malutem.

Una pio diebus tecu verba facerem de nostro caleno dixistite eius defiastiones inedicinalcs vertisse in latinus sermone:q sane no potui non uac gnopere comendarerratus lare utillimu3 si naci: malus cui voluminibusque feci latina imprimerens .Enim libernodia roma

Stanis cognitiis dominibus:quilii adeo est necessarius ritu qui medendi ritiam discere fere sine tuo notitia possit:cia sint definitiones otiani scientiarum principia necessaria .curaicis mi rancisce ut absolutus prodcat in sim a iiiii:vta ccerta calciti scrip alia scio ac labore illo ab iniuria obliuionis ascrantur.Intersilicas arte paruam:non enim hec longe absunt a studio lapsentie ubi rerum tuli, nitiones multe existut. Eam tuo notiunt dicaui qui acri pollio aenio et in t ac nostra ciuitate prima munera sis mcrito obiturus:na et parcn.

82쪽

liber pristius

giber primus incipit feliciteri

et implics cinere doctrina Tlec vilii antea resoluedi doctrina ex colui&.Et vi hoc libro sit diuiniendi roncm facturus caput.3ι arca sunt oes doctrine ordinem subsequeres punia ex

finis cognitione per resolutionen amicitur. cuda exc5positio eo*que sunt pie solutione nucra Tertia ex diffinitionis dissoluti5ede qua nuc tractamus.At lice/bit talem doctrina,appellemus no solii diffinsissio dis 2 c. nai solutionc:sed etia explanationciquomodo aliqui nominaueriat. Aut resolutione:aut diuisionc:aut quomodo alia quida 3 ex. olicationem: aut enarrationem quomodo alui nonnulli citu C ero obili sectatoreo talem doctrinam efficere sunt aggressi: velut lac sis eo crithrensis.componendi vero doctrina sunt ipsi Deropulis ecta itores efficere aggrest: aliqui qui ab Erasistrato nuxerunt: atm etiam nitaleo albeniensio.Tlemo tamen ex maioribus scripsit et octrinam ex aetiistione finis incipientem exqlia artes omnes tente docoidi viae ratione consistunt. Sed illam alibi docuimus. Doc loco dimnsendi doctrinam sumus facturi. Quantum enim superatur a se: itia relati Dendit ignitate:docendi vita et ratione tantum superat compendio artis ac memoria particularium preceptorum. pinnitent precepta ratis in memoria berent ex diffinitionis dissesulioe:quia optima diffiiis,llo:capsta totius artis in seipsa complictitur: quas nonii ulli nominat egenissem eo aduerso divisim accidentalibus appellatio. Ille ensia ab accidentibus rerum quas diffiniunt.iae ab ipsa illatia consistunt. ceterum in multis ali comentarηs omnem medendi contemplatio. nem parisculatim excoluimus:quibus utaris ad banc tripliccue doctrizamlicebit.Sed bac parte diffiniendi ratione,prostquemur .rdire. terea adhcictes nos hoc libro ec dicturos sola capita:ac velut coclusiones eorum:que latius explanata iam sunt CQuid na,sit medicina: et quo pacto corya cause:ac ligna sana egrar

neutraq3 nominentur . Laput. 2.

r Edicina est sanabilium scientia:egrotabilium: neutroru3. I lec 1 interest si dixeris valitudinarsoru in.Igitur scienti nomen communitcr: et non proprie intelligere opus est Sanabile vero egrotabile

ac neutriim unumquodq3 trifariam dicitur. Tum corpus: cai tus etiam signum Etenim corpus:suscipiens sanitatem: causam cilicientem: a tu custodientem eatin et item signu indicas. De ola auctores medicine sana appellant. Simili ratione nominantegra suscipicua egritudinem corpora: atq3 etiam causas efficienteo et custodientes egritu. dinem et indicantia signa.ilec secus neutra pari modo vocant corpo/

85쪽

Hrtis parue Galani. 78

arum scientia est:deinde egrarum: acet cmu neutraria. Tum autem corporum primis sanoru: deinceps egi oz:postreiato tacta trop. Itides de igias dicendunιIn actionibus aut prior corporii. s. cognitio ex ignis i . Postea vero causarii uniciatio. borro cum uadstans suscipiens iv et efficieno:ac custodies unis quodq3 bifariam dicat simpliciter ac nunc. Sciendum cst de viris i scientia ui medicinale tractare. Quin etia3icii ido simpliciter est bifarii dicat semper et plerum de ambobus scicii, tia medicinatio comunit Ee cru neutra causa:signit corpus:tum fina , pliciteritum etia nunc appellatu: vialiquodq3 trifariam dicituriaviqi neutri contraris aut qr utriusq3: aut q intcrdua uiuo: interdum ullus participes est. Arme bis ipsis in duobus dicis modio: aut qui uti surm contrarii equaliter.aut qr alterius magis c5poo est ceteris de tota distinit sonso dictione ambiguitas queda est:qua quide solucre neces Eest. Quod enim dicis medicinale fcsentia esse sanabiliti:egrotabiliviocum trou:significas ea ipsam scietia medicinale dcoibus pariscularib voci rimitia de quibusda:et item de qualibus.Sed ipsam de omni. hiis particularibus agere:indefinitii et impossibile est. de quibusdam autem imperscctum nec artificiale. Doctialibus vero artificiali pari ter est atq3 abunde:cunctis striis particularibus satisfacit:qf in diffsiistione medicitie dicimus cbtineri. In primis igitur ordinetim a corpo/ribus ostendete quend sanabilia:egrotabilia:ac neutra exillant:mox

de signis et causis percurremus orationem.

Q e corpore sanabili. O uidia corpus sanabile sit caput. 3. Anabile simpliciter corpus estq; ab ortu nature modsce tempe.ratii es in simplicibus primis' partibus: moderatu vero in me, brisque ex pisc5posita sunt instrumetalibiis . Sanabile vero mic corpus est quod in presens bene ualet. Porro boc corpuo quo teporeicite. ualet modsce teperatu moderat iique est non optimo temperamento aemoderatione sed proprio et suo. At vero ipsi sanabilio simpliciter coaporis semper tale est:* maxime temperatu moderatuque pleriiq3 vero tali ad optima quidem preparatione non multum absistit. Cne corpore egrotabili. Quid, a corp egrotabile sit capiti.4.

in crotabiIecorpus stinpliciter est ouod abortu nature aut lino di ce temperatu in simiIaribus:autimoderatu in instrumctalibus: aut utroq3 mo affectit. Egrotabile nuc corpus est egrotans eo tempo, re quo destale esse. Hi constat: ut hoc quoq3 eo tempore quo dicitur cile egrotabile sitimodice temptratu in similaribus aut inoderatu in in .strumentalibus:aut utroq3 modo affectu 3. Quin et famegrotabile semper corpus est quodcuq existit ab ortu nature: aut i modice temperatu in sinapiscibus primis a partibus omnibus:aut quibusda3:aut principalissimis: autetia instrumentalibus similiter imodcratii: aut omnibus:aut quibusdam: aut principalissimis corpus aute pleriiq3cgrotabile σ:quod adiboc vitio absistit quidem nondum tamen est in medio

86쪽

Liber secunditi

v neutrum corpus trifariain dicatur alitqr neutre lectidis Iaireme sit particeps aut qr utrius 3: aut qamici dii busus intera

c uider est tali: si cunctis elatib tali permaticat:pleriiq3 vero si quan

ranis ab mi aut etiam duobus di

ne: is 4 contrario particeps sit:ac semper ala crit: si per omnes et

designis agamus.

Eiber oecundus incipit feliciter.

CD siqnis quibus affectiopes corporum cognoscutur et quo pacto talia signa trifariam dividantur. Laput. . naicanua Ustur sanitatem signa sunt: si presentem sanitatem ostendunt. pronostica si futuram cornmemo. rantia: si preteritam in animum reuocant. Ile secus egra signa si presentem egritudinem dicataria citi unt. Ei futuram pronostica . commemo/ ratia vero si preteritam in mentem reponunt. Dari no/do signa neutra indicantia ac pionostica item commemolant ' ἴentiir:aut ubi nullana penu indicent affectionem aut nil doma.

89쪽

Trtis parue Galent. 79

glosanan Gegram disposition na: a:: aliquatenus sanam: aliquate

tuas egram dispositioncili: aut v interdum sana in interdum egi antiriam et pec quoq3 pro trium temporiuri diuersitate suntliter indicani ita:pronostica:ac conaniemorantia censentur. Atq;vocautur interdus pec omnia signa ab antliauie medicio pronostica humi presentem aut Pretersiam significent dispositionem: ac maior utilitas et udicautiu3: si pronosticorum:minor commemorantium. cum igitur corpora sint sanabilia sinpliciter et nunc:que etiam belleualentia lolniuntur. si inpli. citer sanabilsum corporum duplicem l aberi dist renisam docvtinuo:

eo quod cc semper taIia: illa pleruq cxistant: semper quiden quoties timam pabcant preparationem: plerisuq3 vero quoticus ab ea ipsa optima preparatione non Ionge absistatu.QQusbus indicuo optiina corporis preparatio

cognoscaturi caput. r.

T cognosci talia oportet abbisque insunt sin substantie ratio. Minnet actionibus necessario subsequentibiis: et casibus: que pro. Prie accidentia nominamus. Ab ipsa'usdem substantia optime preparationio corpora dignoscunturiquotiens partes sunssa res calore ius. fore:siccitate:bumiditate modice consteiu Instrumentales vero modiocriter accomodentur quantitate:ac numero earum:quibus compotiuntur: ata 3 etfamia glirento singulari uin partium: totiusque in liris me. ti.Dorro ab dioque necesurio subsequuntur. taciti quident: durit se iacmollicies mediocritas uisu vero si nec omnino leuis nee admodumhsrtus apparet.Si coIora tua existit. Si actiones perfecta baber. Et instrumentaleo partes se babent mediocriter. Si decore instrumento. rum totius corporis conspicue sunt: et actionum virtute pollent. Πt43 de optime preparationis corporis indicia sunt. CQuibus indicus cognoscutur corpora:que ab optima pre/paratione absistunt caput. 3.ofiteruntque ab ea absunt corpora sed insuper sana sunt: partim simiIarsum temperamento impedita sunt exiguo quodam impedimento pariun instrumentalium lesione affecta sunt: exiguo quoq3

impe&mento: aut onmsum aut quarundam partium. 3inpedimento. rum veroscricra eadem babentur hio: que virtutem eorum absoluunt Temperatiuntum in partibus sima Iaribus Ilii nurus autem figmen. tum:magnitudo:ac positio in instrumentalibus. Utrisq3autein com/munis unio est:quam sane continuitatem earum nominamus. Porro in bis psis eteneribus egrotabilium corporum vitium babetur ex Piraque egrotabilis corporis significatione. Terminus autem interlugue noci :sensibilis actionum Iesio. Que vero ab optima preparatio absunt Paulum corpora:ipsa etiam re vera Iesa sunt: atin id sensibile nequa ii est.Igitur definit ideo op magia minusq3 ex actionibus morbosis cau/sio obsistant. Simplicster vero egrotabilia corpora definita sunt: pro.

90쪽

Liber secundilo

Drima sanabilium comodi erit.Eecuda neutro*.Tertia egrotabilium.

varum ambsaua remanet:et ob eam rena roclisionis gencre iacuire co

tibi uuis i cuncti interstingui debent no ipsa re naru/

ea rabiliu sanabiliud distanti quatitate inuicem discrepabunt: di

egi: ἡ ζ ὁ sucili qualiter ab utrisq3 rccedens neu ε: um id erit optime preparationis indicia dicta iam si preroque suu

ris insitorisq3rocne inuicem distincta abono cub cu ' simvlicster egrotabilio corporis indicia exponem' illis

Omne earum di renti quattuor sunt. Quedam enim precipue

tium differenti sunt.Iudicia aute3 uniuscuiusq3ten cramentio cinceps dicentur sumentes initium a cerebro. Quouiauespita indicio*genera I abeatur. Caput Ropua signo getera quinq3enilunt.Drsinu totitis

Gadministrantiit. Quarti principsiu3. Quintia naturestia. Dcinu