Salubria de tuenda valetudine praecepta / Guilielmo Copo interprete. Item Encomium artis medicae, D. Eras[mi] Rot[erodamo] autore

161쪽

DE LAUDE MEDI cINAE rione palarn medici partibus utitur Sed quid hoc mirum in Apostolo, cum Radiphael angelus Tobiae caecitati medicans

hinc nomen etiam inuenerit apud arca αnarurerimi studiosos Occeleliem ueret Q sacram disciplinam,cuuis cognomen sto divae illae mentes signiuntur Anter mortales alii alias artes uel discunt,uel Oftentur,hanc unaria oportebat ab omimis

hiis disci qua nulli no est necessaria. Sed heu peruersissima honainia iudicia.Ne uino nescire sustinet,quis nummus legitis timus sit quis adulterinus, ne quid falsa latur in re uilissima,nec scire studio est, quihus modis id quod habet optimum, tueatur An numismate non credit alienis ociulis, in negocio uita ac sanitatis, clausis quod dicitur oculis sequitur alienum tuae dicium. Quod si totius artis absoluta coaegnitio no potest nisi paucis contingere, qui totam uitam huic uni studio dedica arunt, certe partem eam,quae ad tuendam ualetudinem pertinet, non conueniebat

quenatiam nescire. Etiam si bona pars

dissicultatus,no ab ipsa arte ted ad impros

162쪽

D TRAS MI ROT DECLAM AThorum medicorum uel inscitia,uel ambitione proficiscatiir. Semper apud efferas etiam ac barbaras nationes sanctum ac misi lienerabile fuit amicitiae nomen.Atc is egregius habetur amicus,qui se fortunae utriusque comitem socnim' in praebeat. quod uulgus amicorum uelut hirundiones aestate ,rebus seciuidis adsunt, rebus aduersis quemadmodum illae ingruens te bruma deuolant. At quanto syncertis Sebμci oramicus medicus, qui Seleucidum aut Um exemplo, quas narrant nusquam a

Castimontis incolis conspici ius cum ita Iarum praesidio est opus, aduersus uim

Iocustarum fruges uastantium rebus inistegris ac laetis nusquam sese ingerit in Periculis,m his casibus in quibus uxor ac liberi saepe deserunt hominem Uelut in phrenesi,phthiri ase,in peste solus medicus constanter adest, ct adest non inuistili officio, luemadmodis pleric caeterorru,sed adest opitulaturus adest pro capite periclitantis cu morbo dimicans non

nunt suo quom periculo. Et o plus qua ingratos,qui talis amici officio seruati, ia

163쪽

DE LAUDE MEDICINAE.depulso periculo medicii odisse possunt.

ac non potius parentis uice colunt ac uenerant.Vulgare amicum,qui subinde Lalutat obliud, ad coenam rogant qui latus claudit,ossicio pensant dotale amicu ubi desierint eger auersantur ec ob laoc ipsum auersantur,quod intelligant illius officio nullam meritis parem gratiam re

pendi posse. Qitos ris optimus in est. qui maxime Odest Reipublicae ars haec optimo cui Q uiro discenda est Iam uero si qui sint,qui crum precia malint utilitate quaestu ci metiri licet haec ars diuinior μὴμ μ cst,qua ut huiusmodi rationibus sit aest manda ne hac quidem parte cuiquam

aliarum cedit artium. Neque enim ulla magis sui frugifera, ct ad rem subito patrandam aeque praesentanea. rasistrata tUS Uiu ante memini, a rege t tolemaeo, Critobolus ab Alexandro magno, Praemiis ingentibus acui credendis donati legunt. Qtiant quod tande praemiis linam exiguu uideat repensum seruatori capitis,pro cuius unius salute tot hominum millia depugnabat Miud ego nuc

k iiii

164쪽

D ERAS MURO T. EcLAMAT. inmemorem Cassios, Carpitanos, runcos Albucios,quibus Rhomarium

pud principem,tum apud populum in is

modicum quaestum fuisse refert Plinius Qxianquam quid nos haec ex priscis aetaestibus repetimus,quasi non hodie cuique complures succurrant, quos haec ars ad Croesi opes evexerit Rhetolica aut Poetica no alit nisi insignem Musicus ni praecellat csiurit Aureconsulto tenuis prouentus est,ni sit eximius. Sola medicina quomodocunc doctum alit ac tuetur Annuae meris disciplinis,infinita rerum cognitione constat res medica,ec tamen frequenter Unum aut alterum remedium alit idiis Utam.Tantum abest ut haec ars sterilita tis damnati possit. Adde quod caeteraruartium non ubique paratus est quaestus.

Rhetor frigebit apud Sarmatas . Iuris Caesarei peritus apud Brittannos Medicum quoquo terrarum sese contulerit, suus comitatur honos,suum sequitur Viati icum,ut in nullam disciplinam uerius conpeta uulgatissimum illud Graecorii proiaticinium Aa, Ciρ. - . . m. Sed hoc

165쪽

DE LAUDE MEDI cINAE. ipsum indignatur Plinius,aut certe apild hunc alia quae sitim esse medicinae proses: obulatissionem Maior est, fateor, haec facultasqtiam ut quaestui Ilicro , sentiat, sordidarum id est artium. Sed nimis gratu est, ea sola sua fraudare gratia, cui nulla par gratia repeditur.Egregius medicus ceu numen quoddam seruat gratis, servatri inuitos. Sed impietas est,non agnoscere

numinis beneficium. Nihil ille moratur mercedem,tu tamen dignus qui legibus mulcteris ob insignem ingratitudinem. Iam haudquaquam melligit hanc egre agiam artem dic olim apud ueteres audisse malcioi hodie apud indoctos quosdamale audire Catoni non placuit, non quodie damnaret,sed quod ambitiosam Graeis

corum professionem non ferret homo mere Rhomanus,Is in tantum tribuit ex

Perientiae,ut artem ess noluerit, sed ide iniuersam Graecorum philosophiam murbe pellendam censuit. Existimabat homo durus ad purgandum hominis corpus lassicere brassicam oc crebros uomitrus ditamen ille ipse medicorum hostis

166쪽

D ERAsri ROT DECLAMAT. seruatione medicina in extremam ursenectutem robur instactum tutatus scribitur. Solis inquiunt,medicis summa occidendi impunitas est. At hoc nomine magis suspiciedi boni medici, quihil cu1n manu sit,non solum impune, ueruna setia mercede occidere tame seruare mailui. Qiiod possunt facultatis est,quod nolunt probitatis Decantat iam passim inister pocula temuletorum adagiu, ain medice uiuit misere inuit. Quasi uero felicitas sit,distendi crapula, rumpi Venere, turgescere ceruisia sepeliri omno Sed istos Sycophantas quid opus est oratioerefellere cum ipsi petulatiae suae fatis magnas poenas dant arti mox podagra con

torti paralysi stupidi, desipiscentes ante

tempus,caecutientes ante senectute, iam

in prius uituperatae medicinae, exemplo Stesichori sera canunt palinodia miseri. Et tamen his licet indignissimis artis bo Ex Aristonitas no grauatur esse praesidio, quantaphan tii licet. Sunt qui mutuat ex uetere coismoedia scommate,uocent medicos σκαeta

ψαγαν r. Quasi uero non isto nomine l

167쪽

DE LAUDE MEDICINAE. Praecipue landari mereaimir,qui quo sub taenia hominu calamitatibus ex illa sua

sublimitate sese ad haec sordida deiiciant. Quod si medicis tantum esset supercilij, quantuistis est pcacitatis liceret passim

Impune mori,ueris habet hoc ars nostracu bonis regibus comun ut bene faciat ac male audiat. Quod si maxime sunt,ut

sunt in hoc ordine qui se pro medicis geriri,cu nihil minus sint qua medici. Si sui qui stremediis uenena ministrat, si sunt qui ob quaestumac ambitionem aegrotis male consulunt,quid iniquius est,qua hominum uitia in artis calumnia detorque, re Sunt 8 inter facerdotes adulteri, in aeter monachos homicida ac pirat sed

quid hoc ad religionem per se optimam Nulla tam sancta professio est, quae non

alat sceleratos aliquot Votis quide omisnibus optandis omnes principes eiusmodi esse,cuiusmodi decet esse,qui censeantur hoc digni nomine. Nec tamen ideo damnandus est principatus, quod non, nulli subeo titulo praedones rei in publicae hostes agat. Optarim; ipse medicos

168쪽

'hiis eam praestari sanctimoniam , quam Hippocrates sacramento uerbis solen nibus concepto, prosessoribus exigit. Neque tamen hoc non enitendum est

nobis si id plerisque negligi conspicies

mus. Sed quoniam huius argumenti tanta est ubertas uiri praestantissimi iit dissi, cillimum sit in eo dicendi finem inueniae re ne non praestem quod initio sum ponlicitus, tempestimam arbitror, uniuersas Epilograeius laudes summatim complecti Eleaenim si permultas res sola commendat antiquitas,hanc artem primam omnium reperit necessitas. Si scientiam autores illustrant huius inuentio semper diis attributa est. Si quid autoritatis addit honos, non alia tam passim ac tamdiu diuinos honores meruit.Si magni fiunt,quae summis uiris probantur,haec summo reges, haec primates non solum delectauit, eis nimetia illustrauit.Si dissicilia quae sunt,

ea sunt o pulciara, nihil hac operosius,

169쪽

DE LAUDE MEDICINAE.quae tot disciplinis tantarum rerum peris uestigatione ustique constat. Si digni, laterem aestimamus, quid excellentius, quam ad dei benignitatem proxime ac, c ere Si facultate, quid potentius aut efficacius quam totum hominem certo exitio periturum sibi posse restituere ccii necessitat quid aeque necessariuat*id sine quo nec inuere,nec nasci licet Si uirtute,quid honestius, seruare genus humanu Si utilitate nullis usus neci maior est, nec latis patet. Si copendio aut haec in primis frugifera sit oportet, aut ingrautimini mortales.Vobis igitur magnoperare gratulor eximii uiri, quibus continu

git in hoc pulcherrimo genere professio

nis excellere.Vos adhortor optimi iuuenes,hanc toto pectore complectimini,in hanc neruis omnibus incumbit quae uobis decus, oriam,autoritatem, opcs est conciliatura,per quam uos uicissimamicis,patriae,atque adeo mortalium generi non medio acrem utilitatem estis allaturi.