장음표시 사용
11쪽
Colonia inoffensis urimorialis te famae tuae sacra rum alarum pennis Vsq;ad sydera cum pompis qternalis fausti utriusq; iuris prosperd, & feliciter eleuaris,itaque,& partenopi qquum,tibi leo sex laureatus stigmatibus cui nunquam est frenum in armis Illustrissimae,& antiquissimae domus tuae triumphans,
Ο,magnum. Ipsa tamen,Vt tua patria,& mater tuorunobilissimorum germinum tenellum ortum ClariS inauspicijs contemplatur. Nam in primordijs Vatic na trsUm Coronum laureata Sedes Maiestatem prumati ossicij erigit,& exornat: inde & Neapolim ho
rescit,ammiratur,amplectitur. His omnibus, o mille alijs dignitatibus occurrentibus, cum. non sint mihi mens angelica,& lingua magniloqua quamquam
meritorum dispar animum, aeuotionem, semitu item pro Viribus,ut ostenderem tuae beneficentissim et magnificentiae, ista lo:Francisci Scaglioni super Regijs Pragmaticis Commentaria, AdditionibuS cele-herrimis V. I. D. Io: Baptistae d e Thoro adornata, Vna cum nonnullis Allegationibus Solertissimoru iuris. Consultorum ascribo,& dedico talia qualia&ipse de hac professione celeberrime insignitus, & doctor H-culentissime scripsit & commentatus estituuS,&ego ut seruus non aliunde huius dedicationis,non equiadem meliorem protectorem inueniri posse. Vnde tuo in austissimo nomine in lucem dare excogitatus sum. acCipe ergo animi promptitudinem, solertiam calami, deuotionis reuerentiam, in quibus & spero gratum fore, quia gratitudini,clementiae benignit ti tuae cum ardentissimo affectu offero , in qua ob latione usque ad terram reuereter, &. humiliterprostratus, finem facio . Neapoli pridie idus Mariij, millesimo sexcentesimo quinquagesimo tertio.
Dominationis tuae Illustrissima Seruus additissimus
12쪽
due studii sectionem, of maxime si ad σορ
munus pertineat hominem doctum facere experientia probatum est : nam generosos animos
studiosorum labor si is e nutrit. Prurinna, disiciplina, eae sapientia undeὶ antiquorum, es modernorum scientificos τμι ex quo nisi iactione. Issio ου si quis quasi totali ex rerum omnium cognitione si sitim aterna fama laureare is erat, isa Commentaria acta rati me, es actente legat. Nam deauratis cornibus, s deaeten. ratis unguibus ex huius Tauri aratrofructus utriusiq; mess pro se, 9 euentulorum fluorum beneficis intense pede uberrime en colligendum. In cuius virtutum omnium totius Vrbis, σ Orbis accumulavontim augm/nto iugiter perseueram ale.
13쪽
L Rangere diuini sit te venerabilis horror
Arcanique fauos non sinit eloqui .
Accipe de Toro solertia,quos tibi sensus C lesti tractos e Regione tulit.
Hic Lex nuc docet,oblectat, mouet,acriter Urit, Et tactos dulci mollit amore auimos.
Hinc geminet in nobis crescunt,quibus ocius alet Expressis vitae lingua rigatur aquis Tuc magno applausu Doctoru dogmasequedo Sic lumen purum candide lector eris. Imperium praebes sanctum si leges, & adsunt iustitiam populo munera grata Deo.
14쪽
IO ANNIS FRANCI SCI SCA GLIONII. C. NEAPOLITANI PRAESTANTISSIMI. DE MODO PR EDENDI Inc CAUSIS CIVILim S.
s M MARIUM. Ictio modo quid Δgnia Mat, O de compositis
ab ea velati. Nullo madc. Solummodo. Simila modo. Σαοdamnis. uemadmodum. si modo. Dummodo. Omnimodo. ro βαoquo modo. xx Admodum.
az αuae disserentia sit inteν modam convictionem , ct causam. 23 Modus in Regiis Pragmaticis datus respectu personarum interuenientium in Adu st. 14 Ordo iuditiarius quot partes habet. Is In quo versatur oscium Iud cis. I 6 Itidex debet esse peritus r stri Iudices possunt emendare eorum
18 Processias ρrocedere quid deuotent. Is auis tenetur ιns ruere proce um. a o Conte Hatio litis olim, O boiae quom Asiae .ar uor sunt genera causarum. aa udex pedaneas,quis M. a 3 Media causa,quae ae catur . Vid importent supradicta verba ista oportet scrutari, ad quem fine pagine promulgationis haru pragmaticarii fuerunt posita , unde mihi per-siadeo, potius ex euenturquam eκ re
processisse,quia qui supradictas caldem
pragmaticas curauerant,non mentems, nec verba inspexerunt, idcirco deuer niendo ad rem ipsam i modus est no- me substantivum simplex I. .C.vnde. vi. g.omnes aut scire debent,quod uum non est a die ad alios modis omnibus pertinere,munaI tribus modis .is verbor. Orer. Ogni . sed aduerte quod ubi simpliciter ponitur non proposito , se ii sequenti adiectiuo: significat tempus:sciis licet,modo veni,modo id ago,ut refert Cornucopius colum.47.num. o. in fuisfragmentis lingue Latine. O colligiture uis, ubi sunctι eum adiectivo nullo
tuere Τ. de petu. haeredit. ibi avtyr cuperetuν ab emptin, eas nullo modo possiti alias cum hae dinione selum . 3 etficir. t Solummodo I virum p .de petit.,ared. S . ibi licet de pratis Sotamodo. Senatus int locus , item cum dictione μ
modo , si pecuniam mutuam accepit,& insuper cum relativo quodam rs sitiquodammodo I paenes te de verL.
O reri signis ibi panes te se, quodammodo ἁ te possidet, O Bart.in LI J .rer. amotar.duit quod est diectio improprietatis,alias significat similitudinem.Ut-6 puta i quemadmodu ipaterfamilias peculium F.de ver&Ore significat.aliis denotat condictiones Vipulis addita 7 misimodo IIugitiuus .is vreb. ct rem An . ibi η modo eius menIDAI, idem 3 signiscat addita dictione dum ,& fit tdummodoni est signum continuatiuia, ι.dummo- Τ. deprocuri dicitur ιn Wa- cedenti t quinocararari absens dar, ρ tegsequitur dummodo oenus sit, ct r rium habuerit,dc non facit condictione,
15쪽
-Σ Domini Io. Francisci Scaglioni
item l omnimodo denotat omnem c natus δε voluntatem l. omnimodo C. de In closte i. item pro modo, idem P mensura,&quantitate, & qualitate focultat iamd. ficiumst.Gipupillus iam eari debet. ubi ponitur pro termino pro determinatione modus: ibi modus au rem quidem praetor arbitratus,etiam his seruari debet, O in ι.ius alimentorum feo.ι1t.modum autem patrimonii spero ctare debet; item dictiotquoquomodo idest omnimodo, L eis oris autem, ibi neque enim quoquomodo ei que
xi interes Ude pact.alias codictio: admod um pro valde l. r.1. quod qui buris:
ibi paucis admodum in cauoss. Item, &dictio modus denotat sumitatem, &magnam quantitatem, l. cum bi S. ra modus 1 de transact. distore t modus a codictione primo, qum fit diuersis re bis, item,& a causa, nam, condictio sit per si,modus pro ut, de causa, pro quia. Secundo, quia respectu principit eue tus, & exitus habet diueriam significationem, seu exequutionem, nam legatum sub modo a principio peti potest,
praestita cautione de adimplendo:secus in legato, sub conditione , ut tenet glos .in L I.ct a. C. de hys, quassubmodo, O facit, rex. t. demons alis falsa g. Mai de condi. O demon A. de ex hiis, quae superius collegi poteris r hanc dictionem modo interpretari.
I 3 Item l in materia de qua agitur, aut modus respicit personam Iudicis , aut personam actoris, aut rei, aut aliorum utiliter in iudicio seruientium deprimo r loquitur pragmatica, quae incipit dispenata litium, de alia,quae incipit re lationem citationis, ibi procedatque ad primi decreti interpositionem, & alia , quae incipit comparente reo . ibi Iudex infra alios quinque diει, & in aliis sequentibus,de quibus inserius dicemus; de secundo loquitur pragmatica, quae incipit quilibet agere vosens ; de tertio loquitur pragmatica,seu ritus,quι incipit comparense reo, ιbi conuensus de
alijs personis loquuntur ceterae, peU-matica v 3. de apparitore, seu nuntio,
aut ut dictsi seruit in Magna Curia Vi
caris de alguaerio pra matica, quilibes agere volens; de examinatore loquitur
pragmatica, quae incipit responsionibus vicissi actis de magistro actorum linquitur pragmatica, quae incipit, o flper examinatorem cum alijs sequentibus de testibus pragmatica:quae incipit
satuimus de notardis pragmatica r olficium Notariorum, fle de ali ιs personis, ut fetiosius videre poteris. Redeo ad Iudicem, & primo quead-modu seruare debet;Iudex in iudicio Itquia iudici si habet forma substantiale,
formam essentialem, & materialem ;idcirco oportet nos, materiam nostram
altius exordiri, ut intelligatur : id de x quo disputetur ordo,' luditiarius tres habet partes: scilicet praeparativam diis nitiuam,&dispositivam, prima, qu dicitur dispositiva, & praeparatoria cuius terminus est litis cotestitio, omnis actus usq;ad contestatione litis, seridatione termini, dicitur dispositiva, ex .
quo actor non dicitur egit se, sed agere Velle, in qua parte actor praeparat se ad litem peragendam,de qua parte loquitur testis.LI .F.de edend. ibi qua qui ἰactione agere vult o prius eam edere debet; nam aequissenum videtur eum squi acturus est edere actionem, ut perinde sciat reus utrum cedere , an contendere vltra debeat, & si contendere vult,veniat instructus ad defendendum cognita actione, qua experitur,& ante quam edat,actor debet libellum concinnare, Ic bene adaptare,& taliter eius intentionem narrare, per quas possit deliberare reus, & in hoc versatur actor,& Iudex, cu in initio, ante quam actora&reus veniant ad locum,pugnae tene. tur actor,scu debet, ne cadat 1 i ure suo, dispicere, quis probationes habet, &sit alloqui testes videre, lcripturas consulere, super hiis aduocatos,quibus uti, ac edere expediat, I. r. aede edendo, dcubi decreuerat agere, & porrexit libe Is tum Iudici, i in hoc versatur officium Iudicis: cognoscere de causis, ad mictere personas,respuere libellos,silere sacere
16쪽
Commentaria super Pragm. Regni f
aduocatos,e astituere ordinem postu- Iatorum,emanare edicta,ad compesteda erimina, ne incedant de nocte, nisi pulsata Campana, vel aliter, prout m ris est,secundumque exposterint nego tia,& alia sacere , quae spectat ad Iud cem,p ut glosuper I. r.=dri assim .& insuper comprimer arrogantes, ne voee elata,sed quadam honesta,& m derata voce gDF in elementiva saepe de verbingviseri verbo exceptiones, dicit,
cultum Iustitiae perditur quando se tentia Iudicis obstrepensisi turbo a sum
dit,nudato capite,ut nouella pragmati- ea super resormatione Tribunalium. disponit sub rubrica. i II 6 Ite miludex debet esse peritus,& acturinstructus, & non instruendus, alias se ingerendo liti,dicitur esse iaculpa , ut glas in S.illi Autentide iudicibus,ut nullatenus,&c in verbosus ex se latius tra
Hat, diffinitiva incipit a litis eoatest. tione usq; ad sententia inclusiue, nam in ea Iudex se instruit de meritis causet, de ubi pronunciandi necessitas tenet, non subitas, sed deliberatidhe habita , post negotium, sententias ponderatas
sibi ante formarent eas emendatas,
statim in libellum,secuta fidelitate esserrent, scriptasque ex libello praesentiri 17 bus Iegaret, i postquam Iecturam nota
dare alterius corrigendi, & emendm-di causa, nisi essent viri emineritissimi praesecti praetorio, vel alii, M.quibus
quos comparatem hodie est Domini de Consilio, Reg. . m. summariae, cide Collat. Consilio,apud quos vidi saepius sententias corrigi, sed non obseruari reliqua, quia ipsi cognitis meritis
causae inserunt,ea in aula qua resident, de relata volant, deinde dant votum actuario causae,qui compositam senteistiam , & reuisam, ac subscriptam permagnifica eausae Comissarium, legunt iunctis aulis,& ea lecta ascribunt diem,'
di testes,qui interfuer ut modo infra scripto,v3 alie tali lecta Iara,&c emam talibus, versi equidem vidi aliquos processus antiquos in M.Cur.cum voto int
gro Commissarii per eum suseripto& deinde sententias, eum dicto voto inserto scripto,& subcripto,P Comissarium caust,& primo sententias per eos scriptas, subscriptas legi; deinde subscriptas legi,hodie legit tur,etia in Mag. Curia per actuarios eaust,ex quodam vis, propter frequentiam causarum,& multitudine sententiar si, de quibus Baldus
in dicta I. hae lege latius insputat. Dicitur ulterius in rubrica de m 18 do procedendi,t procedere est quid is G,ι. consilio= is eurat iuris,& significat progressum totius litis, ab initio usque ad sententiam inclusiue, quae est terminus, & in eo nuncius deputatus,
olim a principio usq; ad fine seruiebat,
L I. Coae despoνδ. de caesi m instructam offerebat Iudita, alias puniebatur ambirio Iudicis, La. Od. o.tit.& ubi causa delegare potest, delegatus eligere ex
I9 quutore dιII. ι. a. t hodie causa instru .ctam offert actuarnis, &sic tenetur, ut
dicitur insta de modo Τcedendi inritu, seu pragmatica, quae inti pie conrium-nefacta, ac licet postulatio,editio libebit iit de processii , tamen instantia inocipit a ton testatione litis, ι. I. Cod. de tuis tontes. Ibi Iis enim nure viduax conres ara , cum Iudex peν ωarrationem causarum auare caperis , olim conte
statio litis fiebati, serma, quae est secudum glosam in verbo, eum Iudex dictarao legis prima, texemplum Titius mihi docem debet, Titius dicit nego j vel non est verum, ves quid simile,etat in Mag. Curi primo ante Regia Pragmatic1,sor Im hsq,narrabatur se propositum in
genere,& reus asserebat,nego narrata, ct exposita, prout narrantur, Q mp nuntur: remansit tali serma, hodie in
causis criminalibus: ubi reus dicit neg*α resero eκ posita, & narrata, & refero me ad depositionem per me factam . cum reus, primo examinatus antequalitem contestetur, vel quando opponit exceptionem peremptoriam, iuris iurando,rei iudicatae,atisfactionis, ut est
loco contestationis litis, lacus si reus dicat non reaeo respectu Iudicis, in A x ris,
17쪽
4 Domini Io: Urancisci Sca glioni
ris,vel temporis,quia tunc declinat iudicium,consueuit,quadoq; dici responderiq;non animo contestandi litem, vefclarg. l. debitor S. I. F. quibus mod. pignu , vel 'pp.solui. ubi vero confitetur non proceditur, sed fit prς ceptu 1 Iudice,& sic non expectatur di finitiua I. i AE debitorist . de iuri. principium pr.eessus dicitur exordium litis, de intermedia dic utur certamina negotis, usque ad sententiam diffinitivam, l. 3. Coae de
Huspetit. ibi AEn autem, O liti praebuit
exordium, de incertaminibus nego permanens arguitur, procedit actor quado instructus postulat , edit Iibellum reo interrogia contestando litem, ocin reliquis partibus iudicii procedit exequutor, quando citat, & refert citasse, procedit Iudex, quando ad mictit actor ε procedentem, interrogat eos, altera
te postulante, vel ex officio in cam: de iure permissis, procedit indulge
do dilationes dilatorias reo. AM. rarar Coae de sit. eonte i. quando ad se instruendum, l. r. d. de dilatio. sed ubi emergit quaestio, seu incidens aliquod, & interloquitur, pIicando imis pedimentum,ex altera parte oppositu, seu procuratum,non differt expeditionem causae,l. a praecedente c.M. dilatio.
sed procedit ad sententiam diffini i-uam. Dicitur in causis ciuilibus ad differentiam causarum eriminalium, causa
quid sit,quid disserat a lite, & quid sit,
causa ciuilis ,& quid sit causa criminalis, dixi in verbo causar infra, in prima a I pragmatica,remanet sotu videretquot sunt genera causarunia, & in hoc dic quot sunt tria,secundum glosam in l. 2.
Cod.de pedan. tuae in verbo placet, mimisma, media,& maxima: minima, quae dicebant ut leuia in modo procedendi,in causa delegandi, quia passim, huiusmodi causas, Iudex ordinarius delegare poterat, siue occupatus esset, siue no aut hodie in causis insta vatiar u sex, dea a Iudex t pedaneus,quando ordinarius cςpit cognoscere,& deinde delegare dicitur delegans, ut notat. ingis .in verbo Iudice, legis Analis cod. de peda. itidies. O glos in I. 3. in verbo ee abis .ne quis eum,qui inius vocatus ea vi exι m. ubi verba a principio costituatur
dicitur ordinarius vicosueuerat commim, qua do iudex sedit pro Dibunali de Curia,& pedanei sedent,per ordine ν& olim dicebatur minima usque ad tricen in m solidos,insa quam summam Baiuli uti defensores Ciuitatis cogno- a 3 scebant i media causa dicitur quando summam excedit tercentum solidos , ut notat dicta glosa in verbo placet, de in ea habet mixtum imperium, quia potest multare facere tatu maces,& retinere personas pro exequilone ipsarsi,& non possunt delegare, hodie nisi ex causa,ves serte propier impedimentum
non potest cognoscere, ut indicta gigata verbo placet, notare dicitur maxima causa delegare non potest propter occupationem, sed solum propter absentiam tantum, ut in dicta glosa notatur.
Conmenitanta omnia ad ornatu istius Riib
de modo procedendi in causis ciuilibus enucleare qualiter in antiquis codicibη pragmaticarii struatarum in hac rubrica, poli modum in lipro nouo pragmaticarum, inspiciuntur siluati l ut, titulo de ordine iudiciorum, vppoptere.i licet videantur rubricae ipsa: in . verbis differre , in substantia tamen videntur coordar supposito quod talis dictio modo aliquando accipitur pro ordine, cum ordo sit inter plura, forma autem est de uno acti, ex IIaldaii l prolatam num. . C. de sene. probat Galgagia. in tract.de condit.& demolf. p. r. r. c p. 22.nu 3.& quot. α qui sunt mcidi distincti Jc seperati procedendi in iudicio ostendie Otiau. Corset. in suis quaestionibus forensi hiis lib.2.quaestit .per totam , ubi talem mat riam lati sime prosequitur, sed attingendo tantum verbum ordini , derivatum a modo . erit insiderandum ordinem ipsum originem habuisse ex Paradiso, ut post Troiis, in ritu
pla ordinem, ubili hetesse ncccsarium omnibus terrestribus,*caelestibus , Praesertim Scacc. ibi num. s. nam ubi ordo non est,co fulio erit prati Carau .ibi nu Io. Sc.icc. ii idem nlim. 3. quo circa nil melius ordine, potissimum in iudiciis Io: Bapi Schuauart. in Processii iudic.lib. i. cap. 2.num. 1. cuius vi, maegna est in omnibus, ut subdit Scaec. loco re lato numer. Io. de Ix. & si ipsius ordinis e- tis logi , , atque definitio desideretile.
18쪽
Commentaria super Pragm. Regni
lieet remissiue Troij. ibidem nu. O.tradat, ibi
que, tamen Carau. num. I. melius tamen IorFerrar.in suo processu iudic.lib. .cap. .vers. ordo aliter definiuit,ae cum varie recenseantur illius definitiones, seu descriptioneς, vi inquit Scacc. supradicto loco num I6. praeter. missa in tali definitione, de qua apud eos erie videre, refertur ordinem duplicem esse,alter de substanti alter de ius uia, ut inquit Carau. in ritu 288.num. . ordo substantialis dicitur, quidquid placuerit Principi, quod obseruetur idem Macc. de iudic. tom. . cap. ys. sub Num. Is .vers. si consideremus.& talia substantialia iudiciorum ossedit. Ottho. in eius summam de ordine iudiciorumi At ex nostratibus idem Io: Franc. Scagi. post eius Coment. eum tus Mag. Cur. Uic. ad nostram praxim, ad deduxit per singulos actus quamquam And. Cail.Praei.obleru.lib. . Observ. .nu.η. dicatalium esse ordinem positiuum, quo Princeps non obligatur,alium esse naturalem fundatum super naturali iure,ut ibi per eum,nihilominus considerato ordine iuris ciuilis, refertur talem ordinem iudiciorum diuersum esse in multis, quemadmodum per exempla ostendie
pterca supposito, quod talis ordo iudiciarius fit inuentus ad inuestigandam veritatem, & euitandas deceptiones a malis iudicibus si vertitur in lii buersionem meritorum causae,sicut ibi Macc. d.gIOCR. num. I 4.S I .asierit, Pol
quam ipsi in perquirenda veritate actendere ac bent,id quod verisimile eit Praef. de Franc. dec. 1sq.uum. s. idcirco in Omnibus Iudicijspeculialiter erit ordo seruandus , ita indisse renter probat Marius Burg. in suo Tract. de modo procedetadi ex Abrupto quaeli.9. num. .adeo, 'uod si Princeps mandaret fieri iustitiam, ordo iuris non erit sublatus.. Anna in cilleg. 74. num II. taliter quod tali ordini iudiciario partes derosare iκ, poterint, si inter eos conuentum fuerit, quod talis ordo iudiciarius non structur. Campagn. in case. item quod praedicti num. Io. talis igitur ordo iudiciarius est e possessor citetur libellus offera- turdis contestetur, iuretur de calumnia, de sententialiter condemnetur, idem Camp. in cap. item statuimus quod si procuratore L nu. I.qui ut Plenius Scacc. ibidem mi. 2o. di si ita iudiciis ordinariis requiratur, ut dictum estino tamen in iudicias sumariis,ut latiusprobat idem Burgius eod. Trael. 9.q. F.nI . . Oct. uis Corset. d. quas .forensquaest. II .nouissime D. Confitiar.Carleuat.de iudicaom.1.tit. . disp. Q.sub num. s. hinc non praetermictenda erit dissicultas nouiter excitata, dum in Regno isto Neap.omnes causae ciuiles sunt Sumariae ex dispositione cap. detestantes, & prag. di pendia litium, ex qua Campag. in cap. iniunxit nobis num. 17. hanc conclusionem asse quitur Carau. in ritu 71. num. 6. ergo cessare
videtur talis ordo, quoad omnia iudicia iasue ordinaria,sive Sumaria, sed facilis redditur illius resolutio, postquam non quia mandatum sit,quod proccdatur in causis Sumaris simpliciter, de de plano sint omnes causae terminandae absque ordine iudiciario , nam in magnis causis, in quibus de magna re agitu sollemnis requiritur ordo, secus tamen i ,3 exiguis,& similibus relatis per eundem Scac. ubi supra num. I s. de per exempla ottendit Maur. Burg. d.quaest. 9. per totam, ubi causa: Sumariae recensentur, quibus non adhibetur ordo iuris, siccue stante diuersitate causarum ac earum distibilitudine cum aliae sint ordinariae,& aliae Summariae, relatae per Marant. in suo Specul .par.4.dis .f. per totam,diuerso iure censentur,quemadmodum expressim cauetur in e cap.iniunxit,ibi in aliis autem causis,& cognitionibus ad te pertinentibus cum rato iure,& iudicii ordine iustitiam obserua bis , haec quoad particulas modi , & ordinis
conueniunt, sta tantum omissis sollemnitatis bus terminantur cimnes Carau. d. ritu 28
Quo vero ad alia verba causarum, & iudiciorum dicta sunt, videntur pariter inuicem Conuenire, ex quo licet causa in iudicio deis ducta, sit matella ipsius iudicii MaraZ. ind.
specul .par. 2. sub num. 1 . quarum causarum specierum, aliae sunt ciuiles, aliae criminales, aliae mixte, Cauens .in ritu 1 .num.8. N 1. &ritu Iq4.num .2.& s.
Adhuc tamen diuerso modo, & ordine ita praedictis proceditur, siquidem in causis criminalibus inspecta iuris communis dispos
tione proceditur iuxta ordinem recollectum per Phleum in suo opere,seu Ordine de causa rum ciuilium.& eriminalium causarum iudi ciis per totum , & melius iuxta Praximno strorum Tribunalium uer Foller. in sua do. ctissima praxi.Crim. respectu causarum ciuilium proceditur tam ordinariae , quam Summariae,iuxta praxim Roberti Marantein mellius per aliam recollacta a Berardino Musica tello in sua praxi Sac. C &nouissimὰ exaraistam, rea Iumptam per Iul. s. Calivpp. it praxi. S.C.nam quo ad Praxim M. C. V. tam respectu causarum criminalium, quam ciuilium extat notoria praxis Nuncij Tartagliae, ubi omnia recollexi .
Respectu vero particulaesiudicioraim non erit i in orandum i cum nostri Doct.de eis satis superquae loquuti sunt tum respectu eiusdem iudicis definitionis, tum etiam eiusdem de nitionis, de quibus per Marant. iud.eius spe
Quantum demum pertinet ad harum diactionum enucleationem, erit videndum aξud Dbscriptos Doct. eas declarantes nempe.
Dictio modo Barbos in Tract. de Dict. dict.
Dictio solummodo idem Bathos. in dict. 328. Dictio quodamodo idem Barbos. d. Tract. dicti
Dictio quemadmodum idem- Barbos. d. Tractdict. 263 Dictio omni modo idem Bar Lex Trin.dict.
19쪽
s Domini Io: Francisci Scaglioni.
Dictio quoquomodo idem Barbos. eod. Trach. dict.2Ν6.Gratus d.Trael.diet. HI. Dictio dummodo idem Grat. in d. Tract. dict.
8e ultra eas conueniunt aliae similes dictiones nempe quouismodo, aliquo modo. de quibus per Borgia. ubi supra, & dictio hoemodo de qua per eumdem Borgn.dec. I g. num. 23. 6. 7.& 98. pari. 3. dictio tantummodo Osasc. dec. Is .num. H.Grat.d.Trai'.dict.27 I. & Circa differentiam inter modum,&condi ctionem videndus Galgag.in Trach.de cod. Scdemostr. Par. I.caP. ιοχ. num. qa . De iudicis ossicio , quod si refert Asin. in sua praxim. iudic.9. I.cap. o. num. q. & alia agitur Io: Bapt. Schuauart. in processsi iudicis lib. . cap. 4 num. M. eiusque ossicium residet in sua persona Carau.ritu 26 .num. II.& non impartitur nisi patenti Cauens. in ritu 2q .nu. 6.& in quibus casibus restringitur ostendit Cauens. ritu G.rium. 3. & multa alia pertinentia ad Iu dicis ossicium refert A sin. d.pr xi .sI.cap. 3.& q &6.3 .cap. 24. Io: Baptista de Tl:oro I.C.NeaP.
quiescit. 24 Renuncians siti, quomodo intelligituri a s Lite eontesata,quιbus excludimur 27. 26 An possipurgari mora, in causa appe
An transfertu po so in aliam, lite pendente 2 9. 3o Removeo quid signifieat, eum aliis ab eo deriuatis. 3I . 3 2. I 3,3 3s ciuiles causa eriminales, O missa, qua sint, O quid dististat inter se. 3 6. 3 7. 38 Iadices ordinaris delegati , o arbitri qui dicantur. 39. q.. t Verbum depI ino,quid importet. 1 auid importanι illa verba sine figuWa Iudicis , O quid operentur. 37. 8. que ad 63. 3 Ilia verba folafacti veritare inspecta, quid important,ct Urrentur. 6 67I S.I 6. 6 .6 I. 66. 67. 68.69. 7o. 7I.
et Dispendia qua dieantur. a compendia qua dicanrur. .
3 Ad quem spectat remouere diisendia 4 Lis id sit, utarignificat.
s Termini agris ad quem fuem positi. 6 Lis causa, ct controuersia an sit idem, vel in quo disserat, 23.7 Lite uamfacere quis, O quando di
8 Litem in rem sua vertere, quis dicatur. 9 Litem extimare ad quem spectat. xo In Iire iurare quid, ct ad qu spectat. II Litem perferre,es Ille adflne perducere. xa Lite pendeate nibιι innovandum, di de
a 3 Lis pendere quando dicatur. 34 Sed superare litem quando dicimur. Is Cedere actionem nemo pol tite pendente. I 6 Privilegium impurari non poH, ιις o
s 3 Et qua disserentia sit intre decretum,
Dispendia: Litium Remouentes Sancimus in cau-
sis: civ ilibus: Vel Mixtis: coram quibustimque iudicibus: & delegatis pro 'cedi: sime figura . luditi j facta, veritate inspecta :dum tamen pro libello procedat talis qualis petitio : ex qua reus: delibe
20쪽
Commentaria super Pragm. Regni
Dec Iarantes per praesente dispositionem, nec Per Capitulum detestates, circa
vel sacrarum regni constitutionum Vel capitulorum dispositioni.
uniuersa tribunalia: Regni Neapolitani fluctu bam litibus, essu iebatυr quae immortalia iurgiar. Nec non etiam post de citas causas, maiores emergebant lites, placuit, Serenissimae Reginae decidi , de breuiati,exc lusis tot uulsitatibus,ut demonstrabitur; idcirco statuit prohibe.do.dispendia, hoc primum caput regia
I pragmaticae, quod incipies dispendi
litium:&sic remouit damna, dc impensas, quae emergunt post litem ultra extimatione litis,& iacit in argum. ιηπ.C.de pen. rudis. qui, mala, iudicauit: ibi non solum estimationis dispertibi , sed
eιtam titu ae criminis praebeansur: idq; acere consueu runt supraes nam potestatem habentes, clem. pexaeso
ordinis iuvicias , obserMa. 19ne causarum docet experientia Prouenire e re
mingere cupientes , dic. Vbi glose exponit dispendiosam: idest dannosam Nam quod actori, vel ico decidit ascribitur damno, α sic pro damno capitur dispendium clem. l. defori comρ. ibi ne ob defectum: itistitia sipendium patia-
pendio Menus qua possumus industria coar are , ubi glose exponiti dispendia vocari: inuritia,& longa dispendia, a idest expensas,dc e conuel in t compendia breuia,& utilia, impendia. sic utique remouit per hanc regiam pragmaticam inutilia,& longa di Ipendia, quae consumebantur in apparatu, in alijs emergetibus in lite, & grammatici vo uelut dispendia, scilicet expensas; quae vel iacuria , vel negligentia, vel immoderatione dispendimus. Plinius bubulas carnes caulis caprifici, magno lignorum compendio perquoqunt. Idem di magno id lignorum: dispendio fit additos sale it&ad iudicem spectat remo er huiusmodi dispendia, etiam in processu
causae t. mediterranea C. de anno. tri
bus. lib. Io. Litium t lis grecae I brecontrouersia dicitur a limine,ideli ter mino,uprimo a limine,ubi controuerrisiς inter homines orte sunt probat.l.ex hoc iurest. de ruri. O iur. ibi ex hoc ι- regentium introductassunt bella disνexe gentes,regna condita, dominia distincta, gras termini positi, di edi ita eo ιata, & sic ad tollendas dissentiones iurgia, dclites quae oriri poterant res confusione agroru fuerunt i positi terminiis alibi limina dicuntur,& tamen non satis fuerunt: quoniam dc hodie
etiam emergunt lites, ex confinibus agrorum,dc ad hoc emersit titulus,dicitur, id lis a contensione agrorum seu timinis. Cforas extra de ve sigmsi.&, irgilius, limes erat positus, lime vis diic emeret agros,lis ' causa controuersia eiusdem prope modum figaificati nis elle ostendunt verba. Ulpiamin. t. luis numen. . de verb. O re . signisi Lcausas. C. de traMat. ubi dicitur quod lis prelesert actionem in rem,& in perdisonam,& Imperator dicit quod lites legitimis t transactionibus fiaitas, imperiali rei cripto,resuscitari non oportet,& sie cum eadem sit causa,cotrouersia,&lis, falsa est illorum opinio, quod di-
eunt ante caeptum iudicium causam, α
posti uium caeptum litem dici, dc v, 7 terius declarando litem fidicitur lite suam facere,quod ita alienam li:em: vel