Praxis sanctae inquisitionis

91쪽

est apia dictum Carenam io' citato; i o ego dico

cum eodem Carena quod sortile trin, etiam. ad bonum sinem sectum punitur ab Inquistoribus , ut filii decima in cin ta Archiepiscopali Neapolitana , in quadam vetula 8α annurum , quae huiusmodi sertilagita seci bae ad finandas infirmitates teste Rice. decisione: illius curiae r volum. 2. vadest possimi de hac re multa aptat eundem loci, cit no 2 - ω sequenti

De Stisphemuri s t. I. Me quam sinuar do modo' procedendi con . v tra blasphematores , dicam, & explicabo quid sitblasphemia,qus &s diuersimode detaiatur a DD.

mihi tamen magis arridet deserntio Sancti in praecepta decalogi lib. z. c. Ιχ. n. r. quod se locutio sellacontra deum per modum contariij, quam etiam tenet nnes 2. 2.q. 2. ni fallor.art. r. notabili a. quae quidem blasph'mia consistere potest in signis , aut sectis. siquis magines conculcet , ita aliqui doctores, verum est nihilominus blasphemiamin Iis verbis consistere pr ut asserit Silarius de Religione tom. lib. I. de irre

utar. tot c. q. , dummodo verba proferantur mente ,

ore , ,el scripto , affirmando 'aliquod Llsum ino', vel nerindo de illo verum V. t Deus est jniustus, aut Deus nonuit misericors,&c. quod potest accidexe non

92쪽

DIum si blasphemus utatur verbis indicatiui modi, sed etiam si verbis optatiui, ves imperatiui ι videatur de hac materia 'sar Carena , pagina mihi r 17. & 138, cum sequenti , ubi agit etiam haereticali blaphemia latissime, & cum omni distinctione , ae claritate. it a. Blasphemi Our, ut tetigi numero primo, sit hoc capite dicuntur illi, qui blasphemias haereticales proferre habenr, & in S. Tribunali puniuntur, prius contra eos formato Processu. Blasphemiae hamericales autem in praxi sunt exempli gratia sequentes: Rinnego Dio , at dispello in Dio , Traditore tu non piloi fare Puttana della Uergine J de omnia illa , quae oppin nuntur veritati contentae in Symbola, vel in articulis

Symboli. Verum est quoci blasphemia ista Puttam

di Dio ) non reputatur omnino haereticalis ,& id circo quando quis de hoc tantum denunciatur, non proce- Dur contra illum , bene tamen quando est annexae, cum aliqua ex supra dictis Bi hac materia Tribunal S. Inquisitionis solat comsderare, an tales, ac similes blasphemiae prolatae sint

in actu collerico, aut extra colerant, & in utroque

modo semper attenditur consuetudo blasphemantis, quapropter colera minuere habet suspicio em crude litatis, & intentionis , & etiam poenam 'maxime in actu rixo , siue in ludo cum iactura ; unde pro pr. ma vice fiunt abiurare de laui, prsuta tortura super intentione ; simul in poenam pecuniariam condemnas et si habent' facultatem, secundum per te qualitatem,

S delicti, praeceptantur etiam sub tali j vel toni preva, -vt soabstinean in futurum a blasphemia 3 &' illi , quissimi ficiles ad blasphemandum in ludo , praecipitur via ludo

93쪽

it ludo se abstineant sub graui Pna,ic hoc ut laniant coccasionem Nasphemandi, & id quod de blaspnemante, in ira, ct ludo, dico de ebrio blasphemante . Vide

tur Farinata de delict. & pom. quaest. 2o. n. q7. UZZarude libis em quaest. n. 6 I. sequent Salcedoaddita cam II 3. circa sinensi vers.excusabitur autem is . Idem iud cantamestile ebrio , ac stirioso , S in de ptol. Omne

deli tum , s. ac de fili so. st de re militari. Idem dic dum est de dormientibus , Salcedo ubi supra. Sed non militat de ebrio leuissme ebrio, quia haec ebri non turbat m rem, ita Bald. l. I. n. o. C. unctui , quia talis ebrietas selum hominem hilarem facit, non lac Grauis ebrietas,quia ista mentem turbat. . Venim est, quod si in ludo, vel in rissa ausus quis in blasphemare hsreti liter, ait etvrgradus abi rae , & poenae iuxta grauitatem blaspuennae hsretiealis, Rauo Auia cognoscendo se facilem esse ad blaph,

mandum , tenetur Occasiones sugere , alias se exponini periculo evulsentissimo , quod reputatur voluntarium.

Dico tamen , quod si isti iissosi , ludentes, ac ςbrii leuissime, statim ac blasphemarunt ex causa incia sibilis aliquo modo coram proentibus eo ipso, quod se deliquiuia nouerint , pectus obuinde int, vel alta

voce dixerint, peccaui Domine miserere mei, excusem.

tur ab omni abiuratione, quamuis non ab omni para, etenim per actus doloris externa suspicio malae credulitati. ab eis tollitur , Farinacta quaest. 2o. n. 37. de delictis, & poenis.' I .. 6. At si blasphaemiar haereticales extra coleram prolatae sunt , ut a vulgo dicitur a sangue ste ο) aut leuisi

94쪽

yeuissima occasione, sicut aggravant intenti em prinis entis , idantes indicium malae credi iratis, dum alias non apparet aliunde Occasionem habuissσὶ, M sic etiam aggravat abiurationis gradum, & personae vili impolii-tur stare prae Foribus Ecclesae,astigedo illi inscriptione in pectore, alicuando suspenditur in tormento vulgo detro Ia Capra i publice aliquando fusti iunt, & mat

tuntur in exilium , & aliquando condemnantur ad tri- Temes, maxime quando sunt consuetudinari; - At si sunt perseriar nobiles , aut saItem ciuiles, condemnant ad carcerem sermalem ad tempus , vel in propria domo, cum mulcta pecuniaria , praeceptis, & poenis grauissianis salutaribus, iquamso de istis est fama , quod iegligant Sacramenta, debent 1 sis deserre fidem in S..Tribunali de frequentia Sacramentorum, & executic ne penirentiae salutaris ampositae illis, quod alivm- 1olat c fieri pro alijs defctis ..6.. Solint cum blassiliemi s aliquando esse ad nista aliquae iniuriae , dc improperia erga Deum , V- Diocornuto , Dio becco & similia, quae omnia puniuntur grauester ι scut & aliquae imprecationes , v j te maledictus sit Deus , maledicti int Sancti, mφ ictast Beata Virgo, possit subuerti, aut nauseagari Deus, ει Paradisus . Ego volo me ipsum Diabolo tradem Iin qua re inquisitores solent nolle in hoc procedere, sed ordinariis relinquunt, &si aliquando ob rei grauitatem in hoc manum ponunt Inquisitores graui monitimare solent tales ςxpedire , ac poenitentijs salutaribus. 7. Inter istas blasphemias accidere selaiit aliquam losequentia verba , vel similia, nempe Dio se ii auessimile mari ii vorria cauare ii cuore , &c. se tu non mi

95쪽

sei venire, o non fit latat cola non ii vo io credere & hic ni us loquendi, absolute loquendo est loquutio haereticalis , primo quia facit Deum passibilem , secum do quia se Dei rebellem facit, tertio quia etiam si DNus non concedat id , quod ab eo petitur quisque ten

itur credere illi. .

, 8.QAt quia ut plurimum talia verba in actu irae pro- .seruntur a S. Inquisiticte, non proceditur contra talia uerba proserentes toto rigore circa credulitatem, sed quando simul cum alijs, & omnibus simul iunctis, ac consideratis, ad arbitrium puniuntur, tam circa abiurationem , quantum circa poenam ι videatur Zanardus in sum. diuinor. praecepi. cap. I I. de blasphemia pari .r. vers. blasphemia, Locatus in 3.'casu Placentiae decis. adde etiam Rota conL63. n. . lib. 3. N Farinac. quSta de haeresi . l l l

' De retentionibus librorum probi bisorum .

I. inccedit quandoque ac saepe quod in S. Inquisitione, denunciantur retinentes libros prohibitos Q vel inditiantur, unde Tribunal sanctum primo. facit perquisitionem debitam de tali supposito ac denui clato delicto ; deinde a S. I nquisitione tria prae oculis habentur , primo persenarum qualitas, secundo qua Iitas personae dictos libros retinentis , &diuturnitas ipsorum retentionis , si persona inditiata , est intellige tiae maximae, vel saltem bons, & libri sint perniciosi continentes propositiones , hqreticales , vel erroneas proximas ad errorem in fide, & per aliquod tempus

96쪽

inditiati apud se retinuerint, intere mus tales per soliae , an dictos libros leg int & uistentur legisse interrogantur in specie tiam super distas 'r positiones V. G. iii 'diciti libro, lasseritur, hoc & hoc, quid sibi videatur de illa assertione is quid tibi vhlintilla verba , &c. qhiem sensum videantiis sibi habere, &fimilia , & s sint propoliti6nes quae de sua matura non 'phss it sensiim Camolicum hinere'; interogantur de inde super intentionena ; de si negant habitisse malam cresulitatem ; obicijius eis quare lonΘ- ωhi pore illos libro, apud se trilauerint; & saepe iaetus illos lege rine, & eum diligentia conservarunt atqtie maxima erepensa delogiliqua adse illos peruenire secerint, & mer- ritiae rigor6m siletio ,' & si indicati tat intelligentes mitrarium praesuinitur interrogantur eniti super com- plices v nempe Squo a quibus dicto libros, rec

perunt , & mediante quae e sona venerunt ad illorum manus , si alijs comunicauerint dictos libros, nec non interrogantur super usiam dictorum librorum utpote , di laseruierunt doctrinis contentis in dictis libris, tam instribendo, quani in legendo, aut praedicin Ε, &c.l a. Et quia non possisunddictitet respondete tam ct re, & veridice respeciii eorum contumacia, & pr sumpti is Tribunalis sancti ta ut se satis ciat, idcirco , ad torturam ponuntur de inueterata consuetudine pro ulteriori veritate habenda , & super complicibus, S intentione , & si de hoc nihil resultat, fiunt abiur re de vehementi, si sunt personae religiosae priuantur voce activa , passiua .i suspenduntur a diuinis , & icijs spoliantur, nec non ab exercitio legendi, ac concionandi, ad arbitrium TribuHalis Supremae Iimilia L sitio-

97쪽

iuris x

98쪽

ita Pegna V directoriump. 2. Comenta 3. Vercselluntur. Q

tionem latain: tra linentes, veshibi- necesse est, lut scienter legandi , vel resili in tu 'Sa her cap. Io. n. 13. suarius sedi . r. in t 82Dui ardus ad dumim t. nillae q. M rius auterius de censuris tom. i . l. s. aisput. c. g. iu dicta 'ex- Cotininicatio extenditur etiam ad segniem'id mlibium prohibitum in dii parte in Sanchre is summa lib. l. ii. ys. ni fallor mitior

6. Vc ilius scis te, presi lios apud

se reisitueriint uini ignari, ac simp)kes,' 8c maximό de mali, ire contentis in dictis libris 3 di iudex prudensis' inituendo dictos rem in 'ill malitia , S quod lectura dictorum nihil mali impresse rit in hinntibus illorum ι'norie dissiludi aliqu- in Fia

tendo veritatem super complicibus ex usu di mbrorum , ut supra , nee se aggravent in intentionb, ut plurimum fiunt abiurare de leui , secund9ibrum grauitatem, S diuturnitatem -ntionis librorum, deinde paruitatem torturae, ut territionem illis Inseriatur. At si essent omnino ignari , 4taut neque leger scirent, aut non intelligerent id quod legunt , c&dicti libri fuissent relicti in domo accusati ab aliquo, tunc dimittitur abiuratio , & in reliquis mitis fine proceditur;& tandem hoc totum negotium in qualitate personarunt attenditur, nec non in qualitate librorum inuentorurn penes reum , atque' in prudentia Iudicis discreti ue ita omnes DD. de hac materia scribentes.

99쪽

T. .Si vero libri. reperti sunt penes haereden; , qgi non dum omnes partes domus haeregitaria: yidi i ,, Ahistrauit, non contrahit ullo modo haeresis i spicionem, ita Pegna par. . m. 3, Vers ut ergo gradus, Farinacis qui alios alterari quaest. I . n. s. Menoch. dς praesum lib.' . praesum p. ὸ. p. I Par mus de orig. S. Inquiut. lib. 8 quaest. s. n. I 8. cum alijs multis.

Iudici; absque iniucatione, ratio qst , quia non est abiurabi , nisi R nan ria, quae secui' reri huspici nem Vel in rem , vss leuem ge iustaeli te , Me de

Quis si Iudex huius criminis λ Distinguendum. est, vel libri sunt prohibit, ob haeresim vel sufficionem salsi dogmatis, & tunc non est dubitandum, quod ad Inquisitores huius delicti iudicium spectat. Sic e presse habetur in Bulla Pij IV. quae incipit: Dominici gregis. At quando libri sunt prohibiti ob res Iasciuas,

Sc. Sacra Cogregatio Supremae Inquisitionis de urbe, etiam si aliqui dicant , quod contra tales retinentes debeant procedere ordinarij locorum , decreuit talis delicti iudices esse Reuerendisi. Inquisitores , ut per litteras ciusdem S . Congregat. , rectas Reuerendiis. Pa Inquisitori Cremonae datas sub die 6. Februar. per Cardinalem Mellinum, ri resert Vssar Carena tit. io. de retinentibus libros Prybibitos , S. a. pay. 2IS.

100쪽

im Et si in Bulla Iulij III. incipiente r cum medita tio cordis es ςxpresse praecipiatur huiusmodi libros con-sgnari locinum Inquisitoribus , non propterea legitur

exclusisse Ordinarios. Verum est, quod ego multum laudarem locorum ordinarios , si non solum retentores libroruni prohibitorum , Verum omnem aliam caunsam ad S. Tribunal spectantem ad Inquisitores, remitte rent , quai do apud illos secretum non vigeat nimis ratione eo iun Cancellari0rum , bene tamen apud Inqui

sitores marime residet . si

De edentibias camem in diebus prohibitis . 'L R Agnam prouinciam suscepi, Deus sit mihi 10 dux in itinere. Comedentes igitur cal Sin diebus vetitis , sipE in Sanctissimo Tribunali Inquiri

sitionis accusati veniunt, at Inquistores, in hac re lento pede pergunt, quia in similibus casibus sepe imi uenitur, vel quod denunciati non comederuut carnes in illa hora diuisoria inter sabbatum , & diem Dominicum , vel inter vigiliam & festiuitatem , vel in nocte mediante inter unum , & alium ue aut erant infimmi , vel conualescentes; & aliquando licentiam obtinuerunt , & si facultatem debitam non habeant, qua litas morbi, & necessitas eos excusabat ; & aliquando non recordantur ob eorum simplicitatem diei prohibiti , vs plurimum iaciunt coloni, & in similibus casibus , 'maxime quando ab aliquo fit absque licentia ;sunt monitiones paternae cum aliquo rigore & ii ponuntur eis salutares paenitentiae , & mazime Vt .io iunent aliquos dies ἱ a. An