장음표시 사용
1쪽
xum a captione, qua IN DEBITE detinentur neutram partium in expensis condemnando, caetera si applicata locum non habere. E T tres ex dictis Dominis quatuor Locum tenentibus fuerunt supradicti voti, ex motiuis sequentibus. EX EO, & aIias, quia ex deductis, & probatis in processu constat Thesaure rarium Generalem Maiestatis Domini nostri Regis per Regiam Audientiam praesentis Regni appellitasse , mediante appellitu captionario , & executorio de personis dictorum Egregij Don Alfonsi Fernande1 de Yxar , Comitis de Bel chite, &' Don Augustini Terrer de Valenχuela principalium dictorum pro
curatorum, sub qualitate Di putatorum praesentis Regni A-agonum, anni imile lesimi sexcentesimi trigesimi secundi, praetextu negligentiae in exactione seruiet cii regalis, concessi per dictum Regnum in ultimis Curiis , & secundum Foros , & Obseruantias eiusdem Regni, a quibus recedere non licet, Donaimnus noster Rex ( salua Regiae Maiestati debita semper fide , ac reuerentia sediuata non potest constituere in praesenti Regno plures procuratores Fiscales, sed tantum unum potest facere, qui tam in agendo, quam in defendendo faciax partem, ac per consequens dictus Thesaurarius Generalis nullam potuit exeret cere actionem pro Domino nostro Rege, sicque dictus appellitus captionarius deficit in salutari, cum non sit prouisus ad partis legitimae instantiam , quia pro iuribus regalibus solum agere potest Procurator Fiscalis . Neque obstat Forus anni millesimi quingentesimi nonagesimi secundi, sub Rubrica De la exaction de las Rentas 3 drechos Reales , ubi est dispositum , quod Thesaurarius Generalis recipiat iura in dicto Foro expressa : ergo dictus Thesaurarius sui pars legitima ad obtinendum praesentem appellitum, cum in eo agatur de recuperatione iuris regalis . Nam respondetur dictum Forum declarasse taxatiue, quae iura exigere debeat dictus Thesaurarius Generalis , nempe, Ios dere-chos delas Cenas, de Absencia, Alimentaciom Primogenitura, J Cavallerias, sicque
ad alios casus nullatenus protrahi potest s Secundo, quia in dicto Foro , smelum est dispositum , quod in contumatiam obligatorum, in non soluendo tuetra in eo expressa in praesenti Ciuitate contra illos executio priuilegiata fax, sed ad cuius instantiam, id fieri debeat Forus omissit. Qua propter, recurren dum est, ad dispositiones aliorum Fororum, scilicet, quod fiat ad instantiam Procuratoris Fiscalis, quia solus iste cognitus est per forales dispositione,
ad agendum , ut recuperentur Regia , & patrimonia iura. Deficitque etiam
prouisio dicti appellitus ob desectum Iudicis, quia Regia Audientia est Iudes incompetens ad illius prouisionem dispositum enim est, ad conseruationei a totius Regni, & ut magis cresceret amor, obedientia,& debita Aragonensium fidelitas, erga suos dilectissimos Reges, quod Magistratus Iustitiae Aragonum
csset Iudex, in cuius Tribunali agerentur omnes causae, tam in agendo, quom in defendendo inter Regiam Maiestatem, & suos subditos , quod est, iteraxit vicibus dispositum, verbis taxatiuis, tam per Foros,& Obseruantias nostrai quam per nostrates, unum casum tantum excipiendo a praesenti generali rc gula videlicet,quando Procurator Fiscalis , non principaliter, sed adli Sres se vel se opponendo in aliquo processu facit partem, quia tunc , non solum mpraesenti Curia Domini Iustitiae Aragonum , sed in qualibet alia poterit co' quiri, & isto casu excepto, in omnibus aliis Proeurator Fiscalis, tantummo
do in praesenti Curia poterit facere partem. Ex quibus liquidissime apporq; dictum appellitum prouisum per Regiam Audientiam suisse nullum , & nralii
tatem expressam continere , tam ob defectum iurisdictionis in Iudice illini prouiden e, actionis,& obligationis, quam ob defectum partis non legixim* dc per consequens , nulliter contra tot expressas dispositiones forales Vi yyQuisum, & merito, dum requisita fuit Regia Audientia per appellitaxo', irum sentinenti, dum ei ostensum fuit de dictis nullitatibus , praecipue , cuin P
2쪽
seiatatione Iurisfirmae obtenti per captos a presenti Curia , & cum ei non
Obstaret tenebatur illuin reuocare, seu annullare, & captos relaxare,& in suam naturalem libertatem restituere, cum praedicta captio fuisset facta , contra notorias dispositiones sorales, ut dictum est. Nam sicut Regia Audientia, minus cordate, prouisionein de capiendo fecit, debuisset requisita , cautius agendo incontinenti captos liberare, & ideo in eius renitentiam , in non liberando praedictos captos, merito confugisse ad processiim manifestationis cum dictis nuditatibus praefati appellitus ad tutissimum refugium priuentis Curiae, ut eos liberaret a captione, qua indebite, & nulliter detinentur, in quo processit, &nuditatibus capturae, in eo allegatis fuit subrrogata priuens Curia Domini Iustitiae Aragonum, in locum Regiae Audientiae, ut in dies fit, absque ulla dubitatione, in simili manifestationis processu, quando captus pro debito Ciui. li offuscato,& Iudex capturae cognoscendo de offuscatione debiti pro quo est captus, requisitus ut eum sub fideiussoribus relaxet, cum debitum, sit offuscatum, renuente cum relaxare, in processu manifestationis Iudex illius cognosccendo de huiusmodi debiti offuscatioue, si ei visum fuerit debitum esse ossiis catum quotidie eum sub fideiussoribus relaxat, non alia ratione , nisi, quia subrrogatur Iudex manifestationis in locum Iudicis capturae , di ideo , sicut Regia Audientia post prouisionem appellitus , incontinenti, ut supplicatum fuit annullari per dictos captos, tenebatur eum annullare ob dictas nuditates in eo contentas, & eos liberare a captione qua indebite detinebantur, eodem modo presens Curia subrrogata in processu manifestationis , in locum
Regiae Audientiae, tenetur annullare sententiam , denegationis dictorum cap torum, prout annullandam esse censemus, maxime cum presens Curia Domini Iustitiae Aragonum, sit Iudex oppressorum, & grauatorum contra Foros, &libertates Regni. Nec inseratur, quod processus manifestationis, de quo est prauens sermo non videtur esse, subiectum capax, ad liberandum captum cum eius principalis finis videatur deseruisse, ad hoc ut persona capta , dum agitur de sua causa iuridice, & foraliter, non patiatur iniuste , & de facto. Nam res
pondetur, quod licet finis manifestationis personae sit prassatus, & ex se , non liberet, attamen si in processii manifestationis adiungantur, aliqua incidentia nuditatis capturae, ut in presenti casu , illa sunt quae liberant captum , non manifestatio, sicut scripturarum manifestatio , finis principalis illius est , eas exhibere,& habere custoditas, ne largificentur , at si aliqua incidentia ei iungantur, in dicto processu, ut pluries fit, mandatur nota manifestata ingro seri,& reparari, & alia huiusmodi fieri. Neque obstat si obiiciatur, quod in huiusmodi denegatione praedictae liberationis non potest considerari nuditas, cum captura sit ob causam ciuilem, & in limine illius, non fuerit praesentata Iuris firma , in quo casu tantum videtur prouidere liberationem in processu manifestationis ob debitum ciuile, ex Foro quarto de mandestatione personarum, ex relatione ad casus Fori tertij dicti tituli, cum dictionibus taxatiuis,
ibi:Que en et processo de la manifestaciqn , no se prumcdra proccher , sino en los casos en
et precedente Fuero contenidos, e a tot effictoi, en aquei colitenidos, cum dictione,no,
O nisi iunctis verbo, pueda, sint limitatiue, & abdicatiue facultatis in contrarium. Nam respondetur, quod liccx, fateamur, quod praedicti Fori tertius , &quartus de manifestationibus personarum, solum loquantur in captis casibus,& processibus criminalibus, Yx insinuaxur in dicto Foro tertio, in suo prohemio, ibi: E que los maleficioi Meruq ergmente cometidos, por multipliεacion de manifesaciones de los cometientei, lio frumquen impunidos , est aduertendum , quod usque ad annum millesimum Maxuorcentesimum sexagesimum primum , in quo fuit tactus dictus Fortis tertius per Serenissimum Dominum Regem Ioannem Secundum & usque ad annum millesimum quingentesimum vigesimum octanum, in quo Serenissimus Rex Ferdinandus Secundus fecit Forum, sub titu lo, De modo, di forma procedendi in crimiss/tibbi, Prauens Curia per firmam , &A a mani-
3쪽
manifestationem personarum cognoscebat, in causis criminalibus , & c plus manifestatus procedebat in eis in prasenti Curia, secundum modum , & toresinam tradditam in Foro quinto, dicto titulo, De manifestatione personarum , Scum visium fuerit, quod abusus multarum manifestationum damnum inferebat bone, & recte administrationi iustitiae in casibus criminalibus in dicto anno millesimo quatuorcentesimo sexagesimo primo , conditi fuerunt, dicti Foritertius, & quartus de manifestatione personarum , ut processus manifestationis in illis casibus tantum possit procedere ad liberationem promptum, Nbreuem, absque eo quod processus illius ab inde feratur, per modum, & solamam contentam in dicto Foro quinto , & in Foro, E porque, de Procuratori bus Astricti, anni millessimi quingentesimi decimi, iam reperiuntur casus ultra numeratos in dicto Foro tertio de manifestatione personarum ad eundem essectum, de quo in dicto Foro tertio, postea conditus fuit Forus, De modo,&forma procedendi in criminali, anni millesimi quingentesimi vigesimi octaui & ab hinc cessauerunt supradicti Fori, videlicet quoad cognitionem prae' sentis Curiae de causis criminalibus, ut antea cognoscebat, sine ulla distinctio ne per modum Iurisfirmae, & manifestationis, & solum remansit post supradictum Forum,pra senti Curiae, cognitio in caussis criminalibus, cum aliqua qualitate per viam nullitatis, cx quibus non est cogitandum praedictos Foros tertium,& quartum de manifestatione personarum loquios fuisse, de liberatione priuilegiata, nec simplici in causis ciuilibus , nec coangustasse vim , dictarunt liberationum, nec effectus manifestationum , & incidentium illius , & ita referre aliquos Foros, & Foristas casus criminales liberationis priuilegiat , &asserere,quod solum in illis procedit, potest intelligi , illa taxatiua imo, duilla qualitate, & specie criminalium de quibus loquntur , & non generaliter, nam casus exceptus semper intelligitur,&declarat dispositionem, in illa materia,& nunquam exceptio comprehendi, nisi illud, quod est de genere suae regulae,& cum his cessat dubitatio quantum ad casus ciuiles, qui remanent interminis simplicibus Fori, absque contradictione , nec limitatione sorali caestium criminalium, & ex his satis aperte colligitur liberationem in processu supplicatam esse consonam dispositionibus foralibus , & consequenter rectc, consuluisse nostrates in Foris versatos, quod si aliquis est captus sine causa, debita solemnitate, ut se faciat manifestari per praesentem Curiam Domini Iustitiae Aragonum, &per hunc medium restituetur, suae pristinae liberi ti , i ivt cum effectu a carcere liberetur , ut pluries apparet in quam plurimis exem
plaribus, in processu manifestationis, & in captis ob causam ciuilem fictum fuisse,& recte, de quo non est haesitandum. Vnde cum ex supradictis omnibui resultet, denegationem liberationis personarum Egregij Comitis de Belchi ci& Domni Augustini Terrer de Valenχuela, factam fuisse contra forales dispo
sitiones,& ut dicitur contra iura constitutionis, quae concedunt praedictam si berationem in processu manifestationis, merito dictam pronuntiationem , sententiam annullandam sore,& esse censemus ex iiijs,& alijs Attent. convcn;
ET V NVS ex dictis tribus Dominis Locumtenentibus addendo his mox V βsuperius intextis, fuit etiam ex sequentibus. EX EO, & alias quoniam eX β ductis,& probatis in processu rcsultat, quod Illustris Regens Regiam Cancci fiam nullo modo pOxuit prouidere appellitum captionarium contra perim ' β'
Egregia Comitis de Bel chite Domni Alson si Fernande, de Yxar , & Nobili,
Domni Augustini Terrer de Valenγuela,& aliorum Dis putatorum Regni Ard gonum ex defectu iurisdictionis, cum secundum Foros huius Regni, causa M/iestatis Domini nostri Regis tractari non possint, nisi coram Domino Idiu via Aragonum, qui solus, & non alius est Iudex competens ad eas deciden sibi di declarandas, ex quo sequitur , quod haec Curia Domini Iustitiae Aragonum
yx h*beat cognitionem in hac causa, in qua solum, de interesse Domini no ixi irumg b ogitur, non est necessum , quod ad eam deuoluatur cognitio P crythmelectio
4쪽
electionis Iuris firmae, cum imo peculiariter, & priuatiue, ad illam spectet ex natura sua taliter, quod spectare illum recursum, est per indirectum approbare iurisdictionem prouidentis appes litum in praeiudicium iurisdictionis huiussmodi Curiae Dona ni Institiae Aragonum , quae non in secunda instantia , sed in
prima habet iurisdictionem,& ei tribuitur a Foro, quod nefas esset in hoc casu, talia notorio,& claro, cum Iudex non debet paxienter ferre, suam iurisdiction dysurpari, sed te factur defendere. His accedit; quod cum electio Iuris firmae sit species appellationis a sententia lata per Iudicem incompetentem , non est necesse illam interponere quemadmodum a sententia nulla, non est necessarium de iure prouocare ideo ad alium rcmedium recurri potest, quod cum in nostro Regno inter alia hoc habeamus praecipuum, scilicet priuilegium manifestatio
nis, quod introductum fuit, ne Regnicoli,ex abrupto,& absq; cognitione caus sederentur in personis,& contra Forum non est incongruum, quod per hanc viam ui mi stationis conentur liberari iiij capti, ab indebita,& nulla carcera-xione prouisa per Iudicem incompetentem,qui cum non habeat cognitionem in ea, ex abrupto,& contra Forum necessario procedere censetur. Neque obstat
quod ex aduerso obiici potest, scilicet, quod hic processus mani stationis noesit c ax, ut in eo agatur,& cognoscatur de nullitate huius prouisionis, cum secundum Foros nostros praecipuus finis illius sit personam in tuto ponere. Qina respondetur quod secundum nostros antiquos practicos,quibus multum in hiis indulgendum est, manifestatio in hoc Regno introducta fuit, ad instar in terdicti, de libcris hominibus exhibendis,& deducendis,in quo duo reperisitur scilicet, exhibere, i test, in posse Iudicis ponere & deducere,hoc est, experiri cunotione Iudicis, oc idem in hoc Regno seruatur, nam primo manifestatur persona,& in loco uto ponitur,& quod hoc facto agitur de secundo, scilicet, de deductione,& quod haec deductio consistit,in eo quod manifestatus postea printendit, quod potest esse, ex variis figuris causarum, hoc supposito, quis inficiari
potest, quod in hoc processu manifestationis, non sit capacitas ex sua natura ad cognoscendum de alijs rebus , quae Potest praetendere manifestatus, nisi in casiabus in quibus per Foros nostros expresse prohibitum fuerit,qua propter cum inter eos non reperiatur hic casus exceptus , cur stare prohibebitur Neq; per
Forum quartum, titulo de manifestationibus personarum hoc interdictum est, quia ut ex illo clare colligitur, non loquitur nisi in causis criminalibus, quapropter huic casui applicari nequit, hi js,& alijs, moti sumus ad annullanda supra
dictam pronuntiationem,& sententiam,& liberandum praedi ctos captos a carceribus, in quibus nul liter detinentur alias Attent conti ET UNUS ex dictis quattior Dominus Locutenentibus fuit supradicti voti ex motitiis sequentibus. x X EO, & alias annullatur praedicta sententia, seu pronuntiatio,quia ex deductis in processu constat, Egregium Don Alfonsum I ernandeE de Yxar, & Don Augustinum Terrer de Valen Zuela, in legi imo,& ad Squato processu manifest xionis, scilicet petilisse, ut a carcere, in qua lNDEBII h. erant detenti liberarentur. Praesens enim Curia manifestatione mediante, subrogatur in locum Iudiciud quo,& quemadmodu Iudex a quo tenebatur praedictos captos liberare, quia xurbato iuris,& Fori ordine, eos in vinculis mancipabat, eodem modo praesens Curia Domini Iustitiae Aragonum, quS est vindex iniuriae,& violentiae praesidiu:
Portus periclitantium, libertatu Cm defensor, columen,& protector,& denique oppressoru praesidium,secundu nostros practicos, tenebatur eos liberare, cranet Unam capti contra clara,& indubixata iuris & Fori principia,& per consequens VPntra ius constitutionis, sicq; in dicta denegatione liberationis non fuit ordote is seruatilia etsi sententia, Quae eX Sliquo defectu cst ni illa, non dscitur sciaten xia, nec sentcntiae nomon meretur multo magis praedicta pronuntiatio , contra sit Foros &Obserit finitas huius Regni lata,venit annullanda prout annullatur.
an damus insuper liberare dictos Egregiu Don Alsonsum Fernande1 de Yxar, C Don Aullustinum Terrer de Valen Zuela manifestatos, principales dictiorum, Procum
5쪽
Procuratorum a captione, qua indebite detinentur, quia erant capti ad instatartiam partis non legitime, cum pro iuribus regalibus , solum agit Procurato, Fiscalis Maiestatis Domini nostri Regis, non vero, eius Thesaurarius Generalis
iste enim nullam potest in iudicio actionem experire, quia solus Procurator Fiscalis cognitus est,per forales sanctiones ad recuperanda Regia,& patrimo ni alia iura insuper erant capti a Iudice incompetenti, Regia enim Audientia erat Iudex incompetens ad prouisionem appellitus,quo mediante erant in carcere detenti,quia Procurator Fiscalis coram Magistratu Iustitit Aragonum,qui est Iudex medius tantummodo potest agere principaliter,tam in agendo, quam in defendendo, omnesq; causas inter Regiam Maiestatem, & suos subditos coram ipso tractare debet, quod quidem dispositum est per nostros Foros,& Obseruantias Regni, ut videre est, apud nostros Foristas Hijs igitur causis,& ratio nibus, in iure Foroq; consistentibus, alijsq; fundametis consulto omissis ceu semus liberandos esse,& alias Attent. content. ET ALIUS Dominus Locum tenens fuit voti,& opinionis, quod debet pronuntiare annullationem, & aba
supplicata pro parte Egregis Don Alfonsi Fernande1 de Yxar Comitis de Belechite,& Dni Augustini Terrer de Valenχuela, principalium Petri Iosephi de los Bayos, Nico ai de Sepulbeda,& Clementis Ludovici Gil procuratorum locum non habere. EX EO, & alias, nam etsii verum esset dictos principales dictorii
Procuratorum captos fuisse a Iudice incompetente,& ad instantiam partis non legitime,& alias, nulliter aduersus dispossitiones forales(quod nullatenus iudi care intendimus, nec ad suturas lites nostrum interponere iudicium adhuc taemen ad eorum simplicem liberationem, medium habilem a Foris receptum, Npermissum desideratur, cum actus humani (& praecipue iudicium non solum a
voluntate,& potestate,verum etiam a forma,&ordine reguletur,unde quotidie
vidimus partibus legitimas,& sorales actiones, exceptionesve proponentibViper Iudices respoderi,inodis,& formis supplicatis locum non habere .Quia ei rum iura,& si per se iuridica, ex earum originali iustitia non reij ciantur, modi 'adi tella processus a Foris non admissis,reprobatur,& rei jciuntur, imputet sibi pars habens ostium apertum legis digito demonstratum, inusitatam viam queT
rens,& a legitimo itinere averrans, cumq; cognitio nullitatum capturae ad noβin pra senti tella processus non pertineat,quia manifestationis finis(ut iam isset ter easdem partes fuit motiuatum,& diffinitive decissium tantum sit assecurare & in tuto ponere reum, ne aliquod illi grauatnen inferatur, non autem eum dcarceribus penitus liberare, nec auferre cognitionem ordinariam IudiciS ca
pientis, nec inueniatur Fortas disponens expresse, nec tacite, quod praesens css ria Diti Iustitiae Aragonum, in casu de quo agitur cognoscat de nullitatibus, 'liberet captum imo inueniantur Fori contrarium satis expresse disponet xeβ'merito annullationem supplicatam locum non habere decernimus, quia ad rq uocandam, vel annullandam sententiam difinitivam , qua praesens Curia fus)fuit officio suo,nullitatem notoriam euidentem , & oculis corporeis in Fori' lectam continere debet, aliter namq; si ex quacumq: imaginaria, sed ut veri '' dicamus voluntaria causa diffinitiuae sententiar, & res iudicatae venirenx rex(ctandae, totius Reipublicae regimen graue damnum pateretur,& nunquam sid*'litibus imponeretur in status publici discrimine,& interuersione, quod qVod 'a recto rationis tramite distet, quis non videt & alias Attentis contenx
SIs NUM mei luperci, Iosephi Medulia in ciuitate caesaraugusta domuit 'authoritateq; Regia per dimuersam terram, O dominationem Maiestatis Diti no ir/ hq gii publici Notari , ac Secretarii subsituti Consilii curiae Dui Iustitiae inagotihm,q' huiusmodi vota, O motiva a libro motiuortis dicti Cossile de Anno praesenti misi ''ID se immo trigesimo quinto,dibi continuatis exictuntsdelitersumpta, ct collatiorumq(φ i, in quorum fidem iesimonium praemissorum meo solito tigno Amul, cq μ' ' mso,aebi ἰαιιur multarum, O de emendato, aebi legi;ur inium,