De officio humanitatis obligatorio

11쪽

qui ea, quae iamiam generatim diximus, egregis illustrat.

Nimirum plures stagnum habebant commune, quod aqvae impulsu adiacentem unius ex sbciis fundum imminuebat. Ad hoc damnum declinandum hic socius stagnum in aridum redigere volebat. Intercedebant vicinorum fundorum do- mini, quod in re communi nihil novi fieri possit invito socio; quodque ipsorum interesset, stagnum non exsiccat i, cunia- quam pluviam ex agris suis in istud derivarent, quod facere non possient, si stagnum aggere circumdatum exsiccaretur. Ad hanc instantiam elidendam actor offerebat, se effecturum alium MVaeductum et vis commodum ad aqvam pluviam derivaniam. Et cum lis illa ad Senatum esset delata, is recto condemnavit Reos, ut stagnum exsiccari patiantur; qVandoquidem actori hoc protarat, Reis autem post ejusmodi

oblatioeem nihil nocebat. eausem l. XIII. Neque aberrabimus, si ex eodem principio suparen- deducanus, quod liberos iuxta variorum locorum, & husus tum in n. quoque Stha imburgici Comitatus ordinationes consensumptiis libo ' parentumin nuptias adhibere oporteat, vid distumdi*olic. roram. Uri n. με. ct P.St e de Dissens Sponsaιsect s.f. 41.4a. N turaliter q idem liberi haud obligari videntur, ut cum paren.' tum conseisu suas contrahant nuptias, quia parentum pol . stas non uterius progreditur, quam quatenus ad educationem necesiria est: siquidem nuptias contrahens naturali ratione eg riditur regimen familiare, nec lub potestate edu. candi contasus parentum in nuptias liberorum continetur, Vid. Grol. deI B. ct P. ι a. c. s. g. ro. n. I. a. 3 PUιοὐ de J. N. ct G. l. s. c. s. ult. Dm Pras in J. N. c. 4. g. I . Interim humanitatis lanetatisque praecepta a liberis postulant, ut parentum corsilia in arduo hoc negotio non in super habeant; cum horumnteresse possit, ne liberi talem eligant conjugem, cujus morum generisque conditio illos haud decere vide.. hatur. Noe est, quod liberi opponant, hoc quidem parem haus afferri utilitatem, sed eam non esse innoxiam, cum hae

12쪽

ratione vel penitus impediri possint matrimonia, quae tamen natura unicuivis concessit. Uerum si appareat , quod sine causa parentes dissentiant, horum consensus jure naturali vel negligi, viae Du.vomas furi primo. I 3. c. . g. 8. Ves in statu civili a magistratu suppleri potest , B. Rrnaxnem. In Dr. Meti

ibique eis. . Moribus hodiernis nuptias quidem contrahenda sed non contractas dissensus parentum irritas reddere vi- . detur, Du. Nomas in Nor. ad Inst. tu. de Nupt. 6. Qued .XlU. Dispiciendum nunc paucis est, an damna, a is mones invis vel animalibus nostris citra culpam nostram haec e- noxalta non

nim stadsit, nihil superest dubii data, ex ipso juris nituralis fundata

praecepto reparari debeant , vel an actiones noxale; & de Iuniis sola pauperie, quas propterea concessat Jus Romanum, ae vitate humanitatem depraestandis ossiciis humanitatis nitantur ξ po- tate. sterius amrmare non dubitavit DαThomas in 'uri pr. Νv.t. 2.stris. f. 24. li . cui adstipulari videtur Goilus i. J B, c. 7.ν. ari ex hac potissimiam ratiore, quod dominus, qui in culpa non est, natura ad nihil tenetur. D 'nimvero plus quam humanitatis officium heicalesse exu

centia sibi non compatiisset, adversus haec comp teret ius vindictae, id quod pα acquisitionem in dominiumnaud su latum esse intelligitur, qvla alias non leve societat humanae nudicium enalia etur, si aliorum dominorum servis a que animalibus privilegium Velut impune nocenti concem sum esset: praesertim cum dominus ex hi iis maicipiisque illis lucrum capiat , laesius autem de damno saltem iertet, cu- jus reparatio longe lavorabilior est lucri acquisitone, vigna. Tyrius obse . 26 r. ad Laateriach. O PUend. de 3. N. G. 3.c.3. g. 6, Accedit, quod nulla ratio adsit, quarelaesus potius,q vam dominus damnum sentire debeat, cum nmen huic proprium iactum, quod nimirum tale quid, ex qui mihi damnum insertur, acquisiverit, opponi, Illa autem nihil im- .. Ba

13쪽

onis ad mnem actis.

putari queat. Et quamvis dominus non in se, vertim in nimal& mancipium culpam reiiciat, sum cit tamen, quod utrumque ad dominum, qui emolumentum exinde quaerit, pertineat. Dominus damnum sibi ab aliis datum vult resti cirigustum ergo est,uti aliis resarciat. Etenim si servus vel bestia alterius.damnum tibi nondum datum inserre velit,illud, etiam 'i maiore adhibita, impedire potes , quia illis nullum jus coi, petit te laedendi, tu vero jure res tuas defendendi gaudes Cum itaque servum animatque laesurum, non a tento iaminii respectu, cum gravi damno illis illato repeli re possis', cur damni, ab iis dati, restitutionem pariter repetere p'ohibearis praesertim cum S damnum casu datum reparati debere jam ostensum sit supra. . Atque haec est causa, quare pristinam sententiam deseruerit postea melius

g. XV. Sunt pori o, qui ad officia humanitatis obligatoria riserunt, quod nemini ex invidia ad alterius sem latione maedificare liceat, cum hoc non prosit aedificanti, no

tt.2. I. 23. Dπ. Ahops 1bid. n. 7. Huius aedificationis

quatuor ptissimum modos pragmatici afferre solent. Primus est, laedificium in damnum ejus extruatur, qui ius servitutis habe quo alterum plane ab ista extructione arcere pota est. Secindus,ubi exaedificio speratur quidem utilitas, sed cum damo vicini conjuncta, veluti si prope civitatem aliquam castum munitum extruatur. Tertius, si aedificium nullam ve exiguam praebet aedificandi utilitatem vel necessitatem,pita si altius aedificet, ut lumen sic liberiorem aerem vicini suripiat. Quartus, ubi quis propter voluptatem aedificat, ut videlicet ex nova eri gr. fenestra vicini uxorem dc filiaspi chras conspiciat. Verum in alia omnia ivit, dit tam hanc one ad non entia moralia relegavit . Dromas

14쪽

cipua ejus fundamenta sunt, quod haec actio ad nullum genus actionum relani queat, cum neque contractus adsit, nequct delictum,aut damnum injuria datum, utpote quod tum saltem adesse dicitur, quando aliquid non Maure; jam vero ip sdissentientes agnoscere, quod naturaliter in suo curvis aediis ficare liceat etiam cum damno vicini l. 14. f. ult. ot da damn. ins ut adeb, qui jure suo utitur, nemini fariae injuriam. Et Pamvis aemulatio ex affectu vitioso oriatur, acieum intentione alteri damnum dandi conjuncta sit,id tamen non justitiae, sed humanitatis, ad quam nemo cogiur, of cium esse: imo, semper aedificantem praetendere Iosse utilitatem aliquam, cum de sola voluptas hoc Domini Veniatis Neque obstare textus, 1 dissentientibus afferri sellos, sed manere hanc actionem non ens, quia, etiamsi ea aliObi lege confirmata se, tamen per non competentis acti ais exceptionem semper esidi queat, di, licet non elidam, tamen ab actore probari nunquam possit; conjecturas enim conistrariae conjectura utilitatis elidi s in instrument; neminem scripturum esse,se citra utillavem in alterius odiis aedificardi Probare posse, quod aedifican nullam ex sedificio sentiat militatuiti, neque - mistra anno illos t

simonium dicere posse, di denique aedificantea semper dehona fide iurare posse, se aedificare propriae utiliatis gratia.

XVI. Nos quamvis primum, secuniam sic qua tum modum pariter cum Dn. Thomasio rejicianus, quoad pia, certium tamen adhuc curire munriacimus sestentia, quia, enM licet a legibus nihil expresse hie disposito,ad inn xiam tamen 'istilitatem & humanitatis officium, si quid uni son noceat, M alteri plosit, aliquem compellyposse, ostentiis est supra. M s. Neque obstat,quod leges in re propria etiamum alterius damno aedificare permittant: id enim utique imperandume', mod hi fiat animo propriam tantum utilitaem promo

15쪽

vel coghare iniuria est, quod optimi legislatores, dum leges tulerunt, aemulationi dc invidiae tantae patrocinium dederint. Patet veto simul ex ante dictis, quod haec actio ad classem. earum actionum, quae ex aequitate naturali oriuntur,. commode retetri possit, vid.B.Strych de Act. μυ. S. . membr. 38.3S per consequens exceptio non competentis actionis intempestive odiciatur. Probatio autem hujus aemulationis cui fieri neq fiat, nondum videmus. Qid si enim audiverint testes ab edificaturo, quod in invidiam vicini maximδ sedi. ficium exruere velit,an hoc non sufficiu de animo dicentis ut deponant, necessarium non est, quia aliis omnes actus dicontractis dic. qui per testes probantur, reddi possent irriti. De utilitae satis constabit, si urgeatur ab aedificante, in qu nam illa onsistat, dc si illam nullius vel exigui momenti esse, . aut alio nodo obtineri posse,appareat, cur invidiae & odio indulget debeat, non cernimus. Idem dicendum de prori 'hatione pur iuramentum, si enim ita deis atur, ut juret arduficans, anaon odium potius erga vicinum , quam ingens utilitas acaedificium extruendum ansam dederit, non diu. ficulte de ista aemulatione constabit. Tantum

Smii ala omnia sui natura ι futuro, de

praesentiunt.

II. Trans o de capituli delicto Reipublica periculos in III. Carolu natione non fuit Gallus,

Gemma M.