Prodromus anatomiae practinae sive de abditis morborum causis, ex cadaverum diffectione revelatis, libri primi, pars prima, de doloribus capitis... opera Theophili Boneti..

41쪽

so . Cap. I. de dol. Cap.

Medieus si tempori satis advocetur, omnibus m dis id operam dare debet ut ne ad suppurationem de-Veniatur : Itaque sanguinem ex alterutrius brachii cephalica detrahet copiose, idque repetet semel atque iterum , si vires ferant, iustis temporis spatiis interpositis: cucurbitulas grandes lateribus cervicis ac scapulis apponet cum magna flamma, siccas primum dein scarificatas: Purgabit plus semel sinie sto prius, si adstricta sit alvus, uno atque altero clystero

blandius primum , Senna, agarico , mech Oacanna,

Ialappa, gummi Gambodia, Mercurio dulci: deinde

valentius, elaterio, colocynthide, diaphoenico, pilulis Cocciis, Turbetho minerali, prout quodvis istorum in rem praesentem aptius videbitur : ubi autem corpora non fuerint serendis vehementibus istis, tora purgatio peragi poterit decocto concinnato exbetonica, salvia, maiorana, roremarino, stoechade,senna, cnici semine, agarico, turpetho, jalapa, cuius bini terve haustus in diem exhibeantur, per treSquatuorve dies continuos : Interea non negligenda quoque topica, ablatis prius capillis : ubi summa cautione opus est ne nudatum crinibus caput novis igoris incursione amplius laedatur, atque ita malo, cui remedium quaeritur,vires addantur : In Topicis hic adhibendus deleistus, ut & devitentur restigerantia insigniter ac repellentia, ne magis etiam impediatur transpiratio, ac materia impingatur: & valenter discutientia, ne calore immodico attrahant plus in locum laborantem quam discutiendo inde eva cuent : Bene itaque faciet decoistum serpilli , verbenae, hederae, betonicae, semen papav. albi cum Oxyrrhodino & camphorae momento; admovendum i

pidum in pannis lanis laccidis,aut spongiis,post lon- sv gam,

42쪽

gam, sed clementem capitis frictionem , ungendi a fotu olei rosacei ac chamaemelini paribus portionubiis inter se Permistis. Quod si scitus ad aegrum accesserit Medicus, auromnibus rite administratis nihil profecerit, nec suppurationem impedire potuerit, sistat de caetero totum negotium naturae committendum, adhibita tantum diligentia nequid ab aegro fiat unde in opere suci interturbetur ; id quod solicite si observetur, solet ipsa toto negotio rite defungi, aegrumque tandem in integrum rellituere: Quippe puri iam percocto viam sponte qtiaerens, idque per nares sere expellens, sensim isthac evacuat ita,ut tandem nihil eius reliquum fiat: quod certum quidem ad salutem iter, taedii t men ac molestiae plenissimum est , cum in multos dies, interdum vero complures quoque septimanas, soleat extrudi: cuius temporis maximam partem ple raque aut omnia symptomata perdurant, cum nulla aut exigua remissione; Quod si hac via se exonerare,

aut omnino non tentaverit natura , aut aegri errore

aliquo impediis fuerit quo minus id perageret, in

summo discrimine res versatur , neque aliud remedium superest quam ut perforato in idonea regione Cranio, frustuloque eius exempto, exitus materiae patefiat : quae curationis ratio, si cum viro forti atque corporis bene constituti res sit, aeque certa est ac t ta ac prior illa sponte naturae suscepta, multoque breviori tempore patratur : Sin vero hanc quoque curationem aut aegri pusillanimitas renuerit , aut Medici prudentia, ob eius imbecillitatem aliasve causas, non attentandam censuerit , omnino pernicies prae foribus est, neque aliud quam certissima mors rape ndat Quippe vel sola doloris, vigiliρ-

43쪽

Cap. I. de dol. Cap.

rtun, aliorumque malorum symptomatum ass1duitas, aegrum tandem conficiet: & si hoc non foret, tamen aliunde etiam exitium imminet: quum fieri non possit quin purulenta ista materia, intra cranium penitus conclusa, procedente tempore membranas ipsamque cerebri sebstantiam labefactet, & novo at que atrociori morbo, ad priorem adiuncto, miserum aegrum iugulet. Ex hac observatione discere obiter licet, inflam gnationem. atque suppurationem neque in Tumo tum genere necessarib collocandas esse, uti vulgo ab omnibus fit Medicis : nec accidere semper parti alia - cui corporis, multo minus solis carnibus, aut partibus carnosis, sicuti acriter & verbose a multis disputatur ; quum clare hic appareat eas in ipso per se sanguine, vel sincero, vel aliis humoribus mixto inte dum consistere: cranium enim & meninx in hoc casu, non pro parte affecta, sed pro loco simpliciter continente haberi debent : quod ipsum quoque locum habet in omni vomicarum genere, ad quarum classem pertinet altera Abscessus Hypocranii species, de qua sequenti capite acturi sumus.

Experientissimus Medicus Laetam Muerim, mense Aprili anni 1646. in observationibus a Petro Pachequo communicatis observat. 38. loquitur de tribus capitis abscessibus, qui omnes, si quis recte circumstantias consideret, videntur intex cranium a

duram meningem constitisse: Quare etiam absce sHypocranij, a capitis contusione aut allisione facti, fere lethales sint, ut in omnibus illis tribus apparuit ;Quo etiam reserendum videtur, quod idem Medicus observavit I8. oblerv. QuotqRot vidit ex casu per aures sanioum , Omnes

44쪽

sublatos suisse: Quum abscessus isti ab internis causis orti , de quibus proprie egimus isto capite, haud raro salutariter terminentur , eius rei haud dissicilis est peritis coniectura. Armiam Bmitu de assectibinoinisu cap. I.

Peculationibus indulgere &c. Hine constas ab , vel propria uri fide dignorum, hae didicisse .

non coniectum tansum assequutum esse:

Reperitur quoque alterum inter craniuinac meninum Abscessus genus , in devexiore capitis p rie,ad alterutrum latus .secus ossa petrosa oriri suetum , non ex sanguine cum alienis humoribus affatim permixto , uti illud modo explicatum , sed ex mero simplisque squalis in venis continetur) idque in r cystin propriama cuiusmodi abscessus peculiari nomine vomicae appellantur . Origo illi ab externa violentia, validoque capitis ictu aut allisione, unde rupta aliqua ex venulis cranium vel meningem perreptantibus, aut hanc illi alligantibus, sanguinetia in intermedium spatium profundit; cui solers natu ra confestim tenuia quaedam ex ipso fila deproperans, ac undique retis instar circumtendens, iisque alia s per aliis interserens , ac obliquis quoque transversis. que fibris omnia inter se firmiter atque arcte ligans, eodem artificio quo membranae in utero semini genitali statim a conceptu circumdantur , parvo temporis spatio detexit firmum densumque solliculum, intra quem conclusus cruor,paulatim a statu suo d mutatu P, atque in pus excoquitur: hic Abscessus, seu

45쪽

3 Cap. I. de GL Cap. . folliculus pure plenus semper una in sede stabilis

Permanens, quum neque evagandi spatium detur, ut

emissis quoque quibusdam filamentis vicinae meningi alligetur, essicit in eo latere, in quo consistit, iugem cuiusdam ponderis sensiam , ae molestissimum dolorem a compressione ac distensione meningis,cui a latere incubans, eam longius a cranio divellit, atque, ut sibi locum faciat, ad interiora impellit obnixam, inque antiquum ac naturalem statum redire semper adnitentem : Huius mali, si omnia, attente

examissentur, cognitio haudquaquam dissicilii est, curatio verb a Medico nequicquam speretur et qua doquidem cranii perterebrationem, quae sola ei se currere posset; nullo modo hic moliri licet , ob ossis petrosi naturam constitutionemque,isti per rationi, variis de causis, cuivis Anatomiae perito sponte obviis, penitus ineptam : quod si ulteritis in osse sincipitis eandem institueris,frustra aegrum excarnificabis; siquidem distantia, ac stus incommoditas, p pedient ne ullus inde ad extrahendum abscessum se ctus capi queat: Medico tamen necessarius 8itu hic est casus, ut si quando ei se obtulerit, possit existim tionem suam tueri , noscensque halis suae opis rem

esse . absistat vana, nihilque profutura curatione,ae - grum torquere : cui ho et tamen in rebus moestis solamen siiperest, quod sicuti pestem in capite eircumgestat, humanis praesidiis omnino insanabilem, ita serte casu improviso, ubi Deo visum seerit, aliquando ab eo liberabitur , id quod cuidam civi Londianensi haud ita pridem usu venisse compertum habeo. Hic quum ad sex septemve annos illa aerumna laborasset, dc plurima in Medicos, utpote in re lautim

46쪽

quam,vi, hi affectu insolenti,exploratum haberet eius malum , plerique vero ne tenuissimam quidem eius suspicionem animo conciperent, quodam die dum in publico obambulat , illisa est in aurem eius lateris, in quo molestos illos ac diuturnos cruciatus Perpetiebatur , grandis pila sive follis, qualibus per hyemem ac gelu, erat ea tempeltas anni) Londini alii . que Angliae locis , i in plateis ludere pueri consueverunt: Felix hic ictus suo impetu, ac capitis colicus sione, rupit vomicae cytali, unde prosiliens affatim pus, viam sibi vi fecit in auris meatum, per quem copiosὸ ac subitb foras profluens , momento aegrum omni dolore liberavit, atque pristinae sanitati, tot iam per annos in omne deinceps aevum desperatae, inopinantem restituit , vixit postea incolumis v lensque , i nullis prioris mali vestigiis relictis qua quam cysti intus relicta, sive ea post excussum omne pus, penitus exarefacta levissima effecta, desiit m ningi molesta esse: sive ipsi sensim agglutinata , tanquam congener substantia,in unum cum ipsa corpus coaluit, sive alio quopiam modo obliterata est Idem ibidem eviis 2.

Nobilissima N. dolore' capitis acutissimo diu

conflictata filii, eoque pungente admodum in star acuum vel telorum parti infixorum , interdum. Vehementius, interdim minus ipsam divexante: d

47쪽

36 Cap. I. de 'dol. Cap. loris vehementia pressa ejulabat,& ambabuginanibus caput prehendebat : ad quem dolor m sedandum tape detractus sanguis,parti dolenti, cui instac

verrucae cuiusdam Gallus inerat, admotum filii pyr licuit', & ad cranii perforationem deveniendum instabat Pqn. Pimpernelle : Haec deinde in hydropem

incidit, tandemque interiit. Aperto cranio,inventus sub crassa imminge, iuxta canalem anteriorem, seu torcular utrinque., indurata

quaedam materia & lapidea , instar cuiusdam rupisanaequalis & aspera, aculeis multis, & veluti cati unguibus , conchyliis, variisque figuris distiis de variegata, ipsique crassae meningi firmitor adhaerescens

inter cuius inaequalitates venulae ferebantur ad ligularum ferramentorum magnitudinem accedentes, quae hanc materiam rigabant : supra tenuem menti gem humor quidam mucosus repertus est. Cattis Obserα--.XV. . N ΟT AE.

Pungente admodum J -- gravat in dolor ηter

signa recensetur : qualu exereuit Mereatorem Hudia rum,de quo Schenchius p. m. s. qui laboravis mouannis hemicranico quodam dodore gramatico, parto anto riore e Pea frontem: sed tandem Ualidim nares emungenis

Ividem edi it ad vidi is humani diffisi lai dinam est: lpol is eras*iem, sita non ab itim qui in piseo ear uno capite reperitur : At scabrities ct asseritas materia hu- δειν lapidea, parti 1 cui insidebat sensiti eximiis . ratiam doloris idaeam induxit e Su calculm renatu quandiu p renchymati infixus est, graestalis sensim exbibet tis ubi cum Vretes sibit, dolorem Amium ct fungentem exci-

48쪽

A materia lapiae sec. VI

tra: Sequentia signa lapidu in eerebro ιradis Saxonia, Continuitatem doIoris et i qualitatem,est enim dolor quis dam Axin, nustis cedens r meisu: adest gravitassene em

crementis tramen.

Ad cranii perforationem &c.J Natura monstrante viam, tuberculum excitante in parte dolenie Hine Ηοsi rius Γben observ. In intolerabili cruciatu capitis, qui& assidinis sit, nec aliis cedat remediis, serro & igne utendum est: constat enim permultos melius habuissererebellis vel cyclisco aperto capite : 'se Hippocr. lib. 2. de morb.non unam saeti ustionem , sed in doloribus antiquis ecto utitur, duabus in occipite, duabus in sine'

te; duabici in angulis oculorum circa nares, duabus ebcate ora r Alia operatio Chirurgica est Terebratio, qua usum se aii Saxonia Panthei lib. r. ev. h. in quodam T. Patre, quanquam non eliciter; quod eontigisse ait ex natura patientis,non ex operatione: Vpsimus, inquit, T rebratione, est inUenimus os eorruptum,osivra meninges

copiam pituita, unde in soporem est parabsin semper inc debam, quo ιempore foramina erant aperta melius habuit sed eum Oeelusum esset foramen snam invito Chirurgo eo erevit earo)sρον rediit,er ita perduravit inq; ad morte. Supra meningem humor quidam' mucosust cuius eadem forte teneratio qua maest illim exerementi, eopiose profusi a quibusdam calculo vesica laborantibin, quod θυο quidam proximam lapidis materiam asserunι, ei msis vesica male albecta, est ob praesentiam lapidis male transimissum alimentum conficientis exerementum, in huiusmodi

mucilaginosam materiam transiens.

S. r. A Chirurgo audio repertum suisse os mirum, multis cuspidibus horridum, in dura matre cerebri, unde dolores aeger capitis diu passiis suerat. P. Boreι-

49쪽

8 p. I. de δει Cap.

ANno is93. cuiusdam caput aperui qui per bie

nium conquestus seerat.de dolore in occipite dic. Huis crassa cerebri membrana aliquot locis eia erat. Vide Tit. de Phrenitide. P. Favviin O servat. Anaumvij.

Sucae meninges atque velut syderatae apparuerunt post diuturnos capitis dolores, praesertim cum de immores pravi sunt , retinentque aliquid de natura immoris atrabilatii adusti : In talibus balnea potius ςx usii sent quam agitatio ulla sudorificis aut calidioribus medicamentis tentata. Eallan Diau.Lyag.88.

50쪽

A Vitiosa mening. dis'. o e. D

Iuarit : cuius nempe mali paroxysmis gravissimis, lorigo tempore protractis , & crebra vice repetitisobrioxii fiunt: Huius causam micuique obvium est humoribus in 'meninges suffusis adscribere , quod etiam αυτο, ae comprobavit: Nam in quorundam dein ranctorum capitibus utrasque membranas coalitas. M tuberculis ac tumoribus scirrhosis per torum o litas vidi Cuiusmodi tumores & concretiones , a gemini humoris dolorifici, post crebras effervesce tias, mutuis coagulationibus exoriri videntur , TRT--Screbino My.IMC A p v τ XIX. Capitis dati ad istinam proteuin, a mning mit mamm,quamsequutasideram. OVidam natus annos 3o. saepius in dies ebrius,chm a forensi rabula alapa vapulasset, pacem

eum illo initurus in multam noctem vino Hispanis saburratus, sievissima cephalalgia, emus dolor etiam σως ut spinamque occupabat, cum omniiun sensuum deiectione corripitur e ab amico, in cuius domum pro semi mortuo delatus erat, sub merinoctium v catus, cum viderem assidue exilientem , corpus corybantis instar, & pedes maxime manusque iactam tem, nec Verbulum, etsi aciculis a me premeretur titillareturque, proferre valentem, dico ideri mihi cerebri sphaceto correptum : nam aliquot ante diebus nunquam sobrius, convitiis verberibusque combibones plerosque malae mulctarat: Acutissime sobriebat, de tamen νει- -η--validisquo