Tiberis inundatio anni 1598 Iosephi Castalionis iurisconsulti Romani. Ad Petrum Aldobrandinum cardinalem

2쪽

pETRO. ALDOBRANDINO

CARDINALI

Iosephus Castalio S. P. D.

UI Tiberis inundationem a Deo iure immissam pie praedicant, eorum ipse in sententiam pedibus eo. huiusmodi enim clade voluit vel scelerum poenas a nobis sumere,vel periculum facere,num potentiores tenuioribus opitulentur. Quis enim opificum, institorum,mercatorumq; fraudes, dolos , versutias, & periuria enumeret quis sociorum perfidiam Θ quis no. stram superbiam, intemperantiamq; iusto assectam supplicio non fateatur ξ quis in nobis beneficentiam, caritatemq; refiixisse non videat 'Tu tu inquam PETRE Cardinalis Aldobrandine eximiae cuiusdam in Ciuitatem tantis malis laborantem prouidentiae benignitatis iue in multitudinem a rebus omnibus imparatam specimen dedisti, cum omnibus praesto esses,omnibus subuenires, quaeq; ad alimentorum copiam in summa rerum inopia pertinerent, studiose parares , panem vicatim diuideres , pecuniamq; Parochis in pauperes distribuendam traderes. Quis CLEMENTEM viij. Ponti Opt. Max. Patruum tuum Ecclesiet bono natum summis in Caelum laudibus non tollat, qui totus in hoc sit, ut Christi nam Rem p. optime constitutam, Vrbemq; Romam ipsius Christianae reip. caput quam beatissimam , felicissimamq; velit, nihilq; molestius ferat, quam si quid detrimenti quisquam acceperit. quo nunc nomine grauissime angitur . vj. enim Kalen. Ianuarias M. D. LXXXXVIII. Tiberis aquis ingentibus auctus per cloacas

in loca depressiora sub Vesperum effundi coepit. Nocte illa, &die postero primum leniter, deinde tanto impetu plana Vrbis in- A a uast

3쪽

uasit , rapidissimisq; vorticibus per vias evagatus est, ut non tem re, aut quibusvis se vicis nauigia committerent . iamq; ad primanivsq; contignati Oaem aedium, atq; adeo quibusdam in locis supraeuaserat, factiumq, est,'ut sere omnes ipso die IE sv CHRisTINatiuitatis sacro in aedibus continerentur inulti, eadem enim serebatur rapiditate , &violentia , quamuis paulatim decresccret. Eo igitur die Populus Romanus sacris publicis per plana Vrbis caruit. Ecclesiae in locis tantum editioribus sitae ab infrequenti ciuiucoetu sunt frequentantae. Quinto demum die in alueu ex omnibus partibus relapsus aedificia multa deiecit, pleraq; ruinosa iund mentis corruptis , limoq; obducta omnia reliquit. Nullus est v, cus, nulla fere via, in qua prolabentes domas, aut tignis suffultae non conspiciantur, Pontis Senatorij , qvcm Sanctς Mariae appellamus pars altera, quae sinistra in ripam iungebat dit ruta est. Pomtis S. Angeli latera supernae di sturbata, tabernae disiectar. Quamobrem tanto accepto incommodo mouetur mentissimus Princeps , animumq; ad Civitatem subleuandam, Vrbemq; reparamdam, Tiberisq; inundationes coercendas apprilitia quam in rem nonnulla i pie iampridem adnotaui, quae propedie Iacobus filius collecta,&digella vulgabit. Vnum illa d hic appingam errarequendam cum multis in locis, tum in eo potiis limina , quod dicit

post entissum a Paulo iij. Velinum, Claniurii a Iulio iij. Suntinis

Pontificibus maiores semper inundatione; factas. fallitur , nec icntentiae suae tuendae studio videt, quae ante, quaeue post acciderunt. Siquidem Clemente vi, Pont. Max. repagula illa, quibus Clanis,& Velinus cohibebantur,non fuerant intercisan tamen totam Romammauigabilein factam, & vastatam legimus. Pelasio ij.

Pont. cui S. Gregorius successit e adem loca erant munita, &tamen Tiberim super Urbis moenia influxisse Paulus Diaconus scruptum reliquit. Quid Θ quod post corum fluminum emissiones quadraginta Die annis bis Pio v. &Sixto v. Pontificibus Ma quam lanissinae, & per humiliora tantum loca euagatus est Tiberis. Sed haec alias fusius. Nunc carmen de Tua . CL EM EN TISQ; viij. Pont. Opt. paterna cura,ci solicitudine super Urbe sc vexata Eijati vultu accire. Valc vj. Idus Ian. N. D. XCIX.

4쪽

AD 'CLEMENTEM VIII

Tiberis Inundatio

Axime cum primum CLEΜε s tibi credi

- summa fuit, 'Latium diri formidine bὸ id oluisti, π interis reuocaui pacis honores. In statium tua se pietas nunc explicat ampluma , Aeternami tibi quaerit per secula laudem. Vis ciues inopina tuos oppreset aquarum , I Jec cultis nuper campis , tectisve pepercit. Hibernis etenim vastus se nubibus imber Ruperat aerj dorsum super Apennini. Miste letis sine more omnes hinc inde furentes . Saxa per . oe rupes petiere Etrusca fluenta . Non alias magis effuso tulit agmine Tibris obuia per campos armenta, nec obruit aeque Spumeus horrisonis trepidantem fluctibus Vrbem. Ille nefas)vastos violentus stragis aceruos

Edidit, re rapido discussi flumine Tomes , Aequauiti solo pasiim labefacta domorum Culmina, vix valida potuere obsistere moles

5쪽

Tum , Uaticani quacuns e vertice Montis

Lumina vertasses multo manantia fletu, 'Omnia gurges erat . vix pumma cacumina mersis Tectorum extabInt eampis. per Pompita pupra, Persuras omnes admouit nauta fenestris . IVnde intercepti domibus petiere salutem Innumeri. P ετ 'Uu seruata gloria plebis ALDOBRA iNUM sublimis ad athera tollit. Nam semul undantem primos irrumpere tacos , Fama tulit Tiberim , ingenti aescrimina Romae a G Tu commendaras iuueni. nihil iste reliquit, Quod posset tali prodesse in tempore , t Ui-. Undis consenim lintres naualibuae omnes . Imperat educi, ου' populo praesto esse vocanti: Nec non pistores quicuns in costibus essent , Q UIIoctes, ars dies seudent Cerealibus armis, Candentis doment fruges testudine mandat. Ocius impellit sexcentas palmula cimba , Tassidat instanti subducit corpora letho. . . Depresis hic se in naues ex adibus infert , Cum teneriss petit natis, s coniuge Montes.

lile cibum obsessas inuectum sumit ad ades.

Pracipitis vero decreuit ut impetin amnis,

Attolis aliquot reuocatis limma lymphis Coepta, pim magna comitum Itipante interua a

6쪽

Lustrat equo iutunis, Paetas quin Eouit adiri Posse vias, , miseris re opem fert riuibus ipse. Ipse mali esses recreat, Cererems popesso Suppeditat, largus opibus solatur egentes. Lis tua quis narret bubitu Pater optime rebus Consilia, Ab Iicitam gemeres cum cladibus Urbem. Tu, quacuns geri ιantis potuere periclis, Gegitii intrepide miseratim damna siuisitum . Sublatu .oculis in summum crederis axem Exorasse Deum , ustam placatus uti mponeret, exiliuini saera remoueret ab Urbe .

Nam Crucis in speciem simul ais extendere dextram In se te Tubras sensit, violenta repressi

Agmina continuo , notums recessit in alueum.

Ac ne dira fames seruatum vulgus ab undis . Consciat ,segetum s premat penuria fessum . Quod male texissent commissas horrea fruges, Hausisseis molas rapidi violentia fluctus.

Frumenti extemplo terras matrus vehendam. Undis vim magnam curas, ου consulis Urbi. Nec non dura leuas multis incommoda doni , Spes animos extollis humo meliore Iacentes.

Et ne corporibus lutulenti mollibus obsint, Fata repurgari ve tigia praespis Amnis. Iam posito in nitidam semo consurgere formam Munere Roma tuo properat. Pons Aelius altis

7쪽

misturbata vadis recipit iam marmora per I

Iam clituissacra retarantur siumptibus ades. In coelum factis later optime talibus itur , . t. 'i HSic sancti. meruere olim pellantia regna Pontifices, Roma quas iacula prista tulere .:' , h.vi Hoc detrimenti acceptum noua protulit in te semina Virtutis. titulis nouagloria partis . u i l .ii Additur, s pietas spectata per ardua rerum P. tti x Clarius effundit totum tua lumen in orbem. U. . Galliastic positisper te ciuilibus armis, 'xι Finitimisi simul concolit in otia bestas. r. iSic tua Pannonio repulerunt limite: Tu cani A. . . Signa , iugum , tuis Dacus ceruice remouu lA uxilijs, per te Imperi' sic sinibu auctu a .d Romuleas ingens metuit Ferraria leges. A uesta creuit CLεΜERs tua gloria risuae is

8쪽

CARMEN

Sex in partes Chori distinetiam & a

, Musicis emodulatum, Quo die idem Illustrisi. D. D.Ferdinandus do Corduba ct Cardona publice Philosophiae theses defendit in Collegio is

Romano Societatis IESU.Vrrita I Iater, siue cunda Mater Laudum q. seili, pacisq. laudum Graio Virago Ieγγore blanda, . Dulcisseuero Regina risu donara vinci, dedocta fraudes .c laro praetexta Senatu , i' Centum complexa nepotes Omnes honestos, Heroas omnes .

Sol axe quicquid coilustrat , armis Pergressa quondam

Sparsura besium :Cursu Bederophontis visura gentes. Dimicantium victrix rSupplicantium

Imperantium nure 2 On1 es virorum.

9쪽

Oramus, adsis: stita spectes ua FERDINANDVS cerianda bellat

Fretus paterna vIrtute teda .

Doctus Lycaei triui se campum dcinarus Latino iunxisse Graiis. DAselesie marinum quod Roma I pernat, t e summum quod Romaspectet;

Sentimus omnese Iesamur omnes.

VE cum '. rixas doctas miscere Solers haberis, quicum'. lingua Audis diserta 1 vim prome mentis e

rome lingua . subsides ea

ullam Iuventam versam e fas est . iam aemulantem CARDONA vis in ILaudes auitas inser iι armis , iri μ' ori tu pate= notentare iusiam Fama periclum y pugnae procelam. vin OI Sic comanti Marmaricu hora, i. Cerxice uos excutiens toror, hic rem sie natis ut sensit unguA, Iustos'. malas albere dente ; Inplenaprimum mitIIt ouilia

Re a pectus, prae q. monstrar Uatore saeuos fasiare rarius.

10쪽

Prabet selestes pinnata Regi

Ancistata Tonanti : Utcumq- penna maiore nidum

Ignis trisulci pulyauit hares ;

Uolis ictus imminentis Explorat acres irretorta 2 V χ GCervice visus Protis adulta.

Exin volatu ublime tollit E rupe celsasubuecta Cato,

Haerede iuncto. mox in fugaces Delapsa damas exercet IrasPraeuma Mater.

s. Non fastor. Haec te CARD NAproler Exempla tangunt. sic te seueri Cultus Parentis iussit reposcens

Sensus auitos ex te nitentIs Spectaresormam Virtutis almam Uultu irreflexo : cunctosq. pacis , Cunctosq. beis nouisse mores o uere quantum Patris Parenter, Tater'. quantum, virtutis omnis Hares tuorum cui Roma plaudit, uo gaudet armis diues Iberia . . Veri decori Hoecunda Mater Roma triumphis subnixa centum, centu ulta trophais.